شبکه‌های اجتماعی؛ خوب؟ بد؟ زشت؟

گروه دانشگاه«خبرگزاری دانشجو»،به نقل از نشریه خیمه ،دانشگاه سیستان و بلوچستان:امروزه صد‌ها شبکه اجتماعی با کاربرد‌ها و دسته بندی‌های متفاوت وجود دارد که بسیاری از آن‌ها تخصصی هستند. برخی دیگر از این شبکه‌های اجتماعی به لحاظ موضوع و علایق افراد دسته بندی شده‌اند و برخی دیگر به لحاظ خدمات دهی متفاوتند.

استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند فقط جنبه سرگرمی نداشته باشد. آموزش، همفکری و مشورت، انجام پروژه‌های گروهی، تحقیقات می‌دانی و حتی تبلیغات و بازاریابی می‌تواند دلیل استفاده شما از یک شبکه اجتماعی باشد. استفاده از خدمات شبکه‌های اجتماعی، روزبه‌روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. خیلی از نهادهای مختلف جهانی و اینترنتی با اهداف گوناگون که مهم‌ترین آن‌ها تجاری و تبلیغاتی است، دست به‌راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی زده یا درصدد خرید سهام مهم‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا هستند، که در این میان می‌توان به خرید ۱۹/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰ میلیارد دلاری Whats App توسط «زاکربرگ» مدیر فیس بوک توجه کرد.

رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر در حال رشد و گسترش عجیبی هستند که هر فردی را که با اینترنت سر و کار دارد را به سمت خود جلب می‌کنند بطوری که هر چند وقت یکبار سر و کله یک شبکه اجتماعی جدید در دنیای وب پیدا می‌شود که البته با طرفداران زیادی هم روبرو می‌شوند. برخی از نظریه پردازان ارتباطات معتقدند که امروز جهان در دست کسی است که رسانه‌ها را در اختیار دارد. نقش عمده رسانه‌ها در شکل دهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانه‌ها تا این حد مورد توجه قرار گیرد.

ماموریت شبکه‌های اجتماعی مجازی همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست ایجاد رابطه میان افراد مختلف جامعه است، اما در میان طوفان و هجمه این شبکه‌ها که هر روز نام و سبک جدیدی از آن به میان می‌آید مشکلاتی وجود دارد که در سال‌های اخیر مورد اغفال مسئولین و مردم قرار گرفته است.

جدا از نفوذهای امنیتی و عدم رعایت حریم خصوصی کاربران در شبکه‌های اجتماعی و سوء استفاده سازمان‌های جاسوسی و امنیتی کشورهای غربی بخصوص آمریکا، الگوی رفتاری کاربران از اصلیترین معضلات شبکه‌های مجازی است که به امری غیر قابل کنترل تبدیل شده، به‌طوری که بار‌ها با بوجود آمدن مواردی با آبروی افراد و حتی با آبروی یک ملت بازی شده است. متاسفانه موردی که در اینجا هیچگاه مورد توجه قرار نمی‌گیرد این است که به دلیل مجازی بودن فضای ارتباطی در شبکه اینترنت معلوم نیست این افراد یا گروه‌ها از کجا شکل می‌گیرند و هدایت آن‌ها به دست چه کسانی است؟ همین امر سبب شده تا بدون هیچ دلیلی به وجود بیایند و کاربران را با هدفی مشخص و بعضا از پیش تعیین شده به سمت دلخواه هدایت کنند.

برای مثال در خلال بازی‌های لیگ جهانی والیبال، جمع زیادی از کاربران فیس‌بوک در خلال برگزاری لیگ جهانی والیبال با هجوم به صفحه شخصی ایوان زایتسف یکی از بازیکنان تیم ملی ایتالیا، این صفحه را پر از نظرات و کامنتهای خود کردند که اکثرا هم حاوی مطالب توهین‌آمیز و زننده بود، و نمونه‌های دیگر...

