در میزگرد بررسی جذب معلم در آموزش و پرورش؛
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، به همت انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه علامه طباطبایی میزگرد جذب نیرو در دانشگاه فرهنگیان با حضور موسی بیات پژوهشگر حوزه آموزشوپرورش وعلی پارسانیا مدیر بنیاد تربیتی حیات در دانشکده روانشناسی و علوم‌تربیتی دانشگاه علامه برگزار شد.
مسیر اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما آمار‌ها این را نشان نمی‌دهد
موسی بیات پژوهشگر حوزه آموزشوپرورش در این میزگرد گفت: در یک دهه اخیر این مسئله که چه کسی را استخدام کنیم؟ یکی از پرتکرارترین موضوعات روی میز سیاستگذاران حوزه آموزشوپرورش بوده است.
این پژوهشگر حوزه آموزش‌وپروش ضمن تاکید بر اهمیت تامین نیروی انسانی بیان کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، آرمان بیانیه گام دوم انقلاب احیای تمدن نوین اسلامی و مهم‌ترین محور این تمدن نیروی انسانی است که ایشان این محور مهم را در زمین آموزشوپرورش قرار داده‌اند.
وی در ادامه افزود: سیاست‌های کلی ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش نشان می‌دهد از سال ۹۲ تا الان وضعیت مطلوب نبوده است؛ بنابراین در این سیاست‌ها به موضوع بازنگری سیاست‌های جذب و تامین نیروی‌انسانی می‌پردازد.
بیات با تاکید بر این موضوع که مجلس مصوبات منطقی متناسب با سند تحول بنیادین و سیاست‌های کلی در زمینه جذب نیروی‌انسانی نداشته است بیان کرد: طبق اسناد بالادستی مسیر اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما آمار‌ها این را نشان نمی‌دهد؛ به گونه‌ای که در یک دهه اخیر از حدود ۴۰۰ هزار نیروی آموزشوپرورش، حدود ۳۰ درصد آن از طریق دانشجو معلمان، ۲۰ درصد از طریق ماده ۲۸ و ۵۰ درصد باقی مانده نیز از طریق مصوبات مجلس و دولت استخدام شده‌اند، بنابراین اگر چه محور اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش در اسناد بالادستی از طریق دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما در عمل این اتفاق رخ نداده است.
مسئله کمبود نیرو در آموزشوپرورش
پارسانیا مدیر بنیاد تربیتی حیات با تاکید بر وضعیت کنونی کشور بیان کرد: به هرحال یک پرسش اساسی این است که الان چه کنیم؟ ما اکنون با ۲۰۰ هزار کمبود نیرو در آموزشوپرورش مواجه هستیم که از طریق جذب دانشگاه فرهنگیان نمی‌توانیم این تعداد نیرو را تامین کنیم.
وی ضمن بیان این موضوع که باید بخشی از نیروی آموزشوپرورش از طریق آزمون استخدامی تامین شود افزود: استخدام این افراد باید با ضوابط و قوانین سختگیرانه‌ای اجرا شود و دوره‌های مقدماتی جدی‌تر گرفته شود.
پارسانیا به خدمت گرفتن نیرو‌های بازنشسته را یک راهکار دیگر برای تامین نیروی آموزشوپرورش دانست و گفت: اگر چه این کار درستی نیست، اما زمانی که ما در شرایطی قرار می‌گیریم که چاره‌ای نداریم باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
مشکل جذب نیرو از طریق آزمون استخدامی
وی در زمینه رصد تحولات دانش‌آموزی و دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: رسیدن به الگوی مطلوب تامین نیروی‌انسانی آموزشوپرورش نیازمند لوازمی است. یکی از آنها این است که ما تحولات دانش‌آموزی و دانشگاه فرهنگیان را از حدود ۴ یا ۵ سال جلوتر رصد کنیم؛ زیرا تا زمانی که یک الگوی مطلوب برای ۵ سال آینده نباشد، ما از روش‌های موقتی نیرو جذب می‌کنیم و نیازمان را رفع می‌کنیم. اما آن نیرو‌ها با تجمعات مختلف خواستار استخدام هستند و این را باید بپذیریم که در این زمینه، ذی‌النفع‌ها قدرتشان زیاد است.
او با تاکید بر این موضوع که باید تجربه ده سال اخیر را آسیب‌شناسی کرد افزود: یکی از مواردی که باعث می‌شود ما اصلا ندانیم نیازمان در تامین نیرو چقدر است، اختلاف سازمان اداری استخدامی و وزارت آموزش وپرورش در تعیین شاخص‌ها است.
