بهروز افخمی: در «هفت» احساس پوچی می‌کردم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، بهروز افخمی عصر روز چهارشنبه ۱۲ دی در حاشیه نهمین جشنواره سینمایی فیلم «عمار» که در سینما فلسطین برگزار می‌شود به سخنرانی پرداخت.

وی در این نشست که با موضوع تأثیر جشنواره‌های خارجی بر سینمای ایران برگزار شد، گفت: تأثیر جشنواره‌های خارجی را باید طی دوره‌های ۱۰ ساله بررسی کرد به طور مثال دهه اول انقلاب را بین سال ۶۰ تا ۷۰ حساب کنیم که در آن دهه جشنواره‌های خارجی برای ما خوب بود و حتی در سیاستگذاری ما هم نقش داشت. در آن زمان حضور فیلم‌های ایرانی در این جشنواره‌ها نشان می‌داد که فیلم‌های ما علیرغم انقلابی که در کشور رخ داده است سفارشی نیست و می‌توانست ویترینی برای وزارت خارجه باشد تا تصویر دیگر کشورها را از ما تصحیح کند.

به گفته وی، این فیلم‌ها توانست تصویر یک کشور وحشت زده از جنگ را به شکلی آبرومند نمایش دهد.

وی با اشاره به تأثیر این جشنواره‌ها در دهه‌های بعد عنوان کرد: به تدریج فیلمسازان فهمیدند چه انتظاراتی از آنها در جشنواره‌های خارجی وجود دارد و فرش قرمز و شهرت در خارج به چه معناست. در دهه‌های بعد فیلمسازان با پولدار شدن و آشنا شدن با صحنه‌های موفقیت جهانی به تدریج برای پیچیدن به راست، چپ می‌کردند.

این کارگردان سینما با بیان اینکه در دهه‌های بعد مسائل فیلمسازان تغییر کرد، گفت: بعدها فیلم‌هایی ساخته شد درباره آدم‌هایی که معلوم نیست کجا زندگی می‌کنند و از کدام طبقه هستند. گاهی این مدل از فیلم به صورت دستورالعمل و پروتکل از طرف جشنواره خارجی گفته می‌شد و به طور مثال فیلمساز را به حاشیه جشنواره کن می‌بردند و به او می‌گفتند در چه صورت فیلمش می‌تواند جازه بگیرد.

وی با تاکید بر اینکه در سال‌های اخیر جشنواره‌های خارجی کمتر تأثیرگذار بوده‌اند و فیلمسازان ما راه خود را پیدا کرده‌اند، تاکید کرد: به تازگی جشنواره‌های خارجی دست از سر سینمای ایران برداشته‌اند و برای همین است که مردم هم بیشتر سینما می‌روند.

افخمی برخورد جشنواره‌های داخلی با فیلم‌ها را نیز اینگونه توصیف کرد: فیلمی مثل لاتاری با تهدید برای تولید مواجه شد و حتی به تهیه کننده و کارگردان گفتند در جشنواره فجر توجهی به شما نمی‌شود و همینطور هم شد. اگر می‌توانستند جلوی ساخت فیلمی مثل به وقت شام را می‌گرفتند از سوی دیگر فیلمی مثل مغزهای کوچک زنگ زده با یک پایان تحمیلی ابتر شده است و با این حال باز هم روند قصه و پرداخت آن جذاب است.

وی در بخش دیگر این نشست درباره جشنواره فیلم عمار تصریح کرد: امیدوارم عمار شبیه جشنواره‌های دیگر نباشد و به وضعیت واقعی و موجود سینما در دنیا توجه کند. وضعیت موجود این است که سینمای هالیوود که توسط اسرائیل حمایت می‌شود در حال نابودی است. باید بین سینمای هالیوود و سینمای آمریکا تفکیک قائل شد و با در نظر گرفتن این تفکیک باید گفت
موضوعات در سینمای آمریکا به شدت سانسور می‌شود و آمریکا نمی‌تواند سراغ فیلم‌های ضدجنگی برود که در دهه ۷۰ می‌ساخت.

