کدام شهر؟ کدام دانشگاه؟
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، کیانش رضایی؛ داوطلبان کنکوری که اکنون در فکر انتخاب شهر و رشته برای تحصیل در مقطعی جدیدتر از زندگی خود هستند، نباید و نمی‌توانند خود را از تحصیل در شهر‌های دیگر محروم کنند؛ اما حتما برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی زندگی در شهری جدید، باید دقت بیشتری در انتخاب داشته باشند. دانش آموزان دیروز و دانشجویان فردا برای کاهش این آسیب‌ها، نیازمند شناختی ولو اجمالی از دانشگاه‌های شهر‌های مختلف کشورمان هستند.
خبرگزاری دانشجو در سلسله گزارش‌های کدام شهر، کدام دانشگاه بدنبال معرفی دانشگاه‌های مهم و برجسته کشورمان است.
داشگاه بیرجند
دانشگاه بیرجند براساس موافقت شورای گسترش آموزش عالی در سیزدهم خرداد ماه ۱۳۵۴ در قالب یک مؤسسه آموزش عالی به ریاست زنده یاد پروفسور محمدحسن گنجی از دانش آموختگان مدرسه شوکتیه و پدر علم جغرافیای نوین ایران تأسیس شد.
فعالیت آموزشی و علمی این دانشگاه از مهرماه سال ۱۳۵۶ با پذیرش ۱۲۰ دانشجو در سه رشته کارشناسی شیمی، فیزیک و ریاضی آغاز شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مجتمع آموزش عالی تغییر یافت و مراحل رشد و شکوفایی خود را با سرعت بیشتری ادامه داد. در سال ۱۳۶۸ به مجتمع دانشگاهی تبدیل شد و به لحاظ موقیعت شایسته علمی در اسفندماه ۱۳۷۱ به دانشگاه بیرجند ارتقا یافت.
هم اکنون دانشگاه بیرجند به عنوان قطب علمی و آموزشی شرق کشور و بزرگترین و قدیمی‌ترین مؤسسه آموزش عالی استان خراسان جنوبی با بیش از ۴۰ سال سابقه و کارکرد علمی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بالغ بر ۲۴ هزار نیروی متخصص تربیت کرده است.
فعالیت آموزشی و علمی این دانشگاه از مهرماه سال ۱۳۵۶ با پذیرش ۱۲۰ دانشجو در سه رشته کارشناسی شیمی، فیزیک و ریاضی آغاز شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به مجتمع آموزش عالی تغییر یافت و مراحل رشد و شکوفایی خود را با سرعت بیشتری ادامه داد. در سال ۱۳۶۸ به مجتمع دانشگاهی تبدیل شد و به لحاظ موقیعت شایسته علمی در اسفندماه ۱۳۷۱ به دانشگاه بیرجند ارتقا یافت.
هم اکنون دانشگاه بیرجند به عنوان قطب علمی و آموزشی شرق کشور و بزرگترین و قدیمی‌ترین مؤسسه آموزش عالی استان خراسان جنوبی با بیش از ۴۰ سال سابقه و کارکرد علمی، آموزشی، فرهنگی و اجتماعی بالغ بر ۲۴ هزار نیروی متخصص تربیت کرده است.
این دانشگاه همه ارکان یک دانشگاه کامل را دارد و از هیئت امناء و هیئت ممیزه مستقل برخوردار می‌باشد. دانشگاه بیرجند دارای حدود ۱۲ هزار دانشجو در ۳۴۰ کدرشته در مقاطع تحصیلی کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) این دانشگاه حدود ۳۰ درصد جمعیت دانشجویی را تشکیل می‌دهند و ۵۰۶ دانشجوی دکتری در ۵۲ کد رشته مشغول به تحصیل و تحقیق می‌باشند.
