هوش مصنوعی و عدالت موازی: بخشش از آن‌سوی واقعیت

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ استیسی ویلز دو سال از عمر خود را صرف نوشتن بیانیه تأثیر قربانی کرد؛ متنی که قصد داشت در دادگاه پس از کشته شدن برادرش، کریستوفر پلکی، در یک حادثه خشم جاده‌ای در سال ۲۰۲۱ بخواند. اما حتی پس از این مدت طولانی، ویلز احساس می‌کرد که این بیانیه نمی‌تواند به‌طور کامل انسانیت برادرش را به تصویر بکشد یا آنچه او واقعاً می‌خواست بگوید را منتقل کند.

بنابراین، ویلز تصمیم گرفت اجازه دهد خود پلکی بیانیه را ارائه دهد — با کمک هوش مصنوعی.

او و همسرش یک نسخه ویدیویی تولیدشده با هوش مصنوعی از پلکی ساختند و آن را در جلسه صدور حکم قاتل او، اوایل همین ماه، پخش کردند. این ویدیو با صدایی بازسازی‌شده از صدای خود پلکی، متنی را می‌خواند که ویلز نوشته بود. در این متن، نسخه‌ی هوش مصنوعی پلکی، به قاتل خود ابراز بخشش می‌کرد؛ چیزی که ویلز می‌گوید مطمئن بود برادرش انجام می‌داد، اما خودش هنوز آماده‌ی گفتنش نبود.

ویلز به سی‌ان‌ان گفت: «تنها چیزی که مدام در ذهنم می‌چرخید، صدای کریس بود و چیزی که او ممکن بود بگوید. من مجبور بودم خیلی آگاهانه خودم را از این فرآیند جدا کنم تا این متن را از طرف کریس بنویسم، چون چیزی که او می‌گوید، لزوماً چیزی نیست که من باور دارم، اما مطمئنم که او آن‌گونه فکر می‌کرد.»

هوش مصنوعی به‌طور فزاینده‌ای در فرایند‌های حقوقی و کیفری نقش ایفا می‌کند، اگرچه باور بر این است که این اولین بار است که از هوش مصنوعی برای بازسازی قربانی جهت ارائه بیانیه در دادگاه استفاده می‌شود. کارشناسان می‌گویند که جهان باید هرچه بیشتر با پرسش‌های اخلاقی و عملی پیرامون بازتولید افراد درگذشته با استفاده از هوش مصنوعی، چه در داخل و چه خارج از دادگاه، مواجه شود؛ به‌ویژه که این فناوری هر روز انسان‌مانندتر می‌شود.

پل گریم، استاد دانشکده حقوق دانشگاه دوک و قاضی سابق دادگاه منطقه‌ای در مریلند، گفت: «همه ما این جمله را شنیده‌ایم که "دیدن باور کردن است، شنیدن باور کردن است". این فناوری‌ها توانایی بسیار بالایی برای تأثیرگذاری و اقناع دارند، و ما همیشه باید در حال ارزیابی باشیم که آیا این فناوری‌ها روایت ماجرا را به گونه‌ای تغییر می‌دهند که باعث برتری ناعادلانه برای یک طرف نسبت به طرف دیگر شود یا نه.»

قاضی تاد لنگ از دادگاه عالی شهرستان ماریکوپا در نهایت قاتل پلکی، گابریل پل هورکاسیتاس، را به ۱۰.۵ سال زندان برای قتل غیرعمد محکوم کرد — در حالی که دادستان تنها ۹.۵ سال درخواست کرده بود — و مجموعاً ۱۲.۵ سال با احتساب جرم تهدید عمومی.

بر اساس ضبط جلسه دادگاه، قاضی لنگ گفت: «من عاشق این هوش مصنوعی هستم. از شما بابتش متشکرم. با اینکه خانواده حق دارند عصبانی باشند، اما من بخشش را شنیدم.»

ماجرای پلکی پیش‌تر توسط شبکه ABC۱۵ آریزونا گزارش شده بود.

آوردن پلکی به دادگاه

پلکی کوچک‌ترین فرزند خانواده بود، یک کهنه‌سرباز و به گفته خواهرش، «بخشنده‌ترین و خوش‌اخلاق‌ترین» عضو خانواده. او در نوامبر ۲۰۲۱ در چندلر، آریزونا، در سن ۳۷ سالگی کشته شد.

ویلز می‌گوید در طول محاکمه، عکس‌های کالبدشکافی و ویدیو‌های نظارتی از صحنه قتل او به هیأت منصفه نشان داده شد. اما پس از آنکه هیأت منصفه هورکاسیتاس را به قتل غیرعمد محکوم کرد، ویلز خواست تا قاضی تصویری از پلکی در زمان زنده بودنش داشته باشد.

او و همسرش تیم ویلز که هر دو در حوزه فناوری فعالیت دارند — و پیش‌تر نسخه‌های ویدیویی از مدیرعاملان سابق برای سخنرانی در کنفرانس‌ها ساخته بودند — تصمیم گرفتند در هفته‌های منتهی به جلسه صدور حکم، کریستوفر پلکی را نیز به همان روش بازسازی کنند.

