۶۰ حدیث زیبا و تکان دهنده از امیرالمومنین؛ امام علی علیه السلام

 به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، احادیث امام علی (ع) می‌توانند رهنمود‌های بسیار زیبایی برای زندگی ما در موقعیت‌های مختلف باشند. بسیاری از این حدیث‌ها را می‌توان روی برگه‌ای نوشت و قاب گرفت یا جایی جلوی چشم گذاشت تا همواره در خاطر انسان بمانند. امیدواریم که شما هم از روشنگری این جملات بهره‌مند شوید.

حدیث از حضرت علی (ع)
مِنْ کُنُوزِ الْجَنَّهِ الْبِرُّ وَ إِخْفاءُ الْعَمَلِ وَ الصَّبْرُ عَلَی الرَّزایا وَ کِتْمانُ الْمَصائِبِ.
از گنج‌های بهشت نیکی کردن و پنهان نمودن کار [نیک]و صبر بر مصیبت‌ها و نهان کردن گرفتاری‌ها (یعنی عدم شکایت از آنها) است.
~*~*~*~*~
یا اَسْرَى الرَّغْبَةِ، اَقْصِرُوا، فَاِنَّ الْمُعَرِّجَ عَلَى الدُّنْیا لایَرُوعُهُ مِنْها اِلاّ صَریفُ اَنْیابِ الْحِدْثانِ. اَیُّهَا النّاسُ، تَوَلَّوْا مِنْ اَنْفُسِکُمْ تَأْدیبَها، وَ اعْدِلُوا عَنْ ضَراوَةِ عاداتِها
اى اسیران هوا و هوس، آرزو‌ها را کوتاه کنید، زیرا مردم دلبسته به دنیا را، جز صداى دندان‌هاى حوادث، از این دنیا نمى‌ترساند، اى مردم، خودتان عهده‌دار ادب کردن خود شوید و نفس را از جرأت بر عادات هلاک‌کننده بازگردانید.

~*~*~*~*~
اَلزّاهِدُ فِی الدُّنْیا مَنْ لَمْ یَغْلِبِ الْحَرامُ صَبْرَهُ، وَ لَمْ یَشْغَلِ الْحَلالُ شُکْرَهُ.
زاهد در دنیا کسی است که حرام بر صبرش غلبه نکند و حلال از شکرش باز ندارد.

~*~*~*~*~
وَ مَنْ نَظَرَ فى عُیُوبِ النّاسِ فَاَنْکَرَها ثُمَّ رَضِیَها لِنَفْسِهِ فَذاکَ الاَْحْمَقُ بِعَیْنِهِ
آن که عیوب مردم را بنگرد و آن را ناپسند داند سپس براى خود روا داند احمق واقعى است.

~*~**~*~
اَحْبِبْ حَبیبَکَ هَوْنًا ما عَسی اَنْ یَعْصِیَکَ یَوْمًا ما. وَ اَبْغِضْ بَغیضَکَ هَوْنًا ما عَسی اَنْ یَکُونَ حَبیبَکَ یَوْمًا ما.
با دوستت آرام بیا، چه بسا که روزی دشمنت شود و با دشمنت آرام بیا، چه بسا که روزی دوستت شود.

~*~*~*~*~
اِذا وَصَلَتْ اِلَیْکُمْ اَطْرافُ النِّعَمِ، فَلاتُنَفِّرُوا اَقْصا‌ها بِقِلَّةِ الشُّکْرِ
زمانى که مقدمات نعمت‌ها به شما رسید، در نهایت آن را با کم‌شکری از خود مرانید.

~*~*~*~*~
قیمَهُ کُلِّ امْرِء ما یُحْسِنُ.
ارزش هر کسی آن چیزی است که نیکو انجام دهد.

~*~*~*~*~
وَالْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ، فَانْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَیْرِ
فرصت به مانند ابر گذرا مى‌گذرد، پس فرصت‌هاى نیک را غنیمت دانید.