دانشگاه بیرجند با ۳۵۲ نفر عضو هیئت علمی دارای بیشترین توان علمی و پژوهشی استان خراسان جنوبی است که از این تعداد ۱۰۹ نفر در مرتبه علمی دانشیاری و استادی هستند. کارمندان دانشگاه بیرجند با تعداد ۳۶۸ نفر خدمات اداری، کمک آموزشی، پشتیبانی و رفاهی را در بخش‌های مختلف انجام می‌دهند.
دانشگاه بیرجند دارای ۱۰ دانشکده در سه پردیس شوکت آباد، امیرآباد و پردیس شهداست که به ترتیب تأسیس عبارتند از «دانشکده علوم، دانشکده کشاورزی، دانشکده مهندسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشکده هنر، دانشکده علوم ورزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشکده علوم ریاضی و آمار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و دانشکده برق و کامپیوتر» و همچنین دانشکده فنی و مهندسی فردوس، آموزشکده کشاورزی سرایان، آموزشکده کشاورزی سربیشه و آموزشکده معدن نهبندان از جمله مجموعه‌های اقماری دانشگاه بیرجند در سطح استان خراسان جنوبی هستند.
دانشگاه بیرجند در راستای انجام رسالت آموزشی و علمی خود دارای بیش از ۱۵۰ هزار مترمربع فضای آموزشی، تحقیقاتی، رفاهی، مذهبی، فرهنگی و ورزشی است. این دانشگاه به عنوان یک قطب علمی افزون بر نقش موثر در پویایی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منطقه سهم مهمی در ارتقای بیرجند، مرکزیت یافتن و تکوین هویت نوین آن را به خود اختصاص داده است.
جذب دانشجویان خارجی از اولویت‌ها و اهداف دانشگاه بیرجند است و هم اکنون ۷۹ دانشجوی خارجی در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند و در راستای گسترش ارتباطات علمی و بین المللی در سه سال اخیر دانشگاه بیرجند با ۲۱ دانشگاه مطرح خارجی تفاهم نامه همکاری علمی امضا کرده است.
دانشگاه بیرجند با توان پژوهشی بالا از نظر نیروی انسانی و امکانات قابل قبول پژوهشی تاکنون بیش از ۳۰۰ طرح پژوهشی، صد‌ها مقاله علمی پژوهشی، ثبت اختراع، ترجمه و تألیف کتب متعدد توسط اساتید مجرب و دانشجویان خلاق و کسب رتبه دوم انعقاد قرارداد پژوهشی کشور را داشته است.
دانشگاه بیرجند براساس رتبه بندی مؤسسه تایمز که یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه بندی جهان است در زمره ۱۱۰۲ دانشگاه برتر جهان و در بین دانشگاه‌های داخلی در رتبه ۱۶ قرار دارد.
این دانشگاه براساس آخرین رتبه بندی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمره دانشگاه‌های جامع سطح ۲ در تراز عملکرد ملی و با مأموریت محوری توسعه آموزش، پژوهش و فناوری و کمک به رفع چالش‌های ملی قرار گرفته است.
معرفی دانشکده‌های دانشگاه بیرجند
دانشکده ادبیات و علوم انسانی
در سال ۱۳۶۹ با پذیرش دانشجو در دو رشته زبان و ادبیات فارسی و علوم تربیتی (گرایش برنامه ریزی درسی) و با ۷ نفر عضو هیات علمی شروع به فعالیت نمود و به تدریج با افزوده شدن رشته‌های کتابداری و اطلاع رسانی، تربیت بدنی و علوم ورزشی و تاریخ، فعالیت‌های آموزشی دانشکده گسترش یافت.
با آغاز دوره‌های تحصیلات تکمیلی و راه اندازی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی و علوم تربیتی به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی خود ادامه داد و با جذب اعضای هیات علمی در رشته‌های مختلف و همچنین گزینش و جذب اساتید بورسیه و اعطای ماموریت تحصیلی به اعضای هیات علمی با مرتبه مربی، به ترمیم و ارتقاء توان علمی اعضای هیات علمی اقدام گردید.
