از صبر تا افتخار علمی؛ ابتکار دانشمند دانشگاه علم و صنعت برای تولید برق پاک از ایستگاه‌های فشارشکن شهری

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در حاشیه سی‌وسومین کنفرانس بین‌المللی مهندسی مکانیک ایران، دکتر محمدحسن شجاعی‌فرد، استاد پیشکسوت دانشگاه علم و صنعت ایران، با افتخار از فارغ‌التحصیل خود، دکتر سلمان صارمیان، به عنوان نمونه‌ای کم‌نظیر از «ترکیب علم، اراده، و مقاومت» یاد کرد.

شجاعی‌فرد که ۴۸ سال سابقه تدریس و تربیت نیروی انسانی در رشته مهندسی مکانیک دارد، با اشاره به سختی‌های مسیر علمی دکتر صارمیان اظهار کرد: ایشان سی‌وهفتمین دانشجوی دکترایی بودند که زیر نظر من فارغ‌التحصیل شدند، اما یکی از خاص‌ترین آنها. با وجود مشکلات نخاعی جدی، از مسیر علمی دست نکشیدند. کار تجربی‌شان را که از قبل آغاز کرده بودند، با جدیت ادامه دادند و به بهترین شکل به پایان رساندند. نتیجه کار ایشان، چاپ چهار مقاله ISI با ضریب تأثیر بالا بود که دو مورد از آنها در مجلات بین‌المللی سطح بالا و دو مورد نیز در مجلات علمی داخلی منتشر شد. چنین دستاوردی حتی برای دانشجویان بدون مشکل جسمی نیز نادر است.»

طرحی برای برق پاک و مستقل از خارج؛ ابتکاری ملی از دل دانشگاه

در ادامه این گفتگو، دکتر سلمان صارمیان، که با تلاش و پشتکار موفق به دفاع از رساله دکتری خود شده، جزئیات طرح خود را که به یکی از مهم‌ترین نیاز‌های کشور در حوزه انرژی پاسخ می‌دهد، تشریح کرد. عنوان رساله او: "بررسی عددی و تجربی انتخاب بهینه پمپ محوری به‌جای توربین در سیستم فشارشکن شبکه توزیع آب" بوده است.

صارمیان گفت: در نیروگاه‌های کوچک، استفاده از توربین به دلیل هزینه بالای ساخت و واردات، اقتصادی نیست. در این پروژه ما به جای توربین از پمپ استفاده کردیم – روشی که به لحاظ فنی چالش‌برانگیز، اما بسیار مؤثر بود. این ابتکار باعث کاهش حدود ۶۰ درصدی در هزینه‌های تولید نیروگاه شد. چون پمپ را در داخل کشور می‌سازیم و نیازی به واردات آن نیست.»

او افزود: در شهر تهران به‌تنهایی بیش از ۶۶۰ ایستگاه فشارشکن در شبکه توزیع آب داریم. اگر تنها از همین ظرفیت موجود استفاده شود، می‌توان مقدار قابل‌توجهی برق پاک تولید کرد، بدون نیاز به سوخت‌های فسیلی. این پروژه نه‌تنها از نظر اقتصادی به‌صرفه است، بلکه گامی در جهت پایداری انرژی و کاهش آلایندگی‌هاست.»

از پژوهش تا صنعت؛ مسیری که حمایت می‌خواهد

دکتر صارمیان با تأکید بر کاربردی بودن پروژه‌اش گفت: در گذشته به دلیل راندمان پایین و هزینه‌های بالا، از ایستگاه‌های فشارشکن برای تولید برق استفاده نمی‌شد. اما با اصلاحاتی که روی طراحی پمپ‌ها انجام دادیم، راندمان افزایش یافت و حالا این ایستگاه‌ها توجیه فنی و اقتصادی دارند. تنها نیازمند حمایت نهاد‌های مسئول هستیم تا این طرح به مرحله اجرا برسد.»

