گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، آیتالله خامنهای در دیدار اخیر مردم قم در ذیل تبیین مسأله افول آمریکا، به ظهور نظام اسلامی ایران و به سبب آن ایجاد تَرَک در قدرت ظاهری استکبار اشاره کردند و فرمودند:«در این چهل سال، این تَرَک دائم دارد عمیقتر میشود، ثروتمندترین دولتهای دنیا، امروز مقروضترین و گرفتارترینِ دولتهای دنیا است؛ اینها شوخی است؟ اینها همان نکاتی است که جوانهای ما باید روی آنها متمرکز بشوند.بحث صفبندی زبانیِ این مسئول و آن مسئول نیست؛ بحث هویّتها است، بحث حرکتها است، بحث آرمانها و آیندهها است.»
ایشان همچنین پیشتر در دیدار جمعی از دانشآموزان و دانشجویان در روز۱۲ آبانماه ۹۷ به مناسبت «روز ملی مبارزه با استکبار جهانی» نیز به این موضوع اشاره داشتند و فرمودند"آمریکا امروز 15 تریلیون دلار بدهکار است؛ رقم، رقمی افسانهای است؛ 15 تریلیون دلار بدهکاری آمریکا است!
قریب به 800 میلیارد دلار کسری بودجه آمریکا است در همین سال جاری؛ یعنی اینها درواقع عقبماندگیهای اقتصادی است. حالا با زرقوبرق، با شعار، با حرفهای گوناگون، با ظاهرسازیها روی اینها را میپوشانند امّا واقعیّتهای آمریکا این است؛ این قدرت سخت آمریکا است."
اما آیتالله خامنهای ناظر به کدام حقایق در اقتصاد آمریکا، بدهی آمریکا را به عنوان عوامل فروپاشی آمریکا بیان میکند؟ این بدهی به کجا و ناشی از چیست؟
در جهت تبیین و توضیح این بیانات رهبر انقلاب به سراغ برخی استادان اقتصاد رفتهایم که با نظرات متفاوت آنها در زمینه بدهی آمریکا به عنوان یک عامل فروپاشی اقتصاد مواجه شدیم، برخی حتی داشتن بدهی را عامل قدرت و باعث پیشرفت نظام سرمایهداری و حتی اقتصاد ایران دانستهاند!
اما در این زمینه با یک دانشجوی رشته اقتصاد توسعه مواجه شدیم که قرائت و نظر متفاوتی با این استادان اقتصاد از بدهی آمریکا دارد و در این زمینه دلایل شنیدنی و متقنی را ارائه میکند. در گفتگوی زیر با این فعال دانشجویی به بررسی مشکل بحران بدهی آمریکا پرداختهایم که مشروح بخش چهارم این گفتگو در اختیار مخاطبان قرار میگیرد.
بجای واژه پول اعم از دلار، میتوان واژه بدهی را به کار برد
نزدیکترین مفهوم به پول رایج امروز را چه میدانید؟
بخش اعظم بدهیهای جهان امروز –تحت امپراطوری آمریکا- ناشی از خلق پول است که دقیقاً به معنای خلق بدهی است. جیمز ریکاردز استراتژیست مالی اتاق جنگ ارزی آمریکا در فصل هفتم کتاب «مرگ پول» بحثی کلیدی دارد.
او پس از استدلالات مبسوطی نتیجه میگیرد: «دلار یعنی پول. پول، نیز همان ارزش است و ارزش پول اعم از اسکناس و یا دیجیتال براساس اعتماد و اعتبار سیستم بانکی و دولت است.»
لذا ارزشمند بودن پول به پشتوانه طلا و یا فلزات گرانبها نیست بلکه صرفا به اعتبار مهر و امضای بانک مرکزی است و یک قرارداد است یعنی مابه ازای این پول خلق شده هیچ کالایی(اعم از طلا و ...) تولید نشده و در بخش واقعی اقتصاد اتفاقی نیفتاده است یعنی زمانی که دولت دست به خلق پول زده در واقع بدهی منتشر کرده است.
