وزیر سابق آموزش و پرورش با اشاره به امضا و تصویب سند ۲۰۳۰ در سال ۹۵ گفت: این درحالی است که سیاستهای کاملا استکباری درون این سند نهفته است و امریکا و فرانسه خودشان هم این سند را امضا نکردند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به همت بسیج دانشجویی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی نشست وبیناری "از چیستی تا چگونگی تحول در نظام آموزش و پرورش" با حضور سید محمد بطحایی، وزیر سابق آموزش و پرورش و علی عبدالعالی پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش برگزار شد.
* سیاستهای سند ۲۰۳۰ کاملا استکباری است
بطحایی در ابتدای این نشست درباره این سوال که چرا نظام آموزش و پرورش ما باید متحول بشود؟ گفت: برای پاسخ به این سوال ما باید اتفاقاتی که لااقل بعد از انقلاب برای تحول در اموزش و پروش رخ داد مرور کنیم. هرکدام از این تلاشها هرچند که دستاوردهایی داشت، اما نتوانست که نیازهایی که برای تحول در آموزش و پرورش طلب میکند را پاسخ گو باشد. تا آنجایی که بنده در خاطرم هست، یعنی از اواخر وزارت مرحوم پرورش و اوایل وزارت دکتر اکرمی و از سالهای ۶۲ _۶۳ تلاشهای زیادی برای تحول در آموزش و پرورش اتفاق افتاد.
وی افزود: مبنای همه تلاشها نکته بسیار ظریفی بود که شما از کلام رهبر معظم انقلاب در این جلسه پخش کردید. ایشان بارها و بارها یکی از ضرورتهای تحول در آموزش و پرورش را چنین مطرح کردند که نظام اموزش و پروش ما نمیتواند پاسخگو نیاز های امروز نظام جمهوری اسلامی و جوانان و نوجوانانی باشد که دارند اماده میشوند برای فردای این کشور.
بطحایی اظهار داشت: هرچند به نظرم میآید که هرچند این اقدامات؛ اقدامات مختصری است، اما پله اول برای تحول میباشد.
وزیر سابق آموزش و پرورش تاکید کرد: از زمانی که مقداری انقلاب قوام گرفت و نهادها و موسسهها و وزارت خانهها شکل اداری خود را پیدا کردند، واقعا تلاشهای زیادی برای تحول اتفاق افتاد که اگر فرصت برنامه اجازه دهد تا آنجایی که بنده اطلاع دارم عرض خواهم کرد.
وی افزود: در پنج مرحلهای که پیشینیان ما تلاش کردند که این تحول رقم بخورد متاسفانه این تحول به سرانجام نرسید و با شکست مواجه شد، باز تلاش مجدد، تیم جدید و مجددا از سر خط شروع کردن برای تحول در آموزش و پرورش؛ بنابراین میخواهم عرض کنم که مهمترین ضرورتی که نیاز است تا آموزش و پرورش ما متحول شود، این است که این نهاد با فرایندها و خروجیهایی که دارد مورد توقع نیازهای جمهوری اسلامی نیست؛ یعنی جمهوری اسلامی و نیازهایی که جامعه امروز و فردای میهمن ما دار د چیزی به غیر از تولیدی اپ ما در حال حاضر است.
بطحایی درباره این سوال که از ابتدای انقلاب تا کنون چه اقداماتی برای تحول آموزش و پرورش انجام شده است؟ یادآور شد: نکتهای که بنده در آغاز گفتگو عرض کردم همچنان بر ان اصرار دارم، اواخر دوران وزارت مرحوم پرورش بحث تحول آموزش و پرورش مطرح شد، و تا به امروز چندین بار خیز برداشتیم تا تحول رخ بدهد، اما هر بار این حرکت با شکست مواجه شد و به ثمر نرسید.
