به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو، «عبدالباری عطوان» در بخش سخن سردبیر روزنامه فرامنطقه‌ای «رای الیوم» نوشت: این موضوع، که شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی طی یک فیلم مستند، که روز دوشنبه پخش خواهد شد، به مسئولیتش در قتل «جمال خاشقجی» روزنامه‌نگار در کنسولگری کشورش در استانبول در دوم اکتبر سال گذشته، اعتراف کرد بدون شک در وهله اول یک گام جسورانه است، ولی بعد از بررسی دقیق فیلم منتشر شده، شخص متوجه می‌شود که حقیقت کاملا متفاوت است و این اعتراف به دلیل اهمیتی که دارد نمودی از تلاش دیگری (از سوی بن‌سلمان) برای دور کردن خود از گام مهم‌تر، یعنی صدور فرمان قتل است. گزارش‌های سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا که به مکالمات و نوار‌های ضبط‌شده در کنسولگری عربستان سعودی دست یافته‌اند، حاکی از آن است که محمد بن‌سلمان شخصا دستور قتل را صادر کرده است.
شاهزاده بن‌سلمان با رد این موضوع، که او دستور قتل را صادر کرده است، تأکید می‌کند که هیچ نقشی در این جنایت ندارد. زمانی‌که از او پرسیده می‌شود که چگونه مسئولان و در راس آنها، سرلشکر «احمد عسیری» رئیس سازمان اطلاعات سعودی و مشاور «سعود القحطانی»، که از بارزترین نزدیکان به ولیعهد محسوب می‌شود، با یک هواپیمای اختصاصی دولتی استانبول را ترک می‌کنند، بن سلمان اظهار داشت که حدود ۳ میلیون کارمند سعودی وجود دارد که آنها خودشان تصمیم می‌گیرند؛ این بدان معناست که او از همه چیز اطلاع ندارد.
دادستان کل عربستان سعودی در جریان جلسه محاکمه محرمانه ۱۱ متهمی، که در ترور خاشقجی مشارکت داشتند، اعلام کرد که سرلشکر عسیری دستور داد خاشجقی را در صورت شکست تلاش‌ها برای بازگرداندنش به کشور بکُشند. ولی این روایت در واقع تلاشی برای سلب کردن مسئولیت قتل از ولیعهد سعودی است.
«مارتین اسمیت»، که این فیلم مستند را برای تلویزیون سراسری «بی‌بی‌اس» آمریکا تهیه کرده است، مایل بود تأکید کند که اعتراف شاهزاده بن‌سلمان به مسئولیتش در قتل خاشقجی از این حقیقت ناشی می‌شود که او حاکم فعلی این کشور است؛ چرا که این جنایت در زمان ولیعهدی وی و در سایه حضورش در کرسی رهبری اتفاق افتاد.
حتی اگر این‌گونه استدلال شود که اعتراف ولیعهد سعودی به مسئولیتش در قتل به دلایل فوق‌الذکر، یعنی حضورش در قدرت در لحظه اجرای قتل بوده است، ولی این اعتراف او را همچنین از اتخاذ رویکرد شفاف‌سازی بیشتر، اجازه دادن به بازرسان بین‌المللی برای دیدار با متهمان به قتل و استماع شهادت‌های کامل آنها، معاف نمی‌کند.
تصور نمی‌کنیم که چنین تلاشی برای دور کردن خود از این جنایت، به روشی که در این فیلم مستند ارائه شده است، به برخی از پرسش‌ها پایان دهد، از جمله این‌که عملیات قتل چگونه انجام شد، چه اتفاقی بر سر جسد آمد، چه کسی دستور قتل را صادر کرد، آیا محاکمه علنی برگزار و احکام آن، به‌ویژه اعدام علیه محکومان، اجرا خواهد شد؟
افشاگری‌های اخیر در ارتباط با قتل در داخل کنسولگری، درباره محتوای نوار ویدیویی موجود در نزد دولت ترکیه و همچنین دولت آمریکا، که روزنامه دولتی «الصباح» ترکیه هفته گذشته آن را منتشر کرد، حاکی از آن است که خاشقجی حین خفه شدن فریاد می‌کشید و نفسش قطع شد، و پزشک قانونی سعودی که عملیات تکه تکه کردن جسد او را با اره برقی انجام می‌داد، تأکید کرد که او برای نخستین بار است که یک بدن داغ را تکه تکه می‌کند.
