از تحلیل اکران پاییزی تا نقد شورای عالی سینما

گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ «هفت» این هفته مجموعه متنوعی از آیتم‌ها و پلاتوهای تلویزیونی را در حوزه سینما، با توجه به روند جاری در برنامه و اتفاقات جدید هنر هفتم ایران در طول هفته گذشته، برای مخاطبانش تدارک دیده بود.

منتقدان هم در بخش نقد، به جای زوم کردن روی یک فیلم، به تحلیل اکران پاییزی پرداخته و 16 فیلم را در چیزی حدود 10دقیقه تحلیل کردند! چرا که بخش مهم این قسمت از برنامه، به گفت و گو درباره وضعیت عمومی و کلی حاکم بر سینمای ایران، بویژه از جنبه سفارشی و دولتی بودن آن گذشت.
 

در بخش اصلی و محوری برنامه، «هفت» شب گذشته به بررسی شرایط اکران فصل پاییز با حضور مسعود فراستی و امیر قادری و همچنین پرداختن به عملکرد شورای عالی سینما اختصاص داشت.
 

در ابتدای برنامه گبرلو با بیان اینکه ما از سینما چه انتظاراتی داریم و آیا مردم و سینماگران ما به قدرت فرهنگسازی این مدیوم واقف هستند یا نه عنوان کرد: سینمای ایران در یک جامعه در حال توسعه می‌تواند مثمرثمر واقع شود و حذف سینما از سبد فرهنگی خانواده، غفلت از تاثیر این هنر بر جامعه است.

وی معتقد بود که نباید امید و آگاهی از مخاطبان گرفته شود تا مردم دیگر به سینما نروند.

حبیب اسماعیلی در ادامه برنامه پشت خط آمد و درباره عدم پخش فیلم «من و زیبا» گفت: شرایط برای اکران این فیلم مناسب نبود و قرار بر این شد که «من و زیبا» چهارشنبه در گروه سینمایی آزاد اکران شود، اما متاسفانه بیشتر پردیس‌های سینمایی پر بود و چون این فیلم، فیلم بسیار ارزشی و جذابی است، بنابراین حیف است که در چنین شرایطی اکران شود.

وی با بیان اینکه به همین دلیل تصمیم گرفتیم فعلاً فیلم را اکران نکنیم، افزود: البته همه قراردادها برای تبلیغات فیلم در حال آماده شدن است و من تلاش می کنم که با مساعد شدن شرایط و در اختیار گرفتن سینماهای ایده‌آل فیلم را اکران کنم؛ این اثر سینمایی در بخش خصوصی و با هنرمندی شهاب حسینی و پرویز پرستویی ساخته شده است، بنابراین باید از این نوع فیلم ها حمایت شود تا تهیه کنندگان به ساخت این نوع آثار ترغیب شوند که امیدوارم به کمک شورای صنفی و حمایت سینماگران بتوانیم این فیلم را به صورت مناسبی اکران کنیم.

در بخش دیگری از برنامه شفیع آقامحمدیان، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی روی خط آمد و درباره حضور کاروان سینماگران در جزیره ابوموسی گفت: از 29 آذر تا 2 دی ماه همایشی پیش بینی شده بود که استادان دانشگاه‌ها، منتقدان و سینماگران در آن حضور داشتند و در دو کمیته به بحث درباره مفهوم سینمای مستند و تجربی در کشورهای دیگر و ارائه تعاریفی درباره این نوع سینما، اقتصاد سینما و مشکلات سینمای تجربی پرداخته شد.

وی ادامه داد: همچنین 15 مقاله از نویسندگان و استادان در همین زمینه دریافت کردیم که قرار است همراه با نتایج و عملکرد برگزاری این همایش، به صورت یک کتاب در اختیار مردم و سینماگران قرار گیرد.

در بخش بعدی برنامه، دوربین هفت به دیدار ابراهیم آبادی، از بازیگران قدیمی تئاتر، سینما و تلویزیون رفت که این روزها دوران بازنشستگی را در منزل سپری می‌کند.

میزگرد برنامه نیز به تحلیل اکران فیلم‌های پاییزی با حضور مسعود فراستی و امیر قادری اختصاص داشت.

