به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از اصفهان، تجربه موفق برخی نشریات نشان داده اگر یک نشریه سیر درست و منطقی خود را طی کند بدون شک می تواند در بلند مدت اثرگذاری فراتر از محیط دانشگاه داشته باشد. اما ذکر این نکته نیز ضروریست که تا زمانی که نشریات دانشجویی به جای آن که در پی تولید محتوای غنی و مناسب باشند صرفاً به دنبال پر کردن صفحات نشریه با مطالب تامینی باشند، نمی توان انتظار نبوغ خاصی در بین این نشریات داشت.
در شرایط کنونی به نظر می رسد فضای عمومی نشریات در دانشگاه با ضعف پیش میرود و نشریاتی که در جبهه انقلاب فعالیت میکنند، کم کم دارند از شدت فعالیتهای خود میکاهند و آنهایی که خط و سمتهای متعارفی دارند، متاسفانه به فعالیتهای علنی خود دامن میزنند و البته نتیجه هر دو چیزی جز رکود فکری و کم تحرکی تحلیلی در فضای نشریات دانشجویی نبوده است.
آسیب هایی که جریان فعلی نشریات را فرا گرفته است
دبیر سیاسی نشریه «ارتباط» دانشگاه آزاد نجف آباد در مورد آسیبهای فضای فعلی نشریات دانشجویی معتقد است: «وضعیت نشریات و به طور کلی فضای نقد دانشجویی متاسفانه در حال حاضر هم چون دوران روسای جمهور سابق چندان روشن نیست. از یک سو برخی از افراد که در لباس حامی دولت به فضای سیاسی دانشگاهها بازگشتند با ملتهب کردن فضای دانشگاه و حتی در برخی موارد با مضروب ساختن دانشجویان منتقد دولت قصد بر هم زدن محیط آرام دانشگاهها را دارند و از سوی دیگر دولت نیز تمایل چندانی برای شنیدن صدای منتقدان خود ندارد و حتی در برخی موارد به جای پاسخگویی شفاف دست به رفتارهای تخریبی می زند.»
سجاد بخشی با اشاره به فضای نشریات در دانشگاههای آزاد ادامه می دهد: «در دانشگاه آزاد، اوضاع پیچیده تر به نظر میرسد حال آن که این دانشگاه از آن جهت که وجود و استمرار فعالیت خود را مدیون شهریه دانشجویانش است باید در زمینه سازی برای گفتمان و مشارکت سیاسی دانشجویان پیشگام باشد.»
با توجه به آنچه گفته شد از مسئولان دانشگاهی انتظار می رود به جای آن که به نشریات دانشجویی به چشم ابزار تقابل با مسئولان نگاه کنند، آن را مشاور امینی بدانند که بدون هیچ چشم داشتی کمیها و کاستیها را گوشزد می کند.
ضعف قلم و عدم تولید محتوا؛ عامل بی کیفیتی نشریات
نکته دیگر در مورد فضای فعلی حاکم بر نشریات دانشجویی این است که آثار برخواسته از قلم خود دانشجویان کمتر دیده می شود و نشریات از فضای تولید مطالب دور شده است.
سردبیر نشریه صبح دانشگاه جامعه اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان در این باره می گوید: «در حال حاضر اغلب مطالب یا از فضایی خارج از دانشگاه تامین می شود و یا محدود به تحلیل مختصر اخبار میشود که آن هم برگرفته از برداشت های شخصی دانشجویان نیست. به عبارت دیگر در حال حاضر در فضای نشریات به طور مستمر و قابل مشاهده چیزی از درون نمیجوشد.
بنی لوحی با اشاره به دلایل این اتفاقات ادامه می دهد: «یکی از دلایل عمده فاصله گرفتن از دهه اول انقلاب اسلامی است و بدلیل عدم یادآوری مباحث و عدم جریانشناسی تاریخ انقلاب، حرارت و تحرک در بین برخی از جوان ترها رو به کاهش است و کمتر به مطالعه این روندها پرداخته اند.»
وی نکته بعدی را ویژگی های نسل دهه۷۰ می داند که در شرایط فعلی پرچمدار جریان دانشجویی شده اند. چرا که معتقد است این نسل در مقایسه با نسل های قبل از لحاظ آمار مطالعات غیر درسی در ضعف مفرط به سر می برد و این باعث می شود که در مورد مسائل تحلیل های شخصی و نظریه پردازی وجود نداشته باشد.
بنی لوحی راه برون رفت از این رکود در نشریات را کرسی های آزاد اندیشی می داند و بیان می کند: «اگر کرسی های آزاد اندیشی آنطور که مقام معظم رهبری بر آن تاکید دارند، اجرایی شود، خواه در حالت مناظرات مکتوب و خواه به صورت گفتاری زمینه برای اصلاح این شرایط فراهم می شود.»
فضای نشریات دانشجویی در حال تبدیل به فضای رقابت تبلیغی است
سردبیر نشریه «همه چی آرومه» دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز با اشاره به نگاه خاص مسئولان دانشگاهی به فضای نشریات دانشجویی و علاقه آنها به اثار جشنواره ای، در این زمینه اینطور اظهارنظر می کند: «متاسفانه تمایل و حمایتی که از سوی معاونت دانشگاه و ارگانهای مسئول از نشریات صورت میگیرد، نشریات را به طرف جشنوارهها سوق میدهد و ما نشریاتی داریم که فقط برای حضور در جشنوارهها منتشر میشود و در واقع یکی دو شماره صرفا برای داشتن مجوز شرکت در جشنواره تولید میشود.»
روشن است که معاونت فرهنگی دانشگاه ها آن فضایی از نشریات را میپسندد و حمایت میکند که در جشنواره مقام قابل قبولی بیاورند؛ با وجود اینکه این نشریات دانشجو پسند و متناسب با نیاز دانشجو طراحی نشده است.
البته رفتار مسئولان شاید طبیعی به نظر برسد؛ اما این جای تعجب است که مسئولین این نشریات در پاسخ به این سوال که نشریاتی از این قبیل مخاطب ندارد، میگویند این نشریات صرفا برای شرکت در جشنواره منتشر میشود.
بختیاری مقدم برای برون رفت از فضای فعلی حاکم بر نشریات دانشجویی راهکاری ارائه می دهد و تصریح می کند: «دانشجویان متعهد و مذهبی باید تلاش کنند که کم کم در راستای طرح مباحث تحلیلی و تبیینی که در گذشته در دانشگاه ساری و جاری بوده است و در حال حاضر کنار گذاشته شده، پیش بروند و از فضایی که نشریات فقط برای جشنواره باشند، فاصله بگیرند.»
نشریات دانشجویی فعلی وارثان کارنابلد نسل های گذشته
آنچه به نظر می رسد فضای حاکم بر نشریات دانشجویی فضای گرمی نیست؛ اما می توان گفت فضای نشریات فضای نسبتا سالمی است ولی باید پذیرفت که در ابعاد کمی و کیفی و البته رسالت اصلی دانشجویان که همانا نقش آفرینی در عرصه های مختلف و جریان سازی و مطالبه گری است؛ نتوانسته به خوبی راه نسل های قبلی را ادامه دهد.
در حال حاضر محتوای تولیدی در نشریات دانشگاه کم نیست؛ اما متاسفانه یا شاید هم خوشبختانه محتوا بیشتر شامل فضای شعر، هنر و ادبیات است و محتوای تربیتی و تحلیلی در نشریات ضعیف است و در موارد معدود و در سطوح کیفی نازل به آن پرداخته میشود.