او با اشاره به نهاد‌هایی مانند بنیاد ملی علم ایران گفت: تا کنون این پروژه به آنها ارائه نشده، اما امید دارم با حمایت دانشگاه و استاد راهنما، این کار در آینده انجام شود. این طرح می‌تواند به یک الگوی ملی در بهره‌برداری از انرژی‌های نو بدل شود.

پشت هر موفقیت، یک خانواده ایستاده است

اما شاید مهم‌ترین بخش این مسیر موفقیت، نه در آزمایشگاه و رایانه، بلکه در قلب یک خانه شکل گرفته باشد. وی از نقش بی‌بدیل خانواده در رسیدن به این نقطه از زندگی علمی و شخصی خود گفت: واقعاً باید بگم سهم اصلی این موفقیت از آنِ خانواده‌ام است. شرایط جسمانی من به‌گونه‌ای بود که زندگی عادی را غیرممکن می‌کرد. ما اهل شهرستان بودیم، اما خانواده‌ام به‌خاطر من محل زندگی را تغییر دادند. سال‌ها سختی کشیدند، بدون اینکه لحظه‌ای گلایه کنند. در واقع نقش خانواده حتی از من هم بیشتر بود. اگر آن دلگرمی‌ها و حمایت‌ها نبود، من نمی‌توانستم این مسیر را تا انتها بروم.

او افزود: وسط کار پایان‌نامه‌ام بود که شرایط جسمی‌ام به‌طور جدی تغییر کرد و توانایی راه رفتن را از دست دادم. در آن روزها، اگر خانواده کنارم نبودند، بعید می‌دانم می‌توانستم ادامه بدهم. همیشه سپاسگزار خداوند هستم که چنین خانواده‌ای را به من هدیه داد.»

امید، تکیه‌گاه لحظه‌های سخت

با تمام چالش‌هایی که تجربه کرده، صارمیان نه‌تنها از ادامه راه ناامید نشده، بلکه آن را فرصتی برای رشد و توکل می‌داند: بله، در بعضی مقاطع سختی‌ها به قدری شدید بودند که آدم ممکن است برای لحظه‌ای دلسرد شود، اما همیشه امید من به خدا بوده. اعتقادم این است که ما باید فقط وظیفه‌مان را انجام دهیم، مسیر را برویم؛ آن وقت خدا خودش کمک می‌کند و راه را روشن‌تر می‌سازد. امیدوارم شرایط روز به روز بهتر شود تا بتوانم دِینی را که به گردن خانواده و اساتیدم دارم، ادا کنم.»

توصیه‌های دو نسل از دانشگاه به جوانان

دکتر شجاعی‌فرد، در بخش پایانی سخنان خود، توصیه‌ای مهم به دانشجویان و جوانان علاقه‌مند به پژوهش و مهندسی داشت: ما دانشجو نمی‌خواهیم که فقط مدرک بگیرد. ما دانشجوی متعهد و علمی می‌خواهیم. کسی که اگر در هیچ‌جا استخدام نشود، خودش با علمش کار ایجاد کند. علم را عمیق یاد بگیرید و به تکنولوژی مسلط شوید. با این ترکیب، معلم خوبی می‌شوید، مهندس توانمندی می‌شوید و آینده را می‌سازید.

صارمیان نیز در توصیه‌ای کوتاه، اما مهم گفت: ایران از نظر نیروی انسانی و منابع طبیعی، کشوری بسیار غنی است. کافی‌ست به این ظرفیت‌ها بها داده شود. جوانان باید باور کنند که می‌توانند با علم و خلاقیت، تحولی جدی در صنعت و انرژی کشور ایجاد کنند.

گفتنی است در سی‌وسومین کنفرانس بین‌المللی مهندسی مکانیک ایران رساله دکتر سلمان صارمیان به همراه استاد راهنما دکتر محمد حسن شجاعی فرد از دانشگاه علم و صنعت به عنوان رساله برتر انتخاب شد.