بیات ضمن بیان این موضوع که روش مجلس را تایید نمی‌کند گفت: زمانی که مجلس می‌بیند آموزشوپرورش با کمبود ۱۹۷ هزار نیرو مواجه است و ظرفیت دانشگاه فرهنگیان هم در بهترین حالت ۷۰ هزار نفر است، چاره‌ای جز استفاده از نیرو‌های نهضت سوادآموزی، حق التدریسی و. ندارد.
گزینش دانشگاه فرهنگیان پس از مرحله آزمون استخدامی
پارسانیا گفت: ما از سال ۹۳ اعلام کردیم که در آینده با پیک معلمان باز نشسته مواجه خواهیم شد. اما بحث اصلی این جاست که اعتقادی به دانشگاه فرهنگیان وجود ندارد؛ در واقع ما با یک مشکل بزرگ مواجه هستیم و آن عدم برنامه‌ریزی در شورا عالی انقلاب فرهنگی و مجلس است.
وی ضمن بیان این موضوع که یکی از مشکلات اساسی دانشگاه فرهنگیان دادن کد استخدامی به دانشجو‌ها است افزود: به نظر بنده این امر باعث می‌شود افراد خیالشان بابت استخدام راحت شود، مباحث درسی و علمی را در دانشگاه جدی نگیرند. همچنین اساتید دانشگاه فرهنگیان هم باید بحث علمی را تقویت کنند تا خروجی دانشگاه مطلوب باشد. زمانی می‌توانیم عبور مطلوب از این مورد را داشته باشیم که بتوانیم پاسخ درستی به این موضوع بدهیم که هویت معلمی چگونه شکل میگیرد؟
تبعات استخدام بی‌ضابطه توسط مجلس در آموزشوپرورش
بیات گفت: اگر برنامه دراز مدتی نباشد و بخواهیم مقطعی عمل کنیم شاید این پاسخ مجلس یک پاسخ منطقی باشد، اما باید به این موضوع توجه کنیم که این شیوه جذب ساختار تربیت معلم و توانمند سازی نیروی انسانی را بهم می‌ریزد.
وی ضمن تاکید بر بند ۳ سیاست‌های کلی نظام افزود: محور توسعه و پیشرفت جامعه برعهده نیروی انسانی است. این نیرو قرار است از نظام تربیت معلم بیرون بیاید، پس باید به وروردی معلم در دانشگاه فرهنگیان اهمیت داده شود.
بیات در زمینه مشکلات دانشگاه فرهنگیان گفت: اولین مشکل دانشگاه فرهنگیان بحث هیئت علمی آن است. اگرچه نسبت دانشجو به هیئت علمی باید یک به بیست باشد، اما این امر در دانشگاه‌های ما یک به هشتاد است. دومین مشکل این است که از زمانی که مدیریت جدید برای دانشگاه فرهنگیان آمده، ظرفیت سازی صورت نگرفته‌است و سوم اینکه تعداد افرادی که از طریق ماده ۲۸ جذب شده‌اند بیشتر از کسانی‌اند که از طریق دانشگاه فرهنگیان استخدام شده‌اند.
مقاومت آموزشوپرورش در برابر طرح‌های مجلس
بیات گفت: وقتی که طرحی در مجلس به تصویب می‌رسد و تبدیل به قانون می‌شود، وزارت آموزشوپرورش باید آن را اجرا کند.
سهم ماده ۲۸ بیشتر است یا دانشگاه فرهنگیان؟
پارسانیا گفت: واقعیت این است که معلمان ما عملا از طریق ماده ۲۸ جذب می‌شوند و ظرفیت دانشگاه فرهنگیان پایین آمده است. اساسا من با وجود این ماده‌ها در سیاست‌گذاری مخالف هستم. در واقع اگر قرار است نیرو از ماده ۲۸ گرفته شود، باید درصد این نیرو مشخص باشد.
وی با بیان این که دانشگاه فرهنگیان نهاد مصرف کننده علم است افزود: در این زمینه دانشگاه فرهنگیان باید به تحصیلات تکمیلی دوره ارشد و دکتری اهمیت زیادی بدهد. بنده ارزش بسیاری برای دانشگاه فرهنگیان قائل هستم و معتقدم دانشگاه فرهنگیان کانون تحول در علم، عمل، تعلیم و تربیت است. اما این دانشگاه با مشکل جدی هیئت علمی مواجه است و اگر واقعا بخواهد تحول پیدا کند باید این مشکلات را رفع کند.
