به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو – محسن عبدالعلیپور؛ زیستشناسی سلولی و مولکولی دارای ۵ گرایش میکروبیولوژی ، علوم سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و بیوفیزیک است. گرایش ژنتیکبه طور کلی دانش ژنتیک درباره انتقال صفات وراثتی از والدین به اولاد بحث میکند که البته این والدین میتوانند انسان، درخت یا باکتری باشند. در واقع ژنتیک تلاش میکند تا بگوید که چه مکانیزمهای مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند. همچنین میخواهد بداند که چرا گاهی اوقات در بین والدین و فرزندان در برخی صفات تفاوتهای بسیار معنی داری وجود دارد؟ در کل دانشجویان این گرایش مباحث مهمی مثل ژنتیک سرطان، روشهای تشخیص بیماریهای ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلین بیماریها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در بروز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیتهای مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیکهای رایج در ژنتیک، روشهای اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را مطالعه میکنند.
حالا در ادامه سلسله مقالههای بررسی وضعیت علوم مختلف ایران در تحریریه خبرگزاری دانشجو نوبت به بیولوژی مولکولی و ژنتیک رسیده است.
مقاله باران!
ایران باز هم مانند باقی رشتههای بررسی شده در تولید مقاله حرف اول را میزند. رتبه دوم با تولید 3073 مقاله در منطقه در اختیار کشور ما و رتبه اول در اختیار ترکیه با 3155 مقاله قرار دارد. این شاخص نشان میدهد که اهتمام دانشجویان و اساتید این علم در زمینه تولید مقاله در منطقه بسیار خوب بوده و مورد توجه قرار گرفته است.
شاخص دیگری که در این زمینه مطرح میشود، تعداد مقالات برتر در ده سال گذشته است. در واقع این شاخص یک نمای کیفی کلی از حجم مقالات تولید شده میدهد. متاسفانه در این زمینه ایران با فاصله زیاد از عربستان، ترکیه و پاکستان با 13 مقاله برتر چهارم است. میتوان گفت بر اساس این آمار در ایران تنها به تولید کمی مقالات توجه شده است.
در جدول زیر جایگاه جهانی ایران و کشورهای همسایهمان را از نظر تعداد مقالات کمی نشان خواهیم داد.
ایران در درهی استنادات!
هرچه که در زمینه تعداد حجم بالای مقالات دست برتر را داشتیم، محصول برداشتی استناداتمان آفت زده بود. متاسفانه کشورهایی با یک چندم مقالات تولیدی ما در جایگاه نخست تعداد استنادات به هر مقاله ایستادهاند. بازهم ضربه را از عدم توجه به تولید کیفی مقالات خوردهایم.
در میان کشورهای دنیا نیز جایگاه ایران از نظر تعداد استنادات به هر مقاله 101ام است.
موسسه (scientific journal ranking) SJR رتبه بندی مجلات علمی را بر عهده دارد. شاخصهای مورد ارزیابی در این رتبه بندی همان تعداد استنادات و متوسط استنادات به هر مقاله است. با این تفاوت که نیمه عمر استنادات را نیز در اختیار قرار میدهد.
(Cited Half-Life) نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سالهایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم. به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می کند. بدیهی است که وقتی مقالههای یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقالههای جدید مجله ارجاع داده می شود. این موضوع باعث می شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، نشان می دهد که ارزش مقالههای مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند. در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.
در واقع در این بررسی مشخص میشود که چه میزان مجلات علی ما در زمینه بیولوژی مولکولی و ژنتیک در جذب مقالات با کیفیت و بهروز موفق بودهاند. در این زمینه ایران در رتبه دوم قرار دارد.