~*~ *~*~
اَلا اُخْبِرُکُمْ بِالْفَقیهِ حَقَّ الْفَقیهِ؟ مَنْ لَمْ یُرَخِّصِ النّاسَ فی مَعاصِی اللّهِ وَ لَمْ یُقَنِّطْهُمْ مِنْ رَحْمَهِ اللّهِ وَ لَمْ یُوْمِنْهُمْ مِنْ مَکْرِ اللّهِ وَ لَمْ یَدَعِ القُرآنَ رَغْبَهً عَنْهُ إِلی ما سِواهُ، وَ لا خَیْرَ فی عِبادَه لَیْسَ فی‌ها تَفَقُّهٌ. وَ لاخَیْرَ فی عِلْم لَیْسَ فیهِ تَفَکُّرٌ. وَ لا خَیْرَ فی قِراءَه لَیْسَ فی‌ها تَدَبُّرٌ.
آیا شما را از فقیه کامل خبر ندهم؟ آن که به مردم اجازه نافرمانی خدا را ندهد، و آن‌ها را از رحمت خدا نومید نسازد، و از مکر خدای‌شان آسوده نکند، و از قرآن رو به چیز دیگر نکند، و خیری در عبادت بدون تفقّه نیست، و خیری در علم بدون تفکّر نیست، و خیری در قرآن خواندن بدون تدبّر نیست.

~*~*~*~*~
لِسانُ الْعاقِلِ وَراءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الأحْمَقِ وَراءَ لِسانِهِ
زبان عاقل در پسِ قلب او، و دل نادان پشت زبان اوست.

~*~*~*~*~
إِنَّما اَخْشی عَلَیْکُمْ إِثْنَیْنِ: طُولَ الاَْمَلِ وَ اتِّباعَ الْهَوی، اَمّا طُولُ الاَْمَلِ فَیُنْسِی الاْخِرَهَ وَ اَمّا إِتِّباعُ الْهَوی فَإِنَّهُ یَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ.
همانا بر شما از دو چیز میترسم: درازی آرزو و پیروی هوای نفس. امّا درازی آرزو سبب فراموشی آخرت شود و، امّا پیروی از هوای نفس، آدمی را از حقّ باز دارد.

~*~*~*~*~
قَدْرُ الرَّجُلِ عَلى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَ صِدْقُهُ عَلى قَدْرِ مُرُوَّتِهِ، وَ شَجاعَتُهُ عَلى قَدْرِ اَنَفَتِهِ، وَ عِفَّتُهُ عَلى قَدْرِ غیرَتِهِ
اندازه مرد به اندازه همت او و صداقتش به مقدار جوانمردى او، و دلیری‌اش به اندازه عار داشتنش از کار زشت، و پاکدامنی‌اش به میزان غیرت اوست.

~*~*~*~*~
لاَ تَتَّخِذَنَّ عَدُوَّ صَدیقِکَ صَدیقًا فَتَعْدی صَدیقَکَ.
با دشمنِ دوستت دوست مشو که [با این کار]با دوستت دشمنی میکنی.

~*~ ~*~
لاغِنى کَالْعَقْلِ، وَ لافَقْرَ کَالْجَهْلِ، وَلامیراثَ کَالاَْدَبِ، وَلاظَهیرَ کَالْمُشاوَرَةِ
ثروتى، چون عقل، و فقرى، چون جهل، و میراثى، چون ادب، و پشتیبانى همچون مشورت نیست.

~*~*~*~*~
اَلصَّبْرُ ثَلاثَهٌ: اَلصَّبْرُ عَلَی الْمُصیبَهِ، وَ الصَّبْرُ عَلَیالطّاعَهِ، وَ الصَّبْرُ عَلَی الْمَعْصِیَهِ.
صبر بر سه گونه است: صبر بر مصیبت، و صبر بر اطاعت، و صبر بر [ترک]معصیت.

~*~*~*~*~
الْقَناعَةُ مالٌ لایَنْفَدُ
قناعت گنجى است که تمام نمى‌شود.

