مرور مطالبات رهبر انقلاب از اساتید دانشگاه در حوزه فرهنگ

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ ماه رمضان هرسال فرصتی است تا اقشار مختلف و اصناف مختلف با رهبری دیداری تازه کنند و به بیان نقطه نظرات خود درباره مسائل صنفی و فرهنگی مربوط به صنف خود ویا فراتر از صنف، به بیان چالش‌ها و مشکلات و راه حل‌های پیشنهادی برای مسائل روز جامعه بپردازند.

رهبری نیز در این گونه دیدار‌ها علاوه بر پاسخگویی به گفته‌های حضار، نکاتی را برای اجرا و رعایت به آن‌ها گوشزد می‌کند.

دیدار اساتید دانشگاه با رهبر معظم انقلاب یکی از این دیدارهاست، که اساتید به عنوان یکی از مهره‌های اصلی سازنده فضای دانشگاه و دانشجویی با رهبری به گفتگو می‌پردازند و هرسال رهبری مطالبات و نکات مورد توقع از آن‌ها را مطرح کرده و خواستار رسیدگی به آن‌ها می‌شوند.

نزدیکی دیدار رهبری با اساتید، در روز ۸ خرداد ماه سبب شد تا به بازخوانی نکاتی که رهبری در طی سال‌های ۹۱ الی ۹۷ به اساتید تأکید کرده اند بپردازیم، که برخی از این نکات به شرح زیر است.

۱- فرهنگ تلاش و مجاهدت برای جبهه‌ی حق باید در دانشگاه توسعه پیدا کند؛ فرهنگ معنویت و اخلاق، یا آنچنان که یکی از آقایان بیان کردند، هنر به معنای آزادگی، به معنای ســربلندی، به معنای ارزش؛ این فرهنگ باید در دانشگاه توسعه پیدا کند. در این مورد، نقش اساتید، نقش بسیار برجسته‌ای است؛ و این همان فرماندهی جنگ نرم است که من مکرر مطرح کردم و گفتم اساتید فرماندهان جنگ نرمند. (۲۲/۵/۹۱)

۲- پیشرفت‌ها خیلی خوب بوده، نکات مثبتی وجود دارد و نکات منفی‌ای هم وجود دارد که در گفتار‌ها غالبا بهاشاره به آن‌ها اکتفاء شد؛ پرداخته نشد. ما نقاط منفی داریم؛ هم در زمینه‌ی مدیریت‌های علمی، هم در زمینهی برنامه ریزی‌های گوناگون بر اساس دانشی که در دانشگاه تولید میشود، در سطح کشور، در سطح جامعه؛ باید این‌ها را برطرف کرد. مرجع برطرف کردن اینها، باز خود دانشگاه است؛ خود دانشگاه است که می‌تواند اثر بگذارد. امروز مسئولین کشور، وزرای کشور، مسئولین اجرائی و بسیاری از مسئولین غیر اجرائی در تقنین و قضا، فارغ التحصیل‌های دانشگاه‌ها هستند، عناصر دانشگاه‌ها هستند، اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها هستند. (۲۲/۵/۹۱)

مسئولیت خود در قبال تحوالت دنیا توجه کنید

۳-بنابراین وضع دنیا که در آستانهی یک تحول یا در حال یک تحول است، قابل انکار نیست؛ موقعیت ویژه‌ی کشور هم قابل انکار نیست. حاال اینجا یک سؤالی مطرح می‌شود. سؤال این است که آیا دانشگاه کشور - و نیز البته حوزه‌ی علمیه - در قبال این حوادثی که در دنیا دارد اتفاق میافتد، مسئولیتی دارد یا نه؟ من می‌خواهم شما اساتید محترم، دانشمندان محترم، نخبگان بزرگ کشور، این را مورد توجه قرار دهید. آیا در یک چنین شرائط به این اهمیت و حساسیت، دانشگاه یا حوزه میتوانند برای خودشان یک مسئولیتی تعریف نکنند و نقش تماشاچی داشته باشند؟ (۲۲/۵/۹۱)

 از پیشرفت علمی برای گسترش و نفوذ زبان فارسی استفاده شود

۴-از پیشرفت علمی در کشور برای گسترش و نفوذ زبان فارسی استفاده شود. زبان خیلی مهم است برادران و خواهران عزیز! اهمیت زبان ملی یک کشور برای خیلی‌ها هنوز دانسته و شناخته نیست. زبان فارسی باید گسترش پیدا کند. باید نفوذ فرهنگی زبان فارسی در سطح جهان روزبهروز بیشتر شود. فارسی بنویسید، فارسی واژهسازی کنید و اصطالح ایجاد کنید. کاری کنیم که در آینده، آن کسانی که از پیشرفت‌های علمی کشور ما استفاده میکنند، ناچار شوند بروند زبان فارسی را یاد بگیرند. این افتخاری نیست که ما بگوئیم حتما زبان علمی کشور ما فلان زبان خارجی است. زبان فارسی اینقدر ظرفیت و گنجایش دارد که دقیقترین و ظریفترین علوم و دانش‌ها می‌توانند با این زبان بیان شوند. (۱۵/۵/۹۲)

