سفارش امام رضا (ع) به احمد بن محمد چه بود؟

گروه دین و اندیشه «خبرگزاری دانشجو»، راحیل طهوری، شیطان لحظه‌ای از ما انسان‌ها غفلت نمی‌کند، بخصوص ما شیعیان که منوّر به نور ولایت هستیم، در هیچ کار خیر و یا کوچک‌ترین عبادتی از وسوسه‌های شیطانی در امان نیستیم.

یک مثال ملموس و عینی برای همه ما ایرانیان، زیارت امام رضا (ع) است. بعد از مدت‌ها توسل، درخواستمان از حضرت برای زیارت ایشان اجابت می‌شود و به مشهد مقدس مشرف می‌شویم، اما به محض ورود به صحن و سرای حضرتش و در حین عبادات و توسل، شیطان یک لحظه ما را رها نمی‌کند و دائما این را به ما گوشزد می‌‎کند که تو تنها کسی هستی که در این برهه زمانی توفیق زیارت پیدا کرده‌ای! آیا توفیق زیارت حضرتش نصیب هرکسی می‌شود!

در نتیجه ما سرمست از این توفیق، به عجب و غروری دچار می شویم که دیگر زیارت حضرت را فراموش می‌کنیم. وسوسه‌های شیطان نه تنها به زیارت امام رضا(ع) بلکه به زیارت تمامی ائمه سرایت پیدا می کند و ما را لحظه ای رها نمی‌کند.

مروری بر سفارش امام رضا (ع) به احمد بن محمد قطعا برای ما راهگشاست و می‌تواند ما را از گرفتاری به عجب و غرور به خاطر توفیق زیارت ائمه (ع)، رهایی بخشد.

احمد بن محمد

احمد بن محمد معروف به ابن ابى نصر بزنطى از اهالی کوفه و فرد مورد اعتماد و وثوقی بوده است. وی امام رضا (ع) را ملاقات کرده و نزد امام موقعیت بزرگى داشته و از ایشان کتابى روایت کرده است. از کتاب‌های او می‌توان کتاب «جامع» و کتاب «نوادر» را نام برد.

آیا کسى مانند من هست در خانه ولىّ‏خدا و در رختخوابش بخوابد؟

شیخ در کتاب الغیبة گفته است: او واقفى بوده و بعدها برگشته است، چون معجزاتى به دست امام رضا (ع) که دال بر صحّت امامت او بود، ظاهر شد، اقرار به امامت او و امامت فرزندش بعد از او کرد، اما آنچه که در این میان مد نظر ماست سفارش امام رضا (ع) به احمد بن محمد است. خود او این گونه بیان می‌کند که: برای انجام کاری به نزد آن حضرت رفتم. نزد امام ماندم ... تا اینکه شب شد. از آن حضرت پرسیدم، بروم؟

حضرت فرمود: نرو، شب شده است. پس  نزد ایشان ماندم، پس او (ع) به کنیزش فرمود: برو و رختخواب و بالش مرا بیاور و براى احمد در آن اتاق پهن کن.

مبادا عیادت مرا براى قومت فخرى به حساب آورى!

 احمد گفت: وقتى من وارد اتاق شدم نزد خودم گفتم: آیا کسى مانند من هست در خانه ولىّ‏خدا و در رختخوابش بخوابد؟

پس حضرت مرا صدا زد که اى احمد، امیر المؤمنین صعصعة ابن صوحان را عیادت کرد و به او گفت: اى صعصعه، مبادا عیادت مرا براى قومت فخرى به حساب آورى. و براى خدا تواضع کن، او تو را بزرگ مى‏کند.(1)

امام علی (ع) می‌فرمایند: «جماع الشر فى الاغترار بالمهل و الاتکال على العمل»؛ مجموعه بدی ها در فریفته شدن به مهلت ها و تکیه کردن به عمل است.(2)

نکته مهم و قابل تأمل این است که با وجود این که زیارت ائمه بسیار ارزشمند است، اما دستیابی به توفیق زیارت ائمه نباید زمینه عجب و غرور را در ما فراهم آورد.

برای مثال زیارت و استقبال از زائر امام حسین (ع) بسیار توصیه شده است. در واقع زائر امام حسین (ع) آنچنان دارای جایگاه رفیعی است که ائمه (ع) به پیشواز رفتن و استقبال از زائران حسینی را به کسانی که توفیق حضور در کربلا پیدا نکرده اند، سفارش می‌کنند، اما چنین توفیقی هم نباید زمینه عجب و غرور را در ما فراهم کند.

پی نوشت:
1- پژوهشى دقیق در زندگانى امام رضا علیه السلام، ج‏2 ،ص 160 
2- شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم؛ الفهرست،‏ج‏7 ؛ ص290