به این معنا که دولت آمریکا پول مورد نیاز خود را تایپ یا چاپ میکند پیش از آنکه تولیدی و یا کاری رقم زده باشد، این پول بدون پشتوانه بدهی دولت آمریکا به مردم و بانک مرکزی محسوب میشود.
وقتی گفته میشود که دولت آمریکا سالانه n تریلیون دلار خلق پول دارد یعنی هرکس در هر زمان واژه پول (به طور اعم دلار آمریکا) را دید میتواند به جای آن، کلمه «بدهی» را قرار دهد.
در این صورت با جهانی متفاوت مواجه خواهیم بود؛ جهانی در بدهی. بله مکانیسم اصلی خلق بدهی، خلق پول است.
آشفتگی مالی امروز ناشی از عدم درک تفاوت بین پول واقعی و پول رایج است
چرا در این آشفتگی مالی و پولی بسر میبریم؟
یکی از دلایلی که امروزه در آشفتگی مالی به سر میبریم این است که نه تنها مردم بلکه به جرات میتوان گفت نخبگان و مسئولان نیز تفاوت بین «پول واقعی، money» و «پول رایج امروز، currency» را درک نمیکنند .
Currency یا همان پول رایج امروز واسطه مبادله و واحدی برای شمارش است. این نوع پول در واقع قابل حمل، ماندگار، تقسیم پذیر و قابل معاوضه است؛ نظیر دلار، یورو و سایر ارزهای رایج کشورهای مختلف.
اما پول واقعی یا money علاوه بر تمام موارد ذکر شده برای پول رایج امروزی، در طول یک زمان طولانی ذخیره ارزش نیز محسوب میشود.
این پول لزوماً بایستی پشتوانه داشته باشد تا بتواند بدون نوسانات متداول، ارزش داراییها را در بلندمدت حفظ کند. چنین پولی در حال حاضر در سیستمهای رسمی جهانی وجود ندارد اما سابقاً که پولها مبتنی بر پشتوانه طلا منتشر میشدند و یا خودشان از جنس طلا بودند، مفهوم « money» وجود خارجی داشت.
دلیل تورم بالا، دلیل هزینههای بالای مسکن و دلیل افزایش قیمتها، سفتهبازی آنها با مسکن و چاپ بدون پشتوانه پول است.
شوک نیکسون آغازگر رواج پولهای بدون پشتوانه در قرن اخیر بود
چگونه روند چاپ پول بدون پشتوانه رواج پیدا کرد؟
پس از جنگ جهانی دوم در پیمان برتون وودز در سال 1945 دلار آمریکا ارز مشترک جهانی اعلام شد و دیگر کشورها از جمله اروپا طلاهای خود را به عنوان پشتوانه دلار در اختیار آمریکا گذاشتند.
اما پس از چند سال کشورهای اروپایی که متوجه سود سرشار ناشی از این سیستم پولی برای آمریکا شده بودند طلاهای خود را پس گرفتند.
ریچارد نیکسون رئیس جمهور آمریکا در سال 1971 اعلام کرد که ارتباط طلا و دلار قطع شده و از این پس دلار خودش پشتوانه خودش است لذا جدا کردن دلار از سیستم پشتوانه استاندارد طلا که ثبات دراز مدت قیمتها را تضمین میکرد، رقم خورد و بدون پشتوانه منتشر شد.
پول امروز یک پول بدون پشتوانه و فیات است
نظام پولی الان از چه مدلی پیروی میکند؟
پس از آنکه دلار از طلا جدا شد در جهان سیستم پولی فیات برقرار گردید که در آن پول فاقد ارزش ذاتی است. در مدل فیات که پول فاقد ارزش ذاتی است، سه ارز اصلی در جهان یعنی دلار آمریکا، پوند انگلیس و یوروی اتحادیه اروپا، این سهتا نه با پشتوانه طلا بلکه با فیات یعنی ارزش اعطایی بانک مرکزی و شرکتها میچرخند، یعنی کاملاً سیال و شناورند.
فیات واژهای لاتین به معنای پول اعتباری یا بدون پشتوانه است. ارزش این پول بر اساس قوانین و موازین مصوب دولت تعیین میشود یعنی ارزش اعتباری دارد و فی حد ذاته فاقد ارزش و بدون پشتوانه است، بدون ابزارهای قانونیِ پرداخت یا احکام استفاده از ابزار پرداخت در مالیاتها.
