معاون پژوهش جهاد دانشگاهی ایلام:
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از ایلام، ابراهیم درویشی، معاون پژوهش جهاد دانشگاهی ایلام در نشست با اصحاب رسانه که روز گذشته در این دانشگاه برگزار شد، گفت: ضرورت وجود آب برای عمران و توسعه در گذشته و حال بر کسی پوشیده نیست، در قرون و عصار گذشته هرجا آب وجود داشت آبادانی به وجود می آمد به احتمال قوی واژگان آبادانی، آبادی و آباد به اهمیت لزوم آب برای ایجاد هسته های اولیه تمدن اشاره دارد.
وی نقش آب در دنیای امروز را بسیار با اهمیت و غیر قابل چشم پوشی عنوان کرد و ادامه داد: محدودیت منابع آب نقش جدیدی در مقیاس سیاسی کشورها بازی می کند به گونه ای که برخی از مناقشات کنونی بی آنکه نامی از «جنگ آب» در آن برده شود بر سر این مایه حیاتی می باشد، یک پای این دعواها در داخل کشور نیز مشهود است؛ بنابراین نمی توان به مثابه گذشته با این موضوع برخورد کرد.
معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی ایلام با تاکید بر این موضوع که مردم به اهمیت بحران آب واقف نیستند، تصریح کرد: این مشکل در کشور ما که در منطقه کم باران و خشک کره زمین قرار دارد حادتر می شود، شرایط اقلیمی ایران به گونه ای است که بارندگی های سالیانه به یک سوم استاندارد جهانی نمی رسد و تبخیر در کشورمان سه برابر میانگین جهانی می باشد، معضل دیگری که نقش پررنگ تری بازی می کند این است که ۷۵ درصد بارندگی ها در کمتر از ۲۵ درصد مساحت کشورمان ثبت می شود در حالی که ۷۵ درصد از مساحت تشنه بارش می باشد.
درویشی با تاکید بر این مطلب که ایلام نسبت به متوسط جهانی منطقه خشکی است که بارندگی در آن از توزیع زمانی و مکانی مناسب برخوردار نیست، خاطرنشان کرد: کمبود منابع آب از مهمترین مشکلاتی است که در سطح کشور و استان وجود دارد.
وی افزود: یک زمانی اعلام می شد منابع تجدید شونده کشور ۱۳۰ میلیارد متر مکعب است، هم اینک این رقم به ۱۰۰ میلیارد متر مکعب رسیده، ۸۰ درصد از منابع تجدید پذیرمان استیصال کرده ایم این در حالی است که تعداد معدودی از کشورهای جهان وجود دارند که ۵۰ درصد از منابعشان را استیصال کرده باشد، در حال حاضر تنها می توانیم بر آب های تجدیدپذیر برنامه ریزی کینم.
معاون پژوهش جهاد دانشگاهی ایلام معیار محاسبه سرانه آب را تقسیم کل آب های سرزمین بر جمعیت عنوان کرد و گفت: از منظر معیار جهانی شاخص کمتر از ۱۵۰۰ کیلومتر مربع، بحران محسوب می شود، کشور ما با سرانه ۱۰۰۰ متر مربع در عمق این بحران قرار دارد و تا سال ۲۰۲۵ به کمتر از ۱۰۰۰ مترمربع خواهیم رسید.
درویشی آب های موجود را به سطحی و زیرزمینی تقسیم بندی کرد و ادامه داد: وزارت نیرو بخش قابل ملاحضه ای از استان هایی که بهره برداری زیرزمینی در آن ها به وفور دیده می شود را منطقه ممنوعه اعلام کرده است، شاید تصور ما این باشد که صرفا استان های شرقی و مرکزی کشور دچار کمبود منابع آب هستند این در حالی است که برخی استان های خوش آب و هوا مانند همدان نیز به کمبود آب دچار هستند برداشت غیرمجاز آب در این مناطق باعث نشست زمین که معضلات آن بیشتر از زلزله می باشد؛ شده است.
