گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، اعظم ذوالفقاری منظری؛ * عادت زندگی ما شهریها این است که صبحها از خواب که بیدار میشویم، سراغ دستشویی میرویم، مسواک میزنیم و صورتمان را میشوییم، بعد هم کتری برمی داریم و زیر شیر آب به راحتی پر از آب میکنیم و روی اجاق میگذاریم. در طول روز بدون دغدغه هر بار لازم باشد، آب دم دستمان است و تصور زندگی بدون آب هم برایمان سخت است. آنقدر عادت کرده ایم به حضور همیشگی آب که یکی دو ساعت قطعی آب برایمان سخت میگذرد و بیتابمان میکند. به آب منطقه ای، به شماره ۱۲۲ و ... زنگ میزنیم و گلایه میکنیم که چرا آب نیست و کی دوباره وصل میشود. غر میزنیم که ناهار ظهرمان مانده، دستشویی نمیتوانیم برویم، بچه مان در حمام مانده و نیاز به آب دارد. هیچ کدام از ما شهریها طاقت زندگی در روستاهای خراسان جنوبی را نداریم؛ جایی که در روزهای تعطیل، آب نیست، چون مسئول انتقال آب با تانکر به روستا، کارمند است و تعطیلیها را کار نمیکند!
«کُلی» نام روستایی است در دهستان مهیار قاینات. مهیار چند روستا دارد که از آنها میتوان به خرم آباد و بزن آباد و چندین روستای دیگر اشاره کرد. خرم آباد حدود ۵۰۰ نفر جمعیت دارد یعنی ۹۰ خانوار در آن زندگی میکنند. در بزن آباد ۲۰۰ خانواده و در کلی بیشتر از ۱۰۰۰ نفر زندگی میکنند. این مردم آب ندارند.
در واقع آبرسانی به روستاهای این منطقه به عهده مجتمع آبرسانی بوده است. مجتمعهای آبرسانی به این صورت کار میکنند که آب با لولههای بزرگ و حجیم به یک منطقه منتقل میشود و از آنجا با تانکر به مناطق مسکونی اطراف ارسال میشود. یا نهادهای دولتی در یک نقطه چاههای عمیق حفر میکنند و آب را از آن با تانکر به نقاط مسکونی انتقال میدهند. در نهایت شیوه آبرسانی از این مجتمعها، با تانکر و به صورت سیار است و چند خانواده از آن ارتزاق میکنند.
بیشتر بخوانید:
در سال گذشته، مدیرعامل آب و فاضلاب خراسان جنوبی اعلام کرده بود که مجتمع روستایی و مخزن پنج هزار مترمکعبی در قائن افتتاح شده تا به روستاهای این شهرستان آبرسانی کند، اما کار این مجتمع به سرانجام نرسیده است.
جمشید ابراهیمی، رئیس شورای روستای کلی و یکی از معلمهای این منطقه است که در چهار دوره ریاست شورا را به عهده داشته است. او به خبرنگار ما میگوید: قبلا دو حلقه چاه حفر کرده بودند و از آن به کل روستاهای دهستان مهیار آبرسانی میشد. سال گذشته هم با مشکل بی آبی مواجه بودیم، اما امسال نسبت به قبلا این مشکل شدیدتر شده است. آب باقیمانده به قدری شور است که قابل استفاده برای شرب نیست.
او توضیح میدهد که از سال گذشته از نماینده شهر و مسئولان شهری و استانی برای تأمین آب پیگیر بوده و قرار شده که یک حلقه چاه فاصله ۴۵ کیلومتری مجتمع آبرسانی حفر کنند و آب از آنجا به مجتمع انتقال داده شود، اما بودجه ۲۳ میلیاردی میخواهید!
تأمین اعتبار برای چنین پروژهای به سختی صورت میگیرد. ابراهیمی میگوید: وضعیت مردم بحرانیتر از آن است که مسئولان دست روی دست بگذارند. آب برای حمام کردن هم نداریم. در این هوای گرم، از کولر هم نمیتوانیم استفاده کنیم. حالا شما تصور کنید که مردم در چه شرایط سختی زندگی میکنند.
او توضیح میدهد که حفر این چاه و انتقال آب آن به مجتمع آبرسانی حدود ۴۵۰ متر لوله میخواهد. از شبکه برق هم فاصله دارد و به همین دلیل تأمین برق پمپ آب هم با هزینه زیادی میخواهد. اکنون بنیاد برکت قبول کرده پمپ آب را نصب کند، لوله و کابل را هم شرکت آب و فاضلاب قائن تأمین میکند. گفتند بقیه هزینهها را مردم تأمین کنند در حالیکه بافت جمعیتی این منطقه بیشتر عشایری است و مردم وضعیت مالی مناسبی ندارند و برخی از آنان در وضعیت بغرنجی زندگی میکنند.
رئیس شورای اسلامی روستای کلی میگوید: با خیرین جلساتی گذاشتیم. چند روز گذشته یک خیر از منطقه بازدید کرد و قرار شد هزینههای احداث حوضچه و انتقال آب را پرداخت کند که فشار زیادی به مردم وارد نشود.
به گفته او، هنوز برای حفر این چاه و انتقال آب به کُلی پول بیشتری باید خرج شود که معلوم نیست این مبلغ چطور باید تأمین شود.
ابراهیمی به مشکل دیگری هم اشاره میکند. وقتی مجتمع آبرسانی را احداث کردند، برای هر روستایی یک منبع آب درنظر گرفتند به جز روستاهای خرم آباد و بزن آباد. منبع آب این دو روستا مشترک است و بزن آبادیها خروجی آب به سمت خرم آباد را میبندند و در این میان بیشترین ظلم به خرم آبادیها میشود.
او ادامه میدهد: در فاصله ۵ تا ۶ کیلومتری برخی روستاها قنات آب هست. مردم با الاغ، گاری، فرغون یا موتورسیکلت یا خودروی شخصی شان به محل قنات میروند و به خانه هایشان آب میبرند. آب داخل لولهها به قدری کم است که برای مثلا حمام کردن کافی نیست. یا برای تأمین آب کولرهای آبی.
او میگوید که هفته گذشته فرماندار و برخی مسئولان از منطقه بازدید کرده اند و این وضعیت مردم را دیده اند. نتیجه هم این شده که با تانکر آب برای مردم بیاروند؛ آن هم تانکری که راننده اش در روزهای تعطیل، کار نمیکند!
ابراهیمی دلگیر است و میگوید که مسئولان میخواهند با کارهای موقتی درد مردم را آرام کنند، اما برای خروج از این وضعیت، نیاز به کاری ریشهای است.
آبادیهای خراسان جنوبی یک به یک در حالی تخلیه است. آب نیست و مردم برای اینکه زنده بمانند و بتوانند کشاورزی و دامداری کنند، روستاها را ترک میکنند. تاکنون بیش از ۱۶۰۰ آبادی در این استان از سکنه خالی شده است. علاوه براینکه آبادیها در حال از بین رفتن هستند، امنیت مرزهای شرقی هم به خطر میافتد. چالش کم آبی در خراسان جنوبی به قدری جدی است که درصورت ادامه بی توجهی مسئولان، میتواند نقطهای خشک در شرق ایران ایجاد کند. دولت آینده میتواند کاری برای مردم در این مناطق خشک انجام دهد؟