گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو،فرشته اکبری؛ این روز‌ها دلیل مذاکره ایران و طالبان برای بسیاری از مردم مبهم است. با خبر دعوت وزارت خارجه از طالبان و ورود ملابرادر به ایران بسیاری از مردم متعجب شدند و روابط این دو را فراتر از توصیف قبل دانستند.
ایران از زمان حادثه مزارشریف و به شهادت رسیدن ۸ دیپلمات ایرانی به طالبان دید منفی داشته و آن را گروه تروریستی می‌شمرد که حضورشان در نزدیکی مرز خود را یک تهدید امنیتی می‌دانست. در این نوشتار سعی می‌شود دلایل مذاکره دولت افغانستان و ایران و تغییر سیاست این دو کشور را در رابطه با گروه طالبان بررسی کنیم.
در وهله اول مسائل امنیتی از دلایل مهم مذاکرات می‌باشد. طالبان با ایجاد ناامنی‌های فراوان مسبب بسیاری از خسارت‌های مالی و جانی و شهادت افراد بی‌گناهی شده‌اند. دولت افغانستان به دلیل نداشتن توانایی لازم نظامی و شرایط کوهستانی که امکان رویارویی مستقیم نظامی را سلب می‌کند نمی‌تواند با این گروه مقابله کنند و طالبان به دلیل پیشرفت نظامی و انگیزه بالایی که دارد، دست برتر را در میدان جنگ خواهد داشت.
با روی کار آمدن بایدن روند خروج نظامی‌های آمریکا متوقف شده است. برخی از تحلیلگران احتمال می دهند آمریکا به دنبال نفوذ خود از طریق کشور‌های عربستان، امارات و قطر می‌باشد و سعی دارد فعالیت خود را از طریق شرکت‌های خصوصی نظامی مانند بلک واتر افزایش دهد و این به معنی افزایش اقدامات سازمان سی آی‌ای در افغانستان و منطقه می‌باشد.
طالبان به طور قاطع خواستار خروج نظامیان آمریکایی است و حضور آن‌ها در نزدیکی مرز ایران نگران کننده و یک تهدید امنیتی به حساب می‌آید؛ از این جهت سیاست‌های طالبان با منافع ایران همسو است و زمینه‌های همکاری بین آن‌ها را ایجاد می‌کند.
در رابطه با روند مذاکرات صلح دو ائتلاف منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای وجود دارد. این ائتلاف‌ها عبارتند از آمریکا، عربستان، امارات و پاکستان و ائتلاف دیگر ایران، روسیه، چین و هند. در این بین دولت افغانستان و پاکستان با هر دو ائتلاف تعامل دارند. اتلاف اول تاکنون موفق نشده است طالبان و دولت افغانستان را به میز مذاکره بکشاند.
گفته می‌شود از مقاصد این گروه در افغانستان وارد کردن داعش، تشکیل دولتی متضاد با جمهوری اسلامی، تضمین دولت به عدم ضربه زدن به منافع آمریکا، تحت سیاست‌های منطقه‌ای عربستان و امارات بودن و حفظ نفوذ سنتی پاکستان در این کشور است.
اما در برابر این ائتلاف، ائتلاف ایران، روسیه، چین و هند به دنبال ثبات در افغانستان و جلوگیری از ورود داعش با این کشور هستند. ایران سعی دارد از نقطه ضعف ائتلاف رقیب وارد شود و روند مذاکره بین طالبان و دولت افغانستان را تسهیل نماید.
طبق تحلیل‌ها حاکمیت و قدرت به طور کامل به دست طالبان نخواهد افتاد هرچند طالبان در مناطق روستایی افغانستان پذیرفته شده است ما در شهر‌های بزرگ و اصلی مردم حضور طالبان را نخواهند پذیرفت. بعد از استقرار صلح و کاهش ناامنی‌ها طالبان به سمت توسعه و مدرنیته سوق خواهد یافت و با کاهش نا امنی ها، افغانستان به سمت توسعه حرکت خواهد کرد. در حال حاضر تنها خواسته طالبان با انگیزه، قدرت است و قطعاً برای به دست گرفتن قدرت از برخی از عقاید خود که مردم با آن هم موافق نیستند صرف نظر خواهد کرد.
طالبان در نشست خبری در روسیه خواستار تغییر قانون اساسی و تدوین آن بر اساس قوانین اسلام شده است آنان مدعی شده اند که در امور سایر کشور‌ها مداخله نمی‌کنند و به سایر کشور‌ها نیز اجازه مداخله در امور افغانستان را نمی‌دهد.
طالبان مصمم است که کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان را ریشه کن کند و در این راستا از کمک کشور‌های همسایه و جهان و سازمان ملل استقبال خواهند کرد و اقدامات متعددی را در راستای کاهش تلفات غیرنظامیان در افغانستان اجرا کرده است.
آنان مدعی شده اند به تمام حقوقی که اسلام برای زنان تعریف کرده است احترام می‌گذارند. اسلام به زنان اجازه کار، تجارت، میراث و آموزش را داده است این گروه به ارائه خدمات درمانی به مردم تاکید کرده و از سازمان‌های جهانی خواستار فعالیت در این زمینه شده است.
طبق آمار‌ها ۵۰ درصد جمعیت افغانستان در مناطق زندگی می‌کنند که به شدت تحت تاثیر درگیری‌های مسلحانه قرار گرفته است. برای جلوگیری از افزایش ناامنی‌ها باید از طریق دیپلماسی به توافق رسید. امید است در مذاکرات ایران و طالبان به شیعیان افغانستان توجه شود و طالبان به اظهارات خود پایبند بماند.
فرشته اکبری - کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه تهران
انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.