چگونه چینی‌ها در جنگ تجاری با ترامپ پیروز شدند؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از بلومبرگ، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در سال ۲۰۱۸ و همزمان با اعمال تعرفه بر واردات ۳۶۰ میلیارد دلار کالا از چین، یک توئیت مشهور منتشر کرد و در آن مدعی شد که جنگ‌های تجاری خوب است و به سادگی می‌توان در آن‌ها پیروز شد. علی رغم این ادعا، اما آمار‌های کنونی نشان می‌دهد اتفاقا این گونه ادعا‌ها چیزی بیش از یک خیال خام نبوده است.

حتی پیش از شیوع کرونا در آمریکا که به سنگین‌ترین رکود اقتصادی از زمان رکود بزرگ اقتصادی در این کشور در حدود ۹۰ سال گذشته منجر شد، چین در تلاش بود تا در برابر سیاست‌های ترامپ در قبال جنگ تجاری مقاومت کند.

در حالی ترامپ به خاطر بالا بودن کسری تراز تجاری با چین وارد جنگ تجاری با این کشور شد که قرار بود با اجرای تعرفه بر واردات کالا از چین، این شاخص کاهش یابد، اما پس از آنکه چینی‌ها توانستند شیوع کرونا را کنترل کنند افزایش تقاضا برای تجهیزات پزشکی و ابزار مربوط به دورکاری کارمندان علی رغم تعرفه‌های اعمال شده باعث شد تا واردات کالا‌های چینی به آمریکا افزایش یافته و دوباره شاهد رشد تراز تجاری آمریکا با چین باشیم.

درواقع تنش‌های تجاری بین واشنگتن و پکن از قبل از روی کار آمدن ترامپ وجود داشت و وی تنها با اعمال تعرفه‌های بی‌سابقه بر واردات کالا از چین و تحریم برخی شرکت‌های چینی به آن‌ها دامن زد، اما با تشدید تنش‌ها با چین، دونالد ترامپ به آن چیزی که می‌خواست دست نیافت.

ماری لاولی، استاد اقتصاد دانشگاه سیراکاس، می‌گوید: چین برای اقتصاد جهانی بیشتر از آن چیزی که شما فکر کنید بتوانید مثل آب خوردن آن را جدا کنید، بزرگ و با اهمیت است. سیاست‌های دولت ترامپ درواقع یک زنگ هشدار در این زمینه بود.

ترامپ در سال ۲۰۱۶ و همگام با ورود به کاخ سفید گفته بود که به سرعت روند رو به رشد کسری تراز با چین را تغییر خواهد داد و درواقع بر خلاف نظر کارشناسان اقتصادی که معتقد بودند این کسری تراز تجاری خیلی هم مهم نیست، به سمت تنش با چین رفت. علی رغم همه تلاش‌های ترامپ، اما از آن زمان به بعد، شاهد افزایش کسری تراز تجاری آمریکا با چین هستیم به گونه‌ای که بنا به اطلاعات منتشر شده از سوی دولت چین در ۱۱ ماه نخست سال ۲۰۲۰ کسری تراز تجاری آمریکا با این کشور به ۲۸۷ میلیارد دلار رسیده است.

در سال ۲۰۱۹ البته به خاطر رفتار شرکت‌های آمریکایی به سمت واردات از دیگر کشور‌ها نظیر ویتنام، کسری تراز تجاری آمریکا با چین نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش داشت، اما همچنان از رقم ۲۵۰ میلیارد دلاری سال ۲۰۱۶ بالاتر بود. بخشی از این ناکامی ترامپ به خاطر اقدام چینی‌ها در اعمال تعرفه بر واردات ۱۱۰ میلیارد دلار کالا از آمریکا بود و این روند تا چند ماه پایانی سال ۲۰۲۰ ادامه داشت.