 محیط دانشگاه را کار اصلی خود بدانید

۵-استاد، محیط دانشگاه را کار اصلى خود و دلبستگى اصلى خود بداند؛ نه کار فرعی. حضور داشته باشد، نیازهاى علمى دانشجو را برطرف کند و در دانشگاه مکث داشته باشد، توقف کند، با دانشجو ارتباط برقرار بکند، صرف رفتن و یک اداى تکلیفى به نحو اجمالى انجام دادن و آمدن نباشد؛ این هم نکته ى. دیگرى است که عرض کردیم. وقت بگذارند اساتید؛ دلسوزانه با دانشجو برخورد کنند؛ این کار، دانشجو را هم به تلاش علمى وادار خواهد کرد، یعنى این موجب می‌شود که دانشجو رفتار استاد را در زمینهى پیگیرى کار علمى براى خودش الگو قرار بدهد و بهطور طبیعى تحت تأثیر قرار میگیرد. (۱۱/۴/۹۳)

 از جایگاه استادی برای تربیت دانشجویان استفاده کنید

۶-استاد جایگاه تأثیرگذارى در ذهن شاگردان خودش دارد؛ خاصیّت استادى این است؛ یعنى تفوّق علمى شما بر دانشجو و تعلیمى که به او می‌دهید، یک جایگاه اثرگذارى براى شما در ذهن او و در شخصیّت او بهوجود مىآورداستاد جایگاه تأثیرگذارى در ذهن شاگردان خودش دارد؛ خاصیّت استادى این است؛ یعنى تفوّق علمى شما بر دانشجو و تعلیمى که به او میدهید، یک جایگاه اثرگذارى براى شما در ذهن او و در شخصیّت او به وجود مى آورد. از این جایگاه براى تربیت دانشجویتان استفاده کنید. ما امروز نیازمندیم که جوانان ما خوش روحیّه، امیدوار، شجاع، داراى اعتمادبه نفس، داراى ایمان، داراى روحیّهى آیندهنگر، داراى روحیّهى خدمت باشند، احتیاج داریم. دانشجوى ما اینجور بار بیاید. (۱/۴/۹۳)

 از فضای معنوی رمضان برای تأثیر بیشتر روی دانشجو استفاده کنید

۷-فضاى رمضان، فضاى صفا و معنویّت و صدق و اخلاص است. از این فضا سعى کنیم حداکثر استفاده را بکنیم؛ هم در آنچه ارتباط قلبى ما با خدا است، این رابطهى معنوى را، رابطهى شخصى را با خداى متعال در این ایّام تقویت کنیم - که برترین و بزرگترین فایده و نفع براى هر انسانى، تقویت این رابطه است - هم براى زندگى جاوید ما و حیات اخروى ما، که زندگى واقعى آنجا است؛ هم براى آن مفید است، هم براى همین زندگى نقدِ حاضر ما مفید و اثربخش. علاوهى بر این، سعى کنیم از این فضاى معنویّت و صفا که در ماه رمضان در سطح جامعه عمومیّت دارد، براى ارتباطات صحیح و معنوى میان خودمان و دیگران استفاده کنیم و تصمیمهاى درست بگیریم، اقدامهاى درست بکنیم؛ خوشبینى را، اعتماد را، ایجاد محبّت را، خیرخواهى نسبت به یکدیگر را در ارتباطات خودمان دخالت بدهیم، و این بهره را از ماه رمضان ببریم که در روابط اجتماعى و روابط انسانى یک تلطیفى به وجود بیاوریم؛ و فضاى زندگى را، فضاى کشور را، یک فضاى نورانىترى بکنیم؛ این هم از عهده ى. یکایک ما برمىآید؛ شما که استاد هستید و داراى جایگاه علمى برترى هستید و طبعا بر روى محیط پیرامون خودتان - چه دانشجو و چه غیر دانشجو - میتوانید در این زمینه تأثیر بیشترى بگذارید. (۹۳/۴/۱۱)

 در بهره برداری از ظرفیت‌های کشور در مقابله با تحریم‌ها نقش آفرینی کنید

۸-یک ملتی، یک حرکتی، یک هویّتی بهوجود آمده است مبتنی بر منابعی و مبادیای درست نقطه‌ی مقابل مبادی نظام استکبار و نظام ظلم و انظلام؛ نمیخواهند این به جا یی برسد؛ ما در یکچنین موقعیّتی هستیم؛ ما در یکچنین جایگاهی هستیم. بایست حرکت بکنیم، باید تلاش کنیم. تحریم‌ها هم البتّه زحمت‌ها یی ایجاد میکند، امّا می‌تواند مانع پیشرفت نشود؛ (باید) از ظرفیّتهایمان استفاده کنیم؛ و شما اساتید در این زمینه نقش دارید؛ و وزارت علوم و وزارت‌های مربوط به مسئله‌ی دانش، نقش‌های اساسی و مهمّی دارند؛ این نقش‌ها را قدر بدانید و دنبال کنید و انشاءالله از خدای متعال هم کمک بخواهید. این آیهی شریفه را هم که دوستان خواندند -اِن تنصرُوا الله ینصرکم وَیثبِّت اقدامکم- این وعده‌ی بی تخلف الهی است. (۹۴/۴/۱۳)

