گزارش/
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، محیامعصومی- تیرماه دو سال پیش بود که برجام شور و شوق دوباره‌ای را به ایران و ایرانی داد، در هر کوی و برزن همه از برجام و توافق هسته‌ای حرف می‌زدند و مقامات کشوری از برداشتن تحریم‌ها و جان گرفتن دوباره حوزه‌های فعالیتی مختلف کشور خوشحال بودند.
آن روز‌ها را همه به یاد دارند بخصوص دانشگاه‌های واقع در لیست تحریم‌ها که به قول مسئولان آنها، دانشگاه‌ها در همه علم تحریم شده بودند.
تحریم‌های ظالمانه چند سال اخیر علیه کشورمان اگر چه موجب تعالی و پیشرفت کشور در بسیاری از زمینه‌ها شد، اما روی دیگری نیز داشت که آن ایجاد محدودیت در مراودات طبیعی محیط‌های آموزشی و علمی از جمله ایجاد محدودیت در تبادل استاد و دانشجو، محدودسازی دسترسی اساتید و دانشجویان ایرانی به مقالات و منابع معتبر علمی و جلوگیری از ورود تجهیزات مدرن آزمایشگاهی بود.
درحقیقت تحریم ایران و شکل نگرفته بودن توافق هسته‌ای باعث برهم خوردن بسیاری از توافقات دانشگاه‌های داخلی با دانشگاه‌های دنیا شده بود و معمولا هیات‌های آموزشی دانشگاه‌های مختلف برای بازدید و عقد قرارداد با دانشگاه‌های ایرانی شک و تردید داشتند.
خرید کالا و تجهیزات مورد نیاز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها هم تحت تاثیر تحریم کشور قرار گرفته بود و دانشگاه‌ها یا باید از خرید تجهیزات و ارائه واحد درسی مربوطه به دانشجویان صرف نظر و یا با مذاکرات بی‌شمار و صرف هزینه‌های بالا آنها را تهیه می‌کردند.
ورود دانشگاه‌ها به فصل جدیدی از تعاملات بین‌المللی
اما پس از به ثمر رسیدن برجام، با برداشتن تحریم‌ها و خارج شدن برخی دانشگاه‌ها از لیست تحریم اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورد و دانشگاه‌های کشور در آستانه فصل جدیدی از همکاری‌های مشترک با دانشگاه‌های بزرگ و معتبر دنیا قرار گرفتند تا از این فرصت بیشترین استفاده را در معرفی و انتقال دانش ایرانی به جهان و استفاده از ظرفیت‌های آنها برای توسعه فعالیت‌های علمی و آکادمیک خود داشته باشند.
حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی در زمان رخداد برجام اعلام کرد: شرایط دوران تحریم برای بعضی دانشگاه‌های صنعتی و دانشگاه‌هایی که در حوزه مطالعات فیزیک، رشته‌های تخصصی داشتند، طبق قطع‌نامه محدودیت‌هایی ایجاد کرده بود، اما مهم‌تر از آن فضای ذهنی و روانی بود که مانعی جدی برای همکاری‌های بین دانشگاهی پدید آورده بود به طوری که حتی در حوزه‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی که حتی اندک ارتباطی با مسائل مندرج در بند‌های تحریم‌ها نداشتند، یک مانع جدی برای تعاملات بین دانشگاهی ایجاد شده بود.
ایزوله شدن سیاسی ایزوله شدن علمی را درپی داشت
یا سعید سمنانیان رییس اسبق دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر این که ایزوله شدن سیاسی منجر به ایزوله شدن علمی نیز می‌شود، افزود: مشکل دیگر در ایام تحریم، خرید تجهیزات مخصوصا تجهیزات مورد نیاز رشته‌های علوم تجربی بود. در سال‌های اخیر برای تهیه حتی کوچک‌ترین دستگاه‌ها و تجهیزات با مشکل مواجه بودیم. از طرف دیگر وجود تحریم‌ها در فضای دانشگاه‌ها یأس و دل‌مردگی ایجاد می‌کند.
از آنجاکه تحریم‌ها از عدم صدور روادید برای محققان، دانشجویان و اساتید در برخی از رشته‌های دانشگاهی شروع شد؛ نفت، پتروشیمی، گاز طبیعی، انرژی هسته‌ای، مطالعات اتمی، مهندسی هسته‌ای و فیزیک اتمی در لیست رشته‌های تحریم شده قرار داشتند، اما توافق ورق را برگرداند، آنچه در یکی از بند‌های توافقنامه گنجانده شده بود خبر از برداشتن تحریم‌ها علیه آموزش داشت، آن هم تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که جمله «لغو خواهد گردید» در انتهای آن آمده بود؛ بنابراین تحریم سیاسی کشور تاثیرات بسیار زیادی را روی دانشگاه‌های ما گذاشت و برخی دانشجویان رشته‌های دانشگاهی را با مشکل مواجه ساخت بعنوان مثال همین مسئله نبود تجهیزات موردنیاز آزمایشگاه‌ها باعث شد تا دروس آزمایشگاهی مقاطع مختلف رشته فیزیک با محدودیت برگزاری روبه‌رو شوند.