در طی سال‌های دهه ۸۰ رشته‌های دیگری از زیرمجموعه علوم انسانی همچون جغرافیا در دو گرایش برنامه ریزی روستایی و برنامه ریزی شهری، حقوق، علوم سیاسی، فلسفه و کلام اسلامی، روانشناسی، مدیریت آموزشی، مترجمی زبان انگلیسی و ادبیات انگلیسی در مقطع کارشناسی ایجاد شد. دانشکده در رشته‌های کتابداری و اطلاع رسانی، جغرافیا (گرایش برنامه ریزی روستایی)، تربیت بدنی و علوم ورزشی، تاریخ «گرایش ایران اسلامی»، مترجمی زبان انگلیسی، روانشناسی تربیتی، زبانشناسی همگانی و زبان و ادبیات عرب و فلسفه و کلام اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد پذیرش دانشجو داشته است. در سال ۱۳۹۰ نیز رشته ادبیات فارسی در مقطع دکتری در این دانشکده دایر گردید.
در طی سال‌های دهه ۸۰ رشته‌های دیگری از زیرمجموعه علوم انسانی همچون جغرافیا در دو گرایش برنامه ریزی روستایی و برنامه ریزی شهری، حقوق، علوم سیاسی، فلسفه و کلام اسلامی، روانشناسی، مدیریت آموزشی، مترجمی زبان انگلیسی و ادبیات انگلیسی در مقطع کارشناسی ایجاد شد. دانشکده در رشته‌های کتابداری و اطلاع رسانی، جغرافیا (گرایش برنامه ریزی روستایی)، تربیت بدنی و علوم ورزشی، تاریخ «گرایش ایران اسلامی»، مترجمی زبان انگلیسی، روانشناسی تربیتی، زبانشناسی همگانی و زبان و ادبیات عرب و فلسفه و کلام اسلامی در مقطع کارشناسی ارشد پذیرش دانشجو داشته است. در سال ۱۳۹۰ نیز رشته ادبیات فارسی در مقطع دکتری در این دانشکده دایر گردید.
در سال ۱۳۸۶ دو دانشکده «علوم تربیتی و روانشناسی» و «تربیت بدنی و علوم ورزشی» از این دانشکده منتزع گردید. در حال حاضر دانشکده ادبیات و علوم انسانی با ۱۰ رشته کارشناسی (زبان و ادبیات انگلیسی، مترجمی زبان انگلیسی، زبان و ادبیات فارسی، تاریخ، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، حقوق، علوم سیاسی، فلسفه و کلام اسلامی، پژوهشگری علوم اجتماعی) و ۱۳ رشته کارشناسی ارشد (زبان شناسی همگانی، مترجمی زبان انگلیسی، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات تطبیقی، زبان و ادبیات عرب، تاریخ ایران اسلامی، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، جغرافیای سیاسی، مخاطرات محیطی، علوم سیاسی، فلسفه و کلام اسلامی، نهج البلاغه و جامعه شناسی) و یک رشته دکتری (زبان و ادبیات فارسی) فعال می‌باشد.
این دانشکده هم اکنون دارای ۵۶ عضو هیات علمی در مرتبه‌های استاد، دانشیار، استادیار و مربی است که به فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی و اجرایی مشغول می‌باشند.
دانشکده علوم ورزشی
رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه بیرجند از سال ۱۳۷۴ با گزینش ۳۰ دانشجو در دوره روزانه در دل دانشکده ادبیات و علوم انسانی تاسیس گردید. در سال ۱۳۸۶ طرح تفکیک دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی از دانشکده ادبیات و علوم انسانی به شورای گسترش آموزش عالی ارائه و موافقت اصولی آن در شورای گسترش آموزش عالی (مورخ ۱۳۸۸/۱۲/۲۷) گرفته شد.
به دنبال این مصوبه در تاریخ ۱۳۸۸/۳/۵ دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی به طور کامل از دانشکده ادبیات و علوم انسانی منفک گردید. در حال حاضر ۱ استاد تمام، ۶ دانشیار رسمی، ۳ استادیار و ۳ کارشناس آموزشی تمام وقت مشغول بکار هستند و نیروی انسانی کافی برای امور آموزشی، اجرایی و اداری دانشکده بشمار می‌روند.
