فضای فعلی دانشگاه برای برگزاری کرسی‌ آزاداندیشی مطلوب نیست

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از شیراز، دانشگاه شیراز یکی از دانشگاه های مهم کشور است که به تبع مسائل فرهنگی و سیاسی این دانشگاه در روند رشد دانشجویان بسیار تاثیرگذار است و در مسیر بالندگی کشور نقشی سرنوشت ساز دارد.

برای آگاهی بیشتر از اوضاع فرهنگی و سیاسی دانشگاه شیراز به سراغ حجت الاسلام جواد نیری ثابت، مسئول نهاد رهبری دانشگاه شیراز می رویم تا با وی در این مورد صحبت کنیم:

آقای نیری نهاد رهبری برای ارتقا فضای معنوی و اسلامی دانشگاه چه برنامه هایی اجرا کرده و چه برنامه هایی در پیش رو دارد؟

یکی از فلسفه های وجود نهاد رهبری در دانشگاه ها وحدت حوزه و دانشگاه است. یکی از وظایف ذاتی حوزه ارتقای معرفت دینی و رشد فضایل اخلاقی در مخاطبین است.

اساس معنویت نماز است و متولی نماز در دانشگاه نهاد رهبری است. درطول روز ۴۵ وعده نماز به صورت نمازهای صبح ، ظهر ، مغرب و عشا در خوابگاه ها و دانشکده های مختلف برگزار می‌شود مثلا از دو سال گذشته ۱۲ وعده نماز صبح در خوابگاه های دانشجویی اضافه کردیم و هر خوابگاهی که متقاضی بوده نماز صبح در آن برپا کرده ایم.

در دانشگاه هیئت محبین اهل بیت در طول سال ۱۵۰ برنامه در مسجد دانشگاه برگزار می کنند تقریبا نزدیک نصف سال برنامه دارند،که جزء بهترین برنامه ها از نظر کمیت و کیفیت در سطح شهر است مثلا در شب های قدر ۲۰هزار نفر دانشگاهی و غیر دانشگاهی در این برنامه ها شرکت می کنند و سعی کرده‌ایم بهترین سخنرانان و خطبا را دعوت کنیم.

نهاد در مورد پیوند حوزه و دانشگاه چه کرده؟

در مورد بحث اسلامی شدن دانشگاه ها یک نگاه ظاهری این است که اگر مناسک و اعمال عبادی - اسلامی در دانشگاه انجام شود این دانشگاه اسلامی است. اینکه بگوییم شاخصه دانشگاه اسلامی این است که در آن نماز خوانده و روزه گرفته شود این نگاه سطحی است.

اگر واقعا ما بخواهیم یک دانشگاه اسلامی داشته باشیم و یک پیوند حقیقی بین حوزه و دانشگاه صورت بگیرد لازمه‌اش این است که تحولی در حوزه علوم انسانی رخ دهد.

قطعا نظریه های علوم انسانی در خود کشورهای غربی دچار چالش است، حالا ما نمی توانیم هر چه آنها در حوزه علوم انسانی نسخه پیچیدند در جامعه خودمان پیاده کنیم.

رسالت دانشگاه در حوزه علوم انسانی ایجاد تحول بنیادی مبتنی بر پارادایم ها و جهان بینی توحیدی و اسلامی است تا در مسیر حرکت به سمت تمدن نوین اسلامی ایرانی تحول اساسی صورت بگیرد و علوم انسانی مبتنی بر آموزه های و حیانی تحقق پیدا کند اگر این اتفاق بیفتد ما می توانیم بگوییم دانشگاه در مسیر وحدت حوزه و دانشگاه و اسلامی شدن حرکت می کند.

دفتر نخبگان علوم انسانی کاری که در این زمینه در دانشگاه شیراز انجام شده است که با عنوان طرح دانا برگزار می شود در این طرح نخبه های علوم انسانی در یک دوره چهار ساله در روزهای پنج شنبه و جمعه با برگزاری کلاس دور هم جمع می شوند و از اساتید خوب کشوری استفاده می‌کنند.

این نخبه های علوم انسانی با رویکرد انتقادی نسبت به علم سکولار و تولید علم بومی و اسلامی تربیت می شوند.

ما اگر بتوانیم متون علوم انسانی که در دانشگاه تدریس می شود را اسلامی کنیم امید این هست که دانشگاه به سمت اسلامی شدن حرکت کند.

پژوهشکده تحول در حوزه علوم انسانی کار دیگری به عنوان نهاد رهبری حمایت شده است که در دانشگاه شیراز این پژوهشکده فعال و در حد توان خود از پژوهشکده حمایت کرده ایم.

نهاد رهبری برای روحیه خود باوری و استقلال فکری دانشجویان چه برنامه هایی دارد؟

یک طرح برای دانشجویان با عنوان طرح شهید چمران دانشجویی یا افسران جنگ نرم داده ایم که این طرح با رویکردی فرهنگی و با هدف تربیت نیروهای مدیر فرهنگی برگزار شد.

به تعبیری دیگر تربیت تکاوران فرهنگی، چون بالاخره دانشجو به فرموده مقام معظم رهبری افسران جنگ نرم است.

در این طرح با برگزاری کلاس های مختلف دانشجو در نصاب مدیر و تکاور فرهنگی تربیت می شود و در این دوره ها جریان شناسی فکری فرهنگی، تدبر در قرآن، مهارتهای مدیریت فرهنگی، با محوریت سه موضوع؛ ارتقا معرفت و بصیرت دینی، رشد فضایل اخلاقی، بالا بردن مهارت‌ها و توانمندی های تبلیغی فرهنگی برگزار می‌شود.

یک دوره شهید چمران اساتید هم با عنوان فرماندهان جنگ نرم داریم،که هر دو سه هفته یک بار متناسب با مباحث مطرح شده ملی نشست هایی را به صورت هم اندیشی اساتید برگزار می‌شود.

به نظر شما، عده ای از دانشجویان دچار ضعف اعتقادی هستند آیا برای این مسئله بررسی انجام شده؟ به چه راه حل هایی رسیده اید؟

همه انسان ها صاحب فطرت اند. یعنی خدا ایشان را صاحب ویژگی های خاصی افریده است. فطرت یعنی ویژگی های خاصی که خدا در اصل خلقت برای انسان قرار داده " فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا " می گوید چهره ات را برگردان به سمت دین حنیف و دین حنیف همان فطرت الهی است که خدا انسان ها را بر آن فطرت آفریده بنابراین گرایش به دین یک امر فطری است یعنی همه انسان ها با گرایش به خوبی، توحید و دین آفریده شده اند.

بنابراین اگر ضعف دینی و دین گریزی وجود داشته باشد یعنی انسان دارد خلاف مسیر رودخانه حرکت می کند. آیا می شود خلاف جهت رودخانه حرکت کرد؟ آیا فطرت الهی جوان ها دچار تغییر شده باشد ؟ بله شدنی است.

بالاخره ما در جامعه ای هستیم که ارتباطات، این جامعه را بسیار کوچک کرده و جهان به دهکده مک لوهان یا دهکده جهانی تبدیل شده است یک نفر هم پیدا شده ادعای کدخدایی این دهکده را دارد.

از طرفی هم تهاجم، شبیخون و ناتو فرهنگی این تعبیراتی که مقام معظم رهبری به کار بردند وجود دارد که شیطان با تمام عده و عده اش تلاش می کند که انسان ها را از خدا جدا کند.

ماهواره ها شبکه های اینترنتی و اجتماعی یک شمشیر دو لب هستند که بیست سال پیش این پدیده ها نبود این ها پدیده های نوظهوری اند، طبیعی است که بالاخره در این نبرد یک سری هم آسیب می بینند.

نظام سکولار غرب می خواهد فکر و سبک زندگی ما را غربی کند، طبیعی است که یک عده ریزش و یک عده هم رویش دارند در این بستر مبارزه یک عده تربیت می شوند که باورمندانه و معتقدانه از فطرت و دینشان و اسلام ناب دفاع می کنند و خود این هم یک بستر شکوفایی است.

نهاد در مورد بحث امر معروف و نهی از منکر در فضای دانشگاه چگونه عمل کرده ؟

در دانشگاه کمیته امر به معروف و نهی از منکر تحت عنوان کمیته عفاف و حجاب وجود دارد که یکی از کمیته های زیر مجموعه شورای فرهنگی دانشگاه است اعضای این کمیته شامل معاونت فرهنگی دانشگاه ،معاونت دانشجویی، مسئول نهاد و مسئول حراست هستند.

در این کمیته برنامه هایی در همین راستا اجرا می شود مثلا در مورد ارتقا کیفیت حجاب در دانشگاه کارهای اثباتی و نفعی صورت گرفته است ما به صورت راهبردی نه تصدی گری حضور داریم.

شما هر فعالیتی در مسیر بستر سازی توسعه معروف در جامعه می کنید خود این یک امر به معروف است مثلا ۴۵ وعده نماز آیا بستر را برای ترویج معروف در دانشگاه فراهم نمی کند؟

نظارت نهاد بر خوابگاه های دانشجویی به چه صورت بوده؟ برای مقابله با معضلات خوابگاه چه کرده اید؟

در مجموعه نهاد یک مسئول امور خوابگاه ها داریم از طرفی ارتباط خوبی بین ما و معاونت دانشجویی و فرهنگی برقرار است.

۱۵ خانم مبلغ در طول هفته در خوابگاه ها مشاوره و پاسخ به شبهات دینی می دهند. قاعدتا وقتی این ها می روند در خوابگاه ها مسائل را رصد می کنند و ما این مسائل رصد شده را در اختیار مسئولین و متصدیان امر قرار می دهیم این به نوعی ارتباط خوب ما با معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه است.

گاهی مسئله ای پیش می آید که نیاز به هم افزایی و همکاری دارد نهاد از مدیریت دانشگاه جدا نیست و نقش نظارتی خالی را برای خود تعریف نمی‌کند یا اینکه سیاست ما بر عدم تصدی گری است اما خیلی وقت ها شده که ما در کنار مدیران دانشگاه هر چه در توانمان هست برای مشکلی که پیش آمده می گذاریم و کمک می کنیم.

مسائل و معضلات دانشگاه از معضلات بیرون جدا نیست حجاب دانشگاه از حجاب سطح شهر خیلی بهتر است؛ چون ما آیین نامه پوشش داریم بالاخره شاید یک نفر هم جوانی کند و رعایت نکند.

مسائل فرهنگی دانشگاه وضعیت مطلوبی دارد منتها هر جا که انسان دو پا هست هوای نفس و شیطان هم هست معرکه، معرکه مبارزه با هوای نفس و شیطان است.

هم و غم مسئولان دانشگاه این هست که مشکلات و معضلات دانشگاه به نفع دانشجو حل شود. نگاه ما در مسائل فرهنگی نگاه تربیتی است نه انضباطی و برخوردی.

برنامه ازدواج دانشجویی چگونه برگزار می شود؟ نهاد از زوج های جوان دانشجو چه حمایت هایی می کند؟

برای ازدواج دانشجویی هر سال از اوایل ابان تا اواخر دی ماه ثبت نام شروع می شود و زوج های دانشجو در سامانه ازدواج دانشجویی ثبت نام می کنند.

تا قبل از سال ۹۰ به آنها تسهیلاتی مثل سکه می دادند و برایشان جشن می گرفتند؛ اما حالا این برنامه ها به اختیار دانشگاه است، امسال خود دانشگاه شیراز به زوج های دانشجویشان وام یک میلیون تومانی داد با یک بازپرداخت آسان بعد از فارغ التحصیلی.

اما کاری که نهاد برای آنها انجام می دهد این است که همه ساله در محدوده زمانی بهمن تا پایان اردیبهشت ماه سه روز به سه روز تاریخ اعزام مشهد به زوج ها اعلام می شود.

در آنجا برای زوج های دانشجو امکانات خیلی خوبی در نظر گرفته شده است که آنها در کلاس های آموزشی شرکت می کنند و محتوای این کلاس ها پیرامون مباحث خانواده، تربیت فرزند و ارتباط زناشویی است.

از اساتید برجسته ای استفاده می کنیم بار آموزشی این دوره خیلی خوب و پر محتوا است و تا حالا تقریبا همه زوج ها راضی بودند و هر سال بالای ۲۵۰ زوج دانشجو به این سفر می روند.

نهاد در بحث برگزاری مناظرات چگونه عمل کرده؟

بعد از عید دفتر مطالعات راهبردی نهاد یک سری کارگاه ها و جلسات نقد و بررسی برگزار کرده که تا حالا پنج تا از این کارگاه ها و مناظره ها برگزار شده و از اول مهر هم در پنج دانشکده علوم انسانی این جلسات نقد و مناظره را با حضور اساتید برجسته کشوری برگزار خواهیم کرد. از جمله کارگاه هایی برگزار شده می توان به این موارد اشاره کرد؛

بررسی روند ورود و شکل گیری تجدد در ایران که طرفین مناظره موسی نجفی رئیس پژوهشکده فرهنگ ،انقلاب و تمدن اسلامی از طرف دیگر هم لطف الله آجودانی از اساتید تاریخ بودند.