تحریم‌ها برداشته شدند، اما محدودیت‌ها نه!
درحالی که با برجام و شرایط جدید، دانشگاه‌ها و به دنبال آن دانشجویان احساس بهتری نسبت به قبل پیدا کردند، اما رشته‌های قرار گرفته در لیست تحریم‌های گذشته همچنان مشکلاتی را دارند و قدری سخت‌تر از بقیه مسائل درحال بهبودی اوضاع خود هستند بعنوان مثال دانشجویان فیزیک مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دروس آزمایشگاهی ندارند و لوازم آزمایشگاه‌ها درگوشه‌ای خاک می‌خورند.
درحقیقت طبق گفته برخی استادان ارائه درس‌های تئوری برای عموم دانشجویان فیزیک کفایت می‌کند و درموارد خیلی خاص می‌توان واحد‌های آزمایشگاهی را در برخی دانشگاه‌های برتر ارائه کرد، این درحالی است که در چارت درسی رشته فیزیک ارشد و دکتری واحد آزمایشگاه گنجانده شده، اما به دلیل تهیه سخت لوازم و تجهیزات آزمایشگاه‌ها معمولا دروس دیگری را جایگزین می‌کنند.
این موضوع شامل حال پایان‌نامه‌ها هم شده است و استادان تا حد امکان از ارائه موضوعاتی عملی و آزمایشگاهی خودداری و به ارائه موضوعات تئوری معمول بسنده می‌کنند.
هرچند که تقویت سطح دانشجویان در علوم مختلف به ویژه علم فیزیک با کاربرد‌های خاص آن در سازمان‌ها و نهاد‌های انرژی و هسته‌ای می‌تواند اقدامی آینده‌ساز برای کشور باشد، اما محدودیت در این راستا زیاد است و حال که آمریکا از برجام خارج شده احتمالا محدودیت‌های گذشته باز خواهد گشت، البته در این مورد دانشگاه‌ها و مسئولان کشوری معتقد هستند که تحریم‌های گذشته باز نمی‌گردد و برجام همچنان پرقدرت به راه خود ادامه می‌دهد، پس به امید آنکه از تمام ظرفیت‌های دانشجویان کشور برای ارتقای آنها در دروس عملی و تئوری استفاده شود و برای جامعه دانشگاهی تحریم معنای خود را از دست بدهد.
آن روز‌ها را همه به یاد دارند بخصوص دانشگاه‌های واقع در لیست تحریم‌ها که به قول مسئولان آنها، دانشگاه‌ها در همه علم تحریم شده بودند.
تحریم‌های ظالمانه چند سال اخیر علیه کشورمان اگر چه موجب تعالی و پیشرفت کشور در بسیاری از زمینه‌ها شد، اما روی دیگری نیز داشت که آن ایجاد محدودیت در مراودات طبیعی محیط‌های آموزشی و علمی از جمله ایجاد محدودیت در تبادل استاد و دانشجو، محدودسازی دسترسی اساتید و دانشجویان ایرانی به مقالات و منابع معتبر علمی و جلوگیری از ورود تجهیزات مدرن آزمایشگاهی بود.
درحقیقت تحریم ایران و شکل نگرفته بودن توافق هسته‌ای باعث برهم خوردن بسیاری از توافقات دانشگاه‌های داخلی با دانشگاه‌های دنیا شده بود و معمولا هیات‌های آموزشی دانشگاه‌های مختلف برای بازدید و عقد قرارداد با دانشگاه‌های ایرانی شک و تردید داشتند.
خرید کالا و تجهیزات مورد نیاز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها هم تحت تاثیر تحریم کشور قرار گرفته بود و دانشگاه‌ها یا باید از خرید تجهیزات و ارائه واحد درسی مربوطه به دانشجویان صرف نظر و یا با مذاکرات بی‌شمار و صرف هزینه‌های بالا آنها را تهیه می‌کردند.
ورود دانشگاه‌ها به فصل جدیدی از تعاملات بین‌المللی
اما پس از به ثمر رسیدن برجام، با برداشتن تحریم‌ها و خارج شدن برخی دانشگاه‌ها از لیست تحریم اوضاع به گونه‌ای دیگر رقم خورد و دانشگاه‌های کشور در آستانه فصل جدیدی از همکاری‌های مشترک با دانشگاه‌های بزرگ و معتبر دنیا قرار گرفتند تا از این فرصت بیشترین استفاده را در معرفی و انتقال دانش ایرانی به جهان و استفاده از ظرفیت‌های آنها برای توسعه فعالیت‌های علمی و آکادمیک خود داشته باشند.
