به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، زهره الهیان نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در برنامه تلویزیونی دستخط که امروز جمعه 3 اردیبهشت از شبکه پنج سیما پخش شد، به تحلیل شرایط کشور و موضوع مذاکرات هستهای، انتخابات آینده و عملکرد مجلس یازدهم پرداخت.
متن کامل گفتوگوی برنامه دستخط به این شرح است:
«مهمان ارجمند این هفته برنامه «دستخط» از بانوان فعال در عرصه سیاسی کشور، متولد 1347 در کرمانشاه است. پزشک متخصص بیماری های داخلی و صاحب تجربه کار در فرهنگستان علوم پزشکی است و در پرونده کاری خودش مسئولیت بسیج دانشجویی خواهران را دارد.
دومین دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی را در حال تجربه کردن است؛ هم مجلس هشتم و هم مجلس فعلی (یازدهم) نماینده تهران بوده است. از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی است. از آدمهای مؤثری است که صحبتها، مصاحبهها و اظهارنظرهای ایشان بلافاصله در فضای خبری منعکس میشود و خلاصه از بانوانی است که میتوان گفت در حیطه مسئولیتهای مختلف، ایشان را دیدهایم و مؤثر در فعالیتهای سیاسی است و گفتنیهای فراوانی برای ما خواهد داشت به خصوص در یکساله مجلس و تعاملی که با دولت داشتهاند.
در خدمت خانم دکتر زهره الهیان نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی هستیم.
*سلام؛ خیلی خوش آمدید.
خیلی متشکرم. بنده هم عرض سلام و ادب و احترام حضور بینندگان عزیز دارم، آرزوی قبولی طاعات و عبادات را دارم و امیدوارم ماه رمضان 1400 ماه پربرکتی برای همه ملت ایران و مسلمانان جهان باشد.
*مجلس یازدهم چطور است؟
اگر از حق و انصاف خارج نشویم، انصافاً نمایندگانی جوان، متخصص و دلسوز و پرتحرک و بانشاط را در این مجلس می بینم. رویکرد کارشناسی و تخصصی در حوزه های مختلف وجود دارد و نمایندگان هم زمان زیادی برای مردم می گذارند.
هم ملاقات های مردمی، حوزه های انتخابیه و هم بحث های کارشناسی در جلسات و کمیسیون های تخصصی و مرکز پژوهش های مجلس برقرار است، اما قدری به واسطه جوانتر بودن نمایندگان نسبت به دوره های قبل، تجربیات کمتر است و ممکن است بعضاً اشتباهاتی به واسطه تجربه کم همکاران جوان اتفاق بیفتد و بعضاً ممکن است نقدهایی به این مجلس هم باشد، اما در مجموع فکر میکنم در آینده ثمرات فعالیتها و حرکتهای خوب تخصصی که شکل میگیرد و صورت گرفته برای مردم آشکارتر شود.
جنس کار مجلس و جنس کار تقنین طوری نیست که انتظار این را داشته باشیم که به سرعت و در عرض یکی دو ماه جواب دهد و نتایج آن مشخص شود، اما انشاءالله با حضور دولت آینده و یک دولت انقلابی، دلسوز و مردمی و تعامل با مجلس و قوانین جدی و اصولی که الان روی آن کار میشود، انشاءالله سال 1400 و سالهای بعد از ان گشایشهای خوبی برای مردم ایجاد میشود.
*خود شما به مجلس هشتم که وارد شدید 41 ساله بودید. صحبت از جوانان مجلس یازدهم کردید، آن دوره هم جزو جوانان مجلس بودید که وارد شدید. اولین دوره بود، وقتی مقایسه میکنید چه فرقهایی بین خود و جوانان مجلس یازدهم میبینید؟
من به نکتهای اشاره کنم اشتباهات فقط برای جوانان نیست، ممکن است بزرگترها و با سابقههای مجلس هم اشتباه کنند و اتفاقاً اشتباهات فاحشی داشته باشند. ما هم زمانی که مجلس هشتم آمدیم، اولین تجربه بود و تعدادی از نمایندگان به عنوان نمایندگان بازسابقه و افرادی که تجربیات خوبی در دوره نمایندگی قبلی داشتند، به نوعی راهنمای ما بودند و الان هم ما و نمایندگان دیگر که سابقه و تجربه مجالس گذشته را داریم، باید به دوستانی که اولین دوره در مجلساند، کمک کنیم. در واقع با یک تعامل دوجانبه باید بتوانیم این دوستان را هم با سازوکار آشنا کنیم.
*تا جایی که یادم هست شما کمک پذیر بودید. بچههای جوان الان هم کمک میپذیرند؟
بعضاً بله. البته برخی هم تخته گاز می روند و بعضا اشکالات و ایراداتی هم در عملکرد دارند. مجلس جای بسیار پیچیدهای است. سازوکارها و وظایف یک نماینده و تعامل با دولت و مسئولین و فضای سیاسی کشور و اینکه یک نماینده وقتی نطقی میکند، برد بسیار جدی هم در جامعه و عرصه بین الملل دارد. خیلی باید این دوستان و به طور کل سایر نمایندگان دقت در عملکرد داشته باشند و از تجربیات سایر همکاران استفاده کنند. گاهی این را در بین برخی از نمایندگان کمرنگ میبینیم.
