برجام، چرخ هواپیمای ظریف را هم نچرخاند چه رسد به چرخ اقتصاد کشور!

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، هفته گذشته، روزنامه آلمانی «زوددویچه» در گزارشی نوشت که در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ که اواسط ماه جاری میلادی برگزار شد، هیچ‌کدام از شرکت‌های تأمین سوخت حاضر نشدند به هواپیمای حامل «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران سوخت‌رسانی کنند.
در خبری که این روزنامه منتشر کرد و شماری از رسانه‌های دیگر آلمانی از جمله خبرگزاری آلمان و نشریه ‌اشپیگل هم آن را بازنشر کردند آمده است که شرکت‌های تأمین سوخت از این نگران بودند که با سوخت‌رسانی به هواپیمای وزیر خارجه ایران، تحریم‌های واشنگتن علیه تهران را نقض کنند.
یکی از رسانه‌های آلمانی با ‌اشاره به این اتفاق نوشت: این نخستین بار نیست که وزیر امور خارجه ایران در کنفرانس امنیتی مونیخ شرکت می‌کند؛ اما حتی در دوره تحریم‌های سخت بین‌المللی علیه ایران هم هواپیمای حامل وزیر امور خارجه و همراهانش هیچ‌گاه دچار «مشکل سوخت‌رسانی» به دلیل تحریم‌ها نشد.
گفتنی است وزارت دفاع آلمان خبرهای منتشر شده درخصوص امتناع کارکنان فرودگاه مونیخ در تامین سوخت هواپیمای وزیر امور خارجه ایران و سوخت‌رسانی توسط ارتش آلمان را تائید کرد.
واکنش‌ها
«حجت‌الاسلام منتظری» دادستان کل کشور در واکنش به گستاخی بی‌شرمانه آلمانی‌ها در امتناع از تأمین سوخت هواپیمای حامل وزیر خارجه کشورمان، یکی از راه‌های ضربه زدن دشمن به کشور و نظام را حوزه اقتصاد عنوان کرد و گفت:«با بصیرت دقت کنید که مسئله برجام و تحریم‌ها به کجا دارد می‌رسد؟ کار به جایی می‌رسد که این دشمنان غدار، پست‌فطرت، بی‌وجدان و غیر قابل اعتماد به وزیر امور خارجه کشور جمهوری اسلامی ایران که در سفر رسمی به آلمان می‌رود حاضر نمی‌شوند به هواپیمای ایشان بنزین دهند و آیا ما می‌خواهیم به این غرب و نظام استعمارگر آمریکا اعتماد کنیم؟ تنها راه آن همان چیزی است که مقام معظم رهبری فرمودند: و همان تکیه به تولید داخلی است و تقویت اقتصاد مقاومتی است».
«محمدجواد جمالی ‌نوبندگانی» نماینده مردم فسا و عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به این توهین آشکار آلمانی‌ها گفت: اروپایی‌ها با این اقدام نشان دادند که هیچ‌گونه استقلال رأیی ندارند و این حرکتشان که در ارتباط با هواپیمای آقای ظریف بود به خیلی از افراد در کشور نشان داد که ما هرکاری می‌کنیم که بتوانیم حسن نیت خود را به اروپایی‌ها نشان دهیم متاسفانه آنها برداشت‌هایی از موضع ضعف نسبت به ما دارند.
جمالی نوبندگانی خاطرنشان کرد: متاسفانه آلمانی‌ها برای خوش‌خدمتی به آمریکا، دست به چنین رفتار‌هایی می‌زنند که به نظر من چنین رفتار‌هایی مانند عدم سوخت‌رسانی به هواپیمای وزیر امور خارجه یک رسوایی برای سیاست اروپا محسوب می‌شود و وابستگی بیش از حدشان به محافل صهیونیستی و آمریکایی در این قضیه کاملا مشهود است، امیدواریم پاسخ مناسبی از سوی دستگاه‌های مسئول در این زمینه، داده شود.
عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی افزود: بعد از تعطیلات مجلس موضوع  «حواشی سوخت‌رسانی به هواپیمای حامل وزیر امور خارجه ایران در آلمان» را با حضور مسئولان امر در کمیسیون امنیت ملی بررسی خواهیم کرد؛ حتما تبادل نظری با مسئولان وزارت امور خارجه در این باره خواهیم داشت. 
به گزارش فارس، «سیدحسین نقوی‌حسینی» ‌سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در واکنش به رفتار گستاخانه آلمان تاکید کرد: خودداری شرکت‌های اروپایی از سوخت‌رسانی به هواپیمای وزیر خارجه کشورمان نشان می‌دهد با وجود گذشت بیش از دو سال از اجرای برجام، هنوز برداشته شدن تحریم‌ها در عمل اتفاق نیفتاده است و شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی از همکاری با کشورمان در هراس هستند.
نقوی حسینی افزود: این مسئله بار دیگر عملکرد متناقض اروپا در قبال ایران و برجام را ثابت کرد و عمق ضعف عملکرد اروپا در اجرای برجام را نشان داد و همان‌طور که معاون وزیر خارجه کشورمان چند روز قبل گفت، ایران از برجام بهره‌ای نبرده و تحریم‌ها رفع نشده است.
توهین به نماینده ایران
توهین آشکار و گستاخی بی‌شرمانه آلمانی‌ها نسبت به یک مقام ارشد ایرانی، با واکنش منفی افکار عمومی مواجه شد.
یکی از کاربران فضای مجازی در واکنش به این رفتار گستاخانه نوشت: «توهین آلمان به هواپیمای حامل وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای دکتر ظریف، شرم‌آور است و قلب مرا به عنوان یک ایرانی جریحه‌دار کرد. وزیر دولت ما، نماینده ماست. اجنبی خیلی غلط می‌کند به وزیر دولت ما توهین کند. هر چند دلم برای برجام هم کباب شد».
حجت‌الله عبدالملکی، اقتصاددان، در واکنش به این توهین آشکار آلمانی‌ها در یکی از صفحات اجتماعی نوشت: «سه چهار سال قبل برجام یک بار در اروپا به پرواز ماهان ما بنزین ندادن، دو ساعت آسمونمون رو رو پرواز مرکل بستیم، تموم شد، تا زمان برجام...»
یکی از فعالین فضای مجازی نوشت: «‌وزیر خارجه یک دولت به دعوت رسمی کشور میزبان، به آن کشور سفر می‌کند و بنابراین باید با احترام با او برخورد شود. سفر دکتر ظریف به آلمان و شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ که کنفرانسی بین‌المللی است، از همین جنس است. بنابراین نمی‌توان پذیرفت شیطنتی که شرکت‌های سوخت‌رسان آلمانی در عدم تامین سوخت هواپیمای حامل آقای ظریف انجام داده‌اند، اتفاقی است. این یک تست موذیانه بوده است. در این اقدام، اصرار بر توهین و گستاخی کاملا مشهود است... قرار بود برجام لااقل تحریم فروش هواپیما را بردارد نه اینکه سفر رسمی وزیر خارجه نیز مشمول تحریم‌ها شود. پرواز هواپیمایی هم که سفر جاده‌ای نیست تا بشود کنار جاده ایستاد و #دبّه تکان داد! دیروز به قول آقای صالحی، آمریکا دبّه کرد و حالا اروپایی‌ها. باید دید دولت و وزارت خارجه تا کجا اهانت و گستاخی‌های غرب را تحمل می‌کنند؟».
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشت:«جناب دکتر ظریف! سلام، اگر هنوز فکر می‌کنید اروپا به آمریکا پشت کرده و برجام را حفظ می‌کند، به این سؤال پاسخ دهید چرا این اروپایی‌های شجاع و مستقل حاضر نشدند سوخت هواپیمای حضرتعالی را تامین کنند؟».
کاربر دیگر نوشت:«برجامی که واسه هواپیمای ظریف بنزین نشه، واسه ما نون میشه؟!».
