همزمان با هفته جهانی فضا، آخرین جزئیات همراه با ویژگیهای ماهوارههای ایرانی را برای شما معرفی میکنیم، این قسمت مصباح!
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، همزمان با هفته جهانی فضا قصد داریم تا دستاوردهای محققان، کارشناسان و پزوهشگران ایرانی در طراحی و ساخت ماهوارهها را معرفی کنیم پس با ما همراه باشید با معرفی ماهواره مصباح.
ماهواره مصباح اولین پروژه ایران برای ساخت ماهواره پس از انقلاب بود. این پروژه پس از توقفی ۱۸ساله در برنامه فضایی ایران که در سال ۱۳۵۶ با ماهواره ناهید آغاز و پس از انقلاب متوقف شده بود، در سال ۱۳۷۵ توسط سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران (وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) آغاز شد. وزارت ارتباطات و یک شرکت ایتالیایی در ۱۳۷۷در این پروژه مشارکت کردند.
موافقتنامه ساخت ماهواره مصباح در سال ۱۳۷۶ میان وزارتخانههای علوم و ارتباطات به امضاء رسید و ساخت نمونه آزمایشگاهی این ماهواره طی سالهای ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ با همکاری سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و مرکز تحقیقات مخابرات انجام شد. ساخت مدل مهندسی و فضایی ماهواره مصباح نیز با همکاری یک شرکت ایتالیایی توسط نیروهای متخصص داخلی انجام شد.
ماهواره مصباح از نوع ماهوارههای مدار پایین به شمار میرود و قرار بود از آن برای فعالیتهای علمی، تحقیقاتی و آموزشی استفاده شود. شناسایی منابع آبی، خاکی، معدنی، هواشناسی، کنترل شبکههای آب، برق، نفت و گاز و کمک رسانی در حوادث غیرمترقبه از جمله اهداف ساخت و پرتاپ ماهواره مصباح است.
ماهواره مصباح نهایتا در ۱۲ مرداد ۱۳۸۴ طی مراسمی با حضور سید احمد معتمدی وزیر ارتباطات وقت رونمایی و اعلام شد طی تابستان به فضا فرستاده خواهد شد. اما ماهواره مصباح نیز همانند ماهواره ناهید هیچ وقت به فضا پرتاب نشد و در نهایت چند سال پیش اعلام شد که ارزش بازبینی و پرتاب ندارد و در نتیجه به موزه فناوری فضایی منتقل شد.
همکاری فضایی ایران و روسیه قرار بود با پرتاب ماهواره مصباح ادامه یابد. برای کاهش هزینه پرتاب ماهواره مصباح تصمیم مسئولان بر آن بود که این ماهواره به همراه ماهوارهای دیگر و توسط موشک روسی به نام کازموس۳ از پایگاه فضایی پلستسک در نزدیکی مسکو به مدار هزار کیلومتری از سطح زمین پرتاب شود. علت تاخیر در پرتاب ماهواره هماهنگی میان ایران و روسیه در پرتاب همزمان دو ماهواره اعلام شد.
هزینه راهاندازی ماهواره مصباح ۱۰میلیارد تومان اعلام شد. معتمدی وزیر ارتباطات وقت همچنین وعده داد که ساخت ماهوارههای مصباح ۲ و مصباح ۳ با همکاری متخصصان تایلندی و چینی انجام خواهد شد.
مصباح ۲ سایه شوم اتفاقاتی که گریبانگیر ماهواره مصباح ۱ شد، شامل حال نسل دوم هم شد. مصباح ۲ تا سال ۱۳۸۸ تولیدش زمان برد و تصمیماتی گرفته شد تا به واسطه موشک ماهوارهبر سیمرغ ۲ در سال ۱۳۸۹ به فضا پرتاب شود. اما باز هم به دلیل بازنگریهای متعدد، این پروژه هم به قدری طول کشید که سرنوشتش، گذران عمر در موزه شد.
مصباح ۲ نیز با هزینه ۱۰ میلیارد تومانی تولید شد و با اینکه دیگر شریک فرنگی نداشت، به عنوان یک تحول علمی به حساب میآمد که تواناییهای زیادی مانند بهرهوری از فناوریهای ذخیره و انتقال اطلاعات، جمعآوری و پخش اطلاعات به صورت کلی، سنجش اطلاعات از راه دور و ناوبری را داشت.
هدف از توسعه طرح مصباح ۲ کسب دانش فنی طراحی، تحلیل، ساخت و آزمایش ماهواره به صورت بومی، دستیابی به فضا از طریق طراحی و پرتاب یک ماهواره نزدیک به زمین به منظور جمعآوری، بازیابی و پردازش، ضبط و ارسال مجدد دادهها و ایجاد یک شبکه ارتباطاتی ماهواره برای ارتباط با کاربران در مناطق دورافتاده ایران با دیگر نواحی جغرافیایی دنیا بود.