
۱۵ ژانویه در تاریخ چه گذشت؟
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری دانشجو؛ امروز ۱۵ ژانویه اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی در جهان دارد. در ادامه به مرور برخی از مهمترین رویدادهای آن میپردازیم.
۱۹۱۹ - شکست قیام مسلحانه کمونیستهای آلمان
در ۱۵ ژانویهٔ ۱۹۱۹، قیام مسلحانهٔ کمونیستهای آلمان (اعضای حزب اسپارتاکیست) به رهبری رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنخت، که با هدف ایجاد جمهوری سوسیالیستی در آلمان آغاز شده بود، به شکست انجامید. این حزب که نام خود را از اسپارتاکوس، رهبر انقلابی دو هزار سال پیش، الهام گرفته بود، در شهر برلین سرکوب شد. رزا و کارل، که در هتلی پناه گرفته بودند، توسط مأموران دولتی دستگیر شدند.
رزا لوکزامبورگ در هنگام انتقال از هتل، توسط گروههای راستگرای افراطی که از حمایت مأموران دولتی برخوردار بودند، کشته شد و جسد وی به کانال آب انداخته شد. کارل لیبکنخت نیز در داخل خودرو به قتل رسید.
این قیام که از ۱۲ ژانویه آغاز شده بود، تنها یک هفته دوام آورد. توانایی نظامی ناکافی کمونیستها و اختلافات داخلی، شکست آنها را تسریع کرد. جناح تندروی سوسیالیستها که به اسپارتاکیستها شهرت داشتند، پس از جدایی از حزب سوسیالیست در اول ژانویهٔ ۱۹۱۹، قیام مسلحانه را بهعنوان راه رسیدن به سوسیالیسم انتخاب کردند. بااینحال، سوسیالدموکراتها نهتنها از این قیام حمایت نکردند، بلکه در مواردی با ارتش و ناسیونالیستها همکاری کردند.
رزا لوکزامبورگ باور داشت که آلمان شرایط مساعدتری نسبت به روسیه برای برقراری نظام سوسیالیستی دارد. تحلیلگران بسیاری معتقدند که اگر این قیام موفق میشد، تاریخ جهان بهطور چشمگیری تغییر میکرد.
۱۹۳۴ - زلزلهٔ مهیب در هندوستان
در این روز، زلزلهای با بزرگی ۸٫۴ ریشتر هند و نپال را لرزاند که بیش از ده هزار کشته برجای گذاشت. این زلزله یکی از ویرانگرترین بلایای طبیعی منطقه بود.
۱۹۴۴ - تصمیم به تقسیم آلمان
کمیسیون مشورتی اروپایی در این روز تصمیم گرفت آلمان را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کند. این تصمیم، که در دوران جنگ جهانی دوم اتخاذ شد، بعدها در کنفرانس یالتا توسط روزولت، چرچیل و استالین به اجرا درآمد. تقسیم آلمان آغازگر دورهٔ جنگ سرد بود که میان بلوکهای شرق و غرب شکل گرفت.
۱۹۶۵ - سکتهٔ مغزی وینستون چرچیل
در ۱۵ ژانویهٔ ۱۹۶۵، وینستون چرچیل، سیاستمدار برجسته و نخستوزیر سابق بریتانیا، دچار سکتهٔ مغزی شد. وی ۱۵ روز بعد، در سن ۹۱ سالگی درگذشت.
زادروزها
- ۱۶۲۲: مولیر، درامنویس برجستهٔ فرانسوی (درگذشتهٔ ۱۶۷۳)
- ۱۷۹۵: الکساندر گریبایدوف، دیپلمات و نمایشنامهنویس روسی (درگذشتهٔ ۱۸۲۹)
- ۱۸۵۱: مارتین تئودور هوتسما، خاورشناس هلندی (درگذشتهٔ ۱۹۴۳)
- ۱۸۶۳: ویلهلم مارکس، سیاستمدار آلمانی (درگذشتهٔ ۱۹۴۶)
- ۱۸۹۱: اسیپ ماندلشتام، شاعر و نویسندهٔ روسی (درگذشتهٔ ۱۹۳۸)
- ۱۹۰۲: ناظم حکمت، شاعر و نمایشنامهنویس ترکیهای (درگذشتهٔ ۱۹۶۳)
- ۱۹۱۸: جمال عبدالناصر، رئیسجمهور مصر (درگذشتهٔ ۱۹۷۰)
درگذشتها
- ۶۹: گالبا، امپراتور روم (زادهٔ ۳ پیش از میلاد)
- ۱۵۱۹: واسکو نونیس د بالبوا، کشورگشا و فرماندار اسپانیایی (زادهٔ ۱۴۷۴)
- ۱۸۹۳: فرانسیس آن کمبل، شاعر و بازیگر بریتانیایی (زادهٔ ۱۸۰۹)
- ۱۹۱۹: رزا لوکزامبورگ، انقلابی و رهبر کمونیست آلمان (زادهٔ ۱۸۷۰)
- ۱۹۶۸: لئوپولد اینفلد، فیزیکدان و نویسندهٔ لهستانی (زادهٔ ۱۸۹۸)
- ۲۰۰۶: جابر احمد الصباح، امیر کویت (زادهٔ ۱۹۲۶)
- ۲۰۰۷: نبی خزری، نویسنده و شاعر آذربایجانی (زادهٔ ۱۹۲۴)