نیازمند ورود فقه به مبحث پول هستیم
ضرر این نوع پول تا چه اندازه است؟
این نوع پول بزرگترین دروغ و خطرناکترین روش برای چپاول ملتهاست، این پیچیدهترین نوع ربایی است که بشر تا بهحال با آن روبهرو بوده است.
جای این را دارد که اصلاً در فقه ما یک مبحث، یک باب کامل باز بشود به نام فیات، یعنی در فقه یک بابی باز بشود به نام باب فیات –نه کمپانی اتومبیلسازی فیات در ایتالیا، فیات از حیث پول بدون پشتوانهـ که الان در حال نابودی اقتصاد جهان است که صدای بزرگان اقتصاد جهان درآمده، در ایران هم از همین روش دارد استفاده میشود.
سازوکار عرضه پول کنونی در این کلاهبرداری جادویی به دو صورت است، یکی تعهدات پرداختی است که خزانه و بانک مرکزی باهم ردوبدل میکنند و یک سری هم ا عداد و ارقامی که بانکها در کامپیوترهاشان وارد میکنند و این تمام داستان عرضه پول ما است. چیزی نیست جز ذخایری از اعداد! که مقداری از آن چاپ شده و بیشترش هم تایپ شده چیز دیگری نیست.
آینده شناس آمریکایی: بدهی جهان ناشی از نظام لیبرال سرمایهداری است
از نظر شما بدهی در جهان چه حالتی پیدا خواهد کرد؟
بسیاری از اندیشمندان از جمله ریچارد واتسون – آیندهپژوه غربی- در کتاب «Future Files: A Brief History of the Next 50 Years» ، «پروندههای آینده؛ روایتی مختصر از ۵۰ سال پیش رو» بدهی را بهعنوان یک مگاترند جزو مشکلات بزرگ آینده جهان ناشی از نظام لیبرال سرمایهداری بیان میکند.
ریچارد واتسون آیندهشناس آمریکایی
همچنین کارشناسان متعدد آمریکایی از قبیل جیمز ریکاردز و کورتن، بارها نسبت به این مسأله هشدار دادهاند و احتمال وقوع بحران بدهی را بسیار زیاد دانستهاند.
ترندهای ریچارد واتسون در سال 2050 میلادی
به نظر میرسد مهمترین نکته آیندهپژوه مورد اشاره این است که طبق ادعا و پیشبینی مراکز تحقیقی آمریکا، نظام اقتصادی ایالات متحده در اثر سقوط دلار از بین خواهد رفت .
پیش بینی سقوط دلار در نقشه ترندهای ریچارد واتسون
بر پایه این پیشبینی، حباب دلار خواهد ترکید و اقتصاد آمریکا و بسیاری از کشورهای جهان را دستخوش بحران خواهد ساخت.
راهبرد ایران حذف دلار و ارتقای ارزش پول ملی است
برای دور ماندن از آسیبهای دلار راهکار ایران چیست؟
با توجه به این تحلیل و تحلیلهای مشابه، میتوان به عمق استراتژی و آیندهنگری رهبر انقلاب پی برد که در رهنمودهای مبتنی بر نظریه اقتصاد مقاومتی، بر کاستن از اتکا به دلار و ارتقای ارزش پول ملی تأکید مداوم دارند.
نظام مالی اسلامی راه نجات جهان از بدهی فزاینده است
آیا واتسون راه حلی هم برای نجات جهان از این بدهی فزاینده دارد؟
طبق اعتراف گروه آینده پژوهی واتسون سیستم جایگزین نظام فاسد مالی «لیبرالی» و راهحل نجات از بدهی «Debt» فراگیر به عنوان بلای جهانی، «نظام مالی اسلامی Islamic Finance» خواهد بود و آموزههای اقتصادی اسلام این پتانسیل را دارند که در سطح جهان مبنای نظام مالی قرار بگیرند چرا که اسلام اجازه نشر پول بدون پشتوانه و ربای کلان را نمیدهند.
واتسون نظام مالی اسلامی را راه نجات جهان از مگاترند بدهی میداند