اقدامات سازمان پژوهش‌های مجلس در برابر طرح‌های مجلسی‌ها
بیات گفت: درواقع از همان سال ۱۳۸۸ اظهار نظرات سازمان پژوهش‌های مجلس هم آغاز شد واین سازمان جلوی خیلی از کار‌ها را گرفت. در واقع اگر این طرح تعیین تکلیف نیرو‌های حق‌التدریسی و نهضتی تصویب شد چند طرح دیگر در کنار آن رد شد. بخشی دیگری از وظایف ما مطالبه‌گری است. منتها این مورد در میدان سیاست‌گذاری است و در این میدان ذی‌النفع‌های متعددی وجود دارند. هرکدام از آنها با زور و قدرتی که دارند می‌توانند با چانه‌زنی بخش زیادی از کار‌ها را پیش‌ببرند.
وی با تاکید بر این موضوع که تنها گلوگاه ورود نیرو به آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است افزود: یک اشکال دیگر در جذب نیروی‌انسانی این است که آموزشوپرورش ما به نیروی‌خدماتی نیاز دارد، به نیروی‌اداری نیاز دارد، به نیروی‌پشتیبانی و معلم هم نیاز دارد. اما تنها راه ورود نیرو به آموزشوپرورش دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی است، در صورتی که در هیچ اداره‌ای این گونه نیست.
راهکار‌هایی برای تربیت بهتر دانشجو معلمان
پارسانیا گفت: اولا این که اهمیت دانشگاه فرهنگیان و جذب نیروی آن را باید جدی گرفت. در ثانی دانشگاه فرهنگیان چند مسئله‌اش باید حل شود و آن این که استخدام قطعی نباشد. حقوق دانشجو معلمان به عنوان مساعدت به آنها داده شود. مثلا به شرط معدل، به صورت کیفی هم نیرو‌ها را تقویت و جذب کنیم و کاری کنیم که دانشگاه فرهنگیان از فضای مکانیکی خارج شود و وارد فضای تربیت انسانی شود که اولین نتیجه این امر همسو شدن فهم و درک معلم با تحولات تربیتی است.
مسیر اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما آمار‌ها این را نشان نمی‌دهد
موسی بیات پژوهشگر حوزه آموزشوپرورش در این میزگرد گفت: در یک دهه اخیر این مسئله که چه کسی را استخدام کنیم؟ یکی از پرتکرارترین موضوعات روی میز سیاستگذاران حوزه آموزشوپرورش بوده است.
این پژوهشگر حوزه آموزش‌وپروش ضمن تاکید بر اهمیت تامین نیروی انسانی بیان کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، آرمان بیانیه گام دوم انقلاب احیای تمدن نوین اسلامی و مهم‌ترین محور این تمدن نیروی انسانی است که ایشان این محور مهم را در زمین آموزشوپرورش قرار داده‌اند.
وی در ادامه افزود: سیاست‌های کلی ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص ایجاد تحول در نظام آموزشوپرورش نشان می‌دهد از سال ۹۲ تا الان وضعیت مطلوب نبوده است؛ بنابراین در این سیاست‌ها به موضوع بازنگری سیاست‌های جذب و تامین نیروی‌انسانی می‌پردازد.
بیات با تاکید بر این موضوع که مجلس مصوبات منطقی متناسب با سند تحول بنیادین و سیاست‌های کلی در زمینه جذب نیروی‌انسانی نداشته است بیان کرد: طبق اسناد بالادستی مسیر اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما آمار‌ها این را نشان نمی‌دهد؛ به گونه‌ای که در یک دهه اخیر از حدود ۴۰۰ هزار نیروی آموزشوپرورش، حدود ۳۰ درصد آن از طریق دانشجو معلمان، ۲۰ درصد از طریق ماده ۲۸ و ۵۰ درصد باقی مانده نیز از طریق مصوبات مجلس و دولت استخدام شده‌اند، بنابراین اگر چه محور اصلی جذب نیرو در آموزشوپرورش در اسناد بالادستی از طریق دانشگاه‌های تربیت معلم است، اما در عمل این اتفاق رخ نداده است.
