صندوق بین‌المللی و پولی که نوشدارو نیست!

گروه دانشگاه خبرگزارى دانشجو-محمدرضا آقایی؛ * صندوق بین المللی پول (IMF) مثل همه نهاد‌های بین المللی تحت نفوذ شدید آمریکا (بزرگترین سهام‌دار IMF) که در دنیا با شعار حل مشکلات مردم جهان به وجود آمدند تقریبا در ۷۵ سال پیش تاسیس شد.

این صندوق در کشور آمریکا و در شهر واشنگتن فعالیت می‌کند. ایران از بدو تاسیس این صندوق به عضویت آن درآمده است (۱۹۴۵ میلادی-۱۳۲۴ شمسی). هر کشور عضو در این صندوق سپرده‌ای دارد که منطقا باید روزی این سپرده مکمل و سپر بلای اقتصاد آن و برای جلوگیری از تکانه‌های اقتصادی باشد یا کمک به رشد اقتصاد آن کشور باشد.

کشور ما ایران در طی مدت ۷۵ سال عضویت در این صندوق تنها یک بار (دولت مصدق) اقدام به اخذ وام کرده که پس از آن ۲۲ سال مشغول تسویه این وام بوده است.

در دوره بعد از انقلاب تا امروز که تکانه‌های شدید اقتصادی در کشور به وجود آمده، ایران نه تنها وامی از این صندوق نگرفته بلکه درخواستی هم نداشته است.

اما در این اوضاع کرونایی، بانک مرکزی پس از اعلام آمادگی رئیس صندوق بین المللی پول برای پرداخت وام به کشور‌های درگیر کرونا، طی نامه‌ای درخواست وام ۵ میلیارد دلاری را به این صندوق ارسال کرد. بانک مرکزی در حالی درخواست این وام را مطرح کرده است که طی سال‌های گذشته از عمر همین دولت، اقتصاد کشور تکانه‌های شدیدی از جمله کاهش سه برابری ارزش پول ملی را داشته است. سوال این است: وام از صندوق بین المللی پول، چرا حالا؟

فرض می‌کنیم که صندوق بین المللی پول با پرداخت این وام به ایران موافقت کرده است، اما آن را به چه ساز و کار و تدبیری در اختیار کشورمان قرار می‌دهد؟ چه تضمینی وجود دارد که دولت آمریکا به بهانه تحریم از پرداخت این مبلغ جلوگیری نکند؟

شاید برخی این پاسخ را مطرح کنند که آمریکا به دلیل کرونا شرایط تحریمی را تعدیل می‌کند! آمریکا چطور تن به این کار می‌دهد؟ با مذاکره؟ نقطه سرخط... مذاکره!

ذخایر ارزی بلوکه شده در خارج از کشور بر اساس برآورد کارشناسان حدود ۱۵۰ میلیارد دلار است. اگر قرار بر تعدیل شرایط تحریمی به هر نحوی باشد (بعید) دیگر چه نیازی به وام از صندوق بین المللی پول است؟

نکته جالب درباره صندوق بین المللی پول، سهامداری عمده آمریکا و اروپا در این صندوق است و کسانی که این سهام را در اختیار دارند قطعا برای رضای خدا و مسائل انسان دوستانه حاضر به تقدیم مبلغ ۵ میلیارد دلار به ایران بدون پیش شرط و اعمال نظر بر لایه لایه اقتصاد ایران نخواهند شد.

مردم و کشور ما در دولت سازندگی یک بار طعم اعمال سیاست‌های تعدیل ساختاری و اقتصادی صندوق بین المللی پول را چشیده اند و مثل روز روشن است که بیش از ۷۰ کشور دنیا با طناب پوسیده صندوق بین المللی پول به قعر چاه فلاکت افتاده اند.

طبق اصل ۸۰ قانون اساسی دولت تنها با اجازه مجلس شورای اسلامی حق دریاف و پرداخت کمک‌های بین المللی را دارد که در مورد درخواست اخیر دولت از صندوق بین المللی پول به هیچ وجه این قانون رعایت نشده است.

طبق اظهار نظر کارشناسان وام ۵ میلیارد دلاری درخواستی دولت از IMF می‌بایست طی ۵ سال بازپرداخت شود که این امر به نظر محال می‌آید دلیل آن هم شاخصه‌های اقتصادی کشورمان از جمله نرخ بسیار ضعیف رشد اقتصاد، کسری بودجه بیش از صد و پنجاه هزار میلیارد تومانی دولت، تحریم‌های بانکی و نفتی و ... است که بازپرداخت اقساط این وام را به شدت سخت و تقریبا غیر ممکن می‌کند.

*محمدرضا آقایی-مسئول سابق بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه