تحول علوم انسانی اسلامی انقلاب دومی برای کشور خواهد بود

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام و المسلمین رضا غلامی، رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا امروز در دومین نشست علمی بررسی نقش حوزه و دانشگاه با موضوع تحول در علوم انسانی که در دانشگاه تهران برگزار شد در خصوص جایگاه علوم انسانی در کشور گفت: علوم انسانی مغز افزار کشور است اما متاسفانه امروز شاهد این هستیم که علوم انسانی فعلی قادر نیست به نقش و وظایف خود عمل کند همچنین متولیان امور علمی و دانشگاهی در ایران برای بیان حقایق علوم انسانی در کشور غرض از تحول علوم انسانی هراس دارند.

وی با تاکید بر اینکه تغییر در حوزه علوم انسانی در کشور ما بیشتر منوط به تغییر و پالایش متون علوم انسانی شده است ادامه داد: ما تنها تغییر در علوم انسانی را به این نحو برداشت کرده‌ایم که طبق اصولی که از گذشته تاسیس شده است پیش برویم.

حجت الاسلام غلامی در ادامه اظهارات خود خاطرنشان کرد: تغییر و تحول علوم انسانی تاکنون بیشتر مربوط به تغییرات روبنایی در سرفصل‌های آن می‌شده مثلا اینکه حجم مطالب فلان کتاب درسی دانشگاهی زیاد است و باید آن را تدوین و از حجمش کاسته شود که به نظر می‌رسد پیش رفتن به این منوال سرکار گذاشتن خودمان و جامعه علمی باشد.

رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا تصریح کرد: عده‌ای هستند که به جای به کار بردن عنوان اسلامی شدن علوم انسانی که به نظر من تعبیر و کار بسیار شجاعانه‌ای است از تعابیر چند پهلو و مبهم استفاده می‌کنند مثل بومی سازی علوم انسانی من از کسانی که این تعبیر را به کار می‌برند می‌خواهم بپرسم آیا خودشان نیز واقعا مفهوم این عبارت را می‌دانند یا خیر؟

وی با تاکید بر اینکه ما به دنبال تحول روبنایی نیستیم تصریح کرد: هدف ما تحول بنیادینی است که از ابتدای انقلاب اسلامی امام خمینی و رهبری دائم روی این پسوند تاکید داشته‌اند. ما به دنبال شکل گیری علوم انسانی اسلامی هستیم و از بیان آن نیز ابایی نداریم.

حجت الاسلام غلامی یادآور شد: حدود شش هفت سال پیش اگر کسی می‌گفت علوم انسانی اسلامی هو می‌شد و از جانب دیگران مورد تمسخر قرار می‌گرفت این برخورد‌ها در بخش‌های دیگری مثل اقتصاد اسلامی، علوم سیاسی اسلامی و... نیز دیده می‌شد چرا که عده‌ای معتقد بودند مگر علم، اسلامی و غیراسلامی دارد؟ مگر اسلام حرفی برای گفتن در حوزه علمی دارد؟

رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا شکل گیری علوم انسانی را در جاهایی که همچنان در نقطه صفر قرار دارد به عنوان مهم‌ترین هدف عنوان کرد و افزود: به دنبال تکامل علوم انسانی در جاهایی هستیم که حتی به تکامل رسیده‌اند اما همچنان نیاز به بروزرسانی و تدوین دوباره دارند در کل به دنبال عینیت بخشی علوم انسانی اسلامی هستیم تا از مرحله نظر به مرحله عمل برسیم.

وی اظهار داشت: درست است که می‌گوییم علوم انسانی اسلامی اما این موضوع با ده‌ها گره نظری روبروست که باید به آن‌ها پرداخته شود این نیست که بگوییم علوم انسانی با وصله پینه کردن چند مبحث اسلامی تبدیل به علوم انسانی اسلامی خواهد شد ما در بحث تشکیل کنگره علوم انسانی نیز با فراز و نشیب‌های زیادی روبرو هستیم اما روی هسته مرکز علوم انسانی اسلامی با خیلی از صاحب نظران اتفاق نظر داریم اما در کنار آن نیز به اختلاف نظرهای موجود احترام می‌گذاریم و کسی را به خاطر متفاوت بودن دیدگاه‌هایش ترک نمی‌کنیم به همین خاطر است که از پنج شش سال گذشته شاهد یک حرکت خودجوش و خارج از ساختار رسمی نظام علمی کشور از جانب اساتید بوده‌ایم که باعث شد علوم انسانی جدای از ساختار رسمی و چارچوب خاصی به دست اساتید دانشگاهی مسیر تحول را در پیش گیرد خوب است بدانید ساختار رسمی نظام علمی کشور تاکنون به بحث تحول علوم انسانی اسلامی ورود پیدا نکرده است و تنها خود را مشغول کارهای شعاری و سطحی کرده است.