علاوه بر این، به دلیل وجود نیرو‌های بومی متخصص و تعامل با دانشگاه‌های همجوار، در حدود ۲۰ نفر از متخصصین و دانش آموختگان رشته علوم ورزشی نیز با دانشکده علوم ورزشی دانشگاه بیرجند همکاری نزدیک و پیوسته دارند. در راستای گسترش فعالیت‌های پژوهشی، کمک به توسعه علمی رشته علوم ورزشی و انتشار جدید یافته‌های علمی؛ دانشکده علوم ورزشی دانشگاه بیرجند توانست مجوز چاپ نشریه «مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش» را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و کمیسیون بررسی نشریات کشور اخذ نماید.
دانشکده علوم
این دانشکده به عنوان اولین دانشکده دانشگاه بیرجند در سال ۱۳۵۴ پایه گذاری شد و در سال ۱۳۵۶ با سه رشته شیمی، فیزیک و ریاضی شروع به کار نمود. دانشکده علوم هم اکنون دارای رشته‌های زمین شناسی، شیمی، فیزیک و زیست شناسی می‌باشد. این دانشکده به عنوان بزرگترین دانشکده دانشگاه بیرجند دارای ۵۳ عضو هیئت علمی، ۳۶ کارشناس و کارمند، ۹۹۲ دانشجوی کارشناسی، ۱۹۳ دانشجوی کارشناسی ارشد و ۷۳ دانشجوی دکتری می‌باشد.
دانشگاه بیرجند از سال ۱۳۷۱ نسبت به پذیرش دانشجو در رشته علوم تربیتی اقدام نمود و با تداوم پذیرش دانشجو در رشته‌های علم اطلاعات و دانش‌شناسی (۱۳۷۳) و روانشناسی (۱۳۸۵) زمینه ایجاد دانشکده مستقل فراهم آمد.
دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی
از بهمن ماه سال ۱۳۸۷ با موافقت هیأت رئیسه دانشگاه، تشکیل و از نظر ساختاری و فیزیکی استقلال یافت. شورای گسترش آموزش عالی در جلسه مورخ ۱۳۹۲/۱۲/۱۷ با ایجاد این دانشکده موافقت قطعی بعمل آورد.
در حال حاضر در این دانشکده سه گروه آموزشی «علوم تربیتی»، «علم اطلاعات و دانش شناسی» و «روانشناسی» و همچنین یک گروه پژوهشی «مطالعات جوانان» فعال و در سه رشته کارشناسی، پنج رشته کارشناسی ارشد و یک رشته دکتری دانشجو پذیرش می‌نمایند.همچنین این دانشکده دارای یک آزمایشگاه روانسنجی و دو کارگاه دانش شناسی و کامپیوتر می‌باشد.
در حال حاضر در این دانشکده سه گروه آموزشی «علوم تربیتی»، «علم اطلاعات و دانش شناسی» و «روانشناسی» و همچنین یک گروه پژوهشی «مطالعات جوانان» فعال و در سه رشته کارشناسی، پنج رشته کارشناسی ارشد و یک رشته دکتری دانشجو پذیرش می‌نمایند.همچنین این دانشکده دارای یک آزمایشگاه روانسنجی و دو کارگاه دانش شناسی و کامپیوتر می‌باشد.
دانشکده علوم ریاضی و آمار
این دانشکده در سال ۱۳۹۱ با دو رشته ریاضی و آمار از دانشکده علوم انشقاق یافته است. دانشکده علوم ریاضی در حال حاضر در دو رشته «ریاضی» و «آمار» و همچنین با دارا بودن ۳۰ نفر عضو هیات علمی به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
دانشکده کشاورزی: این دانشگاه در سال ۱۳۵۸ تحت عنوان گروه کشاورزی با پذیرش دانشجو در دوره کاردانی تکنسین عملی کشاورزی تاسیس و فعالیت خود را در مرکز آموزش کشاورزی بیرجند با پذیرش ۳۳ دانشجو آغاز نمود. در سال ۱۳۶۰ به آموزشکده کشاورزی ارتقاء یافت. رشته تکنسین عملی کشاورزی حذف گردید و رشته کاردانی امور زراعی با نظام آموزشی ثلثی جایگزین آن شد و در سال ۱۳۶۵ نظام آموزشی به صورت ترمی اجرا شد.
