عملکرد «جنبش عدالتخواه دانشجویی» زیر ذره‌بین/ به دنبال فعالیت‌های عقلانی و کاهش هزینه‌های عدالتخواهی هستیم

 

عملکرد شما در طی نیم سال اول تحصیلی که گذشت چگونه بود و چه فعالیت‌هایی و با چه رویکردی در اتحادیه جنبش عدالتخواه انجام دادید؟
جنبش عدالتخواه به چند مسئله کلیدی کشور که به نوعی خاصیت زیربنایی نیز دارند در نیم سال اولِ مسئولیت این شورا ورود کرده‌است، مسائلی که با حل شدن آن‌ها تبعا تعداد دیگری از مشکلات داخل نظام نیز حل خواهد شد. مانند مسئله رسانه ملی و ساختار کلی صدا و سیما که جنبش عدالتخواه دانشجویی سعی داشت به نحوی تخصصی ایرادات خود را بیان کند و این نگاه به صورتی بود که کنش‌ها صرفا موضع‌گیری نباشد.

جنبش عدالتخواه در موضع‌گیری‌ها به این مسئله توجه داشته‌است که پختگی کافی را لحاظ کند و بررسی کامل عملکرد را در کنار ورود به مسئله با تخصص حداقلی خود اعضای این اتحادیه داشته باشد و مطابق بر بیانات رهبری یک موضع‌گیری دقیق و همراه با استدلال ارائه کند. علاوه بر آن نکات تخصصی و قابل اجرایی هم به نهاد مربوطه پیشنهاد داد تا در روند این موضع‌گیری پختگی و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشی، جنبش عدالتخواه سعی داشته‌است که موضع‌گیری‌ها شفاف و همراه با بررسی کامل عملکرد و به انضمام یک سری پیشنهاد کاربردی باشد به نحوی که پنجاه درصد این عملکرد انتقاد بود و نیم دیگر موضع گیری با ارائه پیشنهادها و ایده‌های متقن و اصولی که به روند بهبود و اصلاح وضعیت کمک می‌کرد همراه بوده‌است.

 

 

موضوع اولیه جنبش عدالتخواه در قضیه ده ونک، نگاه به وضعیت ۹۰ خانواری است که شرایط سختی را متحمل شده بودند. اما موضوع کلان‌تر و مهم‌تری که دغدغه جنبش عدالتخواه بوده‌است، چگونگی نفوذ یک نهاد است که برای عملی کردن خواسته خود از قدرت و نفوذش در قوه قضائیه، ناجا و دولت استفاده کرده بود و به خاطر نفوذی که داشت یک روند کار اداری و گرفتن مجوز و حکم را که به طور عادی قریب به یک سال به طول می‌انجامد را در بازه زمانی چند هفته‌ای با توجه به همان نفوذ و اعمال قدرت خود به نتیجه می‌رسانند؛ و آن هم نه یک حکم بلکه ۹۰ حکم را اخذ می‌کنند.

نگاه اصلی جنبش عدالتخواه به مسئله ده ونک این بوده که یک دانشگاه چگونه و در چه ساختاری توانسته به این شکل و ابعاد، قدرت و نفوذ کسب کند و حتی بیشتر از وزارت علوم اعمال قدرت کند.

طبق همین رویکرد ما به نسبت ظلم‌هایی که به قشری از جامع تحمیل می‌شد و بعضا با اعمال زور و قدرت حقوق عادی و شهروندی آن‌ها را زیر پا قرار می‌دادند رسیدگی می‌کردیم و در کنار آن‌ها به مسائل ریشه‌ایی و اساسی نیز دقیق می‌شدیم و ریشه یابی می‌کردیم.

موضوع دیگری که جنبش عدالتخواه دانشجویی به شکل خاص به آن ورود کرد مسئله FATF بود به گونه‌ای که موج اعتراض تشکل‌های دانشجویی از طرف این جنبش شکل گرفت و اولین تشکلی که اقدام به بررسی این مسئله در سطح دانشجویی کرد دفتر جنبش عدالتخواه در دانشگاه شیراز بود که نسبت به این لایحه و اعتراض به ارتباط با اروپا اقداماتی را انجام داد و همین جریان منجر به این شد که ۱۶ تشکل دانشجویی شیراز پویش تجربه اعتماد را راه اندازی کنند و حتی بعد از خروج ترامپ از برجام تجمعی را هم مقابل دفتر نمایندگی وزارت خارجه در شیراز برگزار کنند. در هر حال بعد از این اقدامات بود که بقیه تشکل‌ها و البته رسانه‌ها حساسیت به خرج دادند و شروع به اعلام موضع کردند و در کنار آن‌ها نیز در تهران، بوشهر، کرمان و مشهد نیز تجمعاتی شکل گرفت.

