سبک زندگی سالم؛ کلید کند کردن فرآیند پیری در مغز
گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو به نقل از فاکس نیوز؛ در پژوهشی روی موش‌ها، محققان مؤسسه آلن سلول‌هایی را شناسایی کردند که با افزایش سن دچار «تغییرات عمده» می‌شوند. این تغییرات به‌ویژه در یک «نقطه داغ» خاص در مغز مشاهده شده است.
موش‌ها برای این مطالعه انتخاب شدند، زیرا مغز آن‌ها شباهت‌های زیادی به مغز انسان دارد.
هونگ‌کویی زنگ، یکی از نویسندگان این مطالعه و مدیر مؤسسه علوم مغز آلن در سیاتل، در گفت‌وگو با فاکس نیوز دیجیتال اظهار داشت:«مغز ما از هزاران نوع سلول تشکیل شده که هرکدام وظایف متفاوتی دارند. مطالعه ما نشان می‌دهد انواع مختلف سلول‌ها به صورت متفاوتی به فرآیند پیری آسیب‌پذیر هستند.»این پژوهش که توسط مؤسسه ملی سلامت تأمین مالی شده است، در مجله Nature منتشر شد.
ابزارهای پژوهش و یافته‌ها
محققان با استفاده از ابزارهای توالی‌یابی RNA و نقشه‌برداری مغز، بیش از ۱.۲ میلیون سلول مغزی را از موش‌های جوان (۲ ماهه) و مسن‌تر (۱۸ ماهه) تحلیل کردند.
موش‌های ۱۸ ماهه از نظر بیولوژیکی معادل انسان‌های در اواخر میانسالی هستند.
در این مطالعه، محققان سلول‌ها را به ۸۴۷ نوع مختلف دسته‌بندی کردند و تقریباً ۲۵۰۰ ژن را شناسایی نمودند که با افزایش سن تغییر می‌کنند.
نتایج نشان داد که سلول‌های مرتبط با پیری افزایش التهاب و کاهش عملکرد نورونی را تجربه می‌کنند.
هونگ‌کویی زنگ توضیح داد:«تغییرات در این ژن‌ها نشان‌دهنده تضعیف ساختار و عملکرد نورونی در سلول‌های نورونی و گلیایی است. همچنین، افزایش پاسخ ایمنی و التهاب در سلول‌های ایمنی و عروقی مغز مشاهده شده است.»
نقطه داغ پیری در مغز
سلول‌هایی که بیشترین تغییرات را تجربه کردند، در هیپوتالاموس قرار داشتند؛ بخشی از مغز که با مصرف غذا، تعادل انرژی و متابولیسم مرتبط است.
این مطالعه نشان می‌دهد که هیپوتالاموس یک «نقطه داغ برای پیری» است و ارتباطی بالقوه میان رژیم غذایی، عوامل سبک زندگی، پیری مغز و خطر اختلالات شناختی مرتبط با سن وجود دارد.
هونگ‌کویی زنگ گفت:«یافته‌های این پژوهش اهمیت حفظ یک سبک زندگی سالم، تقویت وضعیت متابولیکی و کاهش التهاب در بدن و مغز را نشان می‌دهد. این عوامل می‌توانند فرآیند پیری را کند کرده یا به تأخیر بیندازند و خطر بیماری‌های مغزی مرتبط با پیری را کاهش دهند.»
امید به درمان‌های جدید
محققان امیدوارند این کشف بتواند به توسعه درمان‌های جدیدی منجر شود که عملکرد سلول‌ها را بهبود بخشد و از بیماری‌های نورودژنراتیو جلوگیری کند.
هونگ‌کویی زنگ اظهار داشت:«پیری مهم‌ترین عامل خطر برای بسیاری از بیماری‌های مغزی است. این مطالعه نقشه ژنتیکی دقیقی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد کدام سلول‌های مغزی بیشتر تحت تأثیر پیری قرار می‌گیرند. همچنین اهداف ژنی و سلولی جدیدی را برای توسعه درمان‌های مرتبط با بیماری‌های مغزی پیشنهاد می‌کند.»
نویسندگان اذعان داشتند که این مطالعه محدودیت‌هایی دارد.
هونگ‌کویی زنگ گفت:«محدودیت اصلی این مطالعه، ماهیت همبستگی یافته‌هاست. هنوز نمی‌دانیم آیا تغییرات مشاهده‌شده در بیان ژن‌های خاص علت پیری مغز هستند یا خیر.»
وی بر لزوم مطالعات آینده برای بررسی نقش این سلول‌ها در پیری و امکان معکوس کردن این تغییرات تأکید کرد.
نظر متخصصان
دکتر ارنست لی موری، متخصص مغز و اعصاب، بیان کرد که این تحقیق شواهد موجود در حمایت از نقش رژیم غذایی در سلامت مغز را تقویت می‌کند.
وی گفت:«نقشه‌برداری دقیق مغز که در این پژوهش ارائه شده است، می‌تواند برای تحقیقات آینده درباره پیری و درمان‌های احتمالی بسیار مفید باشد.»
دکتر موری همچنین به نقش التهاب در بیماری‌های مزمن مرتبط با سن، مانند آلزایمر، اشاره کرد و افزود:«شواهد بیشتری نشان می‌دهد که بسیاری از بیماری‌های مزمن قابل پیشگیری هستند و اغلب به رژیم غذایی و ورزش مربوط می‌شوند.»
او توضیح داد:«حذف غذاهای فرآوری‌شده و آغاز عادات سالم، مانند روزه متناوب، نشان داده است که می‌تواند التهاب سلولی را که منجر به بسیاری از بیماری‌ها می‌شود، کاهش دهد.»