قادری در ابتدای این بحث عنوان کرد:‌ تا وقتی سینمای ایران با تماشاگرانش دوستی نداشته باشد، وضعیت بر همین منوال است؛ متاسفانه در حال حاضر دودستگی در سینما وجود دارد و هر از چند گاهی یک طیف به تولید آثار اعتراض می‌کنند.

فراستی نیز در همین زمینه افزود: سینما از لحظه‌ای شکل می‌گیرد که به مخاطب اندیشیده شود، اگر مخاطبی در کار نباشد سینمایی هم در کار نیست؛ هر چیزی بین فیلم و مخاطب حائل شود اختلال به وجود می آورد، در حال حاضر نیز دولت بین سینما و مخاطب حائل است.

قادری نیز عنوان کرد: اصلاً دولت بلد نیست فیلم بسازد؛ همین طور که بلد نیست ماشین بسازد، دولت باید ناظر بر قوانین باشد، بنابراین اول از همه ما باید قبول کنیم که سینمای ایران باید به مخاطب بلیت بفروشد و از آن پول فیلم بسازد، به این ترتیب غیرمنصفانه و غیرمردمی است که از جای دیگر پولش را بدست بیاورد.

فراستی در بخش دیگری از این میزگرد با اشاره به اعمال ممیزی از طرف دولت در فیلم ها عنوان کرد: دولت با صدای بلند اعلام می‌کند که ممیزی دارد و ممیزی هم باید وجود داشته باشد، در حالی که باید حائل بین سینما و مخاطب را بردارد؛ در چهار سال گذشته قرار بر این بوده که حمایت در تولید به حمایت در اکران برسد، اما وضع بدتر شده است؛ مشکل ما مشکل فیلمساز نیست، چون فیلمساز ما امکان رویارویی با مخاطبش را ندارد،  بنابراین نمی تواند بفهمد نیاز واقعی مردم و نیاز کاذبشان در چیست.

در ادامه برنامه محسن یزدی، مدیرکل فرهنگی خبرگزاری فارس نیز روی خط آمد و در این باره گفت: آمار مخاطبان نشان می دهد که از اوایل سال 86 ریزش مخاطب آغاز شده است؛ از یک طرف نسبت به برخی فیلمسازان در سینمای ما بی اعتمادی وجود دارد و از طرف دیگر دولت سالانه چند 10 میلیارد خرج سینما می کند، پس نگاه نظارتی باید وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: متاسفانه در طول یک سال گذشته سیل فحش‌های رکیک، خانواده‌های از هم گسسته و زنان اغواگر در فیلم‌های ما موج می‌زند که هیچ ارتباطی با خانواده‌های امثال من ندارد؛ ممیزی باید وجود داشته باشد، اما از طرف دیگر کارگردان هم باید بتواند اثر دلخواهش را بسازد، مخاطب به سینما می‌آید و انتظار دارد تا ارزش‌‌هایش از بین نرود؛ به این ترتیب باید دید ملاک انتخاب مردم چه چیزی است.

قادری در بخش دیگر از این میزگرد با اشاره به اینکه مردم خودشان می توانند تصمیم بگیرند و فیلمی را برای دیدن انتخاب کنند، عنوان کرد: تا هنرمند ما مجبور نشود از تماشاگر خود قدرت و ثروتش را بگیرد، ماجرا بر همین منوال است؛ تولیدی که روی پای خودش بایستد مجبور است برای ماندن استاندارد خود را بالا ببرد، حوزه هنری در بیانیه‌های اخیرش رسماً اعلام کرده که ما برای مردم این را می‌خواهیم که این مسئله باعث تابوشکنی فیلمسازان و برعکس رونق فیلمشان شده است.

وی ادامه داد: یک تهیه کننده سینمای ایران را پیدا کنید که به خاطر سرمایه گذاری در یک فیلم به زندان رفته باشد، تهیه کننده‌های ما ظاهراً خصوصی هستند، اما هزینه‌هایشان را با واسطه از دولت می‌گیرند، باید اجازه دهیم که تولید آثار انجام شود و خود مردم تصمیم بگیرند که چه فیلم‌هایی را دوست بدارند و من به عنوان منتقد، تنها نظر شخصی خودم را بیان کنم.

