رشد فزایندگی نقدینگی، اولین تهدید در اقتصاد کشور

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، برنامه تلویزیونی غیرمحرمانه با موضوع «تهدید‌ها و فرصت‌های پیش روی اقتصاد ایران» باحضور «دکتر رحیم زارع سخنگوی کمیسیون جهش تولید مجلس شورای اسلامی»؛ «دکتر سیدفرید موسوی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی»؛ «دکتر مجتبی اکبری عضو هیئت علمی دانشگاه پژوهشگر اقتصادی» و «غلامرضا نوری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی» بیست و دوم مردادماه از شبکه دو سیما پخش شد.

زارع سخنگوی کمیسیون جهش تولید مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: اولین تهدیدی که در حوزه داخلی و برون مرزی بر اقتصاد کشور اثرگذاشته، رشد فزایندگی نقدینگی است تبعات این رشد افزایش نرخ تورم، هجوم سیل نقدینگی به سمت بازارا‌هایی مانند طلا، سکه، ارز، خودرو می‌باشد که موجب ناترازی بانک‌ها شده است.

وی نظارت شفاف بر تسهیلاتی که اکنون در نظام بانکی به نام تولید داده می‌شود را به عنوان یک راهکار معرفی کرد و گفت: در شرایط کنونی دلیل ناترازی بانک‌ها در کشور حالت نقد شوندگی سپرده‌ها است که برای نظام بانکی هزینه زا می‌باشد و این مسئله یکی از آسیب‌های جدی اقتصاد کشور به شمار می‌رود.

زارع با بیان اینکه دومین نقطه ضعف و آسیبی که بسیار بر اقتصاد کشور تاثیرگذار است و برای آینده نگرانی‌هایی بوجود می‌آورد مسئله کسری بودجه دولت است که در کنار رشد نقدینگی بسیار موثر می‌باشد.

وی افزود: نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان به نقدینگی کشور اضافه می‌شود و در حال حاضر ۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی کشور است و هیچ دولتی مانند دولت فعلی رشد نقدینگی به ۵۰ درصد و بیش از آن نداشته است.

زارع یادآور شد: آسیب بعدی یارانه‌های پنهان و نظام تخصیص و توزیع ناعادلانه و غیرکاری یارانه‌ها بویژه یارانه‌های بخش انرژی است که تقریبا بیش از ۱۲۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و آشکار در شرایط کنونی پرداخت می‌شود.

وی اضافه کرد: مهمترین علل نقدینگی که امروز دچار آن هستیم، رکود اقتصادی در فضای کسب و کار است.

زارع آسیب دیگر را افزایش ریسک فعالیت‌های اقتصادی در کشور دانست و گفت: افزایش این ریسک باعث بی ثباتی و نااطمینانی در نظام اقتصادی شده است.

وی به نظامی بانکی نیز اشاره کرد و گفت: مجموعه دولت در حق نظام بانکی به خوبی عمل نکرده و از سویی نظام بانکی شفافیت لازم را نداشته است. بویژه تسهیلاتی که در شرایط رکودی باعث نقدینگی می‌شود به سمت فعالیت‌های مولد نرفت و به سمت فعالیت‌های واسطه گری پیش رفت.

زارع به اقتصاد منبع محور و اقتصاد رقابتی اشاره کرد و گفت: اقتصاد مقاومتی همان اقتصاد منبع محور است و اقتصاد رقابتی، اقتصاد منبع محور را تکمیل می‌سازد. رشد فزاینده نقدینگی باعث افزایش قیمت تمام شده است.

مشکل اساسی ما همچنان حکمرانی اقتصادی مطلوب است

موسوی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی در ادامه این برنامه تصریح کرد: هیچ گاه به دلایل عدم عملیاتی شدن برنامه‌ها و اقدامات پرداخته نشده است. با نگاهی به مسیر اقتصادی کشور می‌توان گفت که این مسیر چندان مطلوب جامعه و مردم و حتی سیاست مداران کشور نیست. این برنامه‌ها مجموعه‌ای از تصمیم ساز، سیاستگذار و مجری در تعامل هستند که متاسفانه هیچ مدل فکری، ذهنی و نگرشی هم سویی ندارند و تقریبا در دهه‌های اخیر هیچ اجماعی میان این سه وجود مشاهده نمی‌کنم و هر کدام از ظن خود مجموعه‌ای از امور را اولویت می‌داند.