آنها از چندین پلتفرم نرم‌افزاری مختلف استفاده کردند که با استفاده از عکس‌ها و یک ویدیوی قدیمی از کریستوفر پلکی آموزش داده شده بود تا نسخه‌ای بازسازی‌شده با هوش مصنوعی را تولید کنند؛ نسخه‌ای که در جلسه دادگاه در تاریخ ۱ مه به نمایش درآمد. روز قبل از جلسه صدور حکم، استیسی ویلز با وکیل خود، جسیکا گاتوسو، تماس گرفت تا نظر او را درباره این برنامه بپرسد.

گاتوسو به سی‌ان‌ان گفت: «من نگران بودم، فکر می‌کردم که احتمالاً با اعتراض یا واکنش منفی مواجه می‌شویم... هر تحقیقی که توانستم انجام دادم، اما چیزی پیدا نکردم، چون تا به حال چنین کاری را نشنیده بودم.» او افزود که در نهایت به قانونی در آریزونا استناد کرد که به قربانیان اجازه می‌دهد نحوه ارائه بیانیه‌شان را خودشان انتخاب کنند.

مانند دیگر ویدیو‌های تولیدشده با هوش مصنوعی که چهره انسان‌ها را بازسازی می‌کنند، بازسازی کریستوفر پلکی هم تا حدی ناپیوسته و کمی مصنوعی به نظر می‌رسد و ویدیو با اعلام این موضوع آغاز می‌شود که از فناوری برای ساخت آن استفاده شده است. اما ویلز می‌گوید باور دارد این ویدیو جوهره شخصیت برادرش را به خوبی منتقل کرده است.

نسخه‌ی هوش مصنوعی پلکی در ویدیو گفت: مایه تأسف است که آن روز در آن شرایط با هم مواجه شدیم. شاید در زندگی دیگر، ما می‌توانستیم با هم دوست باشیم.

جیسون لام، وکیل مدافع گابریل هورکاسیتاس، گفت که تیم دفاعی از پیش اطلاع نداشت که قرار است در بیانیه تأثیر قربانی از هوش مصنوعی استفاده شود. او افزود: «به نظر می‌رسد قاضی برای این ویدیو ارزش قائل شده و این موضوع احتمالاً در فرآیند تجدیدنظر بررسی خواهد شد.

نقش رو‌به‌رشد هوش مصنوعی در قانون

قضات با تصمیم‌های فزاینده‌ای درباره نقش هوش مصنوعی در دادگاه‌ها مواجه هستند — از جمله اینکه آیا اصلاً باید چنین نقشی برای آن قائل شد یا نه.

در پرونده‌ای دیگر در نیویورک در ماه گذشته، یک قاضی دادگاه تجدیدنظر فوراً تلاش شاکی برای استفاده از آواتار تولیدشده با هوش مصنوعی جهت دفاع از پرونده‌اش را رد کرد؛ چرا که پیش‌تر توضیح داده نشده بود که این آواتار واقعی نیست. همچنین، هفته گذشته یک هیئت قضایی فدرال پیش‌نویس قانونی را به جریان انداخت که بر اساس آن، مدارک تولیدشده با هوش مصنوعی باید با همان استاندارد‌هایی که از گواهی‌های کارشناسان انسانی انتظار می‌رود، مطابقت داشته باشند (به گزارش رویترز).

پیشرفت هوش مصنوعی همچنین این سؤال را مطرح کرده است که آیا این فناوری می‌تواند جایگزین شغل‌های انسانی در حوزه حقوق شود یا نه.

گرم، که در پرونده پلکی دخیل نبود، گفت: این فناوری از بین نمی‌رود، و ما شاهد نمونه‌های بیشتری از این موارد خواهیم بود. قضات معمولاً نسبت به این فناوری محتاط هستند، بنابراین احتمالاً در ابتدا بیشتر با پاسخ منفی مواجه خواهیم بود تا مثبت.

او افزود که قضات ممکن است به‌ویژه نسبت به ارائه شواهد یا ابزار‌های بصری تولیدشده با هوش مصنوعی برای هیأت منصفه مردد باشند، چرا که برخلاف قاضی، هیأت منصفه آموزش ندیده‌اند که اجازه ندهند احساسات بر واقعیت‌ها غلبه کند. همچنین این نگرانی وجود دارد که هوش مصنوعی ممکن است چهره یک طرف دعوی را به گونه‌ای نادرست یا بیش از حد همدلانه به نمایش بگذارد.

گرم پیشنهاد کرد که در آینده، مشاور حقوقی طرف مقابل باید پیش از نمایش هر محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی در دادگاه، این فرصت را داشته باشد تا آن را بررسی کرده و اعتراضات احتمالی را به اطلاع قاضی برساند.

حتی خود ویلز نیز هشدار داد که باید با احتیاط از این فناوری استفاده شود.

او گفت: «این یک مدرک نبود. هیأت منصفه هرگز آن را ندیدند. حتی قبل از صدور رأی گناهکار هم ساخته نشده بود. این فقط یک نظر بود؛ و قاضی اجازه یافت انسانی را که دیگر در میان ما نیست، آن‌گونه که بود، ببیند.

در نهایت، او گفت که بازسازی برادرش با هوش مصنوعی برای خانواده‌شان تجربه‌ای شفابخش بود. پس از پخش آن در دادگاه، پسر ۱۴ ساله‌اش به او گفت: «خیلی ممنون که این کار رو کردی. من واقعاً نیاز داشتم عمو کریس رو یه بار دیگه ببینم و صداشو بشنوم.