وزیر سابق آموزش و پرورش گفت: اگر علل ناکامی گذشته را مور د توجه قرار ندهیم چه بسا سند تحول هم با ناکامی مواجه خواهد شد، کشورهایی مثل فنلاند و سنگاپور که در رتبه بندی نظام اپ ربتهی بالایی دارند هیچ گاه درگیر گیروبندهایی که ما تاکنون داشته ایم نبوده اند، این سند تحول که در اختیار ما است با اندکی تسامح عرض کنم که قریب به دوازده سال است که مطرح است، اما همچنان به فرموده رهبر انقلاب کمتر از ده درصد آن اجرا شده است.
وی افزود: علی رغم زحمات بسیار زیادی که کشیده شد، اما همچنان جایی که در ان ایستاده ایم غلط است و باید اصلاح بشود، به جای اینکه به محتوا پرداخته شود خودمان را گرفتاد قالب و ساختار کرده ایم، در حالی که بحث تحول امروزه ناظر به محتوا و روش است که نقطهی اغاز این حرکت معلم است.
بطحایی درباره این سوال که برای اجرای سند تحول چه کارهایی انجام شده تصریح کرد: ما پلت فرمی را طراحی کرده بودیم که با فرمایشات رهبر معظم انقلاب تکمیل شد، در این پلت فرم کاملا برنامههای عملیاتی سند تحول با توجه به شش زیر نظام آن طراحی شده بود که زمان بندی کرده بودیم و قرار شد که طی یک بازه ۵ ساله در دست اجرا قرار گیرد، حتی این پلت فرم را در اختیار همگان قرار دادیم، اما گمان نکنم که در حال حاضر فعال باشد.
وزیر سابق آموزش و پرورش تاکید کرد: این پلت فرم به گونهای بود که در هر زیر نظام نشان میداد که هر برنامه چه مدت است که شروع شده و چه مقدار اجرا شده است و موانع عقب افتادگی آن چیست و هر سه ماه بروز میشد.
وی افزود: طبق رهنمودهای رهبر معظم انقلاب که بسیار دقیق و کارشناسی شده است، باید زیر نظامهای سند به طور متوازن پیشرفت کند. اینکه فقط یک زیر نظام پیش برود و بقیه متوقف بشوند نادرست است که این مسئله طبق پلت فرم قابل تشخیص بود، البته دارای نقایصی هم بود که ما اهتمام داشتیم که ان نواقص را رفع کنیم.
وزیر سابق آموزش و پرورش ادامه داد: نمیدانم که الان هم مورد استفاده قرار میگیرد یا خیر. اما زمانی که بنده حضور داشتم مرتبا بروز میشد. در رابطه با موانع اجرا و پیشرفت سند تحول عرض کنم که اجرای این سند فقط به دوش آموزش و پرورش نیست و برای اجرای آن نیاز است که تمام ارگانها و نهادها و نه تنها نهادهای دولتی بلکه تمامی قسمتها بسیج شوند و ایفای نقش کنند و این ایفای نقش اتفاق نخواهد افتاد تا زمانی که دیدگاه ما نسبت به آموزش و پرورش تغییر کند، اینکه دیدگاه ما نسبت به آموزش و پرورشبه عنوان یک دستگاه هزینه زا و مصرفی باشد، قطعا این ایفای نقش اتفاق نخواهد افتاد.
وی درباره این سوال که به نظر شما چقدر در تحقق سند تحول موفق بوده ایم و چقدر با حد مطلوب فاصله داریم؟ گفت: تا زمانی که اپآموزش و پرورش ما اولویت و اهمیت پیدا نکند، آش همین است و کاسه همین و همه این اولویت و اهمیت فقط پول نیست. زمانی که در دولت بودم، گاهی اوقات بحثهای منابع مالی مطرح میشد و دوستان دولتی میگفتند کمبود داریم و در جواب میگفتم که بحث من فقط پول نیست.
