روایت نان و جان/ چندصد کیلومتر دورتر، چندصدمتر پایین‌تر

به گزارش خبرنگار گروه استان‌ها خبرگزاری دانشجو، کمتر از ۱۰ روز قبل، انفجار ناشی از نشت گاز متان در معدن معدنجوی شهرستان طبس از استان خراسان جنوبی، موجب فوت ۵۰ نفر از معدنکاران ایران پهناور شد و داغ بزرگی را بر قلوب خانواده‌ها، همکاران و ملت ایران بر جای گذاشت؛ موضوعی که دلایل و چرایی آن همچنان در دست بررسی است و بنا بر اعلام دادستان کل کشور فقط بازپرس این پرونده مجاز به بیان آن شده است.

طبق آمار‌های موجود این حادثه مرگبارترین حادثه معدنی در چند دهه اخیر در کشور بوده است. همانند اکثر رخداد‌های معدنی کشور، دوباره تعدادی از جانباختگان از اهالی گلستان به ویژه شرق این استان هستند که در شهرستان طبس مشغول کار بودند.

آری، گلستانی‌ها به داغ معدن عادت دیرینه دارند؛ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶ و در یک چهارشنبه بهاری، یک جرقه در تونل شماره ۳ معدن زمستان یورت آزادشهر موجب مسدود شدن ورودی تونل ۲۵۰۰ متری که معدن کاران در آن مشغول فعالیت بودند؛ شد. شدت انفجار و طولانی شدن روند رفع انسداد دهنه ورودی تونل سبب شد تا ۳۷ کارگر، ۴ تکنسین و ۲ مهندس آرام آرام تسلیم مرگ شوند. حادثه تلخی که هرگز از ذهن گلستانی‌ها پاک نخواهد شد.

پس از حادثه زمستان یورت، شامگاه شنبه ۳۱ شهریور ماه امسال هم ۵ گلستانی در حادثه طبس جان خود را از دست دادند. جوانان و پدرانی که برای کسب روزی حلال چند صد کیلومتر دورتر از خانه و کاشانه به محل کار خود رسیدند و چند صد متر هم به عمق زمین رفتند تا روزی حلال کسب کنند. 

هرچند به سبب شرایط محیطی کار احتمال وقوع حادثه در معادن بیشتر از سایر محیط‌های کاری است؛ اما این بهانه خوبی برای تکرار این حوادث تلخ نیست که فقط در دو حادثه (طبس و زمستان یورت) ۹۳ نفر از معدنکاران ایرانی زیر خروارها، سنگ آهن جان خود را از دست بدهند.

یقیناً بهره‌برداران، نهاد‌های متولی و حتی نهاد‌های نظارتی همه مسئول هستند تا دیگر این حوادث تکرار نشود. بسیاری از مردم این سوال برایشان پیش می‌آید مگر در سایر کشور‌ها معدن نداریم چرا چنین حوادثی درسایر کشور‌ها گزارش نمی‌شود و اگر هم گزارش می‌شود تعداد جان‌باختگان آنها بسیار اندک و انگشت شمارهستند.

 فارغ از چالش‌های حوزه ایمنی در معادن و حوادث تلخ ناشی از آن، یک سئوال مهم ذهن اهالی گلستان را درگیر کرده است. مگر استان گلستان نیم میلیون هکتار اراضی زراعی حاصلخیز ندارد، مگر بیش از چند صد کیلومتر نوار ساحلی و دریا نداریم؛ مگر صد‌ها کارخانه و واحد تولیدی در گلستان مستقر نیستند؛ چرا جوانان این مرز بوم برای کسب حداقل در آمد مجبور می‌شوند چندصد کیلومتر از خانواده خود فاصله بگیرند تا به حقوق حداقلی دست یابند. موضوعی که متولیان حوزه اشتغال باید پاسخگوی آن باشند.

نماینده مردم شهرستان‌های آزادشهر، رامیان، بخش فندرسک و چشمه ساران در صحن علنی مجلس گفت: سال ۹۶ تعداد ۴۳ نفر در معدن آزادشهر جان باختند و امروز هم در طبس؛ از آن زمان تاکنون قیمت زغال سنگ ۱۵ برابر شده؛ چه میزان از این درآمد‌ها صرف خود معدنچیان شده است؟

جمشید قائم مقام افزود: امروز طبس، دیروز گلستان و با این روند غیر کارشناسی و عدم نظارت‌های کافی باید منتظر اتفاقات تلخ بعدی باشیم. وی گفت: سال ۹۶ تعداد ۴۳ نفر از عزیزان و جوانان حوزه استحفاظی بنده رامیان و آزادشهر گلستان در معدن زمستان آزادشهر شهید گونه جان باختند و امروز هم در طبس.