مسئله کمبود نیرو در آموزشوپرورش
پارسانیا مدیر بنیاد تربیتی حیات با تاکید بر وضعیت کنونی کشور بیان کرد: به هرحال یک پرسش اساسی این است که الان چه کنیم؟ ما اکنون با ۲۰۰ هزار کمبود نیرو در آموزشوپرورش مواجه هستیم که از طریق جذب دانشگاه فرهنگیان نمی‌توانیم این تعداد نیرو را تامین کنیم.
وی ضمن بیان این موضوع که باید بخشی از نیروی آموزشوپرورش از طریق آزمون استخدامی تامین شود افزود: استخدام این افراد باید با ضوابط و قوانین سختگیرانه‌ای اجرا شود و دوره‌های مقدماتی جدی‌تر گرفته شود.
پارسانیا به خدمت گرفتن نیرو‌های بازنشسته را یک راهکار دیگر برای تامین نیروی آموزشوپرورش دانست و گفت: اگر چه این کار درستی نیست، اما زمانی که ما در شرایطی قرار می‌گیریم که چاره‌ای نداریم باید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.
مشکل جذب نیرو از طریق آزمون استخدامی
وی در زمینه رصد تحولات دانش‌آموزی و دانشگاه فرهنگیان بیان کرد: رسیدن به الگوی مطلوب تامین نیروی‌انسانی آموزشوپرورش نیازمند لوازمی است. یکی از آنها این است که ما تحولات دانش‌آموزی و دانشگاه فرهنگیان را از حدود ۴ یا ۵ سال جلوتر رصد کنیم؛ زیرا تا زمانی که یک الگوی مطلوب برای ۵ سال آینده نباشد، ما از روش‌های موقتی نیرو جذب می‌کنیم و نیازمان را رفع می‌کنیم. اما آن نیرو‌ها با تجمعات مختلف خواستار استخدام هستند و این را باید بپذیریم که در این زمینه، ذی‌النفع‌ها قدرتشان زیاد است.
او با تاکید بر این موضوع که باید تجربه ده سال اخیر را آسیب‌شناسی کرد افزود: یکی از مواردی که باعث می‌شود ما اصلا ندانیم نیازمان در تامین نیرو چقدر است، اختلاف سازمان اداری استخدامی و وزارت آموزش وپرورش در تعیین شاخص‌ها است.
بیات ضمن بیان این موضوع که روش مجلس را تایید نمی‌کند گفت: زمانی که مجلس می‌بیند آموزشوپرورش با کمبود ۱۹۷ هزار نیرو مواجه است و ظرفیت دانشگاه فرهنگیان هم در بهترین حالت ۷۰ هزار نفر است، چاره‌ای جز استفاده از نیرو‌های نهضت سوادآموزی، حق التدریسی و. ندارد.
گزینش دانشگاه فرهنگیان پس از مرحله آزمون استخدامی
پارسانیا گفت: ما از سال ۹۳ اعلام کردیم که در آینده با پیک معلمان باز نشسته مواجه خواهیم شد. اما بحث اصلی این جاست که اعتقادی به دانشگاه فرهنگیان وجود ندارد؛ در واقع ما با یک مشکل بزرگ مواجه هستیم و آن عدم برنامه‌ریزی در شورا عالی انقلاب فرهنگی و مجلس است.
وی ضمن بیان این موضوع که یکی از مشکلات اساسی دانشگاه فرهنگیان دادن کد استخدامی به دانشجو‌ها است افزود: به نظر بنده این امر باعث می‌شود افراد خیالشان بابت استخدام راحت شود، مباحث درسی و علمی را در دانشگاه جدی نگیرند. همچنین اساتید دانشگاه فرهنگیان هم باید بحث علمی را تقویت کنند تا خروجی دانشگاه مطلوب باشد. زمانی می‌توانیم عبور مطلوب از این مورد را داشته باشیم که بتوانیم پاسخ درستی به این موضوع بدهیم که هویت معلمی چگونه شکل میگیرد؟
تبعات استخدام بی‌ضابطه توسط مجلس در آموزشوپرورش
بیات گفت: اگر برنامه دراز مدتی نباشد و بخواهیم مقطعی عمل کنیم شاید این پاسخ مجلس یک پاسخ منطقی باشد، اما باید به این موضوع توجه کنیم که این شیوه جذب ساختار تربیت معلم و توانمند سازی نیروی انسانی را بهم می‌ریزد.
وی ضمن تاکید بر بند ۳ سیاست‌های کلی نظام افزود: محور توسعه و پیشرفت جامعه برعهده نیروی انسانی است. این نیرو قرار است از نظام تربیت معلم بیرون بیاید، پس باید به وروردی معلم در دانشگاه فرهنگیان اهمیت داده شود.