افخمی درباره توجه شورای پروانه ساخت به فیلم‌های سینمایی عنوان کرد: در حال حاضر شورای پروانه ساخت با فیلم‌هایی که انقلابی‌تر هستند بیشتر مخالفت می‌کند و فیلم‌های اجتماعی متعلق به مردم بالاتر از ونک راحت تر ساخته می‌شود.

وی با اشاره به اینکه اعتبار برخی جشنواره‌های خارجی در حال کاهش است، عنوان کرد: مشخص بود که اسکار دوم که به فیلم «فروشنده» تعلق گرفت از لج ترامپ بود. با این حال اگر در خلوت فکر کنید این سوال طرح می‌شود که واقعاً این فیلم در حد اسکار بود یا خیر؟

این کارگردان در پاسخ به پرسشی درباره نرفتنش به «هفت» بیان کرد: من در همان زمان می‌خواستم هفت را به صورت تولیدی و آموزشی اجرا کنم اما به دلیل افزایش تماشاگران سراغ برنامه زنده رفتم. بعد از آن موقعیت‌هایی پیش آمد که همه فکر کردند من فردی جنجالی هستم ولی اینگونه نیست و دیگران کاری می‌کنند که من عصبانی شوم و حرفی بزنم که جنجال شود. حتی در شرایطی که همه فکر می‌کردند من باید با مخاطب ۱۵ یا ۲۰ میلیون خیلی خوشحال باشم ولی احساس پوچی می‌کردم و وقتی سر برنامه می‌رفتم احساس می‌کردم برنامه به فیلمی تبدیل شده که زیادی کش آمده است و در این شرایط می‌خواهید خودکشی کنید.

کارگردان فیلم «عروس» در بخشی دیگر با اشاره به اینکه در «هفت» چه نگاهی نسبت به کمدی داشته است، یادآور شد: شوخی تند زننده چه اشکالی دارد؟ برخی می‌گویند بچه این شوخی‌ها را یاد می‌گیرد، اما بچه‌ها اگر فحش ناموسی را از پدر و مادر یاد نگرفته باشند سال اول دبستان حتماً یاد می‌گیرند.

وی با اشاره به سخن و هشدار فراستی در برنامه شبکه شما نسبت به فیلم‌های کمدی گفت: به نظرم حرف خود فراستی و هشدار وی بی معنا بود، سینمای کمدی مبتذل چه ایرادی دارد. فراستی فکر می‌کرد این فیلم‌ها با نوعی توطئه در حال ساخت است تا ارزش‌های انقلاب را نابود کند اما مردم می‌فهمند و فیلم جدی را جدی می‌گیرند و فیلم کمدی را کمدی می‌بینند. مردم ایران فرهنگ دارند و اینگونه نیست که با فیلم کمدی بتوان ارزش‌های مردم سست کرد.

وی تاکید کرد: ممنوعیتی و حتی هشدار در حدی که مسعود فراستی در آن برنامه مطرح کرد، وجود ندارد. هشدار فراستی درباره فیلم‌های کمدی مبتذل به دستگاه‌ها بود نه مردم چون آنها که می‌خواهند ببینند همچنان می‌بینند و آنها هم که نمی‌بینند به این هشدارها نیاز ندارند. فراستی حتی یک بار درباره «ابد و یک روز» گفت برای امنیت ملی خطرناک است؛ این لحن اغراق آمیز است و به آدمی مربوط می‌شود که سینما را زیادی جدی می‌گیرد.

این مجری برنامه‌های سینمایی تلویزیون در پایان بیان کرد: تشویق سانسور چه برای فیلم‌های کمدی باشد و چه برای فیلم‌های عبوس فیلسوف نما در هر دو صورت اشتباه است.