قائم مقام اضافه کرد: از آن زمان تاکنون قیمت زغال سنگ ۱۵ برابر شده؛ آقای وزیر کار و آقای وزیر صمت چه میزان از این درآمد‌ها صرف خود معدنچیان شده؟ چه میزان از این درآمد‌ها صرف سرمایه گذاری در تکنولوژی معادن و ارتقای سطح ایمنی معادن شده؟ چه مافیای خصوصی است که نمی‌گذارد حق و حقوق این عزیزان پرداخت شود؟

دیگر نماینده مردم شرق گلستان هم به خبرنگاران اظهار کرد: حدود ۷۰۰ گلستانی که اغلب آنها از شهرستان‌های شرق گلستان هستند به دلیل تجربه کاری در معدن و آشنایی با کار سخت در معادن خراسان جنوبی مشغول به کار هستند.

سید نجیب حسینی افزود: به‌عنوان نماینده مردم شرق گلستان تلاش دارم تا موانع معدن تخت در شهرستان مینودشت را برطرف کنم، تا کارگرانی که در استان‌های دیگر به‌ویژه خراسان جنوبی مشغول کار هستند، در استان خود و در کنار خانواده مشغول به کار شوند.

وی ادامه داد: باتوجه‌به ظرفیت‌های شهرستان مینودشت در حوزه معادن، تلاش داریم تا معدن جدیدی را راه‌اندازی کنیم و تعداد بیشتری از کارگران شرق گلستان در این شهرستان جذب و اشتغال‌زایی شوند.

مدیر کل صنعت، معدن و تجارت گلستان در گفتگو با خبرنگار دانشجو اظهار کرد: میزان تولید معادن استان گلستان با احتساب معدن‌های شن و ماسه حدود سه میلیون و ۵۰۰ هزار تن است و ۲ هزار نفر در کان‌های استان گلستان مشغول کار هستند.

حسن زاده افزود: ۱۶ معدن زغال سنگ با ظرفیت تولید ۵۰۰ هزار تن در استان گلستان داریم که ۱۴ فقره از آنها فعال هستند.

وی به ایمنی کان‌های زغال سنگ استان گلستان اشاره کرد و توضیح داد: وضعیت ایمنی معدن‌های زغال سنگ گلستان خوب است، اما معدن‌های زغال سنگ کشور با معضل فرسودگی ماشین‌آلات دست و پنجه نرم می‌کند و این مساله، یک حقیقت تلخ در کشور است.

امام جمعه گرگان و نماینده ولی فقیه در استان گلستان هم در خطبه‌های نماز جمعه گرگان با اشاره به حادثه معدن طبس اظهار کرد: در این حادثه دلخراش حدود ۵۰ نفر از قشر زحمت کش جامعه کارگران جان خود را از دست دادند که چند نفر آنها از اهالی گلستان بودند.

آیت الله سید کاظم نورمفیدی با اشاره به اینکه در زمان‌های مختلف در گوشه و کنار دنیا شاهد وقوع این گونه حوادث ناخواسته هستیم، افزود: برخی از رسانه‌های معاند بر این باور بودند که ایران به حادثه شهدای لبنان بیشتر از جان باختگان معدن طبس توجه داشته است و این اظهارات در حالی صورت گرفت که بعد از وقوع حادثه وزیر کشور، وزیر صنعت و وزیر کار در میدان حضور پیدا کردند و مسائل را از نزدیک بررسی کردند.

امام جمعه گرگان گفت: در صورت بررسی‌های انجام شده اگر قصور و یا کم توجهی در این حادثه پیش آمده باید با عاملان آن برخورد شود و آنها را مجازات کرد.

وی یادآورشد: اگر چه در حادثه طبس رسانه‌های معاند آن را ضعف علمی و صنعتی اعلام کردند، اما باید گفت اگر فرض را بر این بگذاریم که این گفته درست باشد باز هم آنها با تحریم‌های ظالمانه که علیه نظام جمهوری اسلامی ایران اعمال کردند عامل این اتفاق هستند.


گفتنی است، صاحبنظران بر این باورند که باید از همه ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود برای ارتقای سطح ایمنی و سلامت معدنکاران استفاده کرد؛ زیرا دستیابی به استقلال اقتصادی و در امان‌ماندن از تحریم در صورتی محقق می‌شود که ما بتوانیم از همه ظرفیت‌های طبیعی کشاورزی و معدنی خود استفاده کنیم، اما این بهره‌مندی از مواهب الهی نباید منجر به جان باختن و از دست دادن سرمایه‌های انسانی این مرز و بوم باشد.