از شکست یک ابزار جراحی تا ساخت بزرگ‌ترین کارخانه کاشتنی‌های زیستی
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در سال‌های اخیر، تولید دانش‌بنیان و خودکفایی در حوزه تجهیزات پزشکی و ایمپلنت‌های استخوانی، به‌ویژه در شرایط تحریمی و محدودیت‌های ارزی، بیش از پیش اهمیت یافته است. شرکت «ایمن ایجاز» به مدیریت مهندس خسرو محمدلو، از جمله مجموعه‌های پیشگامی است که نه‌تنها موفق به بومی‌سازی فناوری‌های پیچیده کاشتنی‌های پزشکی شده، بلکه با اتکا به توان داخلی و تجربیات میدانی، توانسته سهم قابل توجهی از بازار داخل را به خود اختصاص داده و حتی به بازارهای جهانی نیز راه یابد.
در این گفت‌وگوی تفصیلی، مهندس محمدلو با نگاهی صریح و صادقانه، درباره انگیزه‌ها، چالش‌ها، مسیر رشد شرکت، نقش خانواده، سهم بازار، دغدغه‌های موجود، و انتظارات خود از مسئولان سخن گفته است. شنیدن روایت فردی که از تجربه جنگ، به کارآفرینی فناورانه رسیده و اکنون جزو صادرکنندگان معتبر تجهیزات پزشکی در کشور است، نه‌تنها آموزنده، بلکه الهام‌بخش نسل جوان نیز خواهد بود.
لطفاً درباره شرکت ایمن ایجاز و زمینه فعالیت‌های آن توضیح دهید
شرکت ایمن ایجاز در زمینه تولید تجهیزات پزشکی و ایمپلنت‌های استخوانی فعالیت می‌کند. حوزه‌هایی که ما در آن مشغول به فعالیت هستیم شامل ایمپلنت‌های استخوانی تروما، فک و صورت و جمجمه، ستون فقرات، قفسه سینه و همچنین ابزارهای جراحی می‌شود. این محصولات به‌صورت کاملاً مستقل تولید، بسته‌بندی و با برند "ایمن ایجاز" به بازار عرضه می‌شوند. از جمله محصولات تولیدی ما می‌توانم به سیستم‌های چهارونیم میلی‌متری غیرلاکینگ پلاک، سه‌ونیم میلی‌متری لاکینگ پلاک و غیرلاکینگ پلاک، پلاک‌های تی‌شکل مینی و سیستم چهارونیم لاکینگ پلاک اشاره کنم.
چه انگیزه‌ای باعث شد که وارد این حوزه شوید؟
انگیزه این مسیر برمی‌گردد به زمانی که در جبهه‌های جنگ حضور داشتم. در آن دوران با شکسته شدن یک ابزار جراحی مواجه شدم. همان جا بود که سعی کردم آن ابزار را اصلاح کنم و از همان جا انگیزه‌ام برای ورود به این عرصه شکل گرفت. پس از آن به تهران آمدم و فعالیت خود را در زمینه بازسازی ابزارهای جراحی آغاز کردم. ابتدا به‌صورت غیرحرفه‌ای فعالیت می‌کردم اما بعدها شرکت ایمن ایجاز را در سال ۱۳۷۲ تأسیس کردم.
شروع کار حرفه‌ای شما چگونه بود؟
در ابتدا خودم در دانشگاه شهید بهشتی استخدام بودم. البته آن زمان وزارت بهداری بود و هنوز عنوان «شهید بهشتی» رایج نشده بود. بعدها دیدم که در کشور نیاز بسیار زیادی به کاشتنی‌های تیتانیومی وجود دارد، اما قیمت آن‌ها بسیار بالا بود. من تولید این محصولات را با تقریباً یک‌دهم قیمت نمونه‌های وارداتی آغاز کردم. اولین تولیدکننده پرینترهای ایمپلنت فک و صورت و جمجمه در ایران هستم. بعد از آن به تولید ایمپلنت‌های ستون فقرات روی آوردیم.
در آن زمان چون تعداد تولیدکننده‌های فک و صورت خیلی کم بود، مجبور شدم پنج سیستم کامل از ایمپلنت‌های فک و صورت جمجمه را خودم طراحی و تولید کنم. هر سیستم شامل حدود ۷۰ تا ۷۸ نوع کالا بود. در نتیجه چهار سال فقط تولید کردم تا سبد کالاهایمان کامل شود. با وجود مقاومت واردکننده‌ها، ما به تولید و عرضه با قیمت‌های بسیار مناسب ادامه دادیم.
محصولات شما در بازار داخلی و خارجی چه بازخوردی داشت؟
بازار داخلی بسیار تشنه این نوع محصولات بود و هنوز هم هست. در حال حاضر ما حدود ۶۵ درصد از سهم بازار داخلی را در اختیار داریم. بعدها متوجه شدیم که می‌توانیم وارد بازارهای خارجی هم بشویم. برای این منظور نیاز به دریافت گواهی CE اروپا داشتیم. با اینکه مجوزهای داخلی و مجوز وزارت بهداشت را داشتیم، اما بدون CE اروپا نمی‌توانستیم وارد بازار اروپا شویم. این فرآیند دریافت گواهینامه حدود یک سال و اندی طول کشید و پس از آن موفق به صادرات گسترده به کشورهایی مثل آلمان و از آنجا به هشت کشور دیگر شدیم.