کارگاه علوم انسانی اسلامی در آیینه حکمت صدرایی با حضور حمید پارسا نیا ازاساتید دانشگاه تهران برگزار شد.

کارگاه دیرینه شناسی علوم انسانی با حضورعبدالحسین کلانتری مدیر گروه رشته علوم اجتماعی دانشگاه تهران انجام شد.

کارگاه ضرورت نگرش به اقتصاد اسلامی با حضور حجه السلام احمد علی یوسفی برپا شد.

مناظره علمی چشم انداز آتی جمعیت ایران باحضور رحیم دلالی اصفهانی از دانشگاه اصفهان و علی یاراحمدی از دانشگاه شیراز هم صورت گرفت.

این ها برنامه هایی بودند که بعد از عید در زمینه مناظره داشتیم.ان شاالله از مهر ماه هم این برنامه ها در پنج دانشگاه علوم انسانی اجرا خواهد شد.

حمایت نهاد برای تشکل های دانشجویی به چه صورت است؟ و در راستای رشد سیاسی دانشجویان چه فعالیت هایی داشته؟

ما در حال طراحی کارگاهی با عنوان کارگاه مدیریت فرهنگی هستیم. در این کارگاه مباحثی مثل اخلاق تشکیلاتی،تحلیل سیاسی ، اخلاق حرفه ای و مسائلی که مورد نیاز تشکل های دانشجویی است به صورت یک کارگاه پنج روزه برگزار می شود. که اعضای فعال تشکل ها در این کارگاه ها حضور خواهند داشت ما ارتباط خوبی هم با تشکل ها داریم.

ساز و کار شورای نظارت بر تشکل های دانشجویی چگونه است؟ چرا در برخی مواقع سخنرانان معلوم الحال و فعال فتنه مجوز حضور در برنامه می گیرند؟

نهاد یکی از اعضای هیئت نظارت برتشکل ها است. هیئت نظارت سه عضو دارد؛ یکی رئیس دانشگاه، مسئول نهاد رهبری و نماینده وزیر.دبیر جلسه نظارت معاونت فرهنگی دانشگاه است.

منتها آنهایی که حق رای دارند همین سه نفراند، ما هم یکی از اعضای هیئت نظارت هستیم،طبیعی است که برنامه ها و تقاضاهای تشکل ها می اید و در هیئت نظارت مطرح و رای گیری می شود ما هم به عنوان یکی از اعضا نقش نظارتی مان را این گونه عمل می کنیم.

ما برای مجوز دادن از مراکز امنیتی و اطلاعاتی استعلام می گیریم، اگر استعلام منفی بود مجوز برای سخنرانی نمی دهیم؛ اما اگر استعلام مثبت باشد منعی برای حضور نمی بینیم.

اینکه یک نفر در جریان فتنه فعال بوده باید مراکز امنیتی تایید کنند و گرنه می شود این انگ را به هر کسی زد.

یعنی باید آن شخص یک محکومیتی داشته باشند، ما قبل از انکه مجوز سخنرانی هر تشکلی را بدهیم مراحل قانونی که استعلام از مراکز امنیتی اطلاعاتی است را انجام می دهیم گاهی پیش امده که استعلام را جواب نمی دهند و اگر ظرف یک هفته استعلام را بی جواب بگذارند این به معنای عدم مخالفت هست و بعد دیگر تصمیم گیری با اعضای شورا است.

نهاد رهبری دانشگاه شیراز در برگزاری کرسی های‌ آزاد اندیشی چه عملکردی داشته است و نمره نهاد در سال تحصیلی از ۲۰ چند است؟

ما در کرسی های آزاد اندیشی توفیق چندانی نداشته ایم. فعلا فضای جامعه و دانشگاه در یک شرایط ایده آلی برای اینکه تشکل ها و گروه های مختلف به برگزاری کرسی های آزاد اندیشی روی بیاورند مطلوب نیست. باید یک فضای روانی بهتری در دانشگاه حاکم شود یعنی کسی که می خواهد در کرسی‌های آزاد اندیشی نظر بدهد از نظر روانی تحت فشار نباشد که نظر دادنش برایش پر هزینه باشد من فکر می کنم اول باید این بستر برای کرسی‌های آزاد اندیشی فراهم شود.