رئیس جهاد دانشگاهی گفت: اصلی ترین دغدغه شورای عالی انقلاب فرهنگی وضعیت علمی و فرهنگی کشور است
گروه علمی «خبرگزاری دانشجو»؛ رئیس جهاد دانشگاهی و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت و گویی که از نظرتان می گذرد به تشریح ابعاد فعالیتهای شورای عالی انقلاب فرهنگی پرداخته است:
جناب آقای دکتر طیبی با سلام، انتخاب مجدد حضرتعالی را به عنوان رئیس جهاد دانشگاهی تبریک عرض می کنیم و بابت فرصتی که در اختیار ما قرار دادید، تشکر می کنیم. مستحضرید که شورای عالی انقلاب فرهنگی با فرمان حضرت امام (رحمه الله علیه) تشکیل شد و مقام معظم رهبری هم بر وجود و حضور شورا در ساختار علمی و فرهنگی کشور تاکید داشتند و دارند. سوالی که در ابتدا طرح می شود این است که براساس چه تدبیری امام خمینی (رحمه الله علیه) و مقام معظم رهبری این نهاد را تاسیس و حمایت کرداند؟
من هم به شما سلام عرض میکنم. اگر پاسخ این سوال را بدهیم، ابتدا باید ببینیم که اگر کشورها بخواهند توسعه پیدا کنند باید چه کنند؟
برای توسعه مهمترین چیز هماهنگ سازی نهادهای مختلف و برنامه ریزی در عالیترین سطح است. ما یک سطح اجرا داریم و یک سطح برنامه ریزی عالی که در این سطح است که پالایش و اصلاح مسیر هم صورت میگیرد.
به نظرمن شورای عالی انقلاب فرهنگی یک نهاد ضروری در جهت برنامه ریزی و سیاست گذاری علمی کشور است. دراین شورا برای برنامه توسعه علم و فرهنگ در کشور نخبگان اجرایی، علمی و فرهنگی تحت مدیریت رئیس دستگاه اجرایی گردهم میآیند و کارها را مدیریت می کنند.
بنا براین اصلترین دغدغه شورای عالی انقلاب فرهنگی وضعیت علمی و فرهنگی کشور است و برنامهریزی در مسیر توسعه علمی و فرهنگی، که اساس توسعه کشور است، در این شورا صورت میگیرد.
آقای دکتر طیبی، اینجا این سوال پیش میآید که با توجه به اینکه مجلس شورای اسلامی که در امور سیاسی و اقتصادی تصمیمگیری و سیاستگذاری را برعهده دارد ، چرا در حوزه علم و فرهنگ این جمع نخبه را در قالب شورای عالی انقلاب فرهنگی، پیش بینی شدهاست؟
من با نگاهی که به مسائل توسعهای، این موضوع را عنوان می کنم که سیاستگذاری عالی کشور باید در جهتی باشد که با تغییر جریان های سیاسی کشور عوض نشود. ما یک جامعه جوان سیاسی بوده و هستیم و خیلی طبیعی است که در جامعه جوان سیاسی این تغییر جهتهای سیاسی، رخ بدهد. اگر قرار باشد با این تغییرات برنامهریزیهای اساسی کشور تغییر پیدا کند، این موضوع درست نیست. مجموعه اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی بیشترین ثبات را در کشور دارد و تاثیری از تغییرات سیاسی نمی پذیرد و اینکه زیر نظر مقام معظم رهبری است جایگاه مناسبی برای آن است.
شورای کنونی از لحاظ ساختار قانونی با آن شورایی که حضرت امام پایه گذاری کردند، چه تفاوتیدارد و آیا آن گونه که برخی مطرح میکنند این شورا یک نهاد مقطعی و گذرا بودهاست؟
آنچه که مهم است این نکته است که رهبری خردمند نظام اسلامی چه در دوره حضرت امام خمینی«ره» و چه در دوره مقام معظم رهبری عقیده داشتهاند که سیاستگذاری عالی کشور در علم و فرهنگ با توجه به اهمیت این دو حوزه باید در مکانی غیر از جایی دستگاه اجرایی کشور صورت گیرد و این نگاه کسانی بودند که بیشتر نگاه علمی به سیاستگذاری و برنامه ریزی داشته و دارند. ما در جهاد دانشگاهی نیز به این نگاه عقیده داریم و مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را لازمالاجرا می دانیم.
نقش شورای عالی را در زمینهسازی برای پیشرفتهای علمی کشور و موفقیت های حاصل شده را چگونه ارزیابی می کنید؟
سیاستگذاری شامل تعیین دکترین توسعه است که الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت، سند چشم انداز بیست ساله و سایر اسناد شامل آن میشوند. خوشبختانه سند نقشه جامع علمی کشور برای تعیین تکلیف علم و فناوری در این چشم انداز بیست ساله تصویب شده است ولی سایر اسناد هنوز تدوین نشدهاند که امیدواریم کار تدوین این اسنادهم پیش برود.