وی ادامه داد: اگر مقداری از آسفالت کوچهی ما خراب بشود، همه ما مکررا این را مطالبه میکنیم تا این مشکل حل شود، چون که این مسئله برای ما مهم است، اما اگر معلمان فرزندانمان آموزش کافی را ندیده باشد و فرایند تربیت معلم را طی نکرده باشد این مسئله برای ما اهمیت ندارد، این همان نشانهای است که مسئول ارشد کشور از آن رنگ میگیرد.
وزیر سابق آموزش و پرورش افزود: بنده زمانی که افتخار خدمت در وزارت را داشتم، یکی از سیاستهای نانوشتهای که دنبال میکردم، این بود که آموزش و پرورش مسئله جامعه و خانوادهها بشود، اگر برای مردم ما آموزش و پرورشمهم باشد مطمئن باشید که برای رئیس جمهور ما هم مهم خواهد بود.
وی گفت: من در دولت شاهد بودم برای دوستان دولتی آموزش و پرورشاهمیت چندانی نداشت، اینکه در جلسات شرکت کنند یا نکنند نظر بدهند یا ندهند اصلا مهم نیست، و این مختص به این دولت نیست و در ادوار گذشته هم این چنین بوده است.
بطحایی اضافه کرد: کسی از وزیر آموزش و پرورش درخواست ارائه گزارش ندارد، چون اولویت ندارد، اما از آن طرف راجع به سیاست خارجه، هر جلسه از وزیر امور خارجه سوال میشود و باید پاسخ بدهد، راجع به نفت همینطور، این خودش سیگنالی است که وزیر آموزش و پرورش خیلی مهم نیست.
وی ادامه داد: بروید و قانون شورای عالی آموزش و پرورش را بخوانید، اگر این قانون به خوبی اجرا بشود یعنی رئیس جمهور به همراه شش وزیر شرکت کنند و به وظایف محول شده عمل بکنند، اصلا به سند تحول بنیادین نیازی پیدا نمیشود، چون به واسطهی همین کار تحول اتفاق میافتد، ولی رئیس جمهور شرکت نکرد البته در دولت اقای احمدی نژاد ایشان یک دفعه شرکت کردند. این نشانه این است که دغدغهای وجود ندارد، این که وزیر آموزش و پرورش چه شخصی باشد مهم نیست فقط اینکه یکی باشد، اینها نشانه این است که اگر ده تا سند تحول دیگر نیز نوشته بشود، اجرا نمیشود. بحث تحول ناظر به یک وزارت خانه نیست، همه باید کمک کنند.
بطحایی گفت: در رابطه با سند ۲۰۳۰ عرض کنم که در سال ۹۵ که البته آن زمان بنده در آموزش و پرورش نبودم، این سند به امضا و تایید رسید، و بعد کارگروهها تشکیل شد. مثال عامیانهای است، اما کاتولیکتر از پاپ شدیم، امریکا و فرانسه خودشان سند ۲۰۳۰ را امضا نکردند، امریکا در سالهای گذشته در حمایت از رژیم اشغالگر قدس از یونسکو خارج شد، دوستان عزیز اگر شما سند ۲۰۳۰ را مطالعه کنید، گاها به مطالب قشنگ و زیبایی برخورد میکنید، اما اشکالی که مقام معظم رهبری با این وجود به سند گرفتند این بود که آموزههای تعلیم و تربیت، و اسلامی حتی آموزههای ملی مان بسیار فراتر از مسائلی است که در سند ۲۰۳۰ گفته شده است.