*همانطور که شما اشاره کردید فقط بحث جوانان نیست. بحث جوانان فقط یک مطلب است و هر جوانی که در هر عرصهای میآید آزمون و خطا دارد و در این شکی نیست. اما برخی ناظران بیرونی و حتی برخی از نمایندههایی که تجربه نمایندگی داخل مجلس دارند و الان هم نماینده هستند به نوعی از سال گذشته که مجلس یازدهم شروع شد سایه انتخابات ریاست جمهوری 1400 روی مجلس وجود دارد. اگر بخواهم صراحتاً بیان آنها را عنوان کنم، می گویند در هیئت رئیسه سه رکن اصلی ما رئیس، نائب رؤسا هستند و هر سه به فکر انتخابات ریاست جمهوریاند و این قدری به کار با اصل کاری که باید در مجلس دربیاید، لطمه میزند. این را تصدیق میکنید؟
اینکه تعدادی از همکاران مجلس کاندیدای ریاست جمهوری هستند و از چند ماه قبل هم مطرح بوده، شکی نیست، بالأخره این نکته را هم که حضور در این جایگاه تاثیر خودش را بر عملکرد نمایندگان خواهد گذاشت نمی توان انکار کرد و اگر بخواهیم از موضع صداقت ورود کنیم تأثیرات منفی دارد منتهی یک حرکتی را برخی از دوستان در مجلس شروع کردهاند از جمله آقای زاکانی که نهضت نیامدن است و با تک تک این دوستان صحبت کردند که در این مسندی که حضور دارید بعنوان نائب رئیس مجلس ورود به عرصه انتخابات و شرایطی که اقتضائات کاندیدای ریاست جمهوری است ممکن است در کارکرد فعلی شما آسیب هایی وارد کند و خواستهاند فعلاً با یک وضعیت کُند و بدون ورود جدی، وظایف نمایندگی و جایگاهی که بعنوان نواب رئیس دارند را انجام دهند.
*فقط نواب رئیس؟
قضیه درباره شخص رئیس مجلس متفاوت است و نمیتواند کمرنگ در مجلس باشد؛ یعنی به اندازهای چالشها و بحثهای قانونی، تعامل با دولت، شورای عالی امنیت، مسائل مختلف اعم از درگیری بحث های هسته ای و مذاکرات و غیره است که میطلبد شخص رئیس مجلس شبانهروزی وقت بگذارد و انصافاً آقای دکتر قالیباف را اینچنین دیدیم.
*صحنه انتخابات را به عنوان کسی که از بانوان تأثیرگذار در سیاستید، چطور میبینید؟
این دوره آنچه مسلم است تعدد کاندیداها باعث این شده بدنه اجتماعی سرگردان شود؛ البته مزایایی هم دارد. بالأخره جوانان کشور و مردمی که میخواهند رأی بدهند به نوعی خودشان را مختار بین انتخاب چند کاندیدا از طیفهای مختلف مختار میبینند و البته باید صبر کرد و دید شورای نگهبان کدام یک از این افراد را بعنوان یک رجل سیاسی که توانمندی در سطح ورود به این عرصه دارد، میشناسد.
*قانون جدید میرسد؟
خیر، قانون جدید به انتخابات 1400 نمیرسد؛ چون اخیراً هم اصلاحات نهایی را داشتیم.
*چون گفتند یک اختلاف نظری بین مجمع تشخیص و مجلس هست که باید رفع شود و بسیاری منتظر بودند این اختلاف نظر رفع و قانون ابلاغ شود.
بله، شاید اخیراً بود که اصلاحات شورای نگهبان در مجلس انجام شد تا آن اختلافی که با مجمع تشخیص است برطرف شود؛ طبق اعلامی هم که وزارت کشور داشت این قانون به این انتخابات نمیرسد.
*فکر میکنید آقای رئیسی وارد عرصه میشوند؟
صحبتها وجود دارد که آقای رئیسی ورود میکنند. خود ایشان تاکنون امتناع داشتهاند و جایگاه قوه قضائیه را به عنوان رئیس قوه قضائیه در مسند خدمتگزاری به مردم و مبارزه با مفاسد و اصلاح ساختار سیستم قضائی مؤثر میدانستهاند و احساس تکلیف در این جایگاه میکردند، اما فشار نخبگان و مطالبه مردمی نسبت به ایشان زیاد است و باید صبر کرد و دید ایشان به چه نتیجهای میرسند یا نه.
*تحلیل خود شما چیست؟ فکر میکنید چه اتفاقی بیفتد؟
من فکر میکنم افرادی مثل آقای رئیسی، آقای قالیباف و از آن سمت آقای ظریف حضور دارند. ظاهراً آقای لاریجانی اعلام کرده که قصد حضور به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری ندارد.
در مجموع طیف اصلاحات مثل همیشه با یک کاندیدا حاضر میشود، در جناح انقلابی و اصولگرا هم تلاش این است که شورای ائتلاف نیروهای انقلاب با کمک سایر احزاب و جریانهای مطرح اصولگرا و انقلابی بر سر یک میز بنشینند و به نتیجه برسند که از یک کاندیدای واحد حمایت کنند، بنابراین خیلی خوب است که جریان انقلابی به وحدت و اجماعی بر سر یک کاندیدا برسند.
*شورای ائتلاف با شورای وحدت چه فرقی دارد؟
شورای ائتلاف همان شورایی است که در طول انتخابات مجلس شکل گرفت، متشکل از نخبگان و تأثیرگذاران عرصه سیاست هست، احزاب مطرح در این شورا نماینده دارند، تشکل های مختلف از جمله تشکلهای دانشجویی در این شورا حضور دارند. افراد عنواندار که پشتوانه اجتماعی خوبی دارند و در واقع میتوانند پیام را به بدنه اجتماعی منتقل کنند، حضور دارند و این شورا با یک وحدت رویه در انتخابات گذشته، یک لیست را ارائه داد که منجر به این شد که از نفر اول تا سیام این لیست در تهران حضور پیدا کنند و در سایر استان ها اکثریت نمایندگانی که امروز در مجلساندکاندیداهاییاند که از سوی شورای ائتلاف حمایت شدند.
شورای وحدت هم که جامعه روحانیت هستند، بزرگوارانی که در این جامعه روحانیت حضور دارند.
*حاج آقا موحدی کرمانی و ...
بله، حاج آقای تقوی و آقای ابوترابی و سایرینی که در آن شورا حضور دارند و تعاملات هم بین شورای وحدت و شورای ائتلاف برقرار است.
*فکر میکنید به نقطه مشترک برسند؟
امیدواریم این اتفاق بیفتد و بسیار محتمل است. الان هم تعاملات بین شورای ائتلاف و شورای وحدت وجود دارد.
*نامزد اصلاحطلبان را آقای ظریف میدانید؟
به نظرم می رسد آقای ظریف باشند.
