چرا تاکنون هیچ رئیس‌جمهوری پیگیر «پیمان پولی دوجانبه» نشده است؟/ دلار؛ ستون فقرات اقتصاد آمریکا

ابراهیم رزاقی؛ اقتصاددان و استاد دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی «خبرگزاری دانشجو» از الزامات اجرای سیاست «پیمان پولی دو جانبه» در شرایط فعلی اقتصاد ایران سخن گفت و بیان کرد: اقتصاد ایران نیز همانند اینترنت از صفر تا صد در دست امریکا قرار دارد و هر زمان که اراده کند، در فعالیت‌هایمان اختلال ایجاد می‌کند.

وی با اشاره به وادادگی ایران در مسائل اقتصادی افزود: درست است که اجرای طرح پیمان پولی دوجانبه کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد اما امکان‌پذیر است.

رزاقی ادامه داد: شرایط فعلی کشور همانند گذشته نیست که بتوانیم نفتمان را به راحتی به کشورهای غربی بفروشیم و پول آن را دریافت کنیم. در حال حاضر نفت ما بیشتر با کشورهایی همانند چین و کره که طرف تجاری ما می‌باشند، فروخته می‌شود که می‌توان به راحتی در مبادلات از «پیمان پولی دوجانبه» استفاده کرد چرا که این روش مدت‌هاست در این کشورها انجام می‌شود و تجربیات مثبتی نیز در خصوص آن وجود دارد.

وی تصریح کرد: برای انجام این کار ابتدا باید تدابیر پولی لازم همچون کنترل تورم و ایجاد ثبات اقتصادی در کشور اندیشیده شود. همچنین اگر بخواهیم به این سمت برویم، بایستی در ساختار تجارت خارجی کشور نیز تغییراتی اساسی ایجاد کنیم.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: متاسفانه دولتی‌ها به این موضوع معتقد نیستند و تنها در برخی همایش‌ها و سمینارها لین موضوع را از زبان دانشجویان می‌شنویم و از نظر دولت مسکوت مانده است.

ضعف در تجارت خارجی، مهمترین مانع تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی

وی به سیاست خام‌فروشی کشور اشاره کرده و بیان داشت: به خوبی می‌دانیم که یکی از بزرگترین موانع صنعتی شدن ایران و تحقق اهداف مقاومتی، ضعف موجود در تجارت خارجی کشور است چرا که محتوای اصلی آن را فروش مواد اولیه‌ای همچون نفت، محصولات کشاورزی و مواد معدنی که 40 میلیون صادرات داریم، تشکیل می‌دهد و در ازای این خام‌فروشی‌ها نزدیک به 30 تن از انواع کالاهایی که امکان تولید آن‌ها در داخل کشور وجود دارد، وارد می‌کنیم. در نتیجه هرج و مرجی در اقتصاد کشور رخ می‌دهد.

رزاقی افزود: بحث دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، انتقال پول توسط ثروتمندان به خارج از کشور است که به راحتی صورت می‌پذیرد.

وی تاکید کرد: در صورتی که پیمان پولی دو جانبه در کشور عملیاتی شود، این امکان برای ما به وجود می‌آید تا بتوانیم تجارت بین‌المللی را دور بزنیم.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران در ادامه اضافه کرد: هر جا که می‌نگریم دلار آمریکا و یورو وجود دارد. آمریکا هر کاغذی با هر حجم پولی چاپ می‌کند و ما آن را به عنوان پول قبول می‌کنیم و به وسیله آن واردات انجام می‌دهیم. ثروتمندان اموال خود را به شکل دلار از کشور خارج می‌کنند و در نهایت تمام سود به آمریکا انتقال پیدا می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: بهترین راه حل در مبادلات با همه کشورها همین پیمان و استفاده از پول کشورهای مبدا و مقصد است که البته یک مبنای مشترک نیاز دارد.

رزاقی اظهار داشت: ما باید از تجربه‌های کشورهایی همچون روسیه و چین و همچنین تجربه معاملات پایاپای در گذشته کمک بگیریم. در زمان‌های گذشته پول وجود نداشت و کالا با کالا مبادله می‌شد. به تدریج این قدرت به سمت کشوری سوق پیدا کرد که در آن زمان انگلستان بود و اکنون آمریکا این قدرت را در دست گرفته است.

دلار، ستون فقرات اقتصاد آمریکا

وی ادامه داد: یکی از مهمترین ستون فقرات قدرت آمریکا در جهان از نظر اقتصادی، همین پول ملی‌اش است که تقریبا تمام ثروتمندان در جهان خواهان آن هستند و به این وسیله مشکلات و بحران‌های مالی این کشور به دیگر کشورها نتتقل می‌شود و مشاهده می‌کنیم با وجود حجم بالای چاپ اسکناس، تورمی در آمریکا به وجود نمی‌آید.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: در ابتدای کار می‌توان از تجربیات کشورها و همچنین افرادی که در این زمینه کار کرده‌اند، شروع کنیم و آرام آرام این پیمان را در همه کشورهایی که از ما مواد اولیه خریداری کرده و یا کالایی به ما می‌فروشند، اجرا کنیم.

مخالفان حرفی برای گفتن ندارند

وی افزود: در حال حاضر می‌بینیم که مخالفین این طرح به طور قطع نمی‌گویند مخالفیم. به نظر می‌رسد این افراد به دلیل منافعی که دارند برای به اجرا در نیامدن این پیمان بهانه و دلیل‌های بی‌مورد می‌آورند که مثلا امکان‌پذیر نیست، علمی نیست، ضرر می‌دهد و غیره.

باید به سمت صادرات محصولات نهایی برویم

رزاقی بیان داشت: یکی از راه‌هایی که به موجب آن از زیر سلطه غرب خارج می‌شویم، همین موضوعات است اما قطعا باید با اقدامات دیگر همچون افزایش تولیدات صنعتی، تبدیل مواد خام صادراتی به کالاهای نهایی و مصرف از تولیدات داخلی همراه شود و تا معاملات پایاپای اولیه ادامه پیدا کند.

وی اضافه کرد: اگر ما بخواهیم خام فروش باقی بمانیم و نیاز مصرفی‌مان را وارد کنیم، ساختار اقتصادی کماکان همان است و تنها روش را عوض کرده‌ایم.

این اقتصاددان تصریح کرد: پیمان دوجانبه پولی و طرح‌هایی این چنین در قانون اساسی ما، اندیشه‌های امام راحل در وصیت‌نامه‌شان و سخنان مقام معظم رهبری مشاهده می‌شود که نکات بی‌نهایتی از نظر بنیان‌گذاری یک اقتصاد مقاومتی و یک اقتصاد مستقل دارد.

چرا مسئولان پیگیر پیمان پولی دوجانبه نشده‌اند

رزاقی در پایان با اشاره به نقش رسانه‌ها در تبیین این موضوع خاطرنشان کرد: فضاسازی به خصوص فضاسازی رسانه‌ای باید به گونه‌ای باشد تا از این موضوع حمایت‌های لازم به عمل آید و پاسخی نیز برای این سوال که چرا تاکنون هیچ رئیس جمهوری به دنبال پیگیری این موضوع نرفته است، یافته شود.