وی متوسط بارندگی در ایلام را ۴۵۰ میلی متر عنوان کرد و گفت: این رقم در شهرستان های کوهستانی شمالی بیش از ۶۰۰ میلی متر و در مناطق گرمسیری استان ۲۵۰ میلی متر می باشد به عبارتی دیگر میزان بارندگی در ایلام دو برابر متوسط کشور و نصف میانگین جهانی که ۷۵ میلی متر می باشد؛ است.
معاون پژوهش جهاد دانشگاهی ایلام پتانسیل های آب سطحی در این استان را بیشتر از آب های زیرزمینی اعلام کرد و ادامه داد: این آب ها شامل دو حوزه آبریز کرخه و رودخانه های مرزی استان می باشد، تمام پتانسیل آب های سطحی ایلام ۶/۳ میلیارد متر مکعب و آب های زیرزمین ۶۲۰ متر مکعب است، ۹۰ درصد از آب های زیرزمینی را استیصال کرده ایم یا در دست بهره برداری می باشند، این آمار در مورد آب های سطحی به میزان ۲۰ درصد صدق می کند، ۹۰ حلقه چاه در این استان وجود دارد و میزان چاه های غیرمجاز آن نسبت به سایر مناطق کشور کم می باشد.
درویشی افزود: بیشترین مصرف آب در کشور مختص به بخش کشاورزی است که در ایلام بالاتر از متوسط کشوری و حدود ۹۵ درصد از کل منابع آب استان در این بخش مصرف می‌شود. متاسفانه دیدگاه غلطی از نگاه کشاورزان در استان وجود دارد که همیشه در فراوانی آب زراعت خواهند کرد.
وی تصریح کرد: برای حل مشکلات پیش رو منابع آبی راهکارهایی وجود دارد که باید بخش تحقیقات با ارائه راهکارهای علمی و قابل اجرا به شکل جدی وارد شود ضمن اینکه مشکلات را ریز به ریز مطرح و برای حل هر قسمت تحقیقات میدانی صورت گیرد و در نهایت نتایج به شکل کاربردی در عرصه اجرایی شوند.
معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی ایلام با بیان اینکه برای بخش منابع آب استان سه حوزه فنی، اقتصادی و اجتماعی می‌توان متصور شد، افزود: در استان در هر سه حوزه مشکل داریم، در بخش فنی نیاز است که سیستم‌های آبیاری سطحی را بهینه کنیم و در عین حال بر روش‌های نوین به شکل حساب شده کار کنیم و همواره این شیوه‌ها را برای برنامه‌های آینده مورد ارزیابی قرار دهیم که این موضوع به شکل جدی مورد توجه قرار گرفته است.
درویشی افزود: باید نگاه اقتصادی به بخش آب استان داشته باشیم که می‌تواند در انتخاب گونه‌های کشت در بهره وری گونه‌ها و در بحث عملکرد به ازای هر مترمکعب آب مورد توجه قرار گیرد و بر اساس نتایج بدست آمده تصمیم گیری کنیم.
وی تصریح کرد: در بخش اجتماعی که مهمترین مشکل در این قسمت است باید کار بیشتری انجام دهیم تا بتوانیم در کنار تلاش‌های فنی و اقتصادی پروژه‌ها، با رفع کردن موانع اجتماعی حداکثر نتیجه را از آنها بگیریم امروزه بسیاری از پروژه‌ها و طرح‌ها در سطح کشور انجام می‌شود؛ اما به دلیل وجود مشکلات اجتماعی در حین اجرا یا در موقع بهره‌برداری نتیجه لازم از پروژه محقق نمی شود.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان با بیان اینکه مشکل دولت در آینده، مشکل اجتماعی پروژه‌ها است، خاطرنشان کرد: در همه مراحل اجرای پروژه‌ها در قبل، حین و بعد از بهره برداری همراهی مردم لازم است. بهره برداران به جای تشکیل تعاونی و شرکت‌ها برای مدیریت و بهره برداری از پروژه‌ها همچنان چشم به دست دولت دارند که این خود موجب شکست طرح می‌شود در بعضی از پروژه‌های اجرا شده به دلیل عدم توجه بهره برداران در نحوه استفاده و بهره‌برداری از پروژه مورد نظر کارایی لازم در این پروژه‌ها دیده نمی‌شود.
ارسال نظرات