~*~*~*~*~
مَنْ ضُیِّقَ عَلَیْهِ فی ذاتِ یَدِهِ، فَلَمْ یَظُنَّ اَنَّ ذلِکَ حُسْنُ نَظَر مِنَ اللّهِ لَهُ فَقَدْ ضَیَّعَ مَاْمُولاً.
وَ مَنْ وُسِّعَ عَلَیْهِ فی ذاتِ یَدِهِ فَلَمْ یَظُنَّ اَنَّ ذلِکَ اسْتِدْراجٌ مِنَ اللّهِ فَقَدْ اَمِنَ مَخُوفًا.
هر که تنگدست شد و نپنداشت که این از لطف خدا به اوست، یک آرزو را ضایع کرده و هر که وسعت در مال یافت و نپنداشت که این یک غافلگیری از سوی خداست، در جای ترسناکی آسوده مانده است.

~*~*~*~*~
اللِّسانُ سَبُعٌ، اِنْ خُلِّىَ عَنْهُ عَقَرَ
زبان درنده‌اى است، که اگر آزادش گذارند بگزد.

~*~*~*~*~
اَلْمَنِیَّهُ وَ لاَ الدَّنِیَّهُ وَ التَّجَلُّدُ وَ لاَ التَّبَلُّدُ وَ الدَّهْرُ یَوْمانِ: فَیَوْمٌ لَکَ وَ یَوْمٌ عَلَیْکَ فَإِذا کانَ لَکَ فَلا تَبْطَرْ، وَ إِذا کانَ عَلَیْکَ فَلا تَحْزَنْ فَبِکِلَیْهِما سَتُخْتَبَرُ.
مردن بهتر از خوار شدن! و بی باکی نه خود باختن! روزگار دو روز است، روزی به نفع تو، و روزی به ضرر تو! چون به سودت شد شادی مکن، و، چون به زیانت گردید غم مخور، که به هر دوی آن آزمایش شوی.

~*~*~*~*~
اَهْلُ الدُّنْیا کَرَکْب یُسارُ بِهِمْ وَ هُمْ نِیامٌ
اهل دنیا، چون کاروانى هستند که آنان را مى‌برند در حالى که در خواب هستند.

~*~*~*~*~
ما حارَ مَنِ اسْتَخارَ، وَ لا نَدِمَ مَنِ اسْتَشارَ.
هر که خیر جوید سرگردان نشود، و کسی که مشورت نماید پشیمان نگردد.

~*~ ~*~
لایَرْجُوَنَّ اَحَدٌ مِنْکُمْ اِلاّ رَبَّهُ، وَ لایَخافَنَّ اِلاّ ذَنْبَهُ، وَ لایَسْتَحِیَنَّ اَحَدٌ مِنْکُمْ اِذا سُئِل عَمّا لایَعْلَمُ اَنْ یَقُولَ لااَعْلَمُ، وَ لایَسْتَحِیَنَّ اَحَدٌ اِذا لَمْ یَعْلَمِ الشَّىْءَ اَنْ یَتَعَلَّمَهُ
احدى از شما جز به پروردگارش امید نبندد، و جز از گناهش وحشت نکند، و از اعلامِ نمى‌دانم به وقت پرسش شدن از چیزى که نمى‌داند حیا نکند، و از آموختن علمى که دارا نیست شرم ننماید.

~*~*~*~*~
عُمِّرَتِ الْبِلادُ بِحُبِّ الاَوْطانِ.
شهر‌ها به حبّ و دوستی وطن آباد هستند.

~*~*~*~*~
عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ، فَاِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاْیمانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ، وَ لاخَیْرَ فى جَسَد لارَأْسَ مَعَهُ، وَ لا فى إیمانَ لاصَبْرَ مَعَهُ
بر شما باد به شکیبایى، چه اینکه شکیبایى نسبت به ایمان به منزله سر نسبت به بدن است؛ در بدنى که سر نیست، و در ایمانى که شکیبایى نباشد خیرى نیست.

~*~*~*~*~
مَنْ اَصْلَحَ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللّهِ، اَصْلَح اللّهُ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النّاسِ وَ مَنْ اَصْلَحَ اَمْرَ آخِرَتِهِ، اَصْلَحَ اللّهُ لَهُ اَمْرَ دُنْیاهُ
هر کس آنچه را میان او و خداست اصلاح نماید، خداوند آنچه را بین او و مردم است اصلاح کند و هر کس کار آخرتش را به اصلاح آورد، خداوند کار دنیایش را اصلاح کند.

