گروه آزاداندیشی «خبرگزاری دانشجو»؛ پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، دولتمردان انتقادات بسیاری به طرح «مسکن مهر» داشته و معتقد بودند که این طرح مشکلات زیادی را به همراه داشته است و نتوانسته انتظارات را برآورده کند؛ به همین دلیل طرح جدیدی با عنوان «مسکن اجتماعی» از سوی وزیر راه و شهرسازی آقای عباس آخوندی مطرح شد. برای بررسی بیشتر طرح مسکن اجتماعی و مقایسه آن با مسکن مهر مناظره مکتوبی میان آقایان آخوندی وزیر راه و خسروی نماینده مجلس و عضو کمسیون عمران مجلس ترتیب دادیم. نظرات آخوندی از مصاحبه وی با سایت فارس و آرای معصومی از مصاحبه وی با خبرگزاری دانشجو انتخاب شده است.
«خبرگزاری دانشجو»- نظرتان درباره طرح مسکن اجتماعی چیست؟
خسروی: این طرح برگرفته از طرحی است که بعد از جنگ جهانی دوم در کشور انگلستان به اجرا درآمد و بعدها به کشورهایی همچون آلمان، ژاپن و مصر نیز اشاعه پیدا کرد و از آنجایی که بیشتر مسئولان ما نیز دانش آموخته کشور انگلستان هستند، به کپی این طرح پرداختهاند در صورتی که در آن کشور نیز مردم حاضرند در قبرستانها بخوابند؛ اما سراغ مسکن اجتماعی نروند.
ساخت این مسکن هزینههای بالایی برای کشور در پی خواهد داشت؛ چرا که ساخت یک مسکن و تحویل دادن آن مستلزم به روز رسانی و تحمل هزینههای نگهداری و ساخت و ساز است که خیلی منطقی به نظر نمیرسد. مطمئنا طرح مسکن اجتماعی طرح موفقی نخواهد بود و طرحی شکست خورده است.
زمانی که در طرح مسکن مهر 4 میلیون و 200 هزار واحد مسکونی ساخته شد شرایط اینگونه است، بعد ببینید با ساخت تنها 150 هزار واحد مسکونی در سال چه اتفاقی در بازار مسکن خواهد افتاد.
آخوندی: طرح مسکن اجتماعی پایه های مستحکمی دارد و آن هم گفتمان حضرت امام خمینی (ره) و سیاستهای ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب است. یعنی می خواهم بگویم با یک طرح کارآمد و درست تحت عنوان «مسکن اجتماعی» روبرو هستیم که مأموریت آن این است که طی 10 سال، 1.5 میلیون واحد مسکونی ساخته شود. روح حاکم بر طرح مسکن اجتماعی با فرمان حضرت امام خمینی (ره) در خصوص مسکن و سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری، در اجرای اصل 44 قانون اساسی و اقتصاد مقاومتی کاملاً سازگار است.
مسکن اجتماعی درواقع مدنظر قرار دادن گروههایی است که در پایینترین سطح درآمدی هستند و این نکته مهم باید مدنظر باشد که چگونه میتوان مساله و مشکل این افراد را حل کرد. اساسا کار ساخت باید توسط مردم انجام شود و دولت نیز وظیفه تامین خدمات زیربنایی را دارد و همه افرادی که توانایی تامین مصالح ساختمانی را دارند باید به دولت کمک کنند.
«خبرگزاری دانشجو»- به نظر شما چه تفاوتهایی میان مسکن مهر و مسکن اجتماعی وجود دارد؟
خسروی: مسکن مهر قیمت زمین و ساختمان را به خوبی کنترل کرد و افرادی که حتی رویای خانهدار شدن هم نمیدیدند، صاحب خانه نمود. با تحت پوشش قرار دادن تمام اقشار جامعه به عنوان گروه هدف در این طرح، اعتماد و امنیتی به وجود آمد و کشور به سکونتی پایدار رسید.