*الان زمانی که برنامه را ضبط میکنیم، تیم مذاکرهکننده در وین مشغول مذاکره است و پیش از اینکه آقای عراقچی برود، در کمیسیون امنیت ملی گزارشی دادند. از آن جلسه صحبت و نکتهای دارید که بیان شود؟
آقای عراقچی تشریف آوردند و بعد از ایشان و بعد از اینکه تیم به ایران برگشت، کمیسیون امنیت از آقای ظریف دعوت کرد. آقای ظریف ابتدا امتناع کرد و متاسفانه این دوره که ما حضور داریم، برای چندمین بار است که آقای ظریف از این امتناع میکنند که دعوت کمیسیون را پاسخ بدهند.
*به چه دلیل؟
دلایل مختلف دارد. این دوره بحث کرونا را مطرح کردند. اشاره کردند کمیسیون امنیت به وزارت خارجه بیایند. کمیسیون امنیت به هیچ وجه قبول نکرد بخاطر جایگاهی که مجلس دارد و وقتی مجلس وزیری را فراخوان میکند آن وزیر موظف است، حضور یابد و گزارش از عملکردی که مورد سؤال نمایندگان است و تصمیم کمیسیون این شد که پیگیری را به طور جدی داشته باشند و از ایشان بخواهند که حتماً حضور یابند. بحث مذاکرات و رفع تحریمها موضوع مهمی بود که برای کمیسیون مطرح بود که با پیگیری که شد ایشان به مجلس تشریف آوردند و نمایندگان توضیحات را ار خواستند و نقطه نظرات را بیان کردند. جلسه نسبتاً جنجالی بود.
*کلیت حرف آقای ظریف چه بود که جنجالی شد؟
مجموعاً نمایندگان به این نوع مذاکره و روندی که دولت در مذاکرات دارد، نقد داشتند. بدین معنا که مذاکره در شرایطی که از این طرف می بینیم با 1+4 قرار است درباره بحث هستهای، حقوق ملت ایران، لغو تحریمها صحبت کنند، همزمان در نطنز انفجار صورت میگیرد و طرف اروپایی هم اتفاق نطنز را محکوم نمیکند.
به نظر میرسد یک تقسیم کاری صورت گرفته است و به نوعی تلاش طرف غربی این است که از این طرف دست جمهوری اسلامی ایران را از بحث هستهای خالی کند و غنی سازی متوقف شود و ما را پای میز مذاکره مجبور به دادن امتیاز کند. اساس این مذاکره این است که این مذاکره در فضای زور و تهدید و ترور هستهای.
واقعاً فاجعهای که در نطنز اتفاق افتاد یک فاجعه انسانی بود؛ اعلام هم شد. اگر پیرو انفجارهایی که در دستگاههای سانتریفیوژ ما رخ میداد، نشت هستهای داشتیم چه فاجعهای اتفاق میافتاد و چه بخشی از منطقه آلوده می شد و جان هزاران انسان به خطر میافتاد! اتفاقی که در چرنوبیل رخ داد و دیدید چه ابعادی این حادثه داشت. اینها قابل پذیرش نیست.
*پاسخ آقای ظریف چه بود؟
آقای ظریف قاعدتاً از مذاکرات دفاع میکرد. متأسفانه ما این دوره آنچه می بینیم این است که دولت یک تعجیل بیمنطق برای مذاکرات دارد، شتاب و عجلهای برای مذاکرات دارد؛ به عبارتی التماس برای مذاکره دارد. واقعاً ملت ایران بیش از این اقتدار و عزتشان مهم است که این گونه التماس برای مذاکره نکنیم. این اولین بار نیست که ما مذاکره داریم. دورههای گذشته هم مذاکره داشتیم، زمان آقای جلیلی هم بود. اما تفاوت این است که آن زمان مذاکره داشتیم ولی مذاکره با عزت و اقتدار بود.
*البته برخی هم نقد میکنند آن مذاکرات درست است که از موضع عزت بود، ولی نتیجهای هم حاصل نمیشد!
البته این را در نظر داشته باشید تحریم هایی که الان ما داریم با این روند مذاکرات، از زمان برجام و در طول پروسه برجام، تحریمهایی که به ملت ایران تحمیل شده خیلی بیشتر از تحریم هایی است که آن زمان علیه ما بود.
*و سؤال اصلی هم اینجاست که مسئولیت سیاست خارجی می توانند پاسخ دهند، مردم می گویند دولت مستقر شد و با شعار مذاکره آمد و مذاکره هم کرد و نتیجه مذاکره را در دوره اوباما دیدیم و چیزی نبود که با آمدن ترامپ بهم بریزد. زمان آقای اوباما مشخص بود ولی الان دو ماه به پایان دولت مانده است، این میزان عجله برای دو ماه چیست؟ خب صبر کنیم انتخابات برگزار شود و بعد مذاکرات را انجام دهیم. آن زمان که با آرامش مذاکره کردیم، این شد؛ الان با این عجله معلوم نیست چه اتفاقی بیفتد. حق هم دارند نگران باشند.
تحلیلی که وجود دارد، چه کارشناسان سیاسی و حتی افکار عمومی مردم متوجه این قضیه شده، این است که هدف انتخاباتی پشت مذاکراتی وجود دارد. این حقیقت تلخی است که وجود دارد. در جلسه ای که آقای ظریف تشریف آوردند به ایشان عرض کردم که افکار عمومی این امر را متوجه می شود و قطعاً مردم ایران هوشمندند.
برای کسب آراء، مذاکره و شرطی کردن اقتصاد ایران واقعاً درست نیست و این روند به نفع مردم نیست. شما می بینید هر زمان که مذاکره قرار است صورت گیرد و توافقاتی قرار است اقتصاد ایران دچار رکود می شود. چون همه منتظر هستند ببینند چه شد؟! این قصه پرغصه این سال های ماست یعنی از زمانی که بحث برجام بوده، به جای توجه به پتانسیل های داخلی بر سر منابع داخلی جوانان متخصص و مدیریت شرایط داخل چشم به مذاکره داشتیم و اینکه دشمن چه امتیازی به ما می دهد، اقتصاد ما دچار نوعی فضای صبر و رکود شده است.