در سال ۱۳۶۷ رشته کاردانی امور فنی کشاورزی و در سال ۱۳۶۹ رشته کاردانی منابع طبیعی به رشته‌های آموزشکده اضافه شد. در سال ۱۳۷۱ با تغییرات پیشنهادی شورای عالی برنامه ریزی مبنی بر تغییر عناوین رشته ها، رشته کاردانی امور زراعی به تکنولوژی تولیدات گیاهی و کاردانی امور فنی کشاورزی به تکنولوژی آبیاری تغییر نام یافت و با نام جدید به فعالیت خود در آموزشکده کشاورزی ادامه داد.
در سال ۱۳۷۳ با پذیرش دانشجو در رشته زراعت و اصلاح نباتات در مقطع کارشناسی، آموزشکده کشاورزی بیرجند به سطح دانشکده ارتقاء یافت و گروه آموزشی زراعت و اصلاح نباتات تأسیس گردید و با گسترش دانشکده به تدریج ۶ گروه آموزشی در دانشکده تأسیس شد.
در سال ۱۳۶۷ رشته کاردانی امور فنی کشاورزی و در سال ۱۳۶۹ رشته کاردانی منابع طبیعی به رشته‌های آموزشکده اضافه شد. در سال ۱۳۷۱ با تغییرات پیشنهادی شورای عالی برنامه ریزی مبنی بر تغییر عناوین رشته ها، رشته کاردانی امور زراعی به تکنولوژی تولیدات گیاهی و کاردانی امور فنی کشاورزی به تکنولوژی آبیاری تغییر نام یافت و با نام جدید به فعالیت خود در آموزشکده کشاورزی ادامه داد.
در سال ۱۳۷۳ با پذیرش دانشجو در رشته زراعت و اصلاح نباتات در مقطع کارشناسی، آموزشکده کشاورزی بیرجند به سطح دانشکده ارتقاء یافت و گروه آموزشی زراعت و اصلاح نباتات تأسیس گردید و با گسترش دانشکده به تدریج ۶ گروه آموزشی در دانشکده تأسیس شد.
به دلیل گستردگی گروه‌های آموزشی و تنوع رشته‌های تحصیلی، این دانشکده در سال ۱۳۹۲ به دو دانشکده مستقل تفکیک گردید. دانشکده‌ی کشاورزی و دانشکده‌ی منابع طبیعی و محیط زیست اکنون هر دو دانشکده در کیلومتر ٥ جاده بیرجند-کرمان واقع در پردیس امیرآباد فعالیت می‌نمایند.
تعداد اعضای هیأت علمی این دانشکده ۵۷ نفر و تعداد دانشجویان کارشناسی ۷۶۹ نفر، کارشناسی ارشد ۶۰۵ نفر و دکتری ۸۱ نفر بوده که در مجموع ۱۴۵۵ دانشجو در دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند مشغول به فعالیت می‌باشند.
دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند دارای ۱۵ آزمایشگاه به ترتیب ذیل می‌باشد:
آزمایشگاه هیدرولیک و آبیاری، آزمایشگاه اصلاح نباتات، آزمایشگاه بیماری‌های گیاهی، آزمایشگاه بیوتکنولوژی، آزمایشگاه تحقیقاتی زراعت، آزمایشگاه تشریح و فیزیولوژی دام، آزمایشگاه تغذیه دام، آزمایشگاه حشره‌شناسی، آزمایشگاه خاک‌شناسی عمومی، آزمایشگاه شیمی خاک، آزمایشگاه شیمی عالی، آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر، آزمایشگاه فیزیولوژی باغبانی، آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی، آزمایشگاه مساحی و نقشه‌برداری و مکانیک خاک، آزمایشگاه گیاه‌شناسی
دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست
در سال ۱۳۹۱ از مجموعه دانشکده کشاورزی تفکیک گردید و اینک به عنوان دانشکده‌ای مستقل در پردیس امیرآباد مشغول فعالیت است. پردیس امیرآباد دارای کتابخانه، واحد رایانه، سالن آمفی تئاتر و واحد سمعی و بصری و نیز سالن سرپوشیده ورزشی بوده و اغلب کلاس‌های درسی آن به امکانات دیداری و شنیداری مجهز می‌باشد.
رشته منابع طبیعی - تکنولوژی مرتع و آبخیزداری در سال ۱۳۷۲ و رشته تکنولوژی محیط زیست در سال ۱۳۷۳ در سابقه آموزشی این دانشکده جدید الاتاسیس قابل ذکر است. با توجه به فراهم شدن امکانات آموزشی، آزمایشگاه‌ها و کادر علمی، شورای گسترش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با پذیرش دانشجوی روزانه و شبانه کارشناسی ناپیوسته محیط زیست در سال ۱۳۸۵، رشته کارشناسی پیوسته محیط زیست در سال ۱۳۸۹، رشته کارشناسی ارشد محیط زیست در دو گرایش آلودگی‌های محیط زیست و ارزیابی و آمایش سرزمین در سال ۱۳۸۷، رشته کارشناسی ارشد مرتعداری در سال ۱۳۹۰ و رشته کارشناسی ارشد آبخیزداری در سال ۱۳۹۳ موافقت نمود.
وجود واحد‌های کارگاهی و آزمایشگاهی مجهز به تجهیزات پیشرفته، فرصت مناسبی را فراهم آورده تا دانشجویان با گذراندن واحد‌های عملی و نظری تخصصی و انجام پروژه‌های پژوهشی و تحقیقاتی بر غنای علمی خویش بیفزایند. بر این اساس شورای گسترش آموزش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۹۵ با پذیرش دانشجوی دکتری محیط زیست گرایش آلودگی‌های محیط زیست در این دانشکده موافقت نموده است.
دانشجویان سایر واحد‌های دانشگاهی نیز با انجام مراحل اداری مربوطه، امکان استفاده از خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز برای انجام پایان نامه‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی را خواهند داشت.
دانشجویان سایر واحد‌های دانشگاهی نیز با انجام مراحل اداری مربوطه، امکان استفاده از خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز برای انجام پایان نامه‌های مقاطع تحصیلات تکمیلی را خواهند داشت.
دانشکده مهندسی
در سال ۱۳۶۷ تحت عنوان آموزشکده فنی تاسیس و در سال ۱۳۶۸ با پذیرش دانشجو در رشته کاردانی الکترونیک آغاز به کار نمود و سرانجام در سال ۱۳۸۲ و در راستای اصلاح طرح جامع دانشگاه بیرجند مصوب دفتر امور آموزش عالی سازمان مدیریت این دانشکده به دانشکده مهندسی تغییر نام پیدا کرد.
دانشکده مهندسی به لحاظ تجهیزات و تنوع کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها از توانایی بالایی برخوردار بوده و بخش عمده‌ای از این امکانات قابل استفاده در انجام طرح‌های پژوهشی در زمینه‌های مختلف صنعت، معدن و کشاورزی می‌باشند. توسعه رشته‌های موجود به لحاظ کیفی، ایجاد سایر رشته‌های مادر مهندسی مورد نیاز منطقه از قبیل مهندسی شیمی، صنایع و مواد در مقاطع تحصیلات تکمیلی و ایجاد گروه‌های پژوهشی کاربردی از اهداف اساسی دانشکده مهندسی دانشگاه بیرجند می‌باشد.
