گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»؛ متأسفانه سرانه مطالعه و کتابخوانی، زیبنده مردم ایران نیست. همین که آمار دقیق از میزان مطالعه مردم موجود نیست، خود نشانی از مهجوریت کتاب و کتاب خوانی در جامعه ما است.
رهبر معظم انقلاب در بیانات خود درباره کتاب و کتابخوانی میفرمایند: «وظیفه همه افراد فرهیخته و همه نهادهای فرهنگی کشور است که دراشاعه، گسترش و تقویت هرچه بیشتر مسئله کتاب و کتابخوانی اهتمام ورزند و در یک کلام، همه درد آشنایان و دل آگاهان به منظور بسیج همگانی برای گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی بپاخیزند، تا هنگامه خجسته ای پیش آید که در آن، «کتاب» همه جا، برای همه کس و در همه وقت به وفور یافت شود و مطرح باشد و نیز هیچ کس در هیچ جا، هیچ بهانه ای برای کتاب نخواندن نداشته باشد.»
بررسی راهکارهای ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی
خانواده عامل بسیار موثری در ایجاد عادت به مطالعه و ترویج فرهنگ کتابخوانی است. محیط و شرایط خانواده، روش تربیتی و آموزشی والدین، طرز تفکر و نگرش والدین در رابطه با مطالعه و کتابخوانی، وجود کتب و نشریات قابل دسترس و همچنین سطح اقتصادی و پایگاه اجتماعی خانواده، نقش بسزایی در تقویت عادات مطالعه و کتابخوانی دارد
نقش ناشران و کتاب فروشیها
ناشران و کتاب فروشیها هم به نوبه خود نقش بسیار موثری در اشاعه فرهنگ کتابخوانی ایفا می کنند. میزان توجه ناشران به تمایلات و نیازهای خوانندگان، استانداردهای چاپ و نشر و همچنین گسترش قلمرو نمایش و توزیع کتاب توسط کتاب فروشیها از جمله عوامل اثرگذاری در گرایش مردم به سمت مطالعه میباشد. کیفیت برتر کتاب، اعم از جذابیت ظاهری، نحوه صفحه آرایی و حروف چینی، شیوه طراحی و رنگ آمیزی، تصاویر روی جلد و درون متن، حجم، قطع و کیفیت چاپ و صحافی و همچنین ویژگیهای محتوایی و مسائل مربوط به ویراستاری کتاب از جمله مواردی است که پیوسته باید مدنظر ناشران، نویسندگان، ویراستاران و به طور کلی متولیان عرصه چاپ و نشر قرار بگیرد.
نقش کتابداران و کتابخانهها
کتابداران کتابخانهها، از عوامل موثر در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی به شمار میروند. کتابداران با روشهای خلاقانه خود میتوانند فعالیتهای کتابخوانی را رشد داده و حتی به حوزههای بیرون از کتابخانه بکشانند. اگر کتابداران کتابخانهها از حیث علم کتابداری و اخلاق انسانی، رشد کاملی داشته باشند، بدون تردید، همچون معلمان و استادان جامعه، معماران نسلهای آینده بشر خواهند بود.
نقش دولت و رسانه های گروهی شیوه حکومت و همچنین شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه، نقش بزرگ و غیر قابل انکاری در ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی دارند. در این زمینه نقش فرهنگ، سنت های اجتماعی و متولیان فرهنگی بیش از همه مهم و حیاتی جلوه می کند.
«خبرگزاری دانشجو» در شیراز، به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی و بدین منظور که دانشگاه شیراز یکی از بزرگترین کتابخانه ها به لحاظ فضا، منابع و امکانات در سطح است، ضمن گفتگو با صاحب نظران عرصه کتاب به بررسی وضعیت فعلی کتابخانه ها و بروز بودن منابع آن و همچنین میزان بودجه اعتباری کتابخانه ها پرداخته است که در زیر به اختصار به آن اشاره شده است:
هاجر ستوده، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه روند بودجه کتابخانه با توجه به اهداف عالیه پژوهشی دانشگاه شیراز و تعداد دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی همواره رو به پیشرفت است، عنوان کرد: در این راستا شاهد افزایش حداقل 20 درصدی بودجه اعتباری کتابخانه این دانشگاه هستیم.
وی افزود: آمار منابع کتابخانه بالغ بر بیش از 500 هزارجلد اعم از کتب فارسی و لاتین و عربی، نشریات لاتین فارسی و عربی از روند نسبتا خوبی برخوردار بوده است.
رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز بیان کرد: کتابخانه در بخش تهیه کتب فارسی، لاتین و عربی توانسته است جدیدترین منابع چاپی را برای دانشگاهیان و فرهیختگان فراهم آورد.
ستوده با بیان اینکه در سالهای اخیر وضعیت نشریات فارسی نیز روند خوبی را داشته ونشریات تخصصی علوم انسانی نیز تهیه شده است، گفت: با اشتراک پایگاههای معتبر نشریات فارسی سایر نشریات نیز قابل دسترسی است.
وی اذعان کرد: در حیطه نشریات لاتین هم با جایگاه خاص خود در کتابخانه مرکزی به گونه ای بوده است که در جهت رفع نیاز اساتید و دانشجویان محترم از طریق اشتراک پایگاههای اطلاع رسانی معتبر لاتین دسترسی به مقالات بیش از یک هزار عنوان نشریه از کشورهای مختلف را شامل داشته و داریم.
رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه شیراز گفت: در حیطه کتب مراجع ترجمه ای در صورت نیاز و در خواست اساتید محترم و وضعیت بودجه اقدام به تهیه آن منبع کرده است.
ستوده بیان کرد: این کتابخانه همواره از بزرگان ایران و فارس کتب اهدایی قابل توجه ارزشمندی را دریافت کرده است.
سمیه همتی، دانشجوی رشته شیمی این دانشگاه نیز با مثبت ارزیابی کردن فعالیت های کتابخانه های دانشگاه شیراز گفت: دانشگاه شیراز دارای یکی از کتابخانه های مطرح و مرجع در بین دانشگاه های کشور است.
وی خاطرنشان کرد: ما شاهد هستیم که نه تنها دانشجویان این دانشگاه بلکه بسیاری از دانشجویان از دیگر دانشگاه های فارس و کشور به این کتابخانه مراجعه می کنند و با جستجوی پیشرفته منابع به کتاب مورد نظر خود دست پیدا می کنند.
زهرا الهی، دانشجوی معارف این دانشگاه با انتقاد از نحوه بروز بودن کتاب ها تصریح کرد: متأسفانه بسیاری از کتاب های شناخته شده جهانی در دانشگاه شیراز پیدا نمی شود.
کتابخانه برخی از دانشکده های دانشگاه شیراز پاسخگوی نیاز دانشجویان نیست
وی گفت: کتابخانه برخی از دانشکده های دانشگاه شیراز پاسخگوی نیاز دانشجویان نیست.
اما در ادامه گفتگو چندتن از دانشجویان این دانشگاه در گرایش های مختلف به قدیمی بودن کتابخانه میرزای شیرازی این دانشگاه اشاره و اذعان داشتند: اگر این کتابخانه به موزه تبدل شود بهتر است.
تأکید و چرا تأکید؟
متأسفانه با وجود تأکیدهای مکرر رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم گسترش فرهنگ کتابخوانی و تقویت سایت های کتابخانه ای در مورد استفاده قرار گرفتن عمومی اما باز شاهد کم کاری هایی از جانب مسئولین در اختصاص بودجه و نادیده گرفتن نشر این فرهنگ هستیم تا جایی که رهبر معظم انقلاب می گوید: «هر زمانی که به یاد کتاب و وضع کتاب در جامعه خودمان می افتم، قلباً غمگین میشوم باید در جهت رفع این مشکل بزرگ، مردم، دولت و تمام نهادها و ارگانها، همگام با یکدیگر، به صورت جدی، وارد عمل شوند».
و آخر...
یادی میکنیم از زنده یاد قیصر امین پور:
بعضی از کتابها ساده لباس میپوشند و بعضی لباسهای عجیب و غریب و رنگارنگ دارند.
بعضی از کتابها برای ما قصه میگویند تا بخوابیم و بعضی قصه میگویند تا بیدار شویم.
بعضی از کتابها تنبل هستند. بعضی از کتابها زیاد میخوابند و همیشه خمیازه میکشند.
بعضی از کتابها شاگرد اول میشوند و جایزه میگیرند. بعضی مردود میشوند و بعضی تجدید.
بعضی از کتابها تقلب میکنند. بعضی از کتابها دزدی میکنند.
بعضی از کتابها به رنگ پوست خود افتخار میکنند و رنگ دیگران را مسخره میکنند…