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشت:«به هواپیمای ظریف سوخت ندادند بعد توقع دارید برجام تحریم‌ها رو برداره؟ ما را به چوب شبانی فریفته‌اند، این گرگ سالهاست که با گله آشناست».
کاربر دیگری نوشت: «شماها یادتون نمیاد یه روزی بود مکان و زمان مذاکرات هسته‌ای رو تیم مذاکره‌کننده ایران تعیین می‌کرد، اما امروز مسئولین مذاکره‌کننده توی کشور غریب با دبه‌های برجام دنبال 4 لیتر بنزین می‌گردن،#جلیلی #ظریف».
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشت:«برجام حتی مشکل سوخت هواپیمای ظریف رو حل نکرد، مشکل اقتصاد و محیط زیست و آب خوردن مملکت پیشکش».
کاربر دیگری نوشت: «شرکت‌ها از بیم تحریم آمریکا به هواپیمای ظریف سوخت‌رسانی نکردند.حقارت تا این حد که هواپیمای وزیر امور خارجه کشور همانند ابن‌السبیل‌ها در فرودگاه بماند و منتظر بنزین؛ صحبت‌های جناب روحانی در ذهنم رژه می‌رود که برجام برای ما عزت آورد!».
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشت:«اوایل 2014: ظریف و سردار سلیمانی شروع کردند، یک نفر معتقد به مذاکره، نفر دیگر معتقد به مقاومت؛ اوایل 2018: داعش نابود شد و به هواپیمای ظریف سوخت نمی‌دهند!».
کاربر دیگری نوشت: «برجام چرخ هواپیمای ظریف را نچرخاند چه برسد به چرخ زندگی مردم».
یکی دیگر از کاربران فضای مجازی نوشت: «قهرمان دیپلماسی و پدر برجام باشی و بعدش به هواپیمات سوخت ندن؟ مگه میشه؟ مگه داریم؟ #ظریف».
کاربر دیگری نوشت: «در قلب اروپا به هواپیمای ظریف اجازه سوخت‌گیری داده نشده و برجام هنوز بهترین سند بین‌المللی است و ایشان هنوز قهرمان دیپلماسی».
نقض فاحش برجام
گفتنی است بر طبق ماده ۲۲ برجام و پیوست‌های ۲ و ۵ برجام توافق شد که تحریم فروش هواپیما و قطعات آن از اولین روز اجرای توافق-دی ماه ۹۴- لغو شود. بر همین اساس آمریکا موظف بود تا شرایط فروش هواپیمای مسافربری به ایران را فراهم کرده و از هر اقدامی که شائبه سنگ‌اندازی در مسیر لغو تحریم هواپیما در آن باشد، پرهیز کند؛ اما آمریکا هیچ‌گاه به این تعهد عمل نکرد.
امتناع شرکت‌های تامین سوخت نشان می‌دهد که با وجود سپری شدن حدود 26 ماه از اجرای برجام آمریکا همچنان از اجرای تعهدات خود سر باز می‌زند چرا که صدور مجوز خدمات (services) هواپیما از جمله تعهدات اصلی این کشور در روز اجرای توافق هسته‌ای بود که تاکنون اجرایی نشده است. در واقع اگر آمریکا مجوز فروش هواپیما، قطعات و خدمات آن به ایران را صادر کرده بود دیگر تحریمی وجود نداشت که شرکت‌های اروپایی از ترس آن از سوخت‌رسانی به هواپیمای دکتر ظریف خودداری کنند چرا که سوخت‌رسانی از جمله خدماتی است که این شرکت‌ها موظف به انجام آن بوده‌اند.
متاسفانه تیم مذاکره‌کننده ایرانی به جای پیگیری این نقض عهد آشکار آمریکا با تفاسیر عجیب غریب مدعی شده که این اقدام آمریکا نقض برجام به شمار نمی‌رود. اما عاقبت این تفاسیر،‌ گریبانگیر خود وزارت خارجه شد و شرکت‌های اروپایی از سوخت‌رسانی به هواپیمای جواد ظریف امتناع کردند.