این دانشکده با دارا بودن ۱۹ آزمایشگاه و ۳ گروه «عمران، معدن و مکانیک» به فعالیت‌های علمی و آموزشی خود ادامه می‌دهد.
دانشکده برق و کامپیوتر
این دانشکده به عنوان گسترده‌ترین و مجهز‌ترین واحد آموزشی و پژوهشی استان خراسان جنوبی در حوزه تخصصی مهندسی برق، با همکاری بیش از ۳۰ عضو هیئت علمی تمام وقت و جمعی از مهندسین از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های کارآمد، در توسعه علمی کشور عزیزمان نقش آفرینی نموده و تاکنون دانش آموختگان فراوانی را تربیت کرده است.
در حال حاضر در این دانشکده قریب به ۱۰۰۰ دانشجو در دوره‌های کارشناسی الکترونیک، مخابرات، کنترل، قدرت، نرم افزار، سخت افزار کامپیوتر و فن آوری اطلاعات و حدود ۱۷۰ دانشجوی تحصیلات تکمیلی در تمامی گرایش‌های مختلف مهندسی برق، شامل الکترونیک، مخابرات سیستم، کنترل و قدرت، مشغول به تحصیل هستند. در حوزه پژوهشی نیز، فعالیت اساتید دانشکده به همراه دانشجویان تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری، موضوعات متنوعی از شاخه‌های مختلف مهندسی برق را در برمیگیرد.
دانشکده هنر
در ایام الله دهه فجر سال ۱۳۸۱ با پذیرش ۳۵ دانشجو در رشته کاردانی باستان شناسی در یکی از ساختمان‌های تاریخی، فرهنگی و هنری بیرجند (باغ و عمارت اکبریه) افتتاح و فعالیت آموزشی و پژوهشی خود را آغاز نمود. دانشکده هنر در سال ۱۳۸۴ به مجموعه پردیس دانشگاه بیرجند انتقال یافت و درسال ۱۳۸۶ با جذب دانشجو در دو رشته کارشناسی فرش و کارشناسی صنایع دستی به سه رشته آموزشی ارتقا یافت.
در حال حاضر دانشکده هنر از ۱۵ عضو هیات علمی در چهار رشته باستان شناسی (کارشناسی و کارشناسی ارشد)، کارشناسی فرش، کارشناسی صنایع دستی و کارشناسی هنر اسلامی برخوردار است. این دانشکده در طول مدت تاسیس با برگزاری ۳ همایش ملی با عنوان هنر اسلامی و باستان شناسی فعالیت‌های چشمگیری در زمینه‌های پژوهشی داشته و همچنین بر اساس مصوبه کمیسیون نشریات علمی وزارت علوم تحقیقات و فناوری طی نامه شماره ۳/۱۸/۹۴۷۹۶ مورخ ۲۶/۶/۹۲ با تاسیس نشریه «نگارینه هنر اسلامی» با درجه «علمی - ترویجی» دراین دانشکده موافقت نمود. بر این اساس نشریه علمی نگارینه هنر اسلامی به صورت فصلنامه با موضوعات مختلف هنر و به ویژه هنر اسلامی از این پس در دانشکده هنر دانشگاه بیرجند تدوین و منتشر می‌گردد.
دانشکده هنر با ۱۶ عضو هیات علمی در ۴ گروه «باستان شناسی، صنایع دستی، فرش و هنر اسلامی» به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
دانشکده‌های اقماری
دانشکده فنی فردوس
در سال ۱۳۸۶ موافق اصولی جهت ایجاد آموزشکده فنی فردوس اخذ گردید و در ادامه، شورای گسترش آموزش عالی در سال ۱۳۸۷ با پذیرش دانشجو در دوره کاردانی فنی موافقت قطعی به عمل آمد و نهایتاً در سال ۱۳۸۹ دو رشتهٔ کاردانی پیوسته الکترونیک برق صنعتی و کاردانی فنی برق الکترونیک در فردوس راه اندازی شد.