~*~*~*~*~
تَکَلَّمُوا فِی الْعِلْمِ تَبَیَّنَ اَقْدارُکُمْ.
عالمانه سخن گویید تا قدر شما روشن گردد.

~*~ ~*~
لایَقُولَنَّ اَحَدُکُمْ: اللَّهُمَّ اِنّى اَعُوذُ بِکَ مِنَ الْفِتْنَةِ لاَِنَّهُ لَیْسَ اَحَدٌ اِلاّ وَ هُو مُشْتَمِلٌ عَلى فِتْنَة وَلکِنْ مَنِ اسْتَعاذَ فَلْیَسْتَعِذْ مِنْ مُضِلاّتِ الْفِتَن
کسى از شما نگوید: الهى، از امتحان به تو پناه مى برم چه اینکه کسى نیست مگر اینکه مشمول امتحان است، اما اگر کسى خواست از خدا پناه جوید باید از فتنه‌هاى گمراه‌کننده پناه جوید.

~*~ ~*~
لا تُحَدِّثْ نَفْسَکَ بِفَقْر وَ لا طُولِ عُمْر.
فقر و تنگدستی و طول عمر را به خود تلقین نکن.

~*~*~*~*~
لایَتْرُکُ النّاسُ شَیْئاً مِنْ اَمْرِ دینِهِمْ لاِسْتِصْلاحِ دُنْیاهُمْ، اِلاّ فَتَحَ اللّهُ عَلَیْهِمْ ما هُوَ اَضَرُّ مِنْهُ
مردم چیزى از برنامه دین‌شان را براى بهبود دنیای‌شان ترک نمى‌کنند، مگر آنکه خداوند زیان‌بارتر از آن را در کف دست‌شان مى‌نهد.

~*~*~*~*~
سِبابُ الْمُوْمِنِ فِسْقٌ وَ قِتالُهُ کُفْرٌ وَ حُرْمَهُ مالِهِ کَحُرْمَهِ دَمِهِ.
دشنام دادن به مومن فسق است، و جنگیدن با او کفر، و احترام مالش، چون احترام خونش است.

 

~*~*~*~*~
اِضاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ
تباه نمودن فرصت اندوه است.

~*~ ~*~
اِنَّ لِلّهِ مَلَکاً یُنادى فى کُلِّ یَوْم: لِدُوا لِلْمَوْتِ، وَ اجْمَعُوا لِلْفَناءِ، وَ ابْنُوا لِلْخَرابِ
خدا را فرشته‌اى است که هر روز فریاد می‌زند: بزایید براى مردن، و گردآورید براى نابود شدن، و بنا کنید براى خراب گشتن.

~*~*~*~*~
اَهْلَکَ النّاسَ إِثْنانِ: خَوْفُ الْفَقْرِ وَ طَلَبُ الْفَخْرِ.
دو چیز مردم را هلاک کرده: ترس از نداری و فخرطلبی.

~*~*~*~*~
الدُّنْیا دارُ مَمَرٍّ لا دارُ مَقَرٍّ
دنیا خانه گذر است نه جاى ماندن.

~*~*~*~*~
اَلْعامِلُ بِالظُّلْمِ وَ المُعینُ عَلَیْهِ وَ الرّاضِیُ بِهِ شُرَکاءُ ثَلاثَهٌ.
شخص ستمکار و کمک کننده بر ظلم و آن که راضی به ظلم است، هر سه با هم شریک هستند.

~*~*~*~*~
سُوسُوا ایمانَکُمْ بِالصَّدَقَةِ، وَ حَصِّنُوا اَمْوالَکُمْ بِالزَّکاةِ، وَ ادْفَعُوا اَمْواجَ الْبَلاءِ بِالدُّعاءِ
ایمان خود را با صدقه، اموال‌تان را با زکات حفظ کنید، و امواج بلا را با دعا برانید.

