در سال ۹۵ بانک تجارت تصمیم به واگذاری سهم ۵۰ درصدی خود از شرکت سرمایهگذاری ملی ایران (ونیکی) گرفت؛ شایعه پیرامون انتقال این سهام به شرکت قطعه سازی کروز وجود داشت و حتی ...
گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو - سید مهدی حاجیآبادی؛بررسی پرونده کروز به قدری عمق یافته که گویی هرجا سهامی از ایران خودرو و سایپا باشد، ردی از مدیران کروز نیز پیدا میشود؛ اینبار در واگذاری سهام قدیمیترین شرکت عضو بورس، یعنی سرمایهگذاری ملی ایران! ماجرا از این قرار است که در سال ۹۵ بانک تجارت به دلیل مشکلات سهامی که بعد از بستن نماد خود برای آنها پیش آمد، تصمیم گرفت سهم ۵۰ درصدی خود از شرکت سرمایهگذاری ملی ایران (ونیکی) را به صورت بلوکی در مزایدهای عرضه کند؛ تا اینکه شایعه پیرامون انتقال این سهام به شرکت قطعه سازی کروز وجود داشت.
شرکت کروز که خودروسازی بهمن را در اختیار گرفته بود و از طرف دیگر ۲۳ تا ۲۵ درصد سهام ایرانخودرو را نیز در داراییهای خود میدید به دنبال خرید سهام شرکت سرمایهگذاری ملی ایران بود؛ این کار در ابتدای امر بیمنطق به نظر میرسید اما وقتی متوجه شویم که شرکت سرمایهگذاری ایران ۴ درصد سهام طلایی ایرانخودرو را دارد آنگاه همه چیز توجیه خواهد شد.
زیرا با حساب سهام طلایی هر گروهی که بتواند حدود ۳۰ درصد از سهام ایران خودرو را تصاحب کند، با کنترلی که روی توابع آن پیدا میکند، عملا مدیریت بیش از ۵۰ درصد ایران خودرو را در اختیار گرفته و به عبارت دیگر، ایران خودرو را تصاحب کرده است و با این حساب به نظر میرسد که صنعت خودرو با قرار گرفتن در اختیار یک شرکت شکل انحصارتری حتی بیشتر از شرایط امروزش پیدا میکرد.
یکی از موضوعاتی که درباره فروش سهام نماد ونیکی حرف و حدیثهای بسیاری به وجود آورد نوع واگذاری سهام بود؛ در اطلاعیهای که توسط بانک تجارت در سایت بورس قرار گرفت آمده بود که در حدود سه میلیارد و ۵۰۰ میلیون سهم شرکت سرمایهگذاری ملی ایران به قیمت پایه ۴۲۵۳ ریالی هر سهم به شرایط زیر واگذار شود:
خریدار موظف است مبلغ ۱۰۵۰ میلیارد ریال از کل مبلغ معادله را به صورت نقد ظرف ۹ روز کاری مطابق مقررات شرکت بورس اوراق بهادار تهران پرداخت نماید. پرداخت بقیه معامله ثمن به شرح زیر است:
۱- انتقال معادل ۱۰۵۰ میلیارد ریال سهم از بین سهام اعلام شده به عنوان ۵۰ شرکت فعال بورس اوراق بهادار تهران برای سه ماهه دوم سال ۹۵ که بر اساس صورتهای مالی حسابرسی شده، دو سال گذشته زیانده نباشد.
۲- مابقی در ۵ قسط مساوی با فواصل یکساله که سررسید اولین قسط یک سال پس از تاریخ قطعیت معامله در شرکت بورس اوراق بهادار تهران میباشد.
در زمینه شرایط فروش سهام شرکت سرمایهگذاری ملی ایران دو نکته بسیار شبهه برانگیز بود. نکته اول اینکه چه دلیل داشت که لزوماً ۵۰ شرکت فعال بازار بورس انتخاب شود نکته بعدی و مهمتر این است که چه لزومی دارد مقداری از تعهدات خریدار صرفاً بهصورت سهام واگذار شود و چرا دست خریدار را برای شرکت در مزایده باز نگذاشته بودند. با توجه به این شبهات و شایعههای موجود در بازار، گویا همهچیز به نفع یک شرکت خاص قرار بود تمام شود که نتیجه آن میتوانست عواقب سنگین و تخریبکنندهای بر بازار خودروی کشور داشته باشد.
ترکیب فعلی هیئت مدیره ونیکی
گرچه در نهایت واگذاری سهام ونیکی به کروز منتفی شد؛ و در همیشه بر پاشنه این شرکت نچرخید. چنانکه هفته گذشته خبر کنار گذاشته شدن شرکت گلیار از هیئت مدیره ایران خودرو که نماینده مدیران کروز بود منتشر شد. از سویی وعده سخنگوی قوه قضا که چندی پیش در پاسخ به خبرگزاری دانشجو، خبر از ورود قوه قضائیه به ماجرای خصوصیسازی خودروسازان داده بود، به وقوع پیوست. هفته گذشته رئیس سازمان بازرسی در جلسه مشترک با وزیر صنعت، خودروسازان و قطعهسازان در خصوص واگذاری سهام گفت: چنانچه قرار است که خصوصیسازی انجام گیرد؛ باید به دست واقعی برسد. باید به قطعهسازان واقعی واگذار شود که تولیدکننده واقعی در داخل هستند؛ نه قطعهسازی که قطعه از چین وارد میکند و با برچسب ایرانی عرضه میکند. پیگیری رسانهها موجب شد با ورود سازمان بازرسی فعلا از خصوصیسازی بیضابطه خودروسازان جلوگیری شود؛ امری که به نظر میرسد نباید توسط قوه قضائیه رها شود که در غیر این صورت ممکن است دوباره با فجایعی از جنس هپکوی اراک، ماشینسازی تبریز، نیشکر هفت تپه روبهرو شویم.