۹-استاد فقط به معنای معلّم نیست، بلکه به معنای مربّی نیز هست؛ این یک راز طبیعیِ مکشوف برای همه است. کسی که ما از او چیزی یاد میگیریم و بابی از دانش را به روی ما باز میکند، بهطور طبیعی یک نفوذی در قلب ما و روح ما ایجاد میکند؛ میتوانیم بگوییم یک حالت تأثیرپذیری در متعلّم ایجاد می‌شود به برکت همین تعلیم؛ این یک فرصت بسیار بزرگ و استثنائی است. جوان‌ها یی که حاضر نیستند از نصیحت پدر و پدربزرگ و مادر و خانواده چیزی به گوش و به دل بگیرند و درعین حال یک حرف استاد و یک اشاره‌ی استاد در آن‌ها یک اثر عمیق میگذارد، کم نیستند. استاد اینجور است. بهطور طبیعی تعلیم با امکان تربیت همراه است؛ از این فرصت باید استفاده کرد. (۹۴/۴/۱۳)

 جوان انقلابی تربیت کنید

۱۰-مسئولین دانشگاه اعمّ از مدیران، مدیران ارشد، مدیران وزارتی تا استاد که داخل کلاس است و با دانشجو روبه رو است، وظیفهشان این است که در این مجموعهی چالشی دانشگاه، سعی کنند این چالش‌ها را هدایت کنند به سمت آن چیز‌ها یی که به مبانی انقلاب منتهی میشود، به هدف‌های انقلاب منتهی می‌شود؛ یعنی جوان را انقلابی بار بیاورند. در جمل‌های کوتاه: دانشگاه باید انقلابی باشد، دانشجو باید انقلابی باشد، دانشجو باید یک مسلمان مجاهد فیسبیلالله باشد؛ به این سمت باید هدایت بکنند. من گاهی البتّه گزارش‌ها یی دارم که عکس این را نشان میدهد؛ و من این را به آقایانی که اینجا تشریف دارند -مسئولان و مدیران آموزشعالی- عرض میکنم: شما‌ها خیلی مسئولید، خیلی باید مراقب باشید؛ مراقب باشید محیط دانشگاه یک جایگاهی نشود برای واگرا یی از انقلاب و مفاهیم انقلاب و ارزش‌های انقلاب، از تدیّن، از انقلابیگری، از یاد و نام امام بزرگوار؛ این جزو الزامات حتمی است. در دانشگاه ممکن است یک نفری یا یک جمعی، یک گرایشی داشته باشند که به تجزیه‌ی کشور منتهی میشود -این هست، این واقعیّت دارد؛ البتّه شما یی که در دانشگاه هستید، (بدانید) در بعضی از دانشگاه‌ها چنین چیزی هست؛ بنده خبر دارم- این گرایش‌ها قابل تأیید نیست، قابل حمایت نیست. گرایش‌ها یی وجود دارد که کشور را به سمت وابستگی سوق میدهد، باید با این‌ها همراهی نکرد؛ نمیخواهیم بگوییم با ضربوزور و کار امنیّتی و مانند اینها؛ نه، با همان کار خردمندانه، کار مدیرانه، کار طبیبانه بایستی با این قضایا برخورد کرد؛ بنابراین مسئلهی انقلابیگری و انضباط (مهم است). (۲۹ / ۰۳ / ۹۵)

 

لزوم درگیر شدن دانشگاه با مسائل کشور

۱۱- مشکلات امروز و فردای کشور باید عالمانه حل شود، زیرا مواجهه غیرعلمی و غیرمدبرانه با مشکلات موجب پیچیده و افزون شدن آنها خواهد شد. به عنوان نمونه در مسئله مهم اقتصاد که برخی معتقدند مشکلات آن ناشی از بعضی شیوه‌های مدیریتی ضعیف یا غلط است، دانشگاه باید با کار علمی و راهگشا ورود کند. چندین بار به مسئولان عالی‌رتبه دولتی توصیه کرده‌ام که دیدگاههای متنوع اساتید اقتصاد را جمع‌آوری و از آنها استفاده کنند، زیرا دیدن و شنیدن این نظرات راهگشاست.(۹۷/۳/۲۰)

 

امسال نیز طبق سنوات قبل دیدار رهبری با اساتید برگزار خواهد شد اما باید دید اساتید چقدر به بیانات رهبری در سالهای اخیر عمل کرده و می‌کنند؟