بیات در زمینه مشکلات دانشگاه فرهنگیان گفت: اولین مشکل دانشگاه فرهنگیان بحث هیئت علمی آن است. اگرچه نسبت دانشجو به هیئت علمی باید یک به بیست باشد، اما این امر در دانشگاه‌های ما یک به هشتاد است. دومین مشکل این است که از زمانی که مدیریت جدید برای دانشگاه فرهنگیان آمده، ظرفیت سازی صورت نگرفته‌است و سوم اینکه تعداد افرادی که از طریق ماده ۲۸ جذب شده‌اند بیشتر از کسانی‌اند که از طریق دانشگاه فرهنگیان استخدام شده‌اند.
مقاومت آموزشوپرورش در برابر طرح‌های مجلس
بیات گفت: وقتی که طرحی در مجلس به تصویب می‌رسد و تبدیل به قانون می‌شود، وزارت آموزشوپرورش باید آن را اجرا کند.
سهم ماده ۲۸ بیشتر است یا دانشگاه فرهنگیان؟
پارسانیا گفت: واقعیت این است که معلمان ما عملا از طریق ماده ۲۸ جذب می‌شوند و ظرفیت دانشگاه فرهنگیان پایین آمده است. اساسا من با وجود این ماده‌ها در سیاست‌گذاری مخالف هستم. در واقع اگر قرار است نیرو از ماده ۲۸ گرفته شود، باید درصد این نیرو مشخص باشد.
وی با بیان این که دانشگاه فرهنگیان نهاد مصرف کننده علم است افزود: در این زمینه دانشگاه فرهنگیان باید به تحصیلات تکمیلی دوره ارشد و دکتری اهمیت زیادی بدهد. بنده ارزش بسیاری برای دانشگاه فرهنگیان قائل هستم و معتقدم دانشگاه فرهنگیان کانون تحول در علم، عمل، تعلیم و تربیت است. اما این دانشگاه با مشکل جدی هیئت علمی مواجه است و اگر واقعا بخواهد تحول پیدا کند باید این مشکلات را رفع کند.
اقدامات سازمان پژوهش‌های مجلس در برابر طرح‌های مجلسی‌ها
بیات گفت: درواقع از همان سال ۱۳۸۸ اظهار نظرات سازمان پژوهش‌های مجلس هم آغاز شد واین سازمان جلوی خیلی از کار‌ها را گرفت. در واقع اگر این طرح تعیین تکلیف نیرو‌های حق‌التدریسی و نهضتی تصویب شد چند طرح دیگر در کنار آن رد شد. بخشی دیگری از وظایف ما مطالبه‌گری است. منتها این مورد در میدان سیاست‌گذاری است و در این میدان ذی‌النفع‌های متعددی وجود دارند. هرکدام از آنها با زور و قدرتی که دارند می‌توانند با چانه‌زنی بخش زیادی از کار‌ها را پیش‌ببرند.
وی با تاکید بر این موضوع که تنها گلوگاه ورود نیرو به آموزشوپرورش دانشگاه‌های تربیت معلم است افزود: یک اشکال دیگر در جذب نیروی‌انسانی این است که آموزشوپرورش ما به نیروی‌خدماتی نیاز دارد، به نیروی‌اداری نیاز دارد، به نیروی‌پشتیبانی و معلم هم نیاز دارد. اما تنها راه ورود نیرو به آموزشوپرورش دانشگاه فرهنگیان و شهید رجایی است، در صورتی که در هیچ اداره‌ای این گونه نیست.
راهکار‌هایی برای تربیت بهتر دانشجو معلمان
پارسانیا گفت: اولا این که اهمیت دانشگاه فرهنگیان و جذب نیروی آن را باید جدی گرفت. در ثانی دانشگاه فرهنگیان چند مسئله‌اش باید حل شود و آن این که استخدام قطعی نباشد. حقوق دانشجو معلمان به عنوان مساعدت به آنها داده شود. مثلا به شرط معدل، به صورت کیفی هم نیرو‌ها را تقویت و جذب کنیم و کاری کنیم که دانشگاه فرهنگیان از فضای مکانیکی خارج شود و وارد فضای تربیت انسانی شود که اولین نتیجه این امر همسو شدن فهم و درک معلم با تحولات تربیتی است.
ارسال نظرات