*از رکود هم گذشته است. مردم تحت شدیدترین فشارند که با دو نظارت قوه مجریه می تواند حل شود. نمیخواهم از مرغ و تخم مرغ صحبت کنم ولی با بالا بردن درجه نظارت مشخص است خیلی چیزها حل می شود و فقط در مسیر مذاکره حرکت کردن ...
فعلا اقتصاد و افکار عمومی ما به نحوی است که جامعه را نسبت به مذاکرات و وعده ها شرطی کرده است. در طول 8 سال این وعده ها داده شد و اتفاقی هم نیفتاده است. شما الان وضع بورس را می بیند، وضعیت بازار را می بینید. یکباره یک امیدی در دل مردم ایجاد می کنند که با فضاسازی و امید به مذاکره و امید به اینکه طرف مقابل امتیازهایی به ما بدهد و تحریم ها لغو شود، بعد دوباره مردم دچار ناامیدی میشوند.
*این انتخاباتی بودن مذاکرات را آقای ظریف قبول نداشت؟
سکوت کردند؛ چیزی نگفتند.
*پایان جلسه چه نتیجهای داشت؟
البته بخش آخر جلسه بعد از اینکه صحبت ها را با آقای ظریف داشتم مجبور شدم بخاطر حضور در جلسه دیگری بلند شوم، ولی از دوستان شنیدم که انتهای جلسه پرچالش شده و آقای ظریف با اعتراض تشریف بردند.
*و قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها چیزی بود که مجلس دست دولت را پُر کرد و این که دولت اوایل قدری موضع داشت ولی موضعها هماهنگ شد و چیزی شد که میتوانستند از آن استفاده کنند. به نظر من اثر مثبت خودش را گذاشت.
قطعاً همینطور است. قدرت چانه زنی دولت در این مذاکرات بواسطه همین اجرایی شدن قانون لغو تحریمهاست که ابتدا دولت امتناع میکرد و با تعابیری که شایسته نیست این قانون را خطاب کردند اما همین قانون باعث شد غنی سازی 20 درصد را انجام دهیم.
*الان هم غنیسازی 60 درصد را داریم.
بله، الان هم بحث غنیسازی 60 درصد رقم خورده و سانتریفیوژها و نسل IR6 و نطنز و رآکتور اراک و ... اینها ثمرات این قانون بود که باعث شده امروز دیپلماتهای ما با برگ برنده پای مذاکرات حاضر شوند که در این قانون هم این تدبیر شده که اگر دولت تخلف داشته باشد، وزارت خارجه، رئیس جمهور، سازمان انرژی اتمی از قانون استنکاف داشته باشند، مستوجب مجازات درجه دو تا 5 طبق قانون مجازات اسلامی خواهند بود و همین باعث شد دولت ناچار باشد، با وجود اینکه تمایلی به اجرای این قانون نداشتند، این قانون را ناچار باشند که اجرا کنند و بازدیدی هم نمایندگان از کمیسیون امنیت و سایت های هسته ای داشتند. البته قبل از انفجار بود. غنیسازی شروع شده و شروع اجرای قانون کلید خورده است.
*از انفجار نطنز چه اطلاعات جدیدی به کمیسیون امنیت ملی داده شده است؟ در کمتر یک سال دو انفجار در نطنز داشتیم.
بله، به نظر میرسد در سیستم حفاظت از نطنز و پدافند غیرعامل اشکالاتی هست که در کمیسیون جلساتی را بعد از انفجار اول برگزار کرد و آقای صالحی را کمیسیون امنیت خواست و ایشان توضیحاتی را داد. باید یک بازبینی در سایت نطنز صورت بگیرد.
*به نظر میرسد از بازبینی هم گذشته است.
بله. به هر حال سیستم فعلی نشان می دهد یک نشتی و نفوذ وجود دارد و به همین دلیل در این دو برهه ما متوجه این شدیم که این مشکلات وجود دارد. البته هشدارها را کمیسیون به سازمان انرژی اتمی داده بود ولی خط نفوذ کار خودش را میکند. شما میبینید بعد از برجام هیئتهای متعددی اجازه داده شد که از خارج کشور بیایند و از سایتهای هستهای ما بازدید کنند. بالأخره همین هیئتها محل نشت اطلاعات و مباحث محرمانه مراکز هستهای ما هستند. انتظار نمیتوان داشت که این اتفاقت رخ ندهد وقتی تعداد زیادی از هیئتها را راه میدهیم و بازدید از سایتهای هستهای ما دارند.
*این اتفاق افتاده است؟
بله. بعد از برجام و مجوزی که وزارت خارجه به هیئتهای خارجی برای بازدید از سایتهای هستهای داد.
*بالأخره با این اتفاقی که افتاد، تصمیم چیست؟ دستگاههای امنیتی ما چه طرح و ایدهای دارند؟ کمیسیون امنیت ملی میخواهد چه کاری انجام دهد؟ جلسه ای با دستگاههای امنیتی برگزار کردهاید؟
کمیسیون چند نفر از عزیزان نماینده را مأمور کرد که جلسات مستمری را با دستگاه های امنیتی و سازمان انرژی اتمی داشته باشند و مشکل را بررسی کنند و راه حل آن را که تغییر سیستم حفاظتی سایت نطنز و اجرایی شدن توصیه های سازمان پدافند غیرعامل است، عملیاتی کنند که با نظارت مجلس انجام شود، پیگیری و بازدیدی از سوی مجلس بعد از این صورت بگیرد تا به یک سازوکار مستحکم در ارتباط با این قضایا برسیم.
ولی باید قبول کنیم تا زمانی که اطلاعات را می دهیم و اطلاعات محرمانه مراکز هسته ای ما منتقل شده، خیلی انتظار بیشتری نمی توان داشت و باید این دسترسی ها محدود شود. بحث خروج از پروتکل الحاقی را داشتیم، از یکی دو ماه پیش طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها خروج از پروتکل الحاقی اتفاق افتاده یعنی اطلاعاتی از دوربین هایی که آنجا مستقر است داده نمی شود و دسترسی بازرسان هم طبق قانون محدود شده و از این به بعد، قدری جنبه های صیانتی جدی تر شده اما خط نفوذ هم آنجا کار خودش را انجام می دهد.