فراستی نیز در همین رابطه گفت: وجود بخش خصوصی در سینما به یک شوخی شبیه است، ریزش مخاطب هم نه گفتن به فیلم‌هاست و البته نه گفتن به پروسه تولید؛ چون سیستم ما سیستم غلطی است و مخاطب در آن جایی ندارد، مخاطب چرخ پنجم درشکه در سینمای ماست؛ اول باید یک فیلم از لحاظ فرمی فیلم ارزشمندی باشد، بعد بحث ارزش‌ها را مطرح کنیم؛ ما نمی‌توانیم بگوییم فیلمی می‌سازیم که ارزش‌ها را مطرح می‌کند، اما مخاطب ندارد؛ چون ما داریم سلیقه خودمان را به جای سلیقه مخاطب تحمیل می‌کنیم.

یزدی نیز متذکرشد: افرادی هستند که معترضند و معتقدند که فیلمسازان باید آزاد باشند، اما ریزش مخاطب ما از همان دوران طلایی این آقایان شروع شده است؛ من موافقم که فرم باید درست باشد، اما محتوا هم مهم است؛ این اعتراض‌ها واکنش‌هایی است که مردم متدین بروز می‌دهند، اما محدود کردن این اعتراض‌ها نباید به یک گرایش خاص باشد.

قادری نیز اشاره کرد: تا وقتی محصول فرهنگی را محصول ندانیم، نمی توانیم به نتیجه دلخواه دست یابیم؛ تا زمانی که فیلمسازان ما در شرایط گلخانه‌ای کار می کنند، نمی توان از آنها انتظار تولید آثار مناسب را داشت؛ تا زمانی که در سینمای ما یک کمپانی تشکیل نشود که در آن سیاستگذاران برنامه مدون را ارائه دهند ما راه به جایی نخواهیم برد.

فراستی نیز عنوان کرد: با ترویج سینمای خنثی نمی‌توان مفاهیم و ارزش‌ها را انتقال داد؛ دلیل استقبال نشدن از اکران فیلم‌های پاییز هم نبود فیلم خوب است؛ دولت باید ممیزی معینی ارائه دهد و فیلمساز بر اساس آن فیلمش را بسازد؛ ممیزی‌ها هم تنها باید بر دو مسئله رعایت منافع ملی و دینی استوار باشد، بنابراین ما باید صاحب سینمای ایران و انقلابی شویم تا نیاز مردم را بیان کنیم.

در ادامه این بحث فراستی و قادری به بررسی چند فیلم اکران پاییز همچون «بغض»، «میگرن» و «یک عاشقانه ساده» پرداختند.

بخش چهره‌ها که به معرفی فعالیت‌های کیومرث پوراحمد، فولاد کیمیایی، پرویز پرستویی، هومن سیدی، رسول صدرعاملی، رویا تیموریان و شهرام مکری می‌پرداخت بخش بعدی برنامه شب گذشته بود.

همچنین در آیتم دیگری گزارش تولید فیلم‌های سینمای ایران نیز پخش شد که به معرفی پروژه‌های در حال ساختی چون «چه خوبه برگشتی»، «قطار زمستانی»، «بشارت یک شهروند هزاره سوم» و «پنج ستاره» می پرداخت.

میزگرد هفته به عملکرد و بررسی شورای عالی سینما اختصاص داشت؛ مهمانان این بخش احمد نجفی، تهیه کننده و بازیگر سینمای ایران و علی رویین تن، کارگردان سینما بودند.

بعد از مقدمه‌ای که با صدای گبرلو درباره عملکرد و وظایف شورای عالی سینما پخش شد، رویین تن در ابتدای بحث عنوان کرد: شورای عالی سینما راه اندازی شد و رئیس جمهور را به این شورا دعوت کردیم، اما متاسفانه نتوانستیم رئیس جمهور را به این شورا بیاوریم؛ اگر اهالی سینمای ایران کنار هم باشند، خودشان می توانند یک شورای عالی تشکیل دهند و به همراه این شورای فعلی قادر خواهند بود، سینما را زیر و رو کنند.

وی ادامه داد: شورای عالی سینما قانون‌های بسیاری از جمله اختصاص 26 میلیون دلار ارز دولتی برای خرید وسایل و یا تسهیلاتی برای خرید مسکن به هنرمندان و همچنین بیمه تکمیلی را تصویب کرده است، اما متاسفانه در بخش خرید مسکن به دلیل تحریم بودن برخی از صنوف، تنها 150 نفر معرفی شده اند.

