غارت همدلی ملی از میان آوارهای زلزله

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛ دوستی نوشته بود از دیشب در مناطق زلزله زده صدها دزد امدند تا از خانه‌های ویران شده دزدی کنند؛ ولی مردم عادی جلویشان را گرفتند. در فضای عمومی و مجازی هم از دیشب صدها دزد و غارتگر به میدان آمده‌اند. 

آن یکی عکس های زلزله‌ کشورهای دیگر را به دروغ منتشر می کند. آمد‌نیوز با رذالت خاصش، شایعه آزمایش اتمی سپاه را دامن می زند. اپوزیسیون و رسانه‌های فارسی دولت های غربی، روی ناکارامدی‌های حکومت ایران و نهادهایش مانور می دهند. 

بخشی از جناح نزدیک دولت، روی تخریب مسکن مهر تمرکز کرده و پرونده احمدی‌نژاد را به مثابه علت‌العلل همه مشکلات دو هزار و پانصد سال ایران، بازکرده. و بخشی از جناح مخالف، ناتوانی‌های دولت روحانی را طوری برجسته می‌کند که انگار پیش از روحانی ایران بهشت برین بوده‌است. 

حکومت ایران و نهادهایش ممکن است هزار ناکارآمدی داشته باشند و مسکن مهر که اتفاقا بدنه‌اش هم در زلزله‌ای هفت ریشتری سرپا مانده ممکن است پرعیب باشد و روحانی هم قابل هزار نقد. 

نقد هم حق هر فرد و جناح است و تنها راه حرکت ما به سمت اصلاح وضعیتمان. شکی هم درباره ضعفهای مدیریت بحران در ایران نیست. زلزله و حوادث طبیعی هم، همانطور که دیوارهای خانه ما را فرو میریزند و اندرونی‌هایمان را به معرض می گذارند، ضعف های دولت و حکومت و نهادهای حکومتی و جامعه و فرهنگ ما را هم عریان می کنند. مساله، زمان خاص و شکل خاص نقد است.

واکنش طبیعی هر شهروندی در این لحظات، همدردی با آنهاست که در شوک از دست دادن عزیزان و تمام زندگیشان هستند. در این ساعات اولیه تنها با همبستگی ملی و هدایت کردن احساسات طبیعی بقیه آن هشتاد میلیون نفر به سمت کمکهای مشخص و عینی میتوان باری از دوش فاجعه برداشت که دو روز دیگر این احساسات کمرنگ و غیرقابل بسیج میشود ولی بی‌خانمانی این مردم در آستانه زمستان تازه آغاز شده‌است. 

کسانی که هنوز خبر فاجعه کامل در نیامده، با ایجاد موج سیاسی مشغول جایگزین کردن همدلی ملی با نفرت اجتماعی می شوند هدفشان نه نقد است نه کمک به فاجعه‌دیده‌گان. در کشورهای دیگر هم، بیست و چهار ساعت اول پس از یک فاجعه، زمان همدلی با قربانیان و تمرکز روی کمک رسانی است.

در جایی که از هر سو صدای شیون و یا فریاد کمک‌خواهی می‌آید، واکنش ناخوداگاه و طبیعی، سراسیمه دویدن و کمک کردن است. وقتی کسی در چنین شرایطی دستانش را در میان آوار میکند تا طلا و جواهری به دست آورد، رذالت اخلاقی ویژه‌ای دارد که ما را به خشم می‌آورد. 

آنانکه در میان فاجعه دست در میان آوار می کنند تا از مردم فاجعه‌دیده هم ابزاری برای پروژه‌های سیاسی خود بسازند یا مانع همبستگی و همدلی ملی معطوف به کمک‌رسانی میشوند هم از همان قماش‌اند. حمایت از قربانیان زلزله و لزوم همبستگی ملی حکم می کند جلوی اینها هم با همان خشم ایستاد و مانعشان شد.