منشور حقوق بیماران تک بعدی است / «منشور»، کمبودها را درنظر نگرفته‌است

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، دانشجویان دانشگاه تهران معتقدند که وقتی از حقوق بیمار صحبت می کنیم، ناراضایتی ها و شکایات بیماران را مطرح می کنیم و تا حدی در گفته های آنها غرق می کنیم و یادمان می رود که در بیمارستان ها گروه های دیگری نیز فعالیت می کنند که آنها هم نیاز به حمایت دارند.

پزشکان که حقوق خود را می گیرند و به اندازه ای بیمار برای رسیدگی دارند که اعداد و ارقام از دست آنها خارج می شود و اگر یک بیمار به مدت ده سال هم به یک پزشک مراجعه کند، تعداد بیماران به حدی است که پزشک از درد و ناراحتی بیمار هیچ چیزی به خاطر نمی آورد.
اما زمانی که از حقوق بیمار سخن به میان می آید باید نارضایتی مراقبت دهندگان (اعم از پزشک و پرستار) از شرایط موجود و محدودیت های خاص مربوط به محیط کاری را نیز در نظر گرفت.

از موانع بسیار مهم و اساسی رعایت حقوق بیماران از دید مشارکت کنندگان، فشارهای اقتصادی- اجتماعی و فشار کاری زیاد بر ارایه دهندگان مراقبت به ویژه پرستاران است. این فشارها پرستاران را دچار نارضایتی می کند و این امر موجب عدم توانایی آنان در برآورده کردن نیازهای فیزیکی، روانی و عاطفی بیماران می شوند.

در نهایت این مسأله خدمت رسانی به بیماران را تحت تأثیر قرار داده و موجب می شود که آنان از دریافت مراقبتی کل نگرانه محروم شوند. البته باید توجه کرد که کمبود پرستار در بیمارستان های کشور ما یک کمبود کاذب است چرا که در حدود 30000 پرستار فارغ التحصیل بیکار به دلیل محدودیت ها در قوانین مربوط به جذب و مسایلی از این دست در انتظار استخدام مانده اند، در حالی که عده دیگری از همکاران آنها که جذب شده و در حال انجام کار هستند تحت فشارهای شدید کاری نه تنها امکان و فرصت استفاده از مرخصی های خود را نمی یابند بلکه ناچار به انجام کار در شیفت های اضافی و غیر متعارف هستند.

یکی از دانشجویان دانشگاه تهران درمورد حقوق بیمار و حقوق پزشکان بیان کرد: سال هاست که پزشکان در کشور ما در حال خدمت به مردمند ولی به نظر می رسد بعضی از دغدغه های مردم مورد بی توجهی قرار گرفته و حتی گاهی بعضی از حقوق شان تضییع می شود.

وی ادامه می دهد: در سیستم سلامت چه کسی باید به چه کسی خدمت ارائه دهد؟ آیا بیمار باید در خدمت پزشک باشد یا پزشک در خدمت بیمار؟ حقوق بیمار چگونه باید محقق شوند؟ بیمار ناآگاه است و عملا نمی تواند فرد اصلی در پیگیری حقوق خود باشد. همچنین قانونی در حمایت از بیمار وجود ندارد و اگر هم در نظر بگیریم روزی این حقوق ایجاد شود، به دلیل کمبود پرستار و پزشک قابل اجرا نیست.

خسروی درمورد آگاهی بیمار می گوید: بیماران به حقوق خود آگاهی ندارد و نمی دانند چه مواردی را باید از پزشک و پرستار خود درخواست کنند. همچنین باید در نظر داشت که وضعیت اجتماعی و سیاسی بیماران یکسان نیست و افرادی که وضعیت حقوقی و درآمدی خوبی ندارند، نمی توانند از این حقوق بهره ای ببرند و این امر با عدالت اجتماعی مطابقت نمی کند.

وی درمورد تعداد پرستاران معتقد است که علیرغم وجود تعداد زیادی پرستار فارغ التحصیل آماده به کار، کمبود نیروی پرستاری در بخش های مختلف وجود دارد. به نظر می رسد برای رعایت حقوق دیگران باید حقوق اولیه و انسانی پرستاران رعایت شود، به همین خاطر این موضوع می تواند مانعی در راه رعایت حقوق بیماران از سوی آنان شود.

این دانشجو می گوید: این مشکلات ضرورت به کارگیری رویکردهای اساسی و راه حل های دراز مدت برای برآورده کردن حقوق و نیازهای بیماران را گوش زد کرده و سیاستگذاران و مسؤولین را برای اتخاذ تدابیر اساسی در این بستر فرا می خواند.

او به مشکلات بیماران عدم وجود امکانات و تجهیزات ضروری در بخش ها اشاره می کند و می گوید:  یکی از مشکلات اساسی بیمارستان ها، مشکل تجهیزات است که مشارکت کنندگان را با تضییع حقوق مواجه ساخته است.

دانشجوی دیگری می گوید: به نظر می رسد از زمانی که مسأله خود گردانی در بیمارستان ها مطرح شده، ضربات مهلکی بر پیکره نظام حقوقی بیماران در بیمارستان ها وارد شده است. این که وسایل و تجهیزات مورد نیاز بیماران بعضاً باید توسط همراه از قسمت های مختلف بیمارستان و یا خارج از بیمارستان تهیه شود و در صورت عدم تهیه، بیمار بدون دارو یا وسیله ضروری مورد نیاز می ماند، از یک سو فشار روانی زیادی به آنان وارد کرده و از سوی دیگر صدمات جبران ناپذیری به حیثیت اجتماعی سیستم ارایه خدمات بهداشتی وارد می کند.

احمدی معتقد است: برخی از حقوق بیماران که در منشور حقوق بیمار به آن توجه شده است، حقوق اولیه و ساده ای است که هر بیمارستانی باید خود را ملزم به رعایت آن بداند و از طرف دیگر نحوه برخورد و رازنگهداری بیمار از حقوقی است که پزشکان مکلف بر رعایت آن هستند.

در این میان دانشجوی دیگری نظر مخالفی دارد، او معتقد است که منشور حقوق بیمار یک طرفه است و بدون توجه به وضعیت بهداشتی و پزشکان و پرستاران در کشور تنظیم شده است.

محمدی دانشجوی سال سوم دانشگاه تهران گفت: رعایت  حقوق بیمار وابسته به توان و تعداد پرستاران دارد چون وقتی برای یک پرستار سی بیمار در نظر گرفته می شود، پرستاران حتی فرصت نگاه کردن به بیمار را ندارند، چه برسد بخواهیم ارتباط صمیمانه با بیمار برقرار کنم! این سوال، آیا انسان ها در بهره گیری از خدمات سلامت حقوق یکسانی دارند یا بعضی چون آدم های مفیدتری هستند حقوق شان بیشتر است؟ تنها یک جواب دارد: افراد در بهره گیری از حقوق سلامت باهم تفاوت دارند.

وی می گوید: در جامعه ما این گونه است که اگر ما واقعا به این نتیجه برسیم که انسانی واقعا ارزشمند است باید بیشترین خدمات و حتی گاهی در حد جان سایر افراد خدمات دریافت کند. درحالی که همه ما می دانیم ارزش آدم ها در منظر خدا یکسان است و سواد، موقعیت سیاسی و اعتبارات اقتصادی دنیوی هستند.

این دانشجو ادامه می دهد: وظیفه ما ارائه خدمات سلامت در بهترین و عالی ترین سطح به تمام انسان هاست با این نگاه که ما واقعا ارزش انسان ها را نزد خدا بدانیم.