گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو؛ فروغ زال؛ چند سالی است که فیلمسازان از حمایت نشدن تولید آثار ارزشی تاریخی و دفاع مقدسی گلایه دارند و همکاری نکردن نهادهای فرهنگی را عامل کم رنگ شدن این ژانر در سینما و تلویزیون میدانند. از کم گذاشتن در تجهیزات و بودجه و کمک هزینهها، تا گرفتن مجوز و در اختیار داشتن لوکیشن مناسب. حمایت نکردنهایی که در دهه اخیر با کاهش کیفیت و کمیت تولید آثار ارزشی بیشتر به چشم میآید. اگرچه این گلایهها مختصر و سر بسته در بعضی مصاحبهها گفته شده اما تعداد اعتراضات نشان از فراگیر بودن موانعی بر سر راه فیلمسازان تاریخی و دفاع مقدسی دارد. این موضوع را از «امیرحسین شریفی» که سابقه سه دهه فیلمسازی و خصوصا تولید آثار دفاع مقدسی را در کارنامه اش داشته دقیقتر جویا شدیم.
خبرگزاری دانشجو: عدهای از فیلمسازان فیلمهای دفاع مقدسی در سالهای اخیر از موانع گلایه میکنند و حتی میگویند دیگر سمت تولید این موضوعات هم نمیرویم. این موانع و مشکلات و حمایت نشدنها از چه جنسی است و چه کسانی باید از این آثار حمایت کنند؟
شریفی: زمانی بود که مدیران فرهنگی و وزارت ارشاد و حتی تلویزیون به سینمای دفاع مقدس علاقه نشان میدادند و البته تهیه کننده ها هم افراد خاصی بودند که به تولید این دسته از آثار مایل بودند. اما کم کم این سینما به فراموشی رفت و چون مدیران هیچگونه علاقهای نشان ندادند، تهیه کنندهها هم اینطور فکر کردند که اگر امکانات و لوکیشن های مدنظر را نداشته باشیم نمیتوانیم چنین فیلمی بسازیم.
متاسفانه الان شرایط به گونهای هست که در تولید این آثار همه فیلمسازان از همه نظر مشکل دارند. به عنوان مثال آخرین کاری که ساختم، پنجاه دست لباس بسیجی و اسلحهها را از شهرک دفاع مقدس گرفته بودم. آنها این تجهیزات را علاوه بر گرفتن کرایههای گزاف، با شرط چک سفید امضا تحویل دادند. مثلا خود من «هور در آتش» را سال 70 روی آب در بندر انزلی ساختم. برای این فیلم حدود 80 تا پل شناور را سپاه برای ما از اهواز به بندر انزلی آورد. ولی الان اگر بگویم 10 تا اسلحه میخواهم اول باید هفت خوان را طی کنم و بعد هم قرار داد هایی عجیب و پر هزینه جلویت میگذارند در صورتی که برای هور در آتش یک کانتینر پر از اسلحه و مواد منفجره را در اختیارم گذاشتند. ولی الان به این سینما دیگر بها نمیدهند.
من سینمای جنگ را دوست دارم و اصلا با همین سینمای دفاع مقدس وارد سینما و تلویزیون شدم ولی با این شرایطی که پیش آوردهاند و امکانات نمیدهند متوجه شدم اصلا دوست ندارند فیلم دفاع مقدس ساخته بشود. ولی متاسفم که ما با وجود داشتن روایتها و اتفاقات ناب از ایثار و گذشت فداکاری ها از پشت جبهه گرفته تا شب حمله و عملیاتها مغفول ماندهایم و به آن پرداخته نمیشود.
اکثر ارگانها و بخشهای فرهنگی سازمانها هم که بودجه دارند به سمت فیلمهای آپارتمانی و طنز رفتهاند و اصلا حواسشان به فیلمهای دفاع مقدس نیست. این بخشهای فرهنگی ارگانها و سازمانها خودشان باید مشوق تهیهکننده و کارگردانها باشند. الان نویسنده ها هم حتی زده شده اند. قبلا فیلمنامههای خوب با قصه های دفاع مقدس خوب به من میدادند ولی وقتی دیدند به این موضوعات اهمیت داده نمیشود آنها هم سرد شدند. اینها مشکلات این سینماست.
خبرگزاری دانشجو: عدهای از تولید کنندگان آثار تاریخی هم این شکایت را دارند که حمایت نمیشوند. حالا این حمایت فقط بحث امکانات و تجهیزات هست یا اینکه مسائل دیگری هم وجود دارد؟
شریفی: این فیلم ها، هم لوکیشن های خاصی میخواهد و هم پر هزینه هستند. من فیلم هایی را به یاد دارم که دهه 70 و 80 ساخته میشد و حتی به آنها یک وام بلاعوض میدادند. ولی دیگر خبری از اینها نیست و یک تهیه کننده بخش خصوصی هم نمیتواند سرمایه اش را در سینمایی بیاورد که با وجود اثرگذاری بالا ممکن است فروش کمی داشته باشد. متاسفانه این سینما دیگر حمایت نمیشود و از این به بعد هم این سینما تعطیل شده است.