در ابتدای سال ۲۰۲۰ آمریکا و چین فاز نخست توافق تجاری با یکدیگر را امضا کردند و چینی‌ها قول دادند که در سال گذشته ۱۷۲ میلیارد دلار از آمریکا واردات داشته باشند، اما تا پایان سال گذشته تنها به ۵۱ درصد از تعهد خود عمل کردند. دلیل این مسئله سقوط قیمت حامل‌های انرژی به خاطر شیوع کرونا بود. تداوم بالا بودن کسری تراز تجاری آمریکا با چین هم نشان داد که چگونه شرکت‌های آمریکایی به ظرفیت گسترده چین در حوزه تولید وابسته هستند. در واقع در زمان شیوع گسترده کرونا در جهان چین تنها کشوری بود که توانایی افزایش قابل توجه تولید برای تامین تجهیزات رایانه‌ای برای دورکاری کارمندان و تأمین نیاز به تجهیزات پزشکی در آمریکا را داشت.

از طرف دیگر در حالی که ترامپ مدعی شده بود که چینی‌ها هزینه اعمال تعرفه وی بر واردات کالا به آمریکا را می‌دهند، اما کارشناسان می‌گویند صادرکنندگان چینی قیمت کالا‌های صادراتی خود به آمریکا را کاهش نداده‌اند و درواقع این مردم آمریکا بودند که بار افزایش قیمت کالا‌های وارداتی در بازار داخل این کشور را به دوش کشیدند.

اداره ملی تحقیقات اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۱۸ گزارش داد اعمال تعرفه بر واردات کالا از چین باعث از دست رفتن ۱۶ هزار و ۸۰۰ دلار سالانه درآمد مردم آمریکا شده بود.

از طرف دیگر اعمال تعرفه بر واردات کالا از چین باعث شد تا صادرات آمریکا هم کاهش یابد؛ چراکه شرکت‌های آمریکایی نیز بخشی از چرخه تامین جهانی کالا هستند و در حوزه تولید با طرف‌های چینی وابسته هستند و اعمال تعرفه بر واردات کالا از چین باعث شد تا برخی قطعات مورد نیاز آن‌ها افزایش قیمت داشته و نهایتا شاهد بالا رفتن هزینه تولید آن‌ها و متعاقبا کاهش صادرات این شرکت‌ها باشیم.

درواقع شرکت‌هایی در آمریکا از محل اعمال تعرفه بر واردات کالا از چین متضرر شدند که ۸۰ درصد صادرات آمریکا را انجام می‌دادند و بالا رفتن هزینه تولید برای آن‌ها به کاهش رشد صادرات آمریکا منجر شد.

ترامپ در زمان دامن زدن به جنگ تجاری با چین مدعی شده بود که اعمال تعرفه‌ها باعث می‌شود که شرکت‌های تولیدی آمریکایی کارخانه‌های خود را به داخل خاک آمریکا بازگردانند. در واقع وی در یک توئیت در سال ۲۰۱۹ به شرکت‌های آمریکایی دستور داد تا به سرعت به دنبال جایگزین کردن چین به عنوان محل تولید خود با یک کشور دیگر باشند، اما اطلاعات موجود نشان می‌دهد که در این زمینه موفقیت بسیار کمی برای دولت آمریکا حاصل شده است.

موسسه رودیوم، اعلام کرده که علی رغم تمام تلاش‌های دولت آمریکا، اما سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های آمریکایی در چین از ۱۲.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به ۱۳.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است.

از طرف دیگر بیش از سه چهارم ۲۰۰ شرکت آمریکایی فعال در منطقه شانگ‌های چین در یک نظرسنجی که در ماه سپتامبر انجام شد، اعلام کردند که تمایلی برای خارج کردن خط تولید خود از چین ندارند.

درواقع دلیل حضور شرکت‌های آمریکایی در چین رشد سریع بازار مصرف این کشور در کنار ظرفیت قوی تولید آن است.

کر گیبز، رئیس اتاق بازرگانی آمریکا در شانگ‌های می‌گوید: هر چقدر هم که دولت ترامپ تعرفه بر واردات کالا‌های چینی را افزایش دهد، باز هم خیلی سخت خواهد بود که بتواند جلوی سرمایه‌گذاری شرکت‌های آمریکایی در چین را بگیرد.