وی افزود: مشکل اساسی ما همچنان حکمرانی اقتصادی مطلوب است.

موسوی اضافه کرد: عامل دیگری که باعث محقق نشدن این برنامه‌ها نمی‌شود در نظر گرفتن اقتصاد به صورت منفرد و در خلاء است. در حالیکه اقتصاد عاملی پویا است و در تعامل با مسائل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌باشد که بدون فعل و انفعال با دیگر مسائل نمی‌تواند خروجی مطلوبی داشته باشد.

بانک‌ها نباید سرمایه مردم را فریز کنند

اکبری عضو هیئت علمی دانشگاه پژوهشگر اقتصادی خاطرنشان کرد: عدم توجه به اقتصاد مردمی و نگاه به اقتصاد برجامی و همچنین به جای اینکه سرمایه‌های مردم به جای فریز شدن در بانک‌ها تبدیل به تولید و اشتغال شود از آسیب‌های موجود است دولت باید به جای اینکه هزینه‌های اداره خود را از جیب مردم بردارد، خود را اداره کند. اقتصاد مردمی یعنی اقتصادی مقاومتی که مقاوم معظم رهبری فرمودند یعنی اقتصادی که مردم خود به تولید پول و به خلق ثروت بپردازند.

وی به ارائه برنامه جامع اقتصادی با هدف تعدیل سود دلالی بانک‌ها و همچنین ورود سرمایه به بخش تولید اشاره کرد و گفت: بانک‌ها به جای اینکه سرمایه مردم به جای فریز کردن باید آن را در بخش تولید برده و اشتغال تولید سوق دهد.

اکبری با بیان اینکه در اقتصاد مقاومتی برون گرا هستیم و از تمام تعاملات نیز استفاده می‌کنیم گفت: با نگاهی به آمار متوجه می‌شویم که پول نفت را داده ایم و به جای آن خمیردندان، بیل و ... وارد کرده ایم. این تعریف اقتصاد نیست و تعریف کمک به نظام اقتصادی نیست. در هر صورت توجه به پتانسیل مردم و صادرات غیرنفتی از مهمترین مسئله‌ای است که می‌توان به آن توجه کرد که مهمترین آن بحث ورود به بازار سرمایه است.

بزرگ بودن بدنه دولت تهدید پیش روی دولت جدید

نوری عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در ادامه گفت: در شرایط فعلی نقاط ضعفی که در اقتصاد کشور مشاهده می‌شود، وضعیت تورم، بیکاری، نرخ ارز و دیگر شاخص هاست که وضعیت آن‌ها برای همه روشن است و می‌توان گفت یکی از چالش‌های دولت جدید می‌باشد.

وی افزود: تهدید‌های مشخصی نیز در حوزه اقتصاد یا مرتبط با این حوزه برای دولت جدید پیش رو است که یکی از آن‌ها بزرگ بودن بدنه دولت است که بسیاری از هزینه‌های کشور به سمت هزینه‌های جاری می‌رود و مابقی هزینه‌ها سهم بسیار کمتری را در بودجه عمومی کشور دارند شرایط اقلیمی نامساعدی که اکنون با آن روبه رو هستیم و از بین رفتن برخی از منابع تولید مانند آب از تهدیدات جدی کشور به شمار می‌رود. همچنین پائین بودن میزان اعتماد مردم به دولت از دیگر چالش‌هایی است که دولت با آن روبه رو خواهد بود. خروج سرمایه‌های مادی و معنوی از کشور و کاهش سرمایه گذاری جزو این تهدیدات می‌باشد و متاسفانه چند سالی است شیب سرمایه گذاری در کشور روند نزولی به خود گرفته است. همچنین موضوع تحریم‌ها و مشکلاتی که در مبادلات جهانی با آن مواجه هستیم و همچنین سیستم تامین اجتماعی تک لایه‌ای و معضلات و مشکلاتی که در آن وجود دارد جزو تهدیداتی هستند که دولت می‌بایست با نگاه به آن‌ها وارد برنامه‌های اقتصادی آن شود.

وی با بیان اینکه فرصت‌هایی برای کشور وجود دارد درباره راهکار‌ها گفت: یکی از راهکار‌ها این است که از موقعیت ژئوپولوتیکی کشور استفاده بهینه کرد. کشور ما در موقعیتی قرار گرفته که محل تعادل ارتباطات شرق و غرب و بسیاری از ارتباطات منطقه‌ای و بین المللی است. بنابراین؛ در این حوزه بایستی بتوانیم از این موقعیت برای کاهش هزینه‌ها و کسب سود‌های بیشتر استفاده کنیم.

نوری معتقد است؛ در حال حاضر در این حوزه به دلیل موقعیت کشور هزینه بسیاری پرداخت می‌شود. در حالیکه باید برعکس باشد و در این حوزه درآمد داشت.

وی افزود: همچنین دانش بنیان کردن تولید و توجه به بهره وری در فرآیند‌های اقتصادی، اتصال به بازار‌های جهانی یکی از ضروریات ما در رشد اقتصادی برای ارتقاء است. علاوه بر این عقد قرارداد‌های بین المللی و شناسایی تجارت‌های اقتصادی در دنیا و قدرت‌های اقتصادی که به زودی در جهان نمود و بروز پیدا خواهند کرد از جمله این راهکار‌ها می‌باشد.

نوری به جذب سرمایه‌های خارجی به کشور اشاره کرد و گفت: برای رشد اقتصادی به شدت نیازمند جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی هستیم و همچنین رفع تحریم‌ها و مبادلات مالی نیز از ضروریاتی است که می‌بایست دولت در برنامه‌های خود داشته باشد و مسئله تحریم‌ها و برگشت منابع به طور جدی باید در برنامه دولت وجود داشته باشد.

نوری درباره بهره گیری کامل از زنجیره ارزش توضیح داد: در دنیا دیگر محل تولید بودن مهم نیست. مهم میزان زنجیره ارزش و ارزش افزوده ایی است که دولت در آن سهم دارد.

وی با بیان اینکه باید نگاه ما به اقتصاد نگاهی به روز و جهانی باشد، گفت: باید از پارادایم‌های جدید جهانی که به هم تنیده هستند وارد معادلات شویم. بعضی از مسائل صرفا در قالب دولت‌ها دیده می‌شود و بعضی از این مقررات را فعالان و بازیگران در عرصه بین المللی وزن می‌کنند. تا کسی وارد این عرصه نشود نمی‌تواند به نقش آفرینی بپردازد و فعال باشد.

نوری اعتماد بیشتر به بخش خصوصی را یکی از راهکاری اصلی دانست و گفت: باید باور داشته باشیم که یکی از مشکلات اصلی اقتصاد کشور دولتی بودن یا شبه دولتی بودن است و چاره کار فعالیت در بخش خصوصی واقعی در عرصه اقتصاد است که بعد از آن می‌توان به دنبال بهره وری ها، بهبود فرآیندها، رشد اقتصادی و تولید بود.

وی در پایان گفت: تعامل با دنیا و همسایگان نیز می‌تواند بسیار موثر باشد و خوشبختانه کشور‌های همسایه از جمله کشور‌های مسلمان هستند که می‌توان تعامل خوبی با آن‌ها داشته باشیم و در این راستا بازار‌های همدیگر را تکمیل کنیم.

‎گفتنی ست؛ «غیرمحرمانه» کاری است از گروه اقتصاد و دانش به تهیه کنندگی و کارگردانی علیرضا عاصم یوسفی و اجرای محمدجعفر خسروی که جمعه‌ها ساعت ١٨:٣ و تکرار آن شنبه‌ها ساعت ۱۴:۳۰از شبکه دو سیما پخش می‌شود.