این فعالیت‌های مجازی به گونه‌ای بوده است که حتی با سرنوشت افراد بازی شده است و کاربران بدون آگاهی وارد یک مسئله قضایی شده و خود را به عنوان قاضی مطرح می‌کنند. باید خاطر نشان کرد انتشار چنین حجمی از مطالب غیر واقعی و نسبت‌های ناروا به افراد می‌تواند پیامدهای ناگواری در زندگی خصوصی افراد داشته باشد و این فعالیت‌هایی که هر از چندگاهی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌شوند، تبعاتی را در پی خواهند داشت که شاید جبران‌ناپذیر باشند.

البته ناگفته نماند در میان کمپین‌ها و فعالیت‌های بداخلاق موجود در فضای مجازی بعضاً کمپین‌ها و تب‌هایی که با شناسایی درست و ارزیابی آنچه نیاز جامعه است در این شبکه‌ها ایجاد شده که در این میان می‌توان به حمایت از نام خلیج‌فارس و اخیرا کمپین حمایت از امام هادی (ع) اشاره کرد.

ماهیت اصلی فیسبوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی؟

به اعتقاد کار‌شناسان، این دهکده مجازی (فیسبوک) تاثیری غیرقابل انکار بر سبک زندگی ایرانی-اسلامی دارد چرا که این شبکه اجتماعی بر اساس سبک زندگی آمریکایی تنظیم شده است و البته وقتی» زاکربرگ «، خالق این شبکه مجازی باشد؛ فردی که در یک خانواده یهودی به دنیا آمده است و خود را یک «ملحد» و فردی که به خدا هیچ‌گونه اعتقادی ندارد معرفی می‌کند و بر اساس اعتقاداتش، ‌ شبکه‌ای را طراحی کرده باشد که در آن هیچ گونه خطی قرمزی برای کاربران تعریف نمی‌شود، بنابراین نباید انتظار داشت که فیس بوک تطابقی با سبک زندگی ایرانی- اسلامی داشته باشد.

در سبک زندگی غربی، خط قرمزی تعریف نشده است، فساد اخلاقی به عنوان یک معضل اجتماعی و فرهنگی به شمار نمی‌آید، حیا و عفت در فرهنگ لغات غربی، کلماتی ناآشنا و بی‌معنی هستند. روابط بی‌قید و شرط امری عادی به حساب می‌آید و مایه تاسف است که این فرهنگ و آداب در قالب دهکده مجازی جهانی و با هدف شوم تهاجم فرهنگی در زندگی ملت مسلمان ایران رسوخ پیدا کرده است. همه این‌ها تنها گوشه‌ای از حضور فیس بوک و دیگر شبکه‌های اجتماعی در میان خانواده‌های مسلمان ایرانی است و بحث درباره زیر سوال بردن اعتقادات ناب محمدی و ترویج ادیان دیگر در شبکه‌های اجتماعی خود مجالی دیگر را می‌طلبد.

انتشار چنین حجمی از مطالب غیر واقعی و نسبت‌های ناروا به افراد می‌تواند پیامدهای ناگواری در زندگی خصوصی آن‌ها داشته باشد و تب‌هایی که هر از چندگاهی در شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌شوند، تبعاتی را در پی خواهند داشت که شاید جبران‌ناپذیر باشند. اما شبکه‌های اجتماعی بومی هم در داخل هستند که طراحی آن‌ها توسط سازندگان داخل انجام شده است که از مهم‌ترین آنان می‌توان به شبکه اجتماعی کلوب، فیس نما، فارس تویی‌تر، هم میهن و افسران اشاره کرد.

شاید شبکه‌های اجتماعی فارسی زبان از لحاظ امکانات فنی یا مخاطب، نقاط ضعفی در مقایسه با غول‌های جهانی داشته باشند اما با در نظر گرفتن مزیت‌های خاص و منحصر به فرد فنی در برخی از آن‌ها، بنیه پایین فنی و مالی و دوری از جذابیت‌های ناصحیح و گمراه کننده مبتذل در غرب، باید این همت و تلاش آن‌ها را ستود و با عضویت در آن‌ها، محیطی امن و ایرانی را در شبکه‌های اجتماعی تجربه کرد.

شما می‌توانید جهت بازدید و دریاقت نشریات دانشجویی به سایت پاتوق آزاداندیشی نشریات دانشجویی مراجعه کنند.