دیگر روایت‌های ترکیه، که فاش شده است، حاکی از آن هستند که بخش‌های از بدن مثله شده شده خاشقجی به منزل کنسولگری سعودی منتقل شد و در آنجا داخل یک کوره با دمای بسیار بالا سوزانده شود؛ این کوره مخصوص ذوب فلزات است که برای عملیات قتل و از بین بردن تمامی آثار این جنایت تعبیه شده است.
تجربیات گذشته ما و فیلم مستند نشان می‌دهد که افشاگری‌ها تنها بخشی از واقعیت و محتوا را بازتاب می‌دهند به‌ویژه این‌که تهیه کننده این فیلم، گزارش مفصلی به عنوان مقدمه‌ای درباره دیدارش با شاهزاده بن‌سلمان و صحبت‌های مطرح شده در آن، که دور از لنز‌های دوربین انجام شد و ممکن است محتویات آن بسیار مهم‌تر از محتویات نوار ضبط شده باشد، ارائه داده است.
جنایت ترور خاشقجی همچنان «کابوسی» خواهد بود که شاهزاده محمد بن‌سلمان را تا زمان علنی‌شدن کامل واقعیت‌ها دنبال می‌کند. ضد و نقیض بودن روایت‌های رسمی سعودی در بدو جنایت و سپس اعترافات جدی در مراحل بعدی و نیز تیم اجرا ترور در مراحل بعدی پاسخی به فشار‌های بین‌المللی بود و بعید نمی‌دانیم در سایه تنش در روابط آنکارا و ریاض، رئیس‌جمهوری ترکیه از اولین سالگرد این ترور استفاده کند و اسرار جدیدی را به منظور در تنگنا گذاشتن ولیعهد سعودی و دولتش افشا کند.
بزرگ‌ترین خطری، که احتمالا شاهزاده محمد بن‌سلمان با آن روبه‌رو است موفقیت تحقیقات پیرامون استیضاح «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا توسط کنگره، یا شکست وی در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ هستند، که بدین ترتیب بن‌سلمان خود را در مقابل کنگره آمریکا (مجلس سنا و مجلس نمایندگان) خواهد دید که می‌خواهد حقیقت کامل درباره ترور خاشقجی را مطلع شود و تمامی متهمان را، چه بسا در خارج از عربستان، به دادگاه ارجاع دهد.
شاهزاده بن‌سلمان با رد این موضوع، که او دستور قتل را صادر کرده است، تأکید می‌کند که هیچ نقشی در این جنایت ندارد. زمانی‌که از او پرسیده می‌شود که چگونه مسئولان و در راس آنها، سرلشکر «احمد عسیری» رئیس سازمان اطلاعات سعودی و مشاور «سعود القحطانی»، که از بارزترین نزدیکان به ولیعهد محسوب می‌شود، با یک هواپیمای اختصاصی دولتی استانبول را ترک می‌کنند، بن سلمان اظهار داشت که حدود ۳ میلیون کارمند سعودی وجود دارد که آنها خودشان تصمیم می‌گیرند؛ این بدان معناست که او از همه چیز اطلاع ندارد.
دادستان کل عربستان سعودی در جریان جلسه محاکمه محرمانه ۱۱ متهمی، که در ترور خاشقجی مشارکت داشتند، اعلام کرد که سرلشکر عسیری دستور داد خاشجقی را در صورت شکست تلاش‌ها برای بازگرداندنش به کشور بکُشند. ولی این روایت در واقع تلاشی برای سلب کردن مسئولیت قتل از ولیعهد سعودی است.
«مارتین اسمیت»، که این فیلم مستند را برای تلویزیون سراسری «بی‌بی‌اس» آمریکا تهیه کرده است، مایل بود تأکید کند که اعتراف شاهزاده بن‌سلمان به مسئولیتش در قتل خاشقجی از این حقیقت ناشی می‌شود که او حاکم فعلی این کشور است؛ چرا که این جنایت در زمان ولیعهدی وی و در سایه حضورش در کرسی رهبری اتفاق افتاد.
