جدیدترین مریخنورد ناسا به نام «استقامت» یا Perseverance طی روزهای گذشته با موفقیت به فضا پرتاب شد و برای کشف تاریخ مرموز مریخ سفر تقریبا هفت ماههای را آغاز کرده است.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، مریخنورد استقامت که گاهی آن را «پرسی» مینامند، یک کاوشگر است که توسط آزمایشگاه پیشرانش جت برای استفاده در ماموریت مریخ ۲۰۲۰ ناسا ساخته شده است. این مریخنورد از مرکز فضایی کندی در پایگاه کیپ کاناورال، فلوریدا رهسپار مریخ شده است و پیشبینی میشود در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ در مریخ فرود آید.
نام استقامت از کجا آمده؟ پروژه ساخت و پرتاب مریخنورد استقامت ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برای ناسا آب خورده است. این ربات کاوشگر که با سوخت هستهای کار میکند، با نخستین فضاپیمای بین سیارهای به فضا پرتاب شد. این مریخنورد پس از فرود کاوشگر وایکینگ بر سیاره سرخ در دهه ۱۹۷۰ و کشف نخستین نشانههای حیات، نهمین ماموریت ناسا را در مریخ انجام خواهد داد. ناسا اعلام کرده است کاوشگر مریخ ۲۰۲۰ پیچیدهترین و پیشرفتهترین رباتی است که تاکنون به اعماق فضا ارسال شده است.
نامگذاری مریخ نورد ۲۰۲۰ از میان ۲۸ هزار انشایی که دانش آموزان آمریکایی برای ناسا ارسال کرده بودند انتخاب شده است. از میان رای عمومی مخاطبان، انشای الکساندر مثر، دانشآموز کلاس دوازده هم به عنوان انشای برگزیده منتخب شد و به پیشنهاد این دانشآموز نام مریخنورد ۲۰۲۰، Perseverance گذاشته شد.
استقامت تنها نیست / «نبوغ» بر فراز مریخ پرواز میکند مریخنورد استقامت در مجموع ۲۳ دوربین و دو میکروفون با خود دارد. این مریخنورد همچنین هلیکوپتری با نام «نبوغ» یا ingenuity را به همراه خود دارد که یک پهپاد کوچک است. در صورت موفقیت این وسیله میتواند در پیدا کردن مکانهای مورد نظر برای بررسی، به مریخنورد استقامت کمک کند.
از دیگر اهداف این بالگرد، اتکا به سیستم خود کنترلی تا مرتبه خودکفایی کامل از فرمانهای زمینی در طول پروازهای کوتاه خود است تا دستوراتی که طبق برنامه ریزی در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا روی آن برنامه نویسی شده را به صورت خود فرمان در محدوده عملیاتی خود انجام دهد. بالگرد نبوغ طی ماموریت یک ماهه خود حداکثر پنج بار از ارتفاع سه تا ۱۰ متری پرواز انجام خواهد داد و چندین نمونه سنگ را جمعآوری خواهد کرد و محلی برای نگهداری آنها پیدا میکند. نمونه سنگهای جمع آوری شده در ماموریت بعدی برای اولین بار به زمین برخواهند گشت و مورد مطالعه و بررسی دانشمندان علوم سیارهای و زمین شناسان قرار خواهد گرفت.
استقامت علاوه بر سوخت هستهای، به دو باتری قابل شارژ لیتیوم-یون نیز مجهز است تا هنگام شدت کار تحقیقاتی به روند عملیات کمک کند. پیشبینی میشود در برخی زمانها نیاز پژوهشهایی که توسط استقامت انجام میشود بیش از توان ۱۱۰ وات هستهای MMRTG باشد.
«شرلوک» مسئول پیداکردن حیات در مریخ یکی دیگر از ابزارهای کاوشگر استقامت، یک آشکارساز لیزری با توانایی دقت بسیار بالا است که «شرلوک» نام دارد. این ابزار داخل سنگ را میشکافد و با تجزیه مواد سازنده آن سعی میکند دریابد آیا حیات در مریخ وجود داشته است یا نه. آزمایش مقدماتی روی شهاب سنگ آسمانی به محققان اطمینان خواهد داد که این کار در ادامه با حداکثر دقت انجام خواهد شد.
استقامت نخستین مواد لباس فضانوردی را حمل میکند ایمی راس، طراح لباس فضانوردی ناسا، میگوید که پنج نمونه شامل یک کلاه و مواد مربوط به لباس فضانوردی با مریخنورد استقامت به مریخ فرستاده شده است.
یکی از اهداف اصلی اکتشاف در مریخ، سفر انسان به این سیاره است از همین رو، یکی از مسائلی که دانشمندان با آن روبهرو هستند، لباس فضانوردان است. زیرا این لباس باید بتواند انسان را از پرتوهای خورشیدی و پرتوهای کیهانی محافظت کند.
