گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو «نیکی هیلی» نماینده تندرو دولت ترامپ در شورای امنیت سازمان ملل متحد و مشاور ارشد سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» در مطلب تندی علیه همکاری چین و ایران تحت عنوان «اگر بایدن با واردات نفت ایران از سوی چین مبارزه نمیکند، کنگره باید دست به کار شود» در روزنامه واشنگتن پست آمریکا نوشت: اینجا یک معمایی وجود دارد: ایران به سیستم بانکی جهانی دسترسی ندارد. این کشور نمیتواند با شرکتهای خواهان دسترسی به بازار آمریکا مراوده تجاری داشته باشد. بیشتر داراییهای آن مسدود شده است. پس چگونه ایران به فعالیتهای خود ادامه میدهد؟ پاسخ به طرز فزایندهای چین است.
رئیس جمهور بایدن به روی خودش نمیآورد که چین میلیونها بشکه نفت ایران را به صورت پیوسته میخرد. اواخر ماه گذشته میلادی، یکی از مقامات دولت آمریکا به رویترز گفت: «دولت بایدن در این مورد به صورت دیپلماتیک با چین وارد گفتگو شده، زیرا مسیر موثرتری برای حرکت رو به جلو است.»
واقعاً؟ ردیابی مسیر فروش نفت ایران به چین دشوار است زیرا بخش اعظم این تجارت پنهان است، امّا ناظران صنعت نفت گزارش دادند که چین در سال ۲۰۲۱ صدها هزار بشکه نفت خام ایران را به صورت روزانه وارد میکند. تخلیه هر بشکه نفت ایران نقض تحریمهای آمریکا میباشد که برای محروم کردن آن از درآمدها اعمال شده است. با این حال، دولت بایدن شرکتهای چینی را به خاطر مراودات تجاری با آیتالله ها بدون مجازات رها کرده است.
نیکی هیلی با عصبیت در ادامه نوشت: چرا بایدن اجازه میدهد که این سرکشی گستاخانه ادامه پیدا کند؟ دو دلیل دارد. بایدن درباره ایران گفت که دیپلماسی کلید پیشرفت است؛ به ویژه هنگامی که موضوع درمورد احیاء برجام و مذاکره درباره درباره برنامه هستهای ایران باشد. دولت قبلی آمریکا در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد.
سیاست بایدن درباره چین منسجم نیست. به نظر میرسد بایدن مردد است که گامی بردارد که احتمالاً توانایی او را برای مذاکره درمورد یک توافق اقلیمی با چین مختل میکند. حزب کمونیست چین و رئیس جمهور «شی جی پینگ» میداند که پشتیبانی از ایران برای پکن خوب و برای واشنگتن بد است. ایران بخش مهمی از ابتکار «یک کمربند - یک جاده» است. چین در ازای تامین بودجه برای ساخت زیرساختها دسترسی تجاری بدست میآورد. جهانی وجود ندارد که در آن مشارکت چین در خاورمیانه بتواند آمریکا را امن تر کند.
تقویت همکاری با ایران برای منافع انرژی چین ضروری است. ایران از طریق ناوگان نفتکشهای خود مشهور به «ناوگان دریایی شبح» قادر است هر زمانی به میل خود تحریمها را نقض کند. بانک «سنت لوئیس» تخمین زده است که صادرات نفت خام ایران ۵۵۸ هزار بشکه در روز است که تا سال آینده به ۶۰۸ هزار بشکه در روز خواهد رسید ـــ مترجم: فدرال رزرو (The Federal Reserve) به بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا گفته میشود که از ۱۲ بانک مرکزی ایالتی تشکیل شده و بانک «سنت لوئیس» یکی از آنهاست.
ایران و چین اخیراً گام بزرگی در مسیر اتحادشان برداشتهاند. تهران و پکن «پیمان همکاری راهبردی» را نهایی کردند. طبق این پیمان، چین به ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در ایران طی ۲۵ سال متعهد شده است. در مقابل، چین دسترسی بلند مدت [پایداری] به نفت خام ایران خواهد داشت و حضور خود را در [عرصه ساخت و توسعه] بنادر، خطوط راه آهن، مخابرات و سایر زمینهها افزایش میدهد. همچنین پیمان همکاری راهبردی روابط نظامی میان دو کشور چین و ایران را تقویت میکند.
هیچ یک از این موارد خبر خوبی برای آمریکا نیست. اگر بایدن پاسخگوی مسائل مربوط به ایران و چین نیست، کنگره باید دست به کار شود. کنگره برای شروع میتواند «بانک خلق چین» و دیگر بانکهای این کشور را به دلیل معامله با «بانک مرکزی ایران» تحریم کند. قانونگذاران کنگره همچنین میتوانند علیه نهادهای چینی که نفت ایران را ذخیره یا در اداره، نگهداری یا بیمه کشتیهای حامل آن کمک میکنند، تحریم اعمال کند.
دولت بایدن به جای اعتماد احمقانه به دیپلماسی، باید عرصه را بر صادرات نفت ایران به چین سخت تر کند. این بدین معناست که به وزارت خزانه داری آمریکا دستور دهد تا «نفتکشهای حامل نفت ایران»، «متخصصان ذخیرهسازی نفت»، «مدیران بنادر»، «عوامل واردات» و «دیگر افراد همکار در نقل و انتقال نفت» را تحریم کند.
در سال ۲۰۱۸ آمریکا ۹۰ نفت کش ایرانی را تحریم کرد. صادرات نفت ایران به طرز قابل توجهی سقوط کرد. قبل از تحریمها، نفتکشهای ایرانی قریب به ۱۸۸ میلیون بشکه نفت را انتقال دادند. یکسال بعد، این میزان به نصف رسید و در نهایت تا سال ۲۰۲۰ دو-سوم صادرات نفت ایران کاهش پیدا کرد. امروز ایران از نفتکشهای خارجی برای دور زدن تحریمها استفاده میکند ـــ راه گریزی که باید مسدود شود.
اوضاع مناسب نیست. ایران و کمونیستهای چین درحال پیروزی هستند؛ ایالات متحده و متحدانش درحال باخت. رئیس جمهور بایدن احتمالاً مذاکرات را ترجیح میدهد ولی با این کار به کسانی جرات میدهد که خواهان زمین خوردن آمریکا هستند. امنیت ملی آمریکا مذاکره بردار نیست.
گزارش از محمدعلی حسن نیا