*امنیت سایت نطنز با کدام دستگاه امنیتی است؟
فعلاً با ناجا هست.
* یک چیزی که در ایام عید اتفاق افتاد و خیلی هم روی این صحبت شد، بحث قرارداد یا تفاهم ایران و چین بود. چیزی که مشاهده میشود مزایا را خیلی از نخبگان بیان کردند، البته به نظر من کافی نبوده است چون خیلی از مردم اطلاعات کافی در این زمینه ندارند و به رغم اینکه اطلاعات کافی در این زمینه ندارند وقتی مراکز تحقیقاتی نظر آنها را می پرسد می گویند ما مخالفیم و ضرر دارد. چطور میشود اطلاعاتی ندارند و چنین ابراز نظری می کنند. نظر شما در این خصوص چیست؟
این بحث را 4-3 ماه پیش آقای ظریف در کمیسیون تشریف آوردند من این سوال را از آقای ظریف داشتم که قرادادی با این اهمیت که یک سند راهبردی و نقشه راه برای تعاملات با کشور مهمی مثل چین است، چرا برای افکار عمومی باز نمیشود؟ چرا به مردم اطلاعرسانی نمیشود؟ حضور نخبگان و متخصصین در صداوسیما، در فضای مجازی اهمیت دارد. مردم حق دارند مطلع نسبت به این سند باشند.
خب پاسخ ایشان این بود که طرف چینی تاکید دارد مفاد این سند محرمانه بماند. این قابل درک است؛ چون طرف چینی قطعاً تمام تخم مرغ های خود را در سبد ایران که نمی گذارد. همزمان که با ایران یک سند راهبردی را توافق میکند نیاز خودش میبیند با آمریکا و عربستان و سایر کشورهای دیگر روابط و تعاملاتش را حفظ کند. دولت هم اعلام کرد ما منعی برای رسانهای کردن مفاد این تفاهمنامه نداریم ولی خیلی دیر بود.
به هر حال از چندین ماه پیش بدون این که مفاد سند مشخص شود، توضیحات کلی باید برای مردم داده میشد که اساساً هدف چیست و مزایای این تفاهم با چین برای آینده کشور و پیشرفت کشور چه خواهد بود، در چه زمینههایی قرار است همکاری داشته باشیم.
شما میبینید وقتی میبینید این سند امضا شد و وزیر امور خارجه چین به ایران آمد و تفاهمنامه امضاء شد موجی از حمله نسبت به ایران، مسئولین و چین در فضای مجازی اتفاق افتاد. این نشان می دهد این تفاهم نامه اهمیتی دارد که دشمنان ما به شدت بهم ریختهاند و در فضای مجازی به تکاپو افتادهاند، شایعهپراکنی میکنند، دروغ هایی که در ارتباط با این سند منتشر کردند که قرار است بخشهایی از آبهای ایران واگذار شود، بخشی از زمین های ایران واگذار شود، چین پایگاه نظامی در ایران تأسیس کند و از این دست مباحثی که اساساً هیچ موضوعیتی نداشت و کذب محض بود.
در همان ایام به یک بانکی مراجعه کردم و دیدم همه کارمندان بانک درباره این تفاهم نامه صحبت میکنند و درباره سند 25 ساله با چین حرف میزنند و اطلاعات غلطی که در فضای مجازی گرفته اند با هم رد و بدل می کنند. اگر دیده باشید کلیپی هم در فضای مجازی منتشر شد که این کلیپ را دیدم برای من جالب بود. از بچه 5 ساله سؤال میکنند که چقدر دوست داری پول داشته باشی و در چند مرحله این سؤال را می پرسند، این بچه می گوید من آنقدری پول داشته باشم که کل ایران را بخرم و اجازه ندهم چینی ها به آن دست یابند! یعنی این برد فضای رسانه ای، مدیریت افکار عمومی از سمت آنور آب، در داخل کشور به حدی بود که بچه 5 ساله هم ذهنش درگیری نسبت به این تفاهمنامه داشته است؛
ببینید، آمریکا که ما را تحریم کرده و شیطنت می کند، اروپا هم که گشایشی برای ما طی 8 سال ایجاد نکرد و خباثت می کند و گشایشی برای ما ایجاد نکرد و حتی مواضع خودش را با امریکا هماهنگ می کند. خب ما هم چین و روسیه و سایر کشورها را (از دست بدهمی) و خودتحریمی کنیم؟!
اگر کشوری آمادگی دارد نفت ما را بخرد و زیرساخت ها را در ایران تاسیس کند، پتروپالایشگاه ها و زیرساخت های صنعت گردشگری را ایجاد کند، در حوزه IT و گردشگری و سایر موضوعات فعالیت کند، چرا باید در را به روی خودمان ببندیم؟ چین یک میلیارد و 400 میلیون نفر جمعیت دارد. اگر حداقلی از جمعیت چین، بخواهند ایران را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کنند و ما با کمک طرف چینی این زیرساختها را اعم از راه ها، هتل ها، تجهیز مراکز مختلف را ایجاد کنیم، تصور کنید چه سرمایهای وارد کشور میشود! البته همواره شعار نه شرقی و نه غربی را تابلوی اصلی و شعار اصلی سیاست خارجیمان میدانیم. ما به هیچ وجه از زیرپا گذاشتن حقوق ملت ایران را در تعاملات نمی پذیریم و فکر میکنم مردم ما هم اتفاقاً از این نوع تعاملات استقبال میکنند.
*احتمالاً اگر آثار مثبت را در ادامه ببینند بیشتر از این می شود. شنیده شد از مفاد این قرارداد روسای سه قوه مطلعاند. درست است؟
بله. برای رؤسای سه قوه به صورت محرمانه ارسال شده است. کمیته روابط خارجه هم ملزم شد که با جلسات پیگیر با مسئولین، بررسی کند که مفاد این سند و اینکه آیا حقوق ملت ایران به طور کامل در این سند رعایت شده یا خیر بررسی شود. رصد مجلس نسبت به این سند هم میتواند به نوعی نگرانی مردم را برطرف کند.