موضعی که جنبش عدالتخواه دانشجویی نسبت به FATF و بعد از آن نسبت به CFT و پالرمو داشته یک موضع گیری صرف نبوده بلکه هدف اعلام موضع شفاف و تخصصی همراه با جریان سازی در بین تشکل‌ها و حتی مسئولان کشور و رسانه‌ها بوده است.

 

مسئله بعدی که جنبش عدالتخواه به آن ورود کرد بحث خصوصی‌سازی بود و بنابر همان نظام عملی که برای موضع گیری نسبت به رسانه ملی داشت بر دیگر مباحث مانند خصوصی‌سازی، ده ونک، بنیاد مستضعفین، لوایح استصوابی مجلس و ... نیز داشته‌است.

موضعی که ما نسبت به وضع کنونی اقتصاد، بیکاری‌ها، ورشکسته شدن کارخانه‌ها، نوسانات قیمت در بازار و دیگر مشکلات و معضلات جامعه داشتیم همگی بر می‌گردد به چارچوب و برنامه‌ریزی ناقصی که دولت‌ها از اول انقلاب نسبت به خصوصی‌سازی داشته اند. نتیجه یک بررسی دقیقی که ما نسبت به وضعیت بعضی از کارخانه‌ها مانند آلومینیوم هرمزگان، هپکو اراک، نیشکر هفت تپه و دیگر کارخانه‌های تعطیل شده داشتیم، این بود که یک نظام خصوصی‌سازی افسارگسیخته در کشور حاکم است و واگذاری‌های غیر شفاف و غیراصولی را انجام می‌دهد. در واقع این سیاست رهاسازی کارخانه‌ها و دیگر بخش‌های واگذار شده به بخش خصوصی به گونه‌ای بوده که دولت و حتی سازمان خصوصی‌سازی بعد از واگذاری هیچ رسیدگی و بازرسی جهت نظارت بر حقوق کارگران و وضعیت کارخانه‌ها انجام نمی‌دادند و بعضا نیز با شکل گرفتن مفاسد اقتصادی نه تنها مفاسد بررسی نمی‌شوند بلکه چشم پوشی هم صورت می‌گیرد.

جنبش عدالتخواه دانشجویی با ورود به مسئله واگذاری‌ها به صورت تخصصی در جمع کارگران و معترضین حضور پیدا می‌کردیم تا در مرحله اول موضع خود را اعلام کنیم و آن را نیز به گوش مسئولان برسانیم تا جلوی مفاسد و حقوقی که از کارگران تضییع می‌شود را بگیریم با این وجود جلسات متعددی هم با مسئولین مختلف برگزار کردیم و بعد از مشاهده عملکرد آن‌ها به این نتیجه رسیدیم که تجمعی را که چند هفته قبل برگزار شد را مقابل سازمان خصوصی سازی برگزار کنیم. قطعا بعد از این نیز ما از طریق نمایندگان و دیگر مسئولان پیگیر این مطالبات هستیم.

همچنین ما با بررسی احکام قضائی که از اول انقلاب صادر شده بود و دستورالعمل‌هایی که امام خمینی و رهبر انقلاب به بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد پانزده خرداد ارجاع داده بودند به چند نکته ابهام آمیز رسیدیم و بنابر مستنداتی که به دست آورده بودیم از این نهاد‌ها درخواست کردیم تا در مورد اموال مصادره شده و محوله به اشخاص حقیقی و حقوقی که در اختیار آنهاست شفاف سازی کنند؛.البته جنبش عدالتخواه دانشجویی نسبت به اینکه متخلفین از کدام جبهه سیاسی هستند و از چه جریانی حمایت می‌شوند هیچ نگاه سیاسی نداشت. بنابراین هر تخلفی را که در این رابطه صورت بگیرد خارج از تقسیم بندی‌های سیاسی رسیدگی خواهیم‌کرد.
فعالیت جدیدی که جنبش عدالتخواه دانشجویی انجام داد حمایت و تشویق‌های تلویحی از افرادی بود که جهت حمایت از جبهه مقاومت، در مسابقات ورزشی اسرائیل را به رسمیت نشناختند و در مقابل نماینده این کشور به میدان نرفتند. جنبش عدالتخواه دانشجویی، برخلاف جو رسانه‌ایی نامناسبی که صرفا به توبیخ افرادی که در مقابل رژیم صهیونیستی بازی کردند می‌پردازد به نوبه خود از ورزشکاران ایرانی که در مقابل ورزشکاران اسرائیلی به میدان نرفتند حمایت کرد.