وی افزود: ما نیازی به این سند و امثاله نداریم، اما ابزارهای نفوذ به گونهای نیست که با یک بار هشدار حضرت آقا بسته شوند آنها نفوذ را رها نمیکنند. در این باره مصداقی را عرض کنم خدمت شما، امروزه همه مجامع بین المللی و کنفرانسها زیر پرچم سند ۲۰۳۰ در حال برگزاری است، علتش این است که میخواهند بگویند که این سند، نسخه شفا بخش جهان است در حالی که سیاستهای کاملا استکباری درون آن نهفته است، مثلا خودشان منشا ایجاد فقر در جهان هستند، اما در سند ۲۰۳۰ بیان کردند که تا سال ۲۰۳۰ فقر مطلق در کشورها به صفر برسد، بقیه موارد هم این چنین است.
بطحایی یادآور شد: سند ۲۰۳۰ در لایههای حکومتی و سیاست گذار جامعه متوقف شده است و انصافا اگر مواردی رخ دهد با متخلفین برخورد میشود، اما در لایههای زیرین این گونه نیست، گاهی اوقات بخشهای غیر دولتی برای اینکه امتیازی از یونسکو و مجامع بین المللی دریافت کنند، سند را در بخش خود، در مدارس غیر دولتی خود اجرا میکنند.
وزیر سابق آموزش پرورش گفت: نکته جالبی که وجود دارد شاید بدانید که یکی از موفقترین کشورها که در حال اجرای این سند است و به این کار خود افتخار میکند افغانستان است در حالی که خود امریکا و فرانسه که مدعی این سند هستند خودشان زیر بار این سند نرفتند.
* آموزش و پرورش در کشور ما بسیار مظلوم است علی عبدالعالی دانشیار دانشگاه شریف و پژوهشگر حوزه آموزش و پرورش هم در این نشست گفت: اگر از انقلاب تا الان بررسی بشود میبینیم که بیشترین تغییرات وزارتی در آموزش و پرورش بوده است.
وی افزود: آموزش و پرورش در کشور ما بسیار مظلوم است. در همین دولت آقای روحانی تعداد تغییرات وزیر آموزش و پرورش را مقایسه کنید با وزارت فناوری ارتباطات. عدالت آموزشی در کشور ما بیش از یک شوخی نیست. در کشور ما هرکه پول دارتر است موفقتر است. در کشور ما چهل نفر برتر کنکور هیچ کدام از مدارس دولتی نبودند. این مشکلات را مگر فقط وزیر آموزش و پرورش میتواند حل کند؟ خیر.
عبدالعالی تصریح کرد: آموزش و پرورش در هیئت دولت دارای اولویت نیست. کدام یک از روسای جمهور و وزرا و معاونین، فرزاندشان طعم کلاس ۴۰ نفره که در یک میز ۴ نفر مینشینند را چشیده اند؟
این استاد دانشگاه افزود: ما در آموزش و پرورش هدایت تحصیلی نداریم. در کنکور تجربی حدود ۶۰۰ هزار نفر شرکت کننده حضور دارند که فقط حدود ۶۰۰۰ نفر به خواسته خود میرسند یعنی فقط یک درصد.
وی گفت: به نظرم ریشه این موضوع به هیچ وجه متوجه وزیر و معاون وزیر آموزش و پرورش نیست. راه حل این مسئله این است که تمام مسئولین رده بالا به آموزش و پرورش باور داشته باشند و بدانند آموزش و پرورش به غیر از ۱۲ اردیبهشت و ۱ مهر هم مهم است. این باور که ایجاد شود سایر مسائل هم درست میشود. شورایی وجود دارد به نام شورای عالی آموزش که رییس جمهور حتی یک بار هم حضور نداشته است.
وی درباره این سوال که باتوجه به این مشکلات متعدد راه حل چیست؟ تاکید کرد: به نظرم دوراه وجود دارد اول باید کتب درسی ما به کتبی بسیار جذاب تبدیل شود. کتابهای کم حجم، کتابهای بدرد بخور که تست محور نباشد و فقط بدرد کنکور نخورد و قص علی هذا؛ و دوم اینکه روی معلمها و دانشجو معلمها سرمایه گذاری شود. اگر حال شما معلمها خوب شود حال همه خوب میشود.