آقای دکتر فکر می کنم وارد چالش های درونی شورا شدیم و آسیب شناسی خوبی است که به عنوان یکی از اعضای قدیمی انجام می دهید. چه پیشنهادهایی در مورد ساختار شورا برای بهبود کاستی ها دارید ؟
به طور شفاف اشاره می کنم به این نکته : تجربه های موفق خارجی نشان می دهد که در برنامهریزی کشور، کلید موفقیت در برنامه ریزی های جامع، درازمدت و هماهنگی همه نهادهاست . وفاق ملی و حضور همه نخبگان علمی و اجرایی حتی اگر جناح متبوعشان حاکم نباشد، ضامن اجرای برنامه هاست؛ امروزه می گویند توسعه یک کشور فرآیندی است که در پیشرفت و توسعه فرهنگی ریشه دارد.
من در جریان تدوین و تصویب نقشه جامع علمی کشور به خوبی دیدم که افراد مختلفی با سلائق سیاسی مختلف در این میدان وارد شدهاند و کار را پیش می برند و در تدوین و گردآوری و در کمیسیون تلفیق نقشه جامع علمی کشور مجمعی از نخبگاه علمی حوزوی و دانشگاهیجمع شده بودند.
نهاد جهاد دانشگاهی یکی نهادهایی است که اصلا برای پیگیری انقلاب فرهنگی در دانشگاهها تاسیس شد و به همین اعتبار قرابت و نزدیکی بسیاری با شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته و دارد. در این نهاد چه اقداماتی در راستای اجرایی شدن مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام شدهاست؟
تحقق اهداف و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی جزء اصلیترین اهداف و برنامههای جهاددانشگاهی بوده و است. ما در راستای تحقق اقتصاد دانشبنیان و با همکاری مراکزی مانند معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و ... پیگیر اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی بوده و هستیم.
مادر این مسیر با دو وزارت علوم و بهداشت هم همکاریهای خوبی را داشته و خواهیم داشت.
آقای دکتر مهمترین دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی را چه می دانید؟
نقشه جامع علمی کشور، نقشه مهندسی فرهنگی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، اسناد ملی ذیل نقشه جامع علمی کشور، سند دانشگاهاسلامی بخشی از دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی است.
من اینجا شایسته است به این نکته اشاره کنم: در نقشه جامع علمی کشور ما پیشنهاد کردیم مسئولیت ایجاد مراکز کسب و انتقال فناوری در کنار پروژههای بزرگ عمرانی کشور به جهاد دانشگاهی محول شود.
چرا در کشوری که قرار است با این حجم عظیم فولاد تولید شود، هربار باید برویم و دانش آن را بخریم، صد بار باید برویم دانش تولید سیمان و ماشین آلاتش را بخریم. ما باید ارادهای داشته باشیم که اولا این دانش را به دست بیاوریم و معتقدیم که جهاد دانشگاهی می تواند این مسئولیت را به عهده بگیرد.
در مرحله بعد پیشنهاد کردیم که ماموریت های مشخص در حوزه تولید فناوری برای حل مشکلات اساسی کشور را به عهده بگیریم .
مثلا بحث آب شیرین کن ها که به لحاظ علمی ترکیبی است از تکنولوژی های متوسط و برتر.
صنعت چای چندین سال است که در کشور ما با مشکل مواجه است در دنیا چهل چین چای برداشت می شود ولی در کشور ما سه چین برداشت میشود؛ با تکنولوژی های ایجاد شده حتما می شود روی کیفیت چای ، تعداد برگ چای و فراوری آن کار کرد.
پایش توسعه علمی و فناوری کشور در جهاد دانشگاهی به عنوان مجموعهای علمی، عمومی و غیر دولتی مشارکت در را هاندازی کرسیهای نظریه پردازی، ارتقای مهارت های کسب و کار دانش آموختگان دانشگاهی از دیگر پیشنهادهای ما است.
چه میزان مباحث فرهنگی در جهاد دانشگاهی مورد توجه است؟
من باورم این است که در این مدت در جهاددانشگاهی برخی از بحث های فرهنگی که به صورت جدی مطرح شده، خودباوری جوانان، ایجاد هویت اسلامی – ایرانی، مطالبه پیشرفت و ... جزئی از فعالیتهای فرهنگی جهاد دانشگاهی است.
به عنوان آخرین سوال، یکی از شبهههای برخی از افراد از جمله برخی از دوستان متخصص در علوم انسانی حضور افرادی با تخصص غیر از علوم انسانی در شورای عالی انقلاب فرهنگی است. در این زمینه چه پاسخی دارید؟
من بر این باورم که همه اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی صرفنظر از رشتههایی که درآن تحصیل کردهاند به گواهی سابقهشان افرادی فرهنگی و دارای دغدغه نسبت به فرهنگ اسلام وانقلاب هستند.
به نظر بنده اگر یک پزشک یا مهندس بیاید و در شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان نهاد اصلی دفاع از فرهنگ انقلاب اسلامی عضویت پیدا کند، مهندسین و پزشکان نیز در دفاع از فرهنگ انقلاب روحیه دار می شوند. در ضمن تعداد افراد با تحصیلات حوزوی و علوم انسانی در شورا بیشتر از سایر حوزهها است.