مدیر مرکز رشد دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی درباره فعالیتهای این مرکز و اولویتهای پذیرش شرکتهای دانشی و استارتاپی توضیح داد.
به گزارش خبرنگار فناوری خبرگزاری دانشجو، مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی در اسفند ماه ۱۳۸۷ به صورت رسمی آغاز به کار کرده است. حضور در بین پنج دانشگاه برتر صنعتی کشور و وجود دانشجویان و فارغالتحصیلان توانمند، خلاق و نخبه این امکان را به مرکز رشد دانشگاه داده که بتواند شاهد استقرار هستههای دانشجویی با ایدههای بکر و خلاقانه، شرکتهای کیفی با امکان عرضه محصولات فناورانه در کلاس فناوریهای مورد نیاز بازار باشد.
به همین واسطه چشمانداز مرکز رشد دانشگاه توسعه واحد نوآوری نصیر، ایجاد پردیس علم و فناوری نصیر، همکاری و شبکهسازی با دیگر مراکز رشد و ایجاد زیرساختهای لازم به منظور شکلگیری کسبوکارهای دانشبنیان پایدار در اکوسیستم نوآوری کشور است تا ضمن ایجاد فضای کسبوکار دانش بنیان، موجب رشد و اعتلای کشور شود. در راستای آشنایی با فعالیتهای این مرکز رشد با بیژن معاونی، مدیر مرکز رشد دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی مصاحبهای کردیم که در ادامه میخوانید:
مرکز رشد خواجه نصیر چه فعالیتهایی دارد؟ تمامی فعالیتهای مربوط به کارآفرینی، نوآوری و حمایت از کسبوکارهای استارتاپی از مرحله پیششتابی تا مرحله رشد در مرکز رشد این دانشگاه انجام میشود.
چه شرایطی برای پذیرش دارد؟ برای هستههای استارتاپی فقط داشتن ایده مناسب برای ایجاد کسبوکار و امکان رسیدن به مرحله بالاتر یا رشد، تنها شرط ما برای پذیرش است. زمانی که تیمی پذیرفته میشود، بعد از فرآیند چند ماهه ارزیابی میشود که آیا توانستها ایده خود را به یک ایده بالغ تبدیل کند، آیا بازاریابی مناسب برای محصول خود انجام داده و به مرحله فروش اولیه رسانده است یا خیر. در این صورت است که شرکت به مرحله رشد وارد میشود.
این مرکز رشد چه تسهیلاتی در اختیار تیمهای فناور میگذارد؟ تسهیلات این مرکز رشد در چندین دسته در اختیار تیمهای فناور قرار میگیرد؛ یک سری حمایتهای آموزشی و مشاورهای و همچنین دورههای آموزشی است که به صورت مرتب برای این تیمها برگزار میشود و مشاورانی معرفی میشوند تا در رونق بخشیدن به کسب وکارشان به آنها کمک کنند. درصدی از هزینههای مشاوران را مرکز رشد متقبل میشود؛ البته این مبلغ بستگی به سطح و میزان رشد تیمهای فناور دارد و اگر در سطحی باشند که به رشد درآمدی رسیده باشند، بخشی از این هزینه را خودشان پرداخت میکنند.
غیر از این، وام تجاریسازی در اختیار این تیمها قرار میگیرد که از منابع داخل و خارج از دانشگاه مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همچنین صندوق نوآوری و شکوفایی تامین میشود.
اگر تیم فناور دانشجو باشند، در این صورت نیز وامی از منابع داخلی و خارج از دانشگاه به صورت وام به آن ارائه میشود. همچنین اگر شرکت دانشبنیان شده باشد، در چند فقره تسهیلات مالی به منظور تامین سرمایه و تامین نیازهای تولید در اختیار آن قرار میگیرد. علاوه براین، کلاسهای آموزشی برای آنها برگزار میشود تا فرآیند دانشبنیان آنها سریعتر انجام گیرد و بتوانند سریعتر از معافیتهای مالیاتی استفاده کنند.
ضمن اینکه بسیاری از هزینههای فضاهای فیزیکی اداری را نهادهای حمایتی به عهده میگیرند و با کمترین مبلغ در اختیار شرکتهای قرار میگیرد، همچنین امسال وام اشتغالزایی و تجاریسازی نیز در چند مرحله به شرکتهای دانشبنیان ارائه میشود.
هستههای کارآفرین چه نوع فعالیتی دارند؟ هستههای کارآفرین نقطه شروع یک کسبوکار است. این هستههای کارآفرین میتواند یک گروه دو تا چند نفره باشند که ایده راه اندازی کسبوکار و یا تولید محصولی که نیاز جامعه یا صنعت هست را دارند. در مرکز رشد، ویژگیهای تیم فناور تحلیل میشود و نقاط قوت و ضعف آن بررسی میشود تا بتوانند کمبود نیرو یا ایرادات کاری خود را برطرف کنند و به تیمی تبدیل میشود که میدانند روی چه ایدهای کار کنند که نتیجه خوبی را در بازار کسبوکار کسب کنند. بعد از یکی دو ماه این هسته فناور به هسته کارآفرین تبدیل میشود. در واقع تیم فناور بعد از مرحله فناوریآفرینی در میانه راه به هسته کارآفرینی میرسد.