~*~ ~*~
اَلصَّبْرُ صَبْرانِ: صَبْرٌ عِنْدَ الْمُصیبَهِ حَسَنٌ جَمیلٌ، وَ اَحْسَنُ مِنْ ذلِکَ الصَّبْرُ عِنْدَ ما حَرَّمَ اللّهُ عَلَیْکَ.
صبر بر دو قسم است: صبر بر مصیبت که نیکو و زیباست، و بهتر از آن صبر بر چیزی است که خداوند آن را حرام گردانیده است.

~*~*~*~*~
هَلَکَ امْرُؤٌ لَمْ یَعْرِفْ قَدْرَهُ
انسانى که اندازه خود را نشناخت هلاک شد.

~*~*~*~*~
مَنْ وَضَعَ نَفْسَهُ مَواضِعَ التُّهَمَةِ فَلایَلُومَنَّ مَنْ أَساءَ بِهِ الظَّنَّ
هر کس خود را در مواضع تهمت قرار دهد نباید بدگمان به خویش را سرزنش نماید.

~*~*~*~*~
قالَ علی (علیه السلام) لِکُمَیْلِ بْنِ زِیاد:رُوَیْدَکَ لاتَشْهَرْ، وَ اَخْفِ شَخْصَکَ لا تُذْکَرْ، تَعَلَّمْ تَعْلَمْ وَ اصْمُتْ تَسْلَمْ، لا عَلَیْکَ إِذا عَرَّفَکَ دینَهُ، لا تَعْرِفُ النّاسَ وَ لا یَعْرِفُونَکَ.
آرام باش، خود را شهره مساز، خود را نهان دار که شناخته نشوی، یاد گیر تا بدانی، خموش باش تا سالم بمانی.
بر تو هیچ باکی نیست، آن گاه که خدا دینش را به تو فهمانید، که نه تو مردم را بشناسی و نه مردم تو را بشناسند. (یعنی گمنام زندگی کنی.)

~*~*~*~*~
الرَّحیلُ وَشیکٌ
کوچ کردن از دنیا به آخرت نزدیک است.

~*~*~*~*~
إِنَّ اللّهَ یُعَذِّبُ سِتَّهً بِسِتَّه: اَلْعَرَبَ بِالْعَصَبیَّهِ وَ الدَّهاقینَ بِالْکِبْرِ وَ الاُْمَراءَ بِالْجَوْرِ وَ الْفُقَهاءَ بِالْحَسَدِ وَ التُّجّارَ بِالْخِیانَهِ وَ اَهْلَ الرُّسْتاقِ بِالْجَهْلِ.
خداوند شش کس را به شش خصلت عذاب کند: عرب را به تعصّب، و خان‌های ده را به تکبّر، و فرمانروایان را به جور، و فقیهان را به حسد، و تجّار را به خیانت، و روستایی را به جهالت.

~*~*~*~*~
مَنْ حاسَبَ نَفْسَهُ رَبِحَ، وَ مَنْ غَفَلَ عَنْها خَسِرَ
کسى که خود را محاسبه کرد سود برد، و هر که از خود بى‌خبر ماند زیان دید.

~*~ ~*~
اَحْبِبْ حَبیبَکَ هَوْناًمّا، عَسى اَنْ یَکُونَ بَغیضَکَ یَوْماًمّا، وَ اَبْغِضْ بَغیضَکَ هَوْناً مّا، عَسى اَنْ یَکُونَ حَبیبَکَ یَوْماًمّا
دوستت را به اندازه دوست دار شاید روزى دشمنت شود، و دشمنت را به اندازه دشمن دار شاید روزى دوستت گردد.

~*~*~*~*~
قَلیلٌ تَدُومُ عَلَیْهِ اَرْجى مِنْ کَثیر مَمْلُول مِنْهُ
اندک کارى که بر آن مداومت کنى امیدبخش‌تر است از کار زیادى که از آن خسته شوى.