حتی اگر این‌گونه استدلال شود که اعتراف ولیعهد سعودی به مسئولیتش در قتل به دلایل فوق‌الذکر، یعنی حضورش در قدرت در لحظه اجرای قتل بوده است، ولی این اعتراف او را همچنین از اتخاذ رویکرد شفاف‌سازی بیشتر، اجازه دادن به بازرسان بین‌المللی برای دیدار با متهمان به قتل و استماع شهادت‌های کامل آنها، معاف نمی‌کند.
تصور نمی‌کنیم که چنین تلاشی برای دور کردن خود از این جنایت، به روشی که در این فیلم مستند ارائه شده است، به برخی از پرسش‌ها پایان دهد، از جمله این‌که عملیات قتل چگونه انجام شد، چه اتفاقی بر سر جسد آمد، چه کسی دستور قتل را صادر کرد، آیا محاکمه علنی برگزار و احکام آن، به‌ویژه اعدام علیه محکومان، اجرا خواهد شد؟
افشاگری‌های اخیر در ارتباط با قتل در داخل کنسولگری، درباره محتوای نوار ویدیویی موجود در نزد دولت ترکیه و همچنین دولت آمریکا، که روزنامه دولتی «الصباح» ترکیه هفته گذشته آن را منتشر کرد، حاکی از آن است که خاشقجی حین خفه شدن فریاد می‌کشید و نفسش قطع شد، و پزشک قانونی سعودی که عملیات تکه تکه کردن جسد او را با اره برقی انجام می‌داد، تأکید کرد که او برای نخستین بار است که یک بدن داغ را تکه تکه می‌کند.
دیگر روایت‌های ترکیه، که فاش شده است، حاکی از آن هستند که بخش‌های از بدن مثله شده شده خاشقجی به منزل کنسولگری سعودی منتقل شد و در آنجا داخل یک کوره با دمای بسیار بالا سوزانده شود؛ این کوره مخصوص ذوب فلزات است که برای عملیات قتل و از بین بردن تمامی آثار این جنایت تعبیه شده است.
تجربیات گذشته ما و فیلم مستند نشان می‌دهد که افشاگری‌ها تنها بخشی از واقعیت و محتوا را بازتاب می‌دهند به‌ویژه این‌که تهیه کننده این فیلم، گزارش مفصلی به عنوان مقدمه‌ای درباره دیدارش با شاهزاده بن‌سلمان و صحبت‌های مطرح شده در آن، که دور از لنز‌های دوربین انجام شد و ممکن است محتویات آن بسیار مهم‌تر از محتویات نوار ضبط شده باشد، ارائه داده است.
جنایت ترور خاشقجی همچنان «کابوسی» خواهد بود که شاهزاده محمد بن‌سلمان را تا زمان علنی‌شدن کامل واقعیت‌ها دنبال می‌کند. ضد و نقیض بودن روایت‌های رسمی سعودی در بدو جنایت و سپس اعترافات جدی در مراحل بعدی و نیز تیم اجرا ترور در مراحل بعدی پاسخی به فشار‌های بین‌المللی بود و بعید نمی‌دانیم در سایه تنش در روابط آنکارا و ریاض، رئیس‌جمهوری ترکیه از اولین سالگرد این ترور استفاده کند و اسرار جدیدی را به منظور در تنگنا گذاشتن ولیعهد سعودی و دولتش افشا کند.
بزرگ‌ترین خطری، که احتمالا شاهزاده محمد بن‌سلمان با آن روبه‌رو است موفقیت تحقیقات پیرامون استیضاح «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا توسط کنگره، یا شکست وی در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ هستند، که بدین ترتیب بن‌سلمان خود را در مقابل کنگره آمریکا (مجلس سنا و مجلس نمایندگان) خواهد دید که می‌خواهد حقیقت کامل درباره ترور خاشقجی را مطلع شود و تمامی متهمان را، چه بسا در خارج از عربستان، به دادگاه ارجاع دهد.
ارسال نظرات