 

جنبش عدالتخواه چه برنامه‌ای برای نیمسال آینده دارد و  کدام خط مشی را ادامه خواهد داد؟
برنامه جنبش عدالتخواه در ترم آینده ادامه پیگیری‌ها در خصوص لوایح مجلس، اصلاح قانون انتخابات مجلس، برنامه اتاق بازرگانی، رسیدگی وضعیت ویلا‌های لواسان، کوه خواری‌ها و تخلف‌های آن و بررسی کمیسیون ماده ۱۰۰ خواهد بود.

مسئله دیگری که باید رسیدگی کنیم در خصوص مسئله شفافیت می‌باشد که قصد داریم از بررسی مصادیق و تخلفات به یک جمع‌بندی کلی دست پیدا کنیم تا این مسئله مهم که از دهه‌های اول انقلاب دغدغه بیشتر تشکل‌های دانشجویی بوده‌است را حل کنیم.

همیشه به صورت عادی موضع‌گیری‌ها و وارد کردن انتقادات و نقد‌ها به هر شخص حقیقی و حقوقی متحمل یک‌سری هزینه می‌شود و این در هر مقطع تاریخی و سیاسی و در هر نوع نگاهی لاجرم هزینه‌هایی را برای فرد منتقد و معترض ایجاد می‌کند.  طبعا اعتراض به یک قدرت یا فرد و نهادی که نقطه مقابل و جریان روبه‌رو است منجر به اعمال قدرت و صرف هزینه توسط فرد معترض خواهد بود و ما نیز آگاه هستیم که فعالیت‌های عدالتخواهانه هزینه‌ساز خواهد بود و برای احقاق یک تفکر و آرمان طبعا این مسئله وجود دارد، ولی باید این هزینه منطقی باشد و در چهارچوب عقلانیت، در حالی که هیچ کاری بدون صرف هزینه نمی‌باشد و البته نباید این هزینه‌ها سد راه برای ادامه فعالیت‌ها باشد.

 

البته این نکته هم وجود دارد که هیچ الزامی در هزینه دادن در روند عدالتخواه وجود ندارد و جنبش عدالتخواه به هیچ وجه اصالت فعالیت‌های خودش را قائل بر هزینه دادن نمی‌بیند و همیشه به فعالیت عقلانی و کاهش هزینه‌ها اهتمام داشته‌است.

 

تفاوت دفتر جنبش عدالتخواه با دیگر تشکل‌ها در چیست و این تفاوت را مثبت یا منفی ارزیابی می‌کنید؟
دیدگاه اصلی جنبش عدالتخواه در مقایسه با دیگر تشکل‌ها،  عدم وابستگی به نهاد‌های قدرت می‌باشد. توصیه ما به تمامی تشکل‌های دانشجویی، مردمی و رسانه‌ها این است که استقلال و عدم وابستگی خود را برای تاثیرگذاری بیشتر و نوسان نداشتن مواضع حفظ کنند، چون در مسئله عدم وابستگی اولویت اول در داشتن استقلال فکری و تحلیلی می‌باشد؛ به این شکل که اگر جنبش عدالتخواه در روند تحلیل، موضع‌گیری و تفکر خود استقلال نداشته باشد و تاثیر پذیر به نسبت جریانات مختلف صاحب قدرت باشد تاثیرگذاری و اعتماد خود را به نسبت جامعه از دست خواهد داد. پس به‌طور کلی استقلال فکری و تحلیلی جزو ماهیت‌های جنبش دانشجویی و به‌طور خاص جنبش عدالتخواه دانشجویی است که با مسئله عدالت و شفاف‌سازی تعارض منافع دارد.

نگاه نوینی که جنبش عدالتخواه به نسبت دیگر تشکل‌ها دارد نگاه صرف تشکیلاتی نیست و قصد بر جریان‌سازی در جامعه دانشگاهی و عمومی دارد و ضمن رویکرد تشکیلاتی خودش نگاه جریانی و گفتمانی نیز به مسائل و جامعه دارد.

مسئله بعدی در خصوص عدم وابستگی تشکل‌ها متوجه مسائل مالی می‌شود. معتقدم اخذ رانت‌ها و امتیازات مختلف توسط تشکل‌ها عدم وابستگی صداقت، حریت و استقلال تشکیلات را زیر سوال می‌برد. در هر حال یکی از دلایل تاثیرگذار بودن جنبش عدالتخواه در جامعه همین عدم وابستگی به نهاد‌ها و سازمان‌های مختلف است.