همیشه هم وجود آب نشان‌دهنده حیات و زندگی نیست

به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، درسال‌های اخیر تحقیقات درباره موجوداتی که در شرایط سخت زندگی می‌کنند باعث جلب توجه زیست ستاره شناسان (astrobiologists) شد. کشف اشکال زندگی در برخی از محیط‌های سخت کره زمین به شکل گیری تفکر ما درباره زندگی ماوراءالطبیعه کمک کرده است. زندگی در جهان‌های دیگر ممکن است شرایط ملایم و متعادلی که در زمین به آن نیاز است را نداشته باشد.

جستجو برای زندگی و سکونت در دیگر سیارات و ماه، روی وجود آب مایع و در یک مورد هیدروکربن مایع، تمرکز کرده است. این بدیهی است که سلول‌ها برای انجام فعالیت‌های خودشان به مایع نیاز دارند، همچنین بدیهی است که در هر نقطه زمین اگر شما آب پیدا کنید، حیات نیز وجود دارد. در منافذ گرمایی، کف دریا، اعماق غارها، در مواد مذاب تازه و در یخچال‌های طبیعی.

در یک مطالعه جدید دانشمندان فرانسه و اسپانیا روی مکانی تمرکز کرده اند که آب مایع وجود دارد، اما اثری از زندگی در آن دیده نمی¬شود. این منطقه دالول (Dallol) نام داشته و در اتیوپی قرار دارد. دالول دارای ویژگی‌هایی از جمله گرمای بالا، اسیدیته زیاد و حوضچه‌های نمکی است.

این منطقه قبلا به وسیله دانشمندان بررسی شده است و در می ۲۰۱۹ مقاله‌ای نیز منتشر شد که وجود زندگی در این منطقه را نشان می¬داد، اما بررسی‌های جدید نتایج را عوض کرد. مطالعه جدید بیان می‌کند که این محیط برای موجوداتی که در شرایط سخت زندگی می‌کنند هم مناسب نیست و هیچگونه موجود زنده‌ای در این منطقه وجود ندارد.

پوری لوپز گارسیا سرپرست این تحقیق گفت: بعد از تجزیه و تحلیل نمونه‌های بیشتر نسبت به گذشته و با کنترل مناسب برای جلوگیری از آلودگی، فهمیدیم که هیچ زندگی میکروبی در این استخر‌های فوق اسیدی، گرم و شور و یا استخر‌های نمک منیزیم مجاور آن‌ها نیز وجود ندارد.

وی افزود: مطالعات قبلی ممکن است ساختار‌های میکروسکوپی شبیه به سلول‌ها در زیر میکروسکوپ پیدا کرده باشند، اما تجزیه و تحلیلشان نشان می¬دهد که ماهیت زیستی آن‌ها از نظر علمی تایید نمی¬شود. در مطالعات دیگر، جدا از آلودگی‌های ممکن، نمونه‌هایی بررسی شده، ممکن است به عنوان سلول‌های فسیلی تعیین شوند در حالیکه آن‌ها بطور خودبخود در آب‌های شور شکل می‌گیرند، حتی اگر زنده نباشند.

دالول، ناحیه‌ای از فعالیت‌های زمین گرمایی شدید است. یک دهانه آتشفشانی پر از نمک وجود دارد و گرما به حدی شدید است که آب را جوش آورده و گاز‌های سمی تولید می‌کند. چشمه‌های داغ دالول آب‌هایی با درجه حرارتی ۱۰۸ درجه سانتی گراد (۲۲۶ درجه فارنهایت) دارند. براساس گفته‌های لوپز در این محیط فوق اسیدی و بسیار شور بعضی از رسوبات معدنی غنی از سیلیکا ممکن است زیر میکروسکوپ شبیه به سلول‌های میکروبی به نظر برسند. محیط اطراف شامل تنوع فراوانی از ارگانیسم‌های نمک دوست ابتدایی است، اما خود حوضچه‌ها نه.

لوپز گفت: ما وقتی این آب را شناسایی کردیم هیجان زده شدیم. این مطالعه نشان می‌دهد که وجود آب هیچ چیزی را تضمین نمی‌کند و می‌تواند ساختار‌های میکروسکوپی را نشان دهد که به نظر زیستی‌اند. همچنین مطالعه نشان می‌دهد که آب مایع می‌تواند استریل باشد. علاوه بر این مکان‌هایی مانند دالول نیز می‌تواند در قسمت‌های دیگر زمین وجود داشته باشند.

استخر‌های دالول تهدید بزرگی برای زندگی هستند. ترکیب دما، اسیدیته و شوری بالا یک مانع برای زندگی ارگانیسم‌های زنده است. در دیگر حوضچه‌ها نمک‌های منیزیم زیادی وجود دارد و این موضوع باعث از بین رفتن پیوند‌های هیدروژنی بین مولکول‌های آب و تغییر ماهیت مولکول‌های زیستی می¬شود.