خبرگزاری دانشجو: دلیل اینکه آن حمایتهای دهه 70 و 80 را دیگر نمیبینم در چیست؟
شریفی: مدیران وقت. آن زمانها مدیران خودشان انقلابی و در متن جریانات دفاع مقدس بودند و دلشان میخواست این آثار تولید بشود. اما الان مدیرانی روی کار آمدند که تصوری از آن فضا ندارند و طبیعتا عرقی به تولید این آثار هم ندارند.
خبرگزاری دانشجو: تا الان این انتقادها را به گوش همان مدیران رساندهاید و جوابی شنیدهاید که دلیل این حمایت نکردن در چیست؟
شریفی: بله من به گوششان رساندم. حتی یک فیلمنامه خوب برای سریال دفاع مقدسی را بردم و خیلی خوششان آمد و تعریف کردند ولی در آخر گفتند بودجه نیست.
برای یک عده نور چشمی هایشان همیشه بودجه هست پس بودجه نداشتن دلیل منطقیای نیست. مسئله این است که اعتقادی به این فیلمها ندارند. همان مدیرانی که میگویند بودجه نیست طنز مزخرف و «شونه تخم مرغی» را حمایت میکنند تا فقط فیلم سودده بسازند.
خبرگزاری دانشجو: مسئله شان فقط بودجه است یا اینکه مثلا میگویند جامعه دیگر اینجور آثار را نمیپسندد و میل مخاطب به فیلم های طنز و اجتماعی بیشتر هست چون از پر فروشها هستند ؟
شریفی: اگر اینطور فکر میکنند اشتباه بسیار بزرگی میکنند و من برایشان متاسفم.
خبرگزاری دانشجو: فکر میکنید این رفتار مسئولان اثری روی آثار فیلمسازان داشته؟ یعنی از این طرف حمایتی برای آثار ارزشی صورت نگرفته و از آن طرف هم پر فروش ترین ها طنز و اجتماعی هستند، پس تولید کننده ها هم به همان سمت رفته اند؟
شریفی: ببینید ما چند دسته فیلم ساز داریم. یک عده هستند که متعهداند و وابسته به جایی نیستند و یک عده فیلمساز داریم که کاسباند و می خواهند پول در بیاورند و سرمایه گزاری کنند. متاسفانه این گروه دوم خیلی زیاد شدهاند. ولی خب تولید فیلمهای دفاع مقدس هم هزینه زیادی نیاز دارد و من تهیهکننده نمیتوانم با این شرایط فیلم بسازم.
خبرگزاری دانشجو: به طور کلی شما موانع ساخت این آثار را علاوه بر حمایت نکردنهایی که قید کردید در چه مسائل دیگری میبینید؟
شریفی: ببینید اول امکانات، دوم بودجه و سوم اعتقادات است. یعنی مدیرانی که باید به این سینما معتقد باشند. خیلی از این مدیران فکر میکنند جنگ فراموش شدنی است در حالی که آلمان هنوز دارد برای جنگ جهانی دوم فیلم میسازد و اثرگذاری میکند.
خبرگزاری دانشجو: با توجه به این که شما گفتید به این سینما بها داده نمیشود و اهمیتی برای مدیران ندارد، چه راه حلی را برای نجات این سینما پیشنهاد میکنید ؟
شریفی: در پاسخ مثالی میزنم. تا وقتی آقای ضرغامی مسئول سازمان سینمایی بود بیشتر فیلم دفاع مقدسی ساخته شد یا بعدا که آقای سیف الله داد آن مسئولیت را گرفت شروع کرد به فیلم هایی از نوعی تفکر خاص و در کل هرکسی آمد سلیقه خاص خودش را آورد. این یعنی ما قانون مدون و مشخصی برای سینما نداریم و همه چیز طبق سلیقه میچرخد.
تلویزیون هم به گونهای دیگر. مثلا مدیران فیلم و سریال میخواهند فیلمی برای محرم تولید کنند.20 روز مانده به پخش شروع به فیلمبرداری میکنند و فوری مونتاژ میکنند تا به آنتن برسد. در صورتی که در دنیا روال این نیست. باید از قبل بررسی کنند و بعد نقدو تصحیح کنند اما اینجا برنامهریزی به موقع و دور اندیشی وجود ندارد.