این طرح کاهش هزینههای اقتصادی دولت را به همراه داشت و مهمترین نکتهای که میتوان به آن اشاره کرد جبران عقبماندگیهای 16 سال دوران ریاست آقای هاشمی و آقای خاتمی در خصوص بازار مسکن بود؛ چرا که در این 16 سال چیزی در حدود 640 هزار واحد مسکونی ساخته شد در حالی که در دوران 8 ساله دولت نهم و دهم حدود 4.5 میلیون مسکن ساخته شد و این جبران عقبافتادگیهای قبلی در این بازار بود.
آخوندی: مشکلی که من با پروژه مسکن مهر دارم و با مبانی آن مخالف هستم این است که این واحدها در مکانهایی ساخته شدهاند که قابل سکونت نبودهاند و بزرگترین مشکل در این زمینه آن بود که مردم از مدیریت ساخت خارج شدند و دولت با یک ساخت و ساز بسیار وسیع مواجه شد. متأسفانه باید بگویم آنچه در قالب طرح مسکن مهر در تصدی گری اجرایی شکل گرفت برخلاف گفتمان امام خمینی(ره) و سیاستهای ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری بود.
ما نباید فراموش کنیم که حضرت امام (ره) تاکید داشتندکه مساله مسکن یک مساله اجتماعی است که به کمک مردم و با هدایت و حمایت دولت و ایجاد تاسیسات زیربنایی انجام شود تا مردم بتوانند خانهدار شوند. از سوی دیکر مسکن مهر برخلاف سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری است؛ چراکه براساس این سیاستها مداخله دولت نباید وجود داشته باشد که ما شاهد حداکثر مداخله دولت هستیم.
همچنین تاکید شده بود که مکانیابی صحیح و قابل سکونت صورت بگیرد که بعضا این محلها قابل سکونت نیستند. متأسفانه برخلاف گفتمان حضرت امام (ره) مبنی بر ساخت واحدهای مسکونی در مناطق مرغوب و قابل سکونت ، واحدهای مسکونی مهر در مکانهایی با کیفیت متفاوت و گاهی کیفیت نازل سکونتی احداث شد.
«خبرگزاری دانشجو»- به نظر شما طرح مسکن اجتماعی میتواند راه حلی برای بحران فعلی مسکن باشد؟
خسروی: دولت قبل برای ساخت این مقدار واحد مسکونی نام مسکن مهر را انتخاب کرد و این دولت نیز هر نامی که بخواهد بر روی این طرح بگذارد. مسکن اعتدال، مسکن اجتماعی، مسکن امید و یا هر نام دیگری اما بداند که در مجموع بایستی این میزان واحد مسکونی در کشور ساخته شود. ما روی نحوه اجرا مشکل داریم.
به نظر میرسد خیز دولت برای اینکه بتواند بازار را به کنترل خود درآورد، یک خیز مناسب نیست و مطمئنا در فاصله زمانی کوتاهی تبعات آن را خواهیم دید.
در حال حاضر که طرح مسکن اجتماعی در حد یک تئوری است و پس از گذشت نزدیک به یک سال از بیان آن در حد همان تئوری نیز باقیمانده است.
آخوندی: تأمین مسکن را نمی توان مسئله ای اجتماعی تلقی نکرد. ما اگر زاویه دید مان نسبت به مقوله تامین مسکن را از جهتی کاملا اجتماعی تنظیم کنیم تردیدی نیست که مسائل آن در چارچوب نوعی نظام رفاه اجتماعی و درکنار عوامل دیگر برنامه جامع مبارزه با فقر مانند بهداشت ، آموزش ، رفاه و اشتغال حل می شود.
قصد ما این است که طرح مسکن اجتماعی و بافت های فرسوده را به نوعی با همدیگر پیوند دهیم و واحدهای مسکونی را درون مجموعههای شهری و مکانهای قابل سکونت احداث کنیم.
تهیه و تنظیم: حانیه سادات مؤمنی