حجت الاسلام غلامی در ادامه سخنانش در جمع صاحب نظران و اندیشمندان دانشگاه و حوزه گفت: دولت جدید صراحتا مخالفت خودش را با تحول علوم انسانی اسلامی بیان داشته است و رئیس جمهور تاکنون بیش از دو بار صراحتا گفته است که چنین حرفی یعنی چه اما امروز دانشگاه‌های به صورت خودجوش مسئولیت این تحول را پذیرفته است و این ما هستیم که توان پاسخگویی به انتظارات آن‌ها را نداریم.

رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا ادامه داد: گرچه حمایت‌ها تقریبا صفر است و کسی که برای تحول علوم انسانی پا به میدان می‌گذارد کمتر مورد اعتنا قرار می‌گیرد و به شکل رسمی به دید یک پژوهشگر به او نگاه نمی‌شود اما امروز در قالب تولید مقاله، کارگاه‌ها و پژوهش‌های علمی شاهد اتفاقات خوشایندی در این حوزه هستیم.

وی با اشاره به مخالفان بحث تحول در علوم انسانی اسلامی خاطرنشان کرد: بخشی از این مخالفت‌ها را طبیعی می‌دانم چرا که شاید تغییر یک ساختار روتین برخی کسانی که معتقدند شرایط فعلی را باید با ثبات نگاه داشت و هیچ تغییری را در آن راه نداد سخت است اما بخش دیگری از این مخالفت‌ها را طبیعی نمی‌دانم دلیل اول آن این است که بعد از گذشت حدود سی و چند سال از عمر انقلاب اساتید ما در دانشگاه‌ها دست روی موضوعی فوق العاده حیاتی گذاشته‌اند موضوعی که می‌تواند هویت استقلال بخشی را در جامعه تقویت کند و از نظر من تحول علوم انسانی اسلامی می‌تواند یک انقلاب دوم برای کشور محسوب شود.

حجت الاسلام غلامی اظهار داشت: باید قبول کنیم که توانستیم جریان سلطه و حضورش را از کشور بیرون کنیم اما آیا حضور پنهان دشمن را نیز توانسته‌ایم از بین ببریم؟ باید بپذیریم که این اتفاق نیفتاده و ممکن است عده‌ای همچنان مخالف به وقوع پیوستن چنین اتفاقی باشند و افرادی را نیز که در راه تحول علوم انسانی گام برمی دارند را به حکومتی بودن متهم کنند که من نمی‌دانم حکومتی خواندن کسانی که درصدد تحول چنین عنصر مهمی در جامعه هستند یعنی چه؟

رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا با اشاره به اینکه باید قبول کنیم یکسری از پرستشگاه‌هایی که طی ۵۰ تا ۶۰ سال گذشته در دانشگاه‌ها ایجاد شده در حال نابودی است تصریح کرد: به همین خاطر است که عده‌ای مخالف تحول علوم انسانی هستند چون کاسبی آن‌ها در حال نابودی است.

وی خاطرنشان کرد: نسبت به تحول علوم انسانی در کشور خوش بین هستم و اگر با همین شتاب پیش برویم طی ۱۵ تا ۲۰ سال آینده به شرایط تازه‌ای در این حوزه دست پیدا خواهیم کرد آنچه امروز تحت عنوان فساد اقتصادی، رکود اقتصادی، آسیب‌های اجتماعی و کم کاری‌های اجتماعی مشاهده می‌کنیم محصول نسخه پیچی تحول نیافتن علوم انسانی در کشور است‌‌ همان طور که امروز شاهد حرکت‌های تروریستی در جهان هستیم و تجمعات و تحصن‌های نژادپرستانه بسیاری از کشورهای اروپایی را می‌بینیم باید بدانیم که همه این اتفاقات محصول علوم انسانی است که با تفکر سلطه شکل گرفته است و وضعیت ما را بغرنج‌تر خواهد کرد.

حجت الاسلام غلامی با اشاره به سخنان اخیر وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اینکه باید برای رونق بخشی به تجارتمان مدیر خارجی وارد کنیم گفت: این حرف درشان یک وزیر مملکت ما نیست اما این سخن نشانه یک خبر است که ما را متوجه این می‌سازد تا دریابیم مشکلات ما از تغییر پیدا نکردن نظام آموزش عالی از صد سال گذشته تاکنون است که حالا باید وزیر صنعت ما برای اداره امور خود به وارد کردن مدیران خارجی متوسل شود.

رئیس مرکز پژوهش علوم انسانی صدرا در پایان سخنان خود عنوان کرد: این موضوع باید در دانشگاه‌های ما مورد بررسی قرار گیرد. آیا چیزی بد‌تر از این را باید از یک وزیر بشنویم تا به فکر بیفتیم. ما برای دستیابی به پیشرفت چاره‌ای جز این نداریم که تحول در علوم انسانی اسلامی را محکم دنبال کنیم.