*گفتهاید وزارت بهداشت از اواخر بهمن و اوایل اسفند طرح شهید سلیمانی را متوقف کرد. گفته اید مجلس با تحقیق و تفحص به دنبال کسانی است که در قضیه کرونا در عید کوتاهی کردند. یعنی تحقیق و تفحص کلید خواهد خورد؟
این متن سؤالی است که بنده از وزیر بهداشت داشتم. در آبان ماه به یاد داشته باشید تعداد فوتی ها به 480 نفر رسید. آن زمان پیش بینی می شد که در بهمن ماه سال 99 به بالای یک هزار نفر هم برسد. همان آبان ماه طرح شهید سلیمانی در کلیه استانها کلید خورد. با این طرح به 57 فوتی در روز رسیدیم، به جای هزار کشته! در همین دوره زمانی که طرح شهید سلیمانی اجرا شد و به شدت آمار فوتی ها و مبتلایان افت کرد، در کشورهای اروپایی در همین دوره زمانی 4 برابر شد. با دست خالی که نه واکسنی داشتیم و نه اعتبار جدی داشتیم.
متأسفانه با آقای نوبخت و سازمان برنامه و بودجه جلسه ای داشتیم. خواستیم که اعتبار لازم را اختصاص بدهند و ندادند! بالأخره با دستور سردار سلامی و کمک سپاه های استانی این طرح کلید خورد، اما از اواخر بهمن طرح متوقف شد؛ حالا دلیلش را نمیدانم.
مسئولین بعضاً امتناع داشتند که یادی از نیروهای بسیجی کنند. نیروهایی که جان بر کف درب خانهها می رفتند و بیماریابی می کردند. بعضاً خود این بسیجیان مبتلا شدند. چه اتفاقی می افتد نمی دانم ولی سوالی که از وزیر بهداشت داشتیم این بود که به چه دلیل با این همه موفقیت این طرح متوقف شد؟
*پاسخ دادهاند؟
هنوز پاسخی ندادند. سوال اخیراً در دستور کار کمیسیون بهداشت قرار خواهد گرفت که باید پاسخ دهند، البته بخشیاش به ستاد ملی کرونا و تصمیماتی که شخص رئیس جمهور هم می گیرد، مربوط می شود. آن بخش را فعلاً از وزیر بهداشت سؤال کردیم و از ستاد ملی کرونا یک تحقیق و تفحصی زمزمه هایش بود که اعضای کمیسیون بهداشت داشته باشند، بخاطر همین نابسامانی که قبل از تعطیلات نوروزی دیدید. مردم واقعاً سرگردان بودند. مسئولی اعلام می کرد سفرها باید محدود شود و ممنوعیت تردد در جادهها اعمال نشد و حاصل این است که الان تعداد فوتی های ما از 320 بالاتر رفته است.
*بحث تحقیق و تفحص جدی است؟
مطرح شد، ولی به جهت اینکه در بحران کرونا یک تشتتی بین مسئولین ایجاد نشود و یک هماهنگی و تعاملی برقرار شود، فعلاً کمیسیون بهداشت دست نگه داشته است. دیروز دیدم که آیت الله رئیسی این را اعلام کردند نسبت به مسئولینی که در این ارتباط ترک فعل داشتهاند و به نظرات کارشناسی و تخصصی وزارت بهداشت توجه نداشته اند، بصورت حقوقی و قضائی برخورد خواهد شد و پیگیری قضائی میشود.
(بخش دوم برنامه)
*متولد 1347 در کرمانشاه هستید؟
بله.
*پدر چه کاره بودند؟ در قید حیات هستند؟
پدر بنده ارتشی بودند. 7 سال در سال های دفاع مقدس در جبهه های جنگ حضور داشتند و الان هم در قید حیات هستند.
*خدا حفظشان کند؛ مادر چطور؟
مادر هم خانهدار بودند. در دوری پدر، ایشان هم پدر و هم مادر بودند. ایشان هم در قید حیات هستند.
*چند خواهر و برادر هستید؟
ما 4 خواهر و دو برادر هستیم.
*فقط شما پزشک هستید یا پزشک در خانواده دارید؟
نخیر؛ پزشک نداریم.
*کسی مثل پدر ارتشی نشده است؟
نخیر. نظامی نشدند. دو برادرم وکیل هستند. خواهرها هم خانهدار هستند.
*چه سالی ازدواج کردید؟
سال 1376 ازدواج کردم.
*چطور آشنا شدید؟
بواسطه یکی از اساتید که معرفی کردند.
*ایشان هم پزشک هستند؟
نخیر، ایشان مهندس متالوژی هستند و شرکت نفت بودند و الان هم بازنشسته هستند.
*مهریه چقدر بود؟
مهریه 110 سکه و سه دانگ از یک آپارتمان بود البته بعداً شش دانگ به اسم بنده شد؛ مهریه را دو برابر گرفتیم.
*چند فرزند دارید؟
دو فرزند دارم. یک پسر و یک دختر هستند.
*چه میکنند؟
دخترم دانشجو است و رشته روانشناسی می خواند و پسرم دانش آموز کلاس دهم است.
*دختر خانم متأهل نشدند؟
اخیراً ازدواج کردند.
*داماد از اهالی سیاست است یا خیر؟
دامادم علاقهمند به سیاستاند اما از خانواده سیاسیون نیستند.
*خانمهایی که در عرصه سیاسی حضور دارند چطور کار خانه را میرسند یا کلاً فراموش میشود؟
بستگی دارد. در یک جایگاهی مثل مجلس فرصتی نمیماند. صبح ساعت 5 صبح که از خواب بیدار میشویم به مجلس میرویم، شب که بازمیگردیم یک زمانهایی حتی به 11-10 شب هم میکشد. فشار، بار و استرس ناشی از موضوعات مهم کشوری، وظایفی که وجود دارد، جلسات متعدد در روز انرژی باقی نمیگذارد، مگر روز تعطیلی باشد و فرصتی ایجاد شود.
در دوران مجلس همکاری خانواده هست، فرزندان و همسرم کمک و حمایت می کنند و الحمدالله کارهای خانه چیزی کم ندارد و مدیریت وجود دارد.
*در هفته غذایی درست نمیکنید؟
تقریباً نه. استثنائاً برخی روزهای تعطیل شاید غذایی درست کنم.