~*~*~*~*~
کَفی بِالْمَرْءِ حِرْزًا، إِنَّهُ لَیْسَ اَحَدٌ مِنَ النّاسِ إِلاّ وَ مَعَهُ حَفَظَهٌ مِنَ اللّهِ یَحْفَظُونَهُ اَنْ لا یَتَرَدّی فی بِئْر وَ لا یَقَعَ عَلَیْهِ حائِطٌ وَ لا یُصیبَهُ سَبُعٌ، فَإِذا جاءَ اَجَلُهُ خَلُّوا بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اَجَلِهِ.
آدمی را همین دژ بس که کسی از مردم نیست، مگر آن که با او از طرف خدا نگهبان‌هاست که او را نگه میدارند که به چاه نیفتد، و دیوار بر سرش نریزد، و درنده‌ای آسیبش نرساند، و، چون مرگ او رسد او را در برابر اجلش رها سازند.

~*~*~*~*~
اِذا اَضَرَّتِ النَّوافِلُ بِالْفَرائِضِ فَارْفُضُوها
زمانى که مستحبّات به واجبات زیان بزند مستحبات را رها کنید.

~*~*~*~*~
کُنْ فِی الْفِتْنَهِ کَابْنِ اللَّبُونِ; لا ظَهْرٌ فَیُرْکَبَ، وَ لا ضَرْعٌ فَیُحْلَبَ.
هنگام فتنه، چون شتر دو ساله باش که نه پشتی دارد تا سوارش شوند و نه پستانی تا شیرش دوشند.

~*~ ~*~
مَنْ تَذَکَّرَ بُعْدَ السَّفَرِ اسْتَعَدَّ
آن که دورى سفر (قیامت) را به یاد آرد، براى آن آماده شود.

~*~*~*~*~
إذا اَقْبَلَتِ الدُّنیا عَلی اَحَد اَعارَتْهُ مَحاسِنَ غَیْرِهِ، وَ إِذا اَدْبَرَتْ عَنْهُ سَلَبَتْهُ مَحاسِنَ نَفْسِهِ.
چون دنیا به کسی روی آرد، نیکویی‌های دیگران را بدو به عاریت سپارد، و، چون بدو پشت نماید، خوبی‌هایش را برباید.

~*~*~*~*~
فِى الْقُرْآنِ نَبَاُ ما قَبْلَکُمْ، وَ خَبَرُ ما بَعْدَکُمْ، وَ حُکْمُ ما بَیْنَکُمْ
خبر آنچه پیش از شما و بعد از شماست، و نیز دستور زندگى شما در قرآن است.

~*~*~*~*~
اَعْجَزُ النّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اکْتِسابِ الاِْخْوانِ، وَ اَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَیَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.
ناتوان‌ترین مردم کسی است که توانِ به دست آوردن دوستان را ندارد، و ناتوان‌تر از او کسی است که دوستی به دست آرد و او را از دست بدهد.

~*~*~*~*~
اِتَّقُوا مَعاصِىَ اللّهِ فِى الْخَلَواتِ، فَاِنَّ الشّاهِدَ هُوَ الْحاکِمُ
از نافرمانى خدا در خلوت‌ها پروا کنید، که بیننده همان حاکم است.

~*~*~*~*~
مِنْ کَفّاراتِ الذُّنُوبِ الْعِظامِ إِغاثَهُ الْمَلْهُوفِ وَ التَّنْفیسُ عَنِ الْمَکْرُوبِ.
از کفّاره گناهان بزرگ، فریادخواه را به فریاد رسیدن، و غمگین را آسایش بخشیدن است.

~*~*~*~*~
ماءُ وَجْهِکَ جامِدٌ یُقْطِرُهُ السُّؤالُ، فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ
آبرویت جامد است، اظهار حاجت آن را آب می‌کند و مى ریزد، توجه کن آن را نزد چه کسى مى‌ریزى.

~*~*~*~*~
إِذا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلامُ.
چون خرد کمال گیرد، گفتار نقصان پذیرد.

~*~ ~*~
اَشَدُّ الذُّنُوبِ مَا اسْتَهانَ بِهِ صاحِبُهُ
سخت‌ترین گناهان گناهى است که گنهکار آن را ناچیز بشمارد.