لباسهای فضایی حاوی چه موادی هستند؟ به گفته ایمی، موادی که قرار است روی لایه بیرونی این لباس قرار گیرد، موادی است که مقاومت بسیار زیادی در مقابل حرارت و تابش دارند، زیرا باید در معرض بیشترین تابش قرار بگیرند. این مواد شامل نامکس، یک ماده مقاوم در برابر شعله میشود که در لباسهای آتشنشانی به کار میروند، گور-تکس، یک ماده ضدآب، اما متخلخل برای ورود و خروج هوا و کولار، مادهای است که در جلیقههای ضدگلوله به کار میرود.
ایمی راس همچنین میگوید: همچنین نمونهای از Vectran را با مریخنورد استقامت به فضا برای آزمایش فرستادیم که این ماده در حال حاضر در کف دستکشهای فضایی به کار میروند. این ماده مقاوم در برابر برش است، زیرا در ایستگاه فضایی بینالمللی فضانوردان مجبورند که گاهی به میلهها بچسبند و روی لبههای تیز دست بگذارند.
نمونه دیگر تفلون است که مدت طولانی از آن به عنوان بخشی از دستکشهای فضانوردی و قسمت پشتی آن استفاده میشد. این ماده درست مانند یک تابه نچسب، لغزنده است و در مقابل گرد و غبار مقاوم است و مانع چسبیدن دستکش به سطوح مختلف میشود.
ماده آخری که برای آزمایش به فضا پرتاب شده، پلیکربنات است که به گفته راس، از آن برای حباب و کلاه ایمنی استفاده میشود، زیرا به کاهش جذب نور ماورای بنفش کمک میکند. این ماده هیچ وقت خراب نمیشود و اگر زیر فشار زیاد قرار بگیرد، به جای شکستن خم میشود و به علاوه اینها خواص نوری خوبی هم دارد.
اما سوالی که اینجا مطرح میشود که این است که چه چیزی قرار است این نمونهها را در سیاره مریخ آزمایش کند؟ همانطور که در قسمت تجهیزات استقامت گفتیم، یکی از ابزارهایی که با این کاوشگر به مریخ میرود، ابزار شرلوک است که یک لیزر آشکارساز لیزری است. شرلوک میتواند طیفها و یا ترکیب سنگهایی را که دانشمندان میخواهند برای مطالعه آنها به دست آورد و از سوی دیگر نیز میتواند همین کار را برای این نمونهها انجام دهد.
محلی که استقامت فرود خواهد آمد محل فرود مریخنورد استقامت دهانه مریخی جزرو در نظر گرفته شده است. این مریخنورد هفت ابزار علمی برای مطالعه سطح مریخ در دهانه جزرو دارد. گمان میرود که دهانه جزرو، زمانی مملو از آب و محل گذر یک رودخانه باستانی در مریخ بوده است. دانشمندان قصد دارند با بررسی سطح مریخ، از شرایط آب و هوایی این سیاره مطلع شوند و ببینند که قابل سکونت است یا خیر. تا به امروز ۵۶ ماموریت به سمت سیاره سرخ فرستاده شدهاند که از این میان ۲۶ ماموریت از آنها موفق بوده اند.
تکهای از مریخ که به زادگاهش برمیگردد ناسا تکه شهاب سنگ مریخی را پس از ۶۰۰ هزار سال با کمک استقامت به سطح سیاره بازگرداند. سازمان ملی هوانوردی و فضایی آمریکا قصد دارد تکه کوچکی از یک شهاب سنگ را که به خاک مریخ تعلق داشته و سر از زمین درآورده است به سطح این سیاره بازگرداند. ارسال این تکه سنگ بخشی از ماموریت اکتشافی-تحقیقاتی ناسا برای کنکاش در سطح مریخ به شمار میرود. این تکه سنگ از جنس بالزات سطح مریخ در اندازه یک سکه ۱۰ پنی است و با استقامت راهی سفر هفت ماهه شد.
مهندسان فضایی میگویند از این شهاب سنگ که توسط موزه تاریخ طبیعی لندن اهدا شده است استفاده خواهد شد تا بازوهای آشکارساز کاوشگر استقامت پس از فرود و پیش از آغاز عملیات جستجو برای یافتن پیشینیه حیات کالیبره شوند.
آخرین وضعیت استقامت
خبرهای اخیر بعد از پرتاب مریخنورد استقامت وقوع یک مشکل فنی برای مریخنورد استقامت را هشدار میداد که برقراری ارتباط با آن را مختل کرده و باعث شد تا فضاپیمای حامل این مریخ نورد در وضعیت ایمن قرار بگیرد تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری شود. گروه مسئول اعزام این مریخ نورد به فضا در حال تلاش هستند تا فضاپیما را در وضعیت آماده به کار یا استندبای قرار دهند و به شرایط آن رسیدگی کنند. ناسا مدعی شده که مریخنورد استقامت سالم است و قابلیتهای ارتباطی داخلی آن آسیب ندیده است.
گفتنی است، قبل از اجرای ماموریت پرتاب مریخنورد ناسا فراخوانهایی داده بود که علاقمندان میتوانستند طی آن صدای خود را برای بخش شدن در مریخ (توسط مریخنورد استقامت) ارسال کنند بنابراین همانطور که قرار است برای اولین بار صداهای مریخی از سوی این مریخ نورد ضبط و به زمین آورده شود برای اولین بار صدای زمینیها در مریخ پخش خواهد شد.