*خانم الهیان کدام غذا را بهتر میتوانند درست کنند؟
من اگر آب ببینم، شناگر خوبی هستم یعنی خانواده از دستپخت بنده راضی هستند اما معمولاً شرایط کمتر پیش میآید.
*کرمانشاه یک غذای خاصی دارد ...
ترخینه است. ترخینه خواص دارویی برای سرماخوردگی و آنفولانزا دارد. کرمانشاهی ها ترخینه که شامل گندم و دوغ میشود، در شرایطی که مدتی مانده. میدانید که پنی سیلین یک نوع کپک است که ترکیب آن به صورت صنعتی استخراج میشود، ترخینه هم به نظر من چنین چیزی است. گندمی که در دوغ خیسانده شده می ماند و قارچی که در آن رشد میکند، خاصیت آنتی بیوتیک دارد.
*با خانواده بحث سیاسی میکنید؟ دختر و پسر به لحاظ فکری به شما نزدیکند یا فاصله دارند؟
بله، معمولاً بحثهای سیاسی را روزهایی که فرصت میشود در خانه داشته باشیم که فرزندان هم به فضای سیاست آشنا شوند و الحمدالله نسبت به همسن های خودشان مسلط به بحث های سیاسی هستند و تحلیل نسبت به شرایط دارند.
*اصولگرا هستند یا اصلاح طلب؟
اصولگرا هستند. انقلابی هستند.
*جرأت ندارند اصولگرا نباشند! (می خندد)
نه، اختلاف نظر هم داریم. گاهی مخالفت می کنند و بحث دوطرفه درمیگیرد. اختلاف نظر جدی برخی مواقع وجود دارد. من فکر میکنم بچهها وقتی این تفاوت آرا را میبینند، یاد میگیرند هر حرفی را قبول نکنند.
*اگر وقتی بماند تفریح خانم الهیان چیست؟
من اگر وقت داشته باشم ورزش را در برنامه های می گذارم، چون به لحاظ کاری از صبح تا شب که در جلساتیم بیتحرکیم، پشت میز مینشینیم. سعی می کنم زمانی را در روز برای ورزش اختصاص دهم تا باعث شود کارکرد مغزی بهتر شود. کسی که دائم میخواهد کار فکری کند حتماً خون رسانی با ورزش به سلول های مغزی بیشتر میشود. در کنار این مطالعه دارم.
*تلویزیون و فیلم میبینید؟
بیشتر شبکه خبر را می بینم. برخی از فیلم های سیاسی را که دوستان معرفی میکنند با شناخت می بینم، یعنی از قبل بدانم فیلم در چه موضوعی است سعی میکنم تماشا کنم.
*سریال چطور؟
معمولاً وقت نمیشود.
*شبکه نمایش خانگی را میبینید؟
نه، ولی خیلی نقد به این نوع سیستمی دارم که با کمترین نظارت و با محتوایی که ممکن است برای خانوادهها آسیب زا باشد، کار می کند. امیدواریم تا زمانی که تحت نظارت صداوسیما آمده است اتفاقات خوبی رقم بخورد.
*زمان انقلاب 10 ساله بودید؟
بله.
*خاطرهای ندارید؟
برخی از تظاهراتی که با بزرگترها شرکت کردم، هنوز به یاد دارم.
*در کرمانشاه؟
تهران بود. من از دو سالگی در تهران بودم. کرمانشاه متولد شدم ولی در تهران بزرگ شدم.
*پدر دوران جنگ بیشتر در میدان جنگ بودند.
بله.
*جای خالی ایشان را حس میکردید؟
بله، قطعاً. پدر در جبهه بودند. مادر، خواهرها و برادرها به مشهد رفتند و من در تهران مدتی تنها بودم، چون کلاس های دانشگاه برگزار می شد و بعد کلاس های ما را به ورامین منتقل کردند و مدتی در ورامین واحدها را می گذراندم و نهایتاً یک ترم در مشهد مهمان شدم.
*درجه پدر چه بود؟
آن زمان سرهنگ بودند.
*نیروی هوایی یا زمینی؟
نیروی زمینی، مخابرات ارتش بودند.
*در واقع هر لحظه منتظر بودید.
بله. سه همسنگر داشتند که هر سه شهید شدند.
*دوران سختی بود البته ما هم درک کردیم، ولی مردم بسیار به هم نزدیک بودند و این روحیه نزدیک بودن مردم و کنار هم بودن شیرین بود.
این بود؛ به علاوه ارتباط مردم با مسئولین خیلی عمیق بود. الان متاسفانه با وجود خیلی از نعماتی که داریم و امکانات نسبت به آن زمان خیلی بهتر شده، دسترسی ها بهتر است، اما برخی از ناکارآمدی ها و مفاسد باعث بی اعتمادی مردم نسبت به مسئولین شده و در کنار آن، احساس تبعیض وجود دارد. متاسفانه در طول چند سال گذشته این تبعیض و شکاف جدیتر شده و شاخصها نشان میدهد ما در موضوع عدالت که یکبار مقام معظم رهبری هم در این زمینه ابراز نارضایتی کردند از اینکه در بُعد پیشرفت ما بر اساس شاخصها پیشرفتهای خوبی داشتیم، ولی در عدالت متاسفانه آن رضایتمندی وجود ندارد.
*در سال 76 دانشجو بودید؟
در سال 74 از رشته پزشکی عمومی فارغ التحصیل شدم. در سال 76 ازدواج کردم و همان سال در دستیاری دانشگاه تهران پذیرفته شدم. بعنوان رزیدنت داخلی در بیمارستان امام (ره) مشغول شدم؛ یعنی ازدواج و دوره تخصص من همزمان بود.
*در سال 76 به چه کسی رأی دادید؟
سال 76 سالی بود که آقای خاتمی و آقای ناطق رقیب بودند و من به آقای ناطق رأی دادم.
*در سال 84 به آقای احمدینژاد رأی دادید؟
دوره اول به آقای قالیباف رأی دادم و دور دوره که رقابت بین آقای احمدینژاد و آقای هاشمی بود، به آقای احمدینژاد رأی دادم.
