دلایل نقض آتش‌بس برای بار سوم در قره‌باغ چیست؟ / تبعات بی‌عملی ایران در مناقشه قره‌باغ سنگین خواهد بود

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، زهرا مهران راد، درحالی دقایقی بیشتر ازبرقرای سومین آتش بس انسانی میان ارمنستان و آذربایجان نیمی گذشت این آتش بس نقض شد و دوطرف یکدیگر را به نقض آن متهم کردند؛

وی معتقد است: مسئله آتش بس در قره باغ تا حد زیادی به منفعت بازیگران دخیل در این مناقشه پیوند خورده است به این معنی که تا وقتی منفعت آن‌ها تامین نشود این آتش بس‌ها شکننده خواهد بود.

روس ها تمایلی به تداوم آتش بس در قفقاز ندارند/ پایداری این آتش بس به معنی افزایش نفوذ آمریکا است  
وی چند نکته مهم را در مورد آتش بس سوم میان ارمنستان و آذربایجان حائز اهمیت دانست که نخستین آن مسئله میانجی گری آمریکا بود. بر این اساس، چون آمریکایی‌ها میانجی گر این آتش بس بودند روس‌ها تمایل چندانی به پایداری آن ندارند چرا که پایداری این آتش بس در حقیقت به معنی افزایش نقش و نفوذ آمریکا در منطقه قفقاز تلقی می‌شود و لذا چنین مسئله‌ای برای روس‌ها اصلا خوشایند نیست.

بهمن نکته دوم را جایگاه نفوذ و دخالت اسرائیل دانست و یادآور شد: روند تحولات میدانی حکایت از این دارد که جمهوری آذربایجان با حمایت‌های ترکیه و اسرائیل در حال پیشروی است و چنین مسئله‌ای می‌تواند برای آذربایجان به معنی یک پیروزی بزرگ تلقی شود و این کشور را ترغیب کند که همچنان به پیشروی‌های خود ادامه دهد، در عین حال طرف ارمنیی ها هم، چون نمی‌خواهد متحمل شکست شوندهم چنان به نبرد تداوم می بخشند.

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز نکته سوم در خصوص این سناریو را متوجه بازیگران خارجی دانست و یادآور شد: ترکیه و رژیم صهیونیستی با توجه به اهدافی که در قفقاز دنبال می کنند، خواهان برقراری آتش بس نیستند و در واقع از تداوم درگیری بیشتر سود می‌برند. براساس این سه نکته احتمال نقض مکرر آتش بس در منطقه قفقاز وجود دارد کمااینکه گزارش‌ها حکایت از نقض آتش بس در چند ساعت گذشته در این منطقه دارد.

وی در خصوص نقش جمهوری اسلامی در مهار بحران قفقاز و اینکه آیا این نقش تا حدی منفعلانه ارزیابی می‌شود نیز گفت: جمهوری اسلامی با توجه به ظرفیت‌های جغرافیایی و ژئوپلتیکی که در مجاورت هر دو کشور آذربایجان و ارمنستان قرار دارد همچنین با توجه به پیوند‌های تاریخی و تمدنی که جمهوری اسلامی با مردم این دوکشور دارد بایستی نقش فعالی در این مناقشه که در جوار مرز‌های شمالی کشور در حال رخداد است، ایفا می‌کرد.

اهداف جنگ قره باغ پیوستگی های گسترده ای با مسائل غرب آسیا خواهد داشت
بهمن افزود: نکته مهم در این خصوص آن است که اهداف جنگ فعلی فراتر از منطقه قفقاز و مناقشه قره باغ است و قطعا دارای پیوستگی‌های گسترده‌ای با مسائل غرب آسیا و خاورمیانه خواهد بود همچنین می‌تواند در آینده باعث تخلیه ظرفیت‌های ژئوپلتیکی ایران شود.

این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز تصریح کرد: ماجراجویی ترکیه و اسرائیل در منطقه نیز در حال افزایش است که قطعا می تواند عواقب امنیتی  برای ایران داشته باشد. در این شرایط ایجاب می‌کند که جمهوری اسلامی هم در عرصه دیپلماتیک و هم سایر عرصه‌ها سیاست فعالی در پیش بگیرد، اما متاسفانه وزارت خارجه در این خصوص دچار کم توجهی و به زبان بهتر بی توجهی شده و هیچ ابتکار عمل جدی در این خصوص نشان نداده است.

بهمن افزود: متاسفانه بعضا پیام‌هایی که از طرف وزارت خارجه ارسال شده پیام‌هایی بوده که موجب جانب داری از یکی از طرفین شده و خواهان شکل گیری پروسه‌ای برای حل و فصل مناقشه با حضور برخی از بازیگران خارجی است که این بازیگران خود یکی از عوامل درگیری اخیر به حساب می‌آیند.

دعوت از ترکیه برای حل مناقشه قره باغ اشتباه استراتژیک وزارت خارجه
این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در خصوص این بازیگران گفت: به صورت واضح دعوت ایران از ترکیه برای برگزاری یک نشست سه جانبه میان ایران، روسیه و ترکیه شبیه آنچه در آستانه برای موضوع سوریه تشکیل شد، اشتباهی استراتژیک است که از طرف وزارت خارجه صورت گرفت.

وی با اشاره به اینکه مسئله قفقاز بسیار پیچیده‌تر از موضوع سوریه و آستانه است، گفت: ترکیه به عنوان یک طرف جنگ درگیر موضوع شده و زمانی که به شکل مستقیم می‌تواند جزو کشور‌های میانجی گر باشد به ویژه اینکه طرف ارمنی میانجی گری ترکیه را نخواهد پذیرفت هم به دلیل حضور مستقیم ترکیه در جنگ و هم به دلیل مشکلات و مسائل تاریخی ونسل کشی ارامنه در گذشته توسط ترک ها

ترکیه تمایلی به حضور ایران در حل مناقشه قفقاز ندارد/ آنها به خوبی می دانند ورود ایران بازیگری آنها را متوقف خواهد کرد
بهمن ادامه داد: براساس این روند پیشنهاد حضور ترکیه در روند میانجی گری چندان درست و دقیق نبود. از طرف دیگر ترک‌ها تمایلی به حضور ایران ندارند و برخلاف ایران که وزن تاریخی خود در قفقاز را نادیده گرفته ترکیه به خوبی متوجه اهمیت حضور ایران است که اگر ایران وارد این پروسه شود عملا عرصه‌ای برای بازیگری آن‌ها باقی نخواهد ماند.

تبعات بی عملی ایران در مناقشه قره باغ سنگین خواهد بود / وزارت خارجه احتمال استقرار نیروهای ترکیه و اسرائیل در مرزهای شمالی را جدی بگیرد
این کارشناس مسائل آسیای مرکزی و قفقاز در پایان خاطرنشان کرد: براساس این روند وزارت خارجه نه رایزنی دیپلماتیک مناسب در این خصوص دارد و نه هیچ اقدام ابتکاری انجام خواهد داد و تبعات این بی عملی در حوزه امنیت ملی چه در خصوص تحریکات قومی در داخل کشور و چه در خصوص احتمال استقرار نیرو‌های نظامی اسرائیل و ترکیه در جوار مرز‌های ایران که به معنای یک حوزه ژئوپلتیک جدید برای ناتوست قابل توجه و پیگیری است.