~*~*~*~*~
مَنْ اَصْلَحَ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللّهِ اَصْلَحَ اللّهُ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ النّاسِ وَ مَنْ اَصْلَحَ اَمْرَ آخِرَتِهِ اَصْلَحَ اللّهُ لَهُ اَمْرَ دُنْیاهُ. وَ مَنْ کانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ واعِظٌ کانَ عَلَیْهِ مِنَ اللّهِ حافِظٌ.
آن که میان خود و خدا را اصلاح کند، خدا میان او و مردم را اصلاح می‌کند و آن که کار آخرتِ خود را درست کند، خدا کار دنیای او را سامان دهد؛ و آن که او را از خود بر خویشتن واعظی است، خدا را بر او حافظی است.

~*~*~*~*~
مَنْ نَظَرَ فى عَیْبِ نَفْسِهِ اشْتَغَلَ عَنْ عَیْبِ غَیْرِهِ
آن که در عیب خود نظر کند از نظر در عیب دیگران بازماند.

~*~*~*~*~
هَلَکَ فِیَّ رَجُلانِ مُحِبٌّ غال وَ مُبْغِضٌ قال.
دو تن به خاطر من هلاک شدند: دوستی که اندازه نگاه نداشت و دشمنی که بغض مرا در دل کاشت.

~*~ ~*~
مَنْ کَثُرَ کَلامُهُ کَثُرَ خَطَأُهُ، وَ مَنْ کَثُرَ خَطَأُهُ قَلَّ حَیاؤُهُ، وَ مَنْ قَلَّ حَیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلْبُهُ، وَ مَنْ ماتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النّارَ
هرکه گفتارش فراوان شد خطایش فزونى گرفت، و هرکه خطایش بسیار گشت حیایش اندک شد، و هر که حیایش اندک شد پارسایی‌اش کم شد، و هر که پارسایی‌اش کم شد دلش مرد، و هرکه دلش بمیرد وارد آتش شود.

~*~*~*~*~
إِعْقِلُوا الْخَبَرَ إِذا سَمِعْتُمُوهُ عَقْلَ رِعایَه لاعَقْلَ رِوایَه، فَإِنَّ رُواهَ الْعِلْمِ کَثیرٌ، وَ رُعاتُهُ قَلیلٌ.
هر گاه حدیثی را شنیدید آن را با دقّت عقلی فهم و رعایت کنید، نه بشنوید و روایت کنید! که راویان علم بسیارند و رعایت‌کنندگانِ آن اندک در شمار.

~*~*~*~*~
اَکْبَرُ الْعَیْبِ اَنْ تَعیبَ ما فیکَ مِثْلُهُ
بزرگترین عیب آن است که صفتى را عیب دانى که مانند آن در خودت باشد.

~*~*~*~*~
اُذْکُرُوا انقِطاعَ اللَّذّاتِ وَ بَقاءَ التَّبِعاتِ.
به یاد آرید که لذّت‌ها تمام‌شدنی است و پایان ناگوار آن بر جای ماندنی.

~*~ ~*~
الْکَلامُ فى وَثاقِکَ مالَمْ تَتَکَلَّمْ بِهِ، فَاِذا تَکَلَّمْتَ بِهِ صِرْتَ فى وَثاقِهِ، فَاخْزُنْ لِسانَکَ کَما تَخْزُنُ ذَهَبَکَ وَ وَرِقَکَ، فَرُبَّ کَلِمَة سَلَبَتْ نِعْمَةً، وَجَلَبَتْ نِقْمَةً
سخن را تا نگفته‌اى در بند توست و، چون گفتى تو در بند آنى، پس زبانت را، چون طلا و نقره‌ات حفظ کن، چه بسا یک کلمه نعمتى را از بین برده و عذابى را پیش آورد.

~*~*~*~*~
فی صِفَهِ الدُّنْیا: تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ.
در صفت دنیا فرموده است: می‌فریبد و زیان می‌رساند و می‌گذرد.

~*~*~*~*~
مَنْ طَلَبَ شَیْئاً نالَهُ اَوْ بَعْضَهُ
هر که جوینده چیزى باشد، به تمام آن یا به قسمتى از آن مى‌رسد.