*فکر میکردید ایشان رأی بیاورد؟
دور دوم بله، شرایط مناسبی داشتند، البته در قیاس بین مرحوم هاشمی و آقای احمدی نژاد بیشتر احمدینژاد آن زمان را میپسندیدیم، نه احمدینژاد الان.
*سال 87 برای مجلس هشتم چه کسی شما را ترغیب کرد؟
یک زمزمههایی از مجلس هفتم بود و صحبت شد، درباره این که بنده کاندیدا شوم. آن زمان شرایط فراهم نشد، در سال 87 دوستان جبهه متحد اصولگرایان پیشنهاد دادند و بنده هم چون در فضای سیاسی بودم و بسیار علاقهمند به فضای سیاسی بودم، از زمان فعالیتهای دانشجویی در فضای سیاسی بودیم، احساس کردم میتوانم در این زمینه فعال و تأثیرگذار باشم.
*پرکارترین زن مجلس هشتم شدید.
به گزارش مرکز پژوهشها، بله.
*یک دیدار خصوص خانمهای مجلس با حضرت آقا داشتند، نقل کردید ایشان تأکید بر تک همسری داشتند.
از قبل میدانستیم نگاه ایشان به تحکیم بنیان خانواده، در قالب تک همسری است. منش ایشان و امام (ره) هم مطلع هستید که به چه صورت است. یکجا فضای اجتماعی بحث تعدد زوج ها مطرح شد و سروصدا کرد، فرمایشی از حضرت آقا دفتر منتشر کرد که حکایت از نگاه ایشان به بحث تک همسری داشت که فرموده بودند "خدا یکی، محبت یکی و یار یکی"! این فرمایش حضرت آقا نشان میدهد تأکید ایشان به تک همسری است.
*گفته بودید به یکی از علما ارادتی داشتند و به ایشان گفته بودند کاش شما دوهمسری نبودید؛ درسته؟
بله، تعریفی از یکی از علما داشتند و می گفتند ایکاش ایشان چند همسر نبودند.
*سال 89 که پیشنهادی را به مجلس بردید که ثبت ازدواج موقت در دفاتر اسناد رسمی بود که نمایندگان مخالفت کردند.
فرمایشی که دارید مربوط به قانون حمایت از خانواده که در مجلس هشتم به تصویب رسید و خیلی چالش برانگیز بود. هم در خصوص تعدد زوجات و هم درباره ثبت ازدواج موقت که مخالفت شد. مسئله این بود که درباره بحث تعدد زوجات تا به حال که قانونی نداشتیم و دولت لایحه ای را داد و در آن بحث همسر دوم را یک شرایط حداقلی برایش گذاشته بود و ما این شرایط را با پیگیری های جدی و جلسات متعدد در کمیسیون قضائی به این سمت بردیم که برای اختیار کردن همسر دوم، باید 9 شرط باشد که اولین شرط این است که همسر اول رضایت بدهد.
سایر شروط اعم از این که کسی که همسر اول ایشان در زندان است، بیماری صعب العلاج دارد، مشکلات روحی و روانی دارد، تقریباً تا جایی که اطلاع دارم 9 شرط را پیگیری کردم که قرار دهیم که بحث کیان خانواده و قداستی که دارد حفظ شود و تعدد زوجات باب نشود که معمولاً هم می بینید تعدد زوجات یعنی مردی که همسر دوم اختیار می کند، در فرهنگی که ما ایرانی ها داریم آن خانواده از هم فرومی پاشد، نارضایتی و طلاق و مشکلات خانوادگی ایجاد میشود. این را خداوند در شرایط خاصی بر اساس یکسری معذوریتها قرار داده است که این را قانونمند کردیم.
*گفته بودید در مجلس قبل نمایندهای داشتید که هم و غم او سرو قلیان به صورت عمومی بصورت قانونی بود و یکی از مسئولین دولت قبل هم دنبال واردات سیگار بود.
بله.
*اسم آنها را بیان نمیکنید؟
اسم را اجازه دهید بیان نکنم ولی یکی از نمایندگان متاسفانه به دنبال این بود که سرو قلیان در اماکن عمومی قانونمند شود؛ این جای تعجب داشت. مجلس دهم متاسفانه چنین حرکت هایی داشت که به هیچ وجه قابل پذیرش نبود که همان فرد الان در دولت فعلی مسئولیت گرفته و یکی از مسئولین هم در دولت بدنبال واردات سیگار بود؛ اینها فاجعه است.
*در کدام دولت؟
همین دولت آقای روحانی در چند سال پیش بود. این برای کشور یک فاجعه است که مسئولی در مسند نمایندگی یا جایگاه مسئولیت کلان در دولت به جای پیگیری حقوق مردم و رفع مشکلات مردم، دنبال این قبیل مجوزها باشد.
*گفته بودید طب سنتی میراث 7 هزار کشور است و باید توجه بیشتری به آن شود. در بودجه 1400 توجه کمی شد و با سیاستهای ابلاغی رهبر انقلاب هم همخوانی ندارد.
سیاستهای کلی سلامت در بند 12، اشاره دارد به اینکه از داشته های علمی و آورده های طب سنتی در نظام سلامت کمک گرفته شود و ادغام در نظام سلامت شود. بر همین اساس فراکسیون طب سنتی را راهاندازی کردیم، چون ظرفیت علمی بسیار غنی در کشور داریم که منحصر به ایران و تمدن چند هزار ساله ماست که هیچ جای دنیا این علم را ندارند و تلاش کردند که در طول 100 ساله گذشته این علم را نابود کنند و موفق هم بودند.
باید این علم را احیا کنیم و فراکسیون طب سنتی را بر همین اساس پایه ریزی کردیم و الان پیگیر هستیم که طب سنتی در قوانین کشور جایگاه خوبی داشته باشد.
* خیلی لطف کردید؛ من خداحافظی می کنم اما برنامه با دستخطی که سرکار خانم الهیان می نویسند به پایان خواهد رسید.
«امیدوارم در معرفی اندیشه امام (ره) و رهبری و مفاهیم انقلاب اسلامی به نسل جوان، توفیقات روزافزون داشته باشید.