شرکت شما در حال حاضر چه میزان اشتغال‌زایی دارد؟
در حال حاضر بین ۵۵ تا ۵۸ نفر پرسنل داریم. پروژه فاز سوم در پارک علم و فناوری پردیس که زیربنای آن حدود ۹ هزار متر است در حال اتمام است. با راه‌اندازی این فاز، حدود ۲۵۰ نفر دیگر به مجموعه اضافه خواهند شد. ما وارد حوزه تولید کاشتنی‌های قابل جذب داخل بدن شده‌ایم که از جدیدترین فناوری‌های جهانی است و در دنیا فعلاً دو یا سه شرکت بیشتر در این زمینه فعال نیستند. امیدواریم تا پایان سال جاری این پروژه راه‌اندازی شود.
از ابتدا همسرم، مادرم و اقوام نزدیک کمک می‌کردند. بعدها بچه‌ها که بزرگ شدند، تحصیلات‌شان را بر اساس نیاز شرکت انتخاب کردند. پسرم مدیر یکی از کارخانه‌های ما در پارک علم و فناوری پردیس است. یکی از دخترانم در حوزه تولید ابزار جراحی فعال است و دختر دیگر در تولید کیج‌های کمری و گردنی. در مجموع همه خانواده در این مجموعه فعالیت دارند و ساختار شرکت به‌صورت خانوادگی گسترش یافته است.
با چه موانع و چالش‌هایی در این مسیر مواجه بودید؟
چالش‌ها بسیار زیاد بودند. تأمین مواد اولیه مثل تیتانیوم دو منظوره که از خارج وارد می‌شود یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ما بود. بیشتر ماشین‌آلاتی که مورد نیاز ما هستند دارای تکنولوژی بالا و تحت تحریم هستند (مثل دستگاه‌های ۱۱ تا ۲۴ محور)، اما با تلاش فراوان توانستیم آن‌ها را وارد کنیم. گمرک، مسائل مالی، عدم آشنایی مسئولان با نیازهای تولیدی، همه مشکلاتی بودند که در مسیرمان قرار داشتند. البته با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی و برخی بانک‌ها مثل بانک صادرات توانستیم بر این مشکلات غلبه کنیم.
توصیه شما به جوانانی که قصد ورود به این حوزه را دارند چیست؟
توصیه من به جوانان این است که نترسند. فناوری منشأ آن در دانشگاه‌هاست و الان همه رشته‌های لازم مثل مهندسی پزشکی، متریال، برق و مکانیک وجود دارد. اما متأسفانه بسیاری از جوانان به خاطر نداشتن تجربه از ریسک می‌ترسند. من پیشنهاد می‌کنم دانشگاه‌ها با شرکت‌های دانش‌بنیان همکاری داشته باشند و دانشجویان را به این مراکز بفرستند. در پارک علم و فناوری این حرکت آغاز شده و در حال گسترش است.
ریزش‌های اولیه طبیعی است. ممکن است سرمایه اولیه از دست برود یا زمان زیادی صرف شود. اما نباید ترسید. هرکاری در ابتدا ریسک دارد.
انتظار شما از مسئولین چیست؟ آیا حمایتی دریافت کرده‌اید؟
انتظار من از مسئولین این است که حمایت عملی انجام دهند، نه شعاری. متأسفانه بیشتر حمایت‌ها در حد حرف باقی می‌ماند. اگر حمایت واقعی از تولید انجام شود، نه نخبگان مهاجرت می‌کنند و نه کارآفرینان مجبور به رفتن می‌شوند. من کارخانه‌ای در آلمان دارم، اما فقط به‌خاطر عِرق ملی و خانوادگی در ایران مانده‌ام. در آلمان وقتی بیزنس پلنی ارائه می‌دهم، همه چیز با دقت و مسئولیت جلو می‌رود. حتی وامی که در آلمان گرفتم با بهره‌ای کمتر از نیم درصد بود، در حالی که اینجا وام‌ها با دوازده درصد شروع می‌شود و به بالای بیست درصد می‌رسد.
در ایران حمایت واقعی از تولید نیست. اگر حمایت شود، بازار ایران با ۸۰-۹۰ میلیون نفر جمعیت می‌تواند یک انفجار سرمایه‌ای ایجاد کند. اما متأسفانه به جای حمایت، فقط واردات را محدود می‌کنند و این کمکی به تولید نمی‌کند. باید اجازه دهند محصولات خارجی بیاید تا ما با تکنولوژی روز رقابت کنیم. آن‌وقت اگر تولید داخل بهتر بود، طبیعتاً بازار را می‌گیرد. ما محصولی داریم که یک‌سوم قیمت چینی است ولی از نظر کیفیت در حد محصول اروپایی‌ست. حالا وقت آن است که از آن حمایت شود، اما حمایت واقعی، نه شعاری.