حسین سلیمی رییس دانشگاه علامه طباطبایی در زمان رخداد برجام اعلام کرد: شرایط دوران تحریم برای بعضی دانشگاه‌های صنعتی و دانشگاه‌هایی که در حوزه مطالعات فیزیک، رشته‌های تخصصی داشتند، طبق قطع‌نامه محدودیت‌هایی ایجاد کرده بود، اما مهم‌تر از آن فضای ذهنی و روانی بود که مانعی جدی برای همکاری‌های بین دانشگاهی پدید آورده بود به طوری که حتی در حوزه‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی که حتی اندک ارتباطی با مسائل مندرج در بند‌های تحریم‌ها نداشتند، یک مانع جدی برای تعاملات بین دانشگاهی ایجاد شده بود.
ایزوله شدن سیاسی ایزوله شدن علمی را درپی داشت
یا سعید سمنانیان رییس اسبق دانشگاه تربیت مدرس با تاکید بر این که ایزوله شدن سیاسی منجر به ایزوله شدن علمی نیز می‌شود، افزود: مشکل دیگر در ایام تحریم، خرید تجهیزات مخصوصا تجهیزات مورد نیاز رشته‌های علوم تجربی بود. در سال‌های اخیر برای تهیه حتی کوچک‌ترین دستگاه‌ها و تجهیزات با مشکل مواجه بودیم. از طرف دیگر وجود تحریم‌ها در فضای دانشگاه‌ها یأس و دل‌مردگی ایجاد می‌کند.
از آنجاکه تحریم‌ها از عدم صدور روادید برای محققان، دانشجویان و اساتید در برخی از رشته‌های دانشگاهی شروع شد؛ نفت، پتروشیمی، گاز طبیعی، انرژی هسته‌ای، مطالعات اتمی، مهندسی هسته‌ای و فیزیک اتمی در لیست رشته‌های تحریم شده قرار داشتند، اما توافق ورق را برگرداند، آنچه در یکی از بند‌های توافقنامه گنجانده شده بود خبر از برداشتن تحریم‌ها علیه آموزش داشت، آن هم تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای که جمله «لغو خواهد گردید» در انتهای آن آمده بود؛ بنابراین تحریم سیاسی کشور تاثیرات بسیار زیادی را روی دانشگاه‌های ما گذاشت و برخی دانشجویان رشته‌های دانشگاهی را با مشکل مواجه ساخت بعنوان مثال همین مسئله نبود تجهیزات موردنیاز آزمایشگاه‌ها باعث شد تا دروس آزمایشگاهی مقاطع مختلف رشته فیزیک با محدودیت برگزاری روبه‌رو شوند.
تحریم‌ها برداشته شدند، اما محدودیت‌ها نه!
درحالی که با برجام و شرایط جدید، دانشگاه‌ها و به دنبال آن دانشجویان احساس بهتری نسبت به قبل پیدا کردند، اما رشته‌های قرار گرفته در لیست تحریم‌های گذشته همچنان مشکلاتی را دارند و قدری سخت‌تر از بقیه مسائل درحال بهبودی اوضاع خود هستند بعنوان مثال دانشجویان فیزیک مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دروس آزمایشگاهی ندارند و لوازم آزمایشگاه‌ها درگوشه‌ای خاک می‌خورند.
درحقیقت طبق گفته برخی استادان ارائه درس‌های تئوری برای عموم دانشجویان فیزیک کفایت می‌کند و درموارد خیلی خاص می‌توان واحد‌های آزمایشگاهی را در برخی دانشگاه‌های برتر ارائه کرد، این درحالی است که در چارت درسی رشته فیزیک ارشد و دکتری واحد آزمایشگاه گنجانده شده، اما به دلیل تهیه سخت لوازم و تجهیزات آزمایشگاه‌ها معمولا دروس دیگری را جایگزین می‌کنند.
این موضوع شامل حال پایان‌نامه‌ها هم شده است و استادان تا حد امکان از ارائه موضوعاتی عملی و آزمایشگاهی خودداری و به ارائه موضوعات تئوری معمول بسنده می‌کنند.
هرچند که تقویت سطح دانشجویان در علوم مختلف به ویژه علم فیزیک با کاربرد‌های خاص آن در سازمان‌ها و نهاد‌های انرژی و هسته‌ای می‌تواند اقدامی آینده‌ساز برای کشور باشد، اما محدودیت در این راستا زیاد است و حال که آمریکا از برجام خارج شده احتمالا محدودیت‌های گذشته باز خواهد گشت، البته در این مورد دانشگاه‌ها و مسئولان کشوری معتقد هستند که تحریم‌های گذشته باز نمی‌گردد و برجام همچنان پرقدرت به راه خود ادامه می‌دهد، پس به امید آنکه از تمام ظرفیت‌های دانشجویان کشور برای ارتقای آنها در دروس عملی و تئوری استفاده شود و برای جامعه دانشگاهی تحریم معنای خود را از دست بدهد.
ارسال نظرات