درباره اولین خودروی برقی خواجه نصیر صحبت کنید. الان در چه مرحلهای است؟ این خودروی برقی مربوط به سالهای گذشته است و هماکنون شرکتی که روی آن کار میکرد، دیگر از مجموعه مرکز رشد دانشگاه خارج شده است. از این رو از آخرین تغییرات این خودرو اطلاعی ندارم، ولی این شرکت باعث ایجاد یک پلتفرم خودروی نیمه صنعتی برقی شد که از حداقلهای حرکتی خودرو از نظر سرعت و نگه داشتن شارژ یا باتری برخوردار بود و با کمترین هزینه تولید شده بود. تا جایی که میدانم این شرکت درصدد است که با همکاری چند شرکت خودروساز دیگر این خودرو را به یک محصول قابل استفاده و قابل قبول برای بهره برداری تبدیل کند.
محصولات شاخص این مرکز رشد کدامها هستند؟ از نظر من تمامی محصولات شاخص هستند، زیرا براساس نیاز جامعه رشد پیدا کرده و از یک نوآوری به یک محصول تبدیل شدند. اما با این حال، بسیاری از شرکتهای این مرکز به ویژه در شرایط شیوع کرونا توانستند با خوش فکری و احساس مسئولیت بالا تا حدودی محصولات خود را تغییر دهند و در مسیری پیش بروند که نیاز جامعه را برای مقابله با ویروس کرونا برطرف کنند. به طور مثال، یکی از این شرکتها به تازگی موفق به سنتز داروی کووید ۱۹ شده و شرکتهای دیگری نیز داریم که به طور مثال در زمینه لکهبرها کار میکرد، اما با پاندمی کرونا شروع به تولید مواد ضدعفونی کرد. یا شرکت دیگری نیز وجود دارد که با تغییر محصولات خود شروع به تولید گان و ماسک کرد.
با این حال در حالت کلی باید بگویم که مرکز رشد نصیر در زمینه صنایع دفاعی، پزشکی، واقعیت مجازی، تولید محتوای آموزش مجازی با توجه به شرایط پاندمی کرونا و همچنین مهندسی پزشکی فعالیت بسیار خوب و محصولات شاخصی نیز داشته است. به طور مثال در مورد آخر شرکتی در این مرکز وجود دارد که شروع به ساخت تجهیزات اتاق عمل کرده که قبلا تمامی آنها وارداتی بودند.
سالانه چه بودجههایی در اختیار شرکتها و تیمهای فناور قرار میگیرد؟ ما یک سری حمایتهای معنوی داریم که در آن بودجهها را به خدمت تبدیل میکنیم و به این تیمها ارائه میدهیم. بخشی از این حمایتها نیز به طور مستقیم در اختیار آنها قرار میگیرد و میتوانم بگویم که بسته به شرایط شرکت، هستند شرکتهایی که در یک سال حدود ۲۵۰ میلیون تومان تسهیلات از ما دریافت میکند که همگی آنها وامهای بازپرداختی هستند.
اما به طور کلی، هستههای فناور، چون در ابتدای راه هستند و نیاز به حمایت بیشتری دارند، بیشتر از این حمایتها برخوردار میشوند تا بتوانند کسبوکار خود را سریعتر راه بیندازند.
با توجه به شرایط کرونا فعالیتهای مرکز رشد نصیر چه تغییری کرده است؟ مدارس تابستانه کسبوکار نصیر را که هر سال به صورت حضوری برگزار میشد، به یک مدرسه مجازی تغییر دادیم و از سوی دیگر تمامی پذیرشهایمان مجازی شده و حتیالامکان سعی کردهایم که از حضور در مجموعه جلوگیری کنیم. تمامی نامهنگاریها و کارهای اداری ما نیز به فرآیند بدون کاغذ تبدیل شده است.
طرحی که در همین راستا از قبل نوروز ۹۹ شروع کردیم، فراخوانی بود که در آن اعلام کردیم هر کسی که میتواند حتی کار کوچکی در حوزه مرکز رشد برای مقابله با ویروس کرونا انجام دهد، در اولویت ما قرار خواهد گرفت. بر همین اساس هم اکنون از شرکتها و ایدههایی که بتواند در مقابله با کرونا مفید فایده باشد را در اولویت پذیرش قرار میدهیم.
چه طرحهایی برای تجاریسازی محصولات شرکتها دارید؟ از زمانی که تیمها وارد هستههای فناور میشوند، مساله بازاریابی مهمترین دغدغه آنها میشود. در این راستا تمام سعیمان این است که تجاریسازی را برای شرکتهای سریعتر و آسانتر کنیم. ما در این مجموعه به دنبال تولید علم نیستیم و برای ما ارائه محصول و بعد ورود آن به بازار از هر چیز دیگری مهمتر است. به همین دلیل نیز به غیر از ارائه حمایتهایی، چون منتورینگ و مشاورههایی توسط متخصصان، در قالب جشنوارههایی مثل اینوکاپ سعی داریم که سرمایهگذاران را با محصولات شرکتها آشنا کنیم تا به این وسیله شرکتها، سرمایه لازم برای تجاریسازی محصول را جذب کنند و در نتیجه آن فرآیند تجاریسازی را تسهیل کنیم.
آیا امسال به دلیل شیوع کرونا اینوکاپ برگزار میشود؟ چه برنامههای جایگزینی برای این جشنواره دارید؟ ما جشنوارههای مشابهی همانند جشنواره اینوکاپ در دانشگاهها داریم که در متاسفانه همگی دارای ایدههای مشابه هستند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم که جشنواره امسال را برگزار نکنیم و بعد از وقفه یک ساله، جشنواره ۲۰۲۱ را با یک سری ایدههای جدید برگزار کنیم.
ایدههای نو مربوط به نحوه ارائه محصولات و همچنین جذب سرمایه گذاران است و تلاش میکنیم با تغییر ساختار این برنامه، بازیگران بیشتری را در این جشنواره مشارکت دهیم.