در ادامه نجفی بعد از توضیحاتی درباره چگونگی راه اندازی شورای عالی سینما و صحبتی که در پشت صحنه سریال «کارگاه علوی» با رئیس جمهور در این زمینه داشته است، گفت: اولین کاری که این شورا انجام داد، این بود که شورای مستقل از معاونت سینمایی به نام سازمان سینمایی تشکیل دهد، اما در طول شش ماه گذشته اعتراضات زیادی در زمینه راه اندازی این سازمان عنوان شده که بخشی از این اعتراض‌ها به ضرر سینماست.

رویین تن نیز در بخشی از این مبحث به شوخی گفت: من به هر کس گفتم می خواهم با نجفی در یک برنامه حضور داشته باشم، گفتند که وای به حالت؛ چون نجفی هم خوش تیپ است و هم بازیگر، مجری، نویسنده، ‌کارگردان، تهیه کننده و دوست صمیمی رئیس جمهور.

نجفی در بخش دیگر برنامه در پاسخ به این سوال رویین تن که ضمانت اجرایی شورای عالی سینما با کیست، عنوان کرد: ضمانت اجرایی با دولت و سازمان سینمایی است؛ همه قوانین و برنامه‌ها در شورا تصویب شده و به نظر رئیس جمهور هم رسیده است، اما در این شورا مسائلی مطرح شده که نمی‌توانیم به همه آنها بپردازیم. ابتدا باید بنشینیم و مسائل فرهنگی خودمان را حل کنیم.

وی ادامه داد: تا کی ما باید سر مشکلات غیرواقعی، خودمان را تکه تکه کنیم، همه ما در به وجود آمدن شرایطی که در سینما وجود دارد مقصر هستیم؛ باید واقع گرا باشیم، چون دست دولت برای رسیدن به توسعه اقتصادی که شامل همین مسئله بیمه و خانه هنرمندان هم می‌شود، کوتاه است و ما در شرایط مناسبی قرار نداریم، پس باید توقعات‌مان را کم کنیم.

نجفی افزود: مشاور اجرایی سازمان سینمایی در شکل فعلی، هم مسئول برگزاری و هم مسئول رسیدگی است؛ من از تمام نیروهای فرهنگی، مخصوصاً مجلس شورای اسلامی درخواست می کنم تا برای گرفتن تصمیمات درست با یکدیگر اجماع کنند؛ موافقم که اطلاع رسانی درست و دقیقی در این زمینه نشده و دلیلش هم به وجود آوردن حواشی در این رابطه و نبود همدلی سینماگران با هم است؛ این شورا باید در مصوبات مجلس قانونمند شود.

رویین‌تن در بخشی از این مبحث عنوان کرد: فعالیت‌های سازمان سینمایی زمانی درست است که به نتیجه برسد؛ چرا برای بررسی و تصویب به سراغ افراد مطلع نرفتیم که قوانین اشتباهی به دست رئیس جمهور ندهند؛ ما باید به عقب ماندگی‌ها در سینما و فقر سینمای ایران رسیدگی کنیم، تنها راه رسیدن به خروجی و تصمیمات درست در شورای عالی سینما اجماع سینماگران است، بنابراین جواد شمقدری به عنوان رهبر این سینما باید پا پیش بگذارد و سینماگران را دور هم جمع کند.

در ادامه، نظرات برخی اهالی سینما درباره عملکرد شورای عالی و مشخص نبودن خروجی و تصمیمات این شورا از مدت راه اندازی پخش شد.

از هفت تا 7، اخبار جشنواره فیلم فجر و پشت صحنه فیلم سینمایی «تتل» و «راز صندوقچه» به کارگردانی وحید گلستان، بخش‌های بعدی برنامه شب گذشته بود.

نظرسنجی برنامه به طرح این سوال اختصاص داشت که از میان موارد برنامه ریزی اکران، ارزانی بلیت، وجود آرامش و نبود حواشی، وجود سالن‌های بیشتر و موجود بودن فیلم خوب و متنوع کدام یک می‌توانست بر رونق اکران پاییزی سینماها تاثیر داشته باشد که در پایان برنامه گزینه آخر بیشترین رای را به خود اختصاص داد.