اگر سازه‌های تاریخی ایران به سخن بیایند چیزی جز تعالی فرهنگ ایرانی بازگو نمی‌کنند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛* تمدن و فرهنگ ایرانی ریشه در تاریخی ۲۵۰۰ ساله دارد. تمدنی که روزی زبانزد خاص و عام بود حالا دست خوش تغییراتی شده که قابل توصیف نیست. جایگزینی تجدد به جای تمدن باعث تخریب این بنای فرهنگی ۲۵۰۰ ساله شده است. اساس این مشکل کجاست؟ در این برهه از زمان این تمدن کهن که در برابر طوفانی به نام تهاجم فرهنگی قرار گرفته است و در مقابل این طوفان هیچ پشت و پناهی ندارد. پیشرفت یک کشور در همه زمینه ها مدیون فرهنگ همان کشور است و چه بسا که فرهنگ غنی ایرانی اسلامی در این برهه از تاریخ دستخوش تغییرات ناخوشایندی شده است. در پشت این چهره ناشایست تهاجم فرهنگی چه چیزی پنهان است؟ براستی نمی بینیم که فرهنگ ایرانی اسلامی در خطر است؟ 

مدگرایی غربی امروز یک تنوع برای جوانان این کشور شده است. پوشیدن لباس هایی که هیچ هم خوانی با مردان و زنان ایرانی ندارد، حالا به یک دغدغه تبدیل شده است. آیا به راستی این هنجار شکنی فرهنگی که جای خود را در ایران باز کرده از کجا آمده است؟ در دنیای مدرنیته امروز که مدگرایی و غرب گرایی یک تمدن به حساب می آید و نشانه امروزی بودن برای جوانان شده، چگونه می توان این فرهنگ ۲۵۰۰ ساله را از این آسیب محفوظ داشت؟ 

در دنیای امروز که افکار جوان ایرانی حول محور افکار غربی و اروپایی و آمریکایی می چرخد، چگونه می توان انتظار داشت که پوشش او به مانند آن ها نشود. اگر سازه های تاریخی ایران به سخن بیایند چیزی جز تعالی فرهنگ ایرانی بازگو نمی کنند. آسیب های زندگی اجتماعی امروز آن قدر در تغییر و تحول است که دیگر جایی برای اصالت ایرانی نمانده است.

حضرت آیت الله خامنه ای در مورد طرح بحث لباس ملی در شورای عالی انقلاب فرهنگی فرمودند:

تقلید فرهنگی خطر خیلی بزرگی است؛ اما این حرف اشتباه نشود با اینكه بنده با مُد و تنوع و تحول در روش های زندگی مخالفم؛ نخیر، مُدگرایی و نوگرایی اگر افراطی نباشد، اگر روی چشم و هم چشمیِ رقابت های كودكانه نباشد، عیبی ندارد. لباس و رفتار و آرایش تغییر پیدا می‌كند، مانعی هم ندارد؛ اما مواظب باشید قبله‌نمای این مُدگرایی به سمت اروپا نباشد؛ این بد است. اگر مدیست‌های اروپا و امریكا در مجلاتی كه مُدها را مطرح می‌كنند، فلان طور لباس را برای مردان یا زنانِ خودشان ترسیم كردند، آیا ما باید اینجا در همدان یا تهران یا در مشهد آن را تقلید كنیم؟ این بد است. خودتان طراحی كنید و خودتان بسازید.

در جامعه امروز مدگرایی یک تمدن و فرهنگ به حساب می آید و همین امر باعث مقلد شدن و مصرفی بار آمدن جوانان ایرانی شده است. پوشیدن لباس هایی که هیچ گونه منطق فکری و استدلال عقلی ندارد، حاصلش چیزی جز تقدیم فرهنگ ایرانی اسلامی به غرب نیست. تا زمانی که زنان ایران باور نکنند که خود یک ملکه هستند به پوشیدن لباس هایی روی می آورند که بر پشت آن ملکه نوشته است و این در شان یک زن ایرانی نیست. تا زمانی که پسران جامعه ما باور نکند که مردان قدرتمند ایران زمین هستند به پوشیدن لباس هایی روی می آورند که نقوش آن چیزی جز آشفتگی و استیصال غربی نیست.  

خودباوری جوان ایرانی مانع از رسیدن او به تقلید می شود. فراموش نکنیم نباید اصالت های فرهنگی مان در پرتو جذابیت های دروغین فرهنگ تقلیدی از بین برود و الگوی بیگانه ناخواسته جایگزین الگوی ایرانی شود. ریشه های چشم و همچشمی، رقابت، تنوع طلبی، نوگرایی، مدگرایی، همانندسازی نشان از نبود مطالعه کافی در باب مد در میان جوانان است. بحران هویت و دور شدن از اصالت فرهنگی ناشی از عدم توجه به پدیده مدگرایی است و همین مستوجب سرخوردگی جوانان در مقابل این صنعت ویرانگر شده است. تضاد فرهنگی که در میان جوانان رایج شده خود نوعی سرخوردگی را برای آنان به همراه آورده است و تا زمانی که هنجارهای جامعه تبدیل به ناهنجاری شود انتظاری برای ترمیم فرهنگ ایرانی نباید داشت. 

فراموش نکنیم نباید بگذاریم که فرهنگ ایرانی اسلامی جای خود را به فرهنگ شلختگی غربی بدهد و بنای شخصی سازی ظاهری و درونی در جوانان ما از روی لباس و پوشش آن ها باشد. یادمان باشد مد یک نوآوری محسوب می شود و اگر این نوآوری با هنجارهای جامعه و فرهنگ ان در تضاد باشد یک تنش را به وجود می آورد و در نهایت به فروپاشی هنجارهای مسلط یا جایگزینی ارزش‌ها و هنجارهای جدید می‌انجامد. باشد که در این جامعه گسترده، مد ایرانی جایگزین مد غربی شود.

نعیمه مستشاری- دانشجوی فعال دانشگاه آزاد لاهیجان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تایید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.