در ماده 22 برجام درباره تعهد آشکار آمریکا برای فروش هواپیما، خدمات و قطعات در روز اجرای برجام آمده است: «‌ایالات متحده، به نحو مشخص شده در پیوست 2 و منطبق با پیوست 5، «اجازه فروش هواپیماهای تجاری مسافربری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران»... را صادر خواهد نمود».
لازم به ذکر است که در روزهای گذشته، «اصغر فخریه کاشان» قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی اذعان کرد: «متأسفانه شرکت‌های سازنده قطعات هواپیما و تجهیزات هوایی زیادی هستند که به‌دلیل ترس و وحشت از تحریم‌ها و جرایم آمریکا حاضر نیستند به آسانی به ایران قطعه بفروشند. در نتیجه شرکت‌های هواپیمایی ایران نمی‌توانند به موقع قطعات مورد نیاز ناوگان خود را تأمین و تعویض کنند».
«آسوشیتدپرس» چندی پیش در گزارشی نوشت:«شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی از وزارت خزانه‌داری آمریکا خواسته‌اند با صدور یک دستورالعمل مکتوب به تشریح قواعد و قوانین تعامل با ایران بپردازد ولیکن دولت آمریکا به عمد از صدور هر‌گونه سند مکتوب در این باره امتناع کرده است بنابراین شرکت‌هایی که قصد ورود به ایران را دارند فعلاً در این باره دست نگه داشته‌اند».
داستان ناموفق!
در روزهای گذشته، عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه و رئیس‌ ستاد پیگیری اجرای برجام در اندیشکده چتم هاوس در انگلیس گفت:«ایران برجام را داستانی موفق نمی‌داند چرا که از آن بهره‌مند نشده و تحریم‌ها برداشته نشده است».
متاسفانه دولت آقای روحانی در سال 94 در اقدامی نامتعارف تمامی تعهدات خود را پیشاپیش انجام داد. شتابزدگی دولت یازدهم در انجام یکطرفه تعهدات، موجب شگفت‌زدگی مقامات و رسانه‌های غربی شد. پیش از آن، وبسایت رادیو فرانسه- در مهرماه 92- با ‌‌اشاره به مواضع دولت روحانی در سیاست خارجی نوشت: «ارزیابی غرب از دولت روحانی، تعامل با فروشنده بدهکار و مشتاقی است که خود را ناگزیر از فروش حقوق ملی می‌بیند. بر پایه این جمع‌بندی اگر خریدار صبور باشد، شرایط فروشنده را دشوارتر می‌کند و در همان حال قیمت فروش را کمتر خواهد کرد».
برخی دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای در طول مذاکرات تمامی امور کشور- حتی آب خوردن مردم- را به برجام گره زدند. مقامات ارشد دولت تاکید داشتند که در روز اجرای برجام- دی‌ماه 94- تمامی تحریم‌ها بالمره لغو خواهد شد و نه تعلیق. روزنامه‌های مدعی اصلاحات نیز با تیترهایی همچون «تحریم‌ها به تاریخ پیوست»، «صبح بدون تحریم»، «فروپاشی تحریم»، «اینک بدون تحریم»، «تحریم رفت»، «پیروزی، بدون جنگ» و... به استقبال این توافق رفتند.
در طول مذاکرات، منتقدان دلسوز با دلایل فنی و کارشناسی تاکید می‌کردند که دولت ایران می‌بایست قبل از امضای توافق، قواعد بدیهی همچون «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیش‌بینی برگشت‌پذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» را به جهت حفظ منافع ملی و عزت مردم کشورمان رعایت کند. اما برخی مقامات ارشد دولت یازدهم و رسانه‌های به ظاهر حامی دولت در اقدامی تامل برانگیز نه تنها از این انتقادات کارشناسی استقبال نکرده بلکه با فحاشی به منتقدان، آنها را به جهنم حواله دادند.