افسانه واحدیار: جشنواره شعر فجر فرصتی برای دیده شدن شعرای گمنام است

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، افسانه واحدیار، شاعر معاصر هرات (افغانستان) به ستاد خبری هفدهمین دوره جشنواره بین‌المللی شعر فجر گفت: در برهه کنونی اغلب شعرای افغانستان پس از تحولات اخیر مهاجر شدند و تعداد بسیار معدودی از اهل ادب و هنر در کشور مانده‌اند. با این حال با همه چالش‌های فرا راه سعی می‌کنند چراغ ادبیات را در این خاک زنده نگهدارند. خوشبختانه امروزه اینترنت دسترسی‌ به اطلاعات، آثار و حتی ارتباط مجازی به نویسندگان ‌‌و شعرا را آسان ساخته و این کمک می‌کند تا سریع‌تر از اتفاقات و جریان‌های ادبی بیرون از کشور مطلع شد. به این ترتیب کسانی هستند که به موازات جریان‌های ادبی که در ایران رایج است مثل جریان شعر زبان‌گرا یا جریان غزل پیش‌رو و جریان شعر نو هندی آثاری در افغانستان خلق کرده‌اند و می‌کنند.

وی افزود: به دلیل اینکه ما با ایران همزبان هستیم مطالعه آثاری که در این ایران تولید می‌شود برای یک افغانستانی خیلی آسان است. از آنجایی که من فرد تقریبا کتاب خوانی هستم و به مطالعه ادبیات معاصر علاقه‌مندم، سعی می‌کنم هر کتاب خوبی که در ایران منتشر می‌شود تهیه کنم و بخوانم و خود را از جریان‌ها و گفتمان‌های ادبی معاصر ایران آگاه سازم. حس می‌کنم معلومات ادبی خود را با مطالعه ادبیات معاصر ایران و جهان می‌توان بروز ساخت.

واحدیار ادامه داد: تا به حال ارتباطی با جشنواره‌های ادبی ایران ارتباطی نداشته‌ام؛ تنها در جشنواره ماورا که توسط خانه ادبیات مستقل افغانستان سال ۱۳۹۸ در اصفهان برگزار شده بود شرکت کردم که خوشبختانه جزء برگزیدگان بخش نقد ادبی معرفی شدم.

این شاعر و منتقد ادبی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره جشنواره بین‌المللی شعر فجر گفت: جشنواره شعر فجر فرصت خوبی است برای شعرای گمنام که دیده و شناخته شوند. همچنین برگزاری چنین جشنواره‌هایی به شعرا خصوصا شعرای جوان انگیزه می‌دهد که کار ادبی را جدی‌تر بگیرند و برای آن انرژی و وقت بیشتری اختصاص بدهند و آثار با کیفیت‌تری تولید کنند که این خود منجر به بالندگی و تعالی نهاد شعر می‌شود.

شاعر مجموعه «مانند عشق در دقایق ممنوعه» اضافه کرد: از آنجایی که جشنواره شعر فجر، بخش‌های متعددی مثل شعر بزرگ سال و شعر کودک و نوجوان، پژوهش‌ها شعری و … دارد این انگیزه‌ را به شاعران می‌دهد که سعی کنند با کار در این بخش‌های متعدد، این حوزه‌ها را بروز سازند و تقویت کنند.

شعر بیست سال اخیر هرات در «پرسه در دیگری»

بخش دیگری از این گفت‌وگو به زندگی و آثار ادبی واحدیار اختصاص داشت. وی گفت: یادم است زمانی که در مقطع لیسه (دبیرستان) درس می‌خواندم گاهی متون ادبی می‌نوشتم که حس می‌کردم شعر هستند ولی با اصول و فنون نوشتن شعر آشنا نبودم و مسلما چیزهایی هم که می‌نوشتم شعر نبودند. پس از اینکه در دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه هرات قبول شدم از طریق هم‌کلاسی‌ها و اساتیدم با جلسات نقد شعر انجمن ادبی هرات آشنا شدم. حضور در آن جلسات در سال ۱۳۸۷ انگیزه‌ای شد تا به طور جدی در مورد شعر و ادبیات به مطالعه بپردازم و تلاش کنم که معلومات خود را پیرامون آفرینش اثر ادبی افزایش دهم.

واحدیار ادامه داد: اولین مجموعه شعرم به نام «مانند عشق در دقایق ممنوعه» که در برگیرنده سیاه مشق‌های شاعرانه من است در اواخر سال ۱۳۸۹ منتشر شده است. از این مجموعه راضی نیستم چون کمی شتاب زده و به تشویق دوستان اقدام به چاپ آن کردم. شعرهای این مجموعه اغلب فضای عاشقانه‌ای دارند و چنانکه باید پوست نینداخته‌اند.

این شاعر و منتقد ادبی همچنین درباره دومین کتاب شعر خود گفت: دومین مجموعه شعری من به نام «مرگ سر زده سر می‌زند» توسط انتشارات انجمن ادبی و انتشارات قدس در سال ۱۳۹۸ منتشر شد. فضای کارهای این مجموعه از مجموعه اول تا حدودی فاصله گرفته است. نگاه من به امور نسبتاً عمیق‌ شده و مسایل اجتماعی و دغدغه‌های زنانه در این مجموعه محوریت یافته است. راوی در شعرهای این مجموعه تلاش کرده که صدای زنان در جامعه‌ای سنتی و زن ستیز را توسط سازه شعری بازتاب دهد و نگاهی انتقادی به دنیای زنان سرزمینش داشته باشد.

وی همچنین به انتشار یکی از پژوهش‌هایش درباره شعر معاصر هرات اشاره کرد و گفت: طی این سال‌ها دانشجوی رشته ادبیات فارسی دری بود‌ه‌ام پژوهش‌ها و نقد‌هایی بر کتاب‌های شعرا نوشته‌ام و در نشریه‌ها و سایت‌های ادبی منتشر کرده‌ام. در زمان قرنطینه کرونا از فرصت خانه نشینی استفاده کردم و شعر بیست سال اخیر حوزه هرات را مورد مطالعه و پژوهش قرار دادم که ضمیمه نقدهای که نوشته بودم در قالب کتابی به نام «پرسه در دیگری» در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات «آن» در ۲۷۰ صفحه منتشر شد.

واحدیار اضافه کرد: این کتاب شامل سه فصل است. فصل اول تحت عنوان گشودن شعر هرات اختصاص یافته به بررسی وضعیت شعر در افغانستان، فرامتن‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، جریان‌های شعری، جلسات و نشریه‌های ادبی که در طی بیست سال اخیر در‌ حوزه ادبی هرات وجود داشته است. در فصل دوم زیر عنوان گره گشایی متن به بررسی آثار ۱۵ تن از شعرای هرات پرداخته شده است. فصل سوم هم به بررسی سازه‌های هنری زنان افغانستان اختصاص یافته است.