در سال ۱۳۹۰ با ارتقای سازمانی آموزشکده فنی فردوس به دانشکده فنی موافقت قطعی گردید و در همان سال موافقت نامهٔ کمک به ساخت دانشکده با معاونت برنامه ریزی استانداری مبادله گردیده و با ردیف مستقل بودجهٔ این دانشکده در سال ۹۱ نیز موافقت شد.
دانشکده فنی فردوس فعلاً در ساختمانی که به طور موقت واگذار شده در حال فعالیت می‌باشد و از سال ۱۳۹۰ موفق به گشایش پژوهشکده‌ای با عنوان (قنات) گردیده و اینک دارای سه گروه پژوهشی «اقتصاد قنات»، «آبخیزداری و احیای قنات» و نیز «هیدرولیک قنات» می‌باشد. دانشکدهٔ مزبور دارای کتابخانه، کارگاه‌های رایانه و برق و نیز یک واحد تخصصی رایانه برای دانشجویان می‌باشد.
دانشکده فنی فردوس فعلاً در ساختمانی که به طور موقت واگذار شده در حال فعالیت می‌باشد و از سال ۱۳۹۰ موفق به گشایش پژوهشکده‌ای با عنوان (قنات) گردیده و اینک دارای سه گروه پژوهشی «اقتصاد قنات»، «آبخیزداری و احیای قنات» و نیز «هیدرولیک قنات» می‌باشد. دانشکدهٔ مزبور دارای کتابخانه، کارگاه‌های رایانه و برق و نیز یک واحد تخصصی رایانه برای دانشجویان می‌باشد.
این دانشکده با ۱۱ عضو هیات علمی، ۳ گروه (کامپیوتر، برق و عمران-اجرایی) و ۱۰ کارگاه تخصصی در حال فعالیت می‌باشد.
دانشکده کشاورزی سرایان
این دانشکده در سال ۱۳۸۸ زیر نظر دانشگاه بیرجند تاسیس و در بهمن سال ۸۸ در سه رشته مهندسی زراعت و اصلاح نباتات، مهندسی منابع طبیعی محیط زیست و مهندسی مرتع و آبخیزداری در مقطع کارشناسی اقدام به جذب دانشجو نمود. در حال حاظر ۳۵۰ دانشجو و ۷ عضو هیئت علمی در این دانشکده مشغول به فعالیت می‌باشند.
کلاس‌های آموزشی با امکانات سمعی و بصری، کارگاه‌های آموزشی و مزرعه آب و امکانات کشت و کار (تراکتور و ادوات کشاورزی روز)، ۱۴ مورد آزمایشگاه‌های تخصصی و مجهز، کارگاه‌های کامپیوتر مجهز به اینترنت پر سرعت، مجموعه خوابگاهی مجهز به امکاناتی چون سلف سرویس، اینترنت، سرویس ایاب و ذهاب عمومی رایگان، کتابخانه تخصصی مجهز به سیستم search، فضا‌های ورزشی و استخر شنا از جمله امکانات این دانشکده است.
آموزشکده کشاورزی سربیشه
این آموزشکده در سال تحصیلی ۱۳۹۰ با پذیرش ۱۲۰ دانشجو در دو رشته تحصیلی کاردانی تکنولوژی آبیاری و تکنولوژی تولیدات دامی موقتاً در محل ساختمان اداره ترویج کشاورزی شهرستان، فعالیت آموزشی خود را آغاز نمود و در آینده نزدیک به محل ساختمان جدید این آموزشکده با امکانات و فضای آموزشی مطلوب نقل مکان می‌کند این آموزشکده در حال حاضر با همکاری ۱ مربی و ۴ کارشناس، مجموعاً تعداد ۵۰ دانشجو در دوره کاردانی شامل ۴۷ روزانه و ۳ شبانه در ۲ رشته تحصیلی تربیت می‌کند.
آموزشکده معدن نهبندان
این آموزشکده با دارا بودن آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های تخصصی و هرساله با جذب دانشجو در رشته معدن و در شهرستان نهبندان مشغول به فعالیت علمی و پژوهشی می‌باشد.
ارسال نظرات