کاهش فرزندآوری معضلی فرهنگی است و نه اقتصادی/ وجود یک میلیون و ۵۰۰ هزار خانواده یک نفره در کشور

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، اولین نشست كارشناسی سياست‌های ابلاغی خانواده و جمعيت از سوی رهبر معظم انقلاب، روز گذشته با موضوع «ازدواج بهنگام و مقابله با بحران جمعيت» در هتل پردیس مشهد، توسط ستاد ازدواج دانشجويی كشور برگزار شد.

در این نشست سيدغلامرضا حسنی، عضو هيئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در ابتدای سخنان خود در خصوص طرح همسفر تا بهشت گفت: این طرح كارآمد كه بار بسياری از خلاءهای سازمانی را به دوش می‌كشد بايد با نگاه بلندمدت و انسجام بيشتر، گسترش يابد و افزون بر جوانان، كودكان و نوجوانان نيز در گروه مخاطبان آن قرار گيرند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: تغييرات جمعيت در ايران قابل تبيين با تئوري‌های جمعيتی نيست؛ چراكه در واقع سقوط آزاد بوده و حتی شيب هم نداشته است، اين در حالی است كه اروپا همين سير را طی ۱۰۰سال داشته است.

كاهش فرزندآوری معضلي فرهنگی است نه اقتصادی

وی در ادامه به مشکلاتی که بارداری در سنین بالا به همراه دارد اشاره و بیان کرد: تصميم باروری در سن بالا، صرف نظر از مسائل جسمی، مشكلاتی همچون ناباروری، افزايش فاصله سنی والدين و فرزندان و كاهش انرژی و حوصله والدين را در پی دارد.

حسنی بیان کرد: تک فرزندی نيز آسيب‌های خاص خود را دارد و به همان اندازه كه فرزندآوری كاهش يابد، خانه سالمندان زياد می‌شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به سیاست‌های جمعیتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری اشاره و خاطرنشان کرد: اگرچه اين سياست‌ها بسيار جامع و منطقی بوده و به همه ابعاد مرتبط توجه دارد؛ اما متاسفانه عده‌ای تنها بخشی از آن را مد نظر قرار می‌دهند.

حسنی تاکید کرد: هر يک از نهادها و سازمان‌ها بايد رسالت خود را مطابق با اين سياست‌ها شناسايی و در آن حوزه فعاليت داشته باشند؛ اما این در حالی است که هنوز هيچ ستاد هماهنگی در اين زمينه وجود ندارد؛ چراكه اصولا باور به رشد جمعيت وجود ندارد.

كاهش جمعيت، مخاطره‌ای ملی است  

این استاد دانشگاه کاهش جمعیتی را مخاطره‌ای ملی خواند و بیان داشت: كاهش جمعيت، از مخاطره خانوادگی فراتر رفته و به مخاطره ملی تبديل شده و ما خيلی دير متوجه اين مساله شده‌ايم.

وي با تأكيد براين‌که تبليغ برای رشد فرزندآوری، يک سياست جهانی است، به وجود يك ميليون و 500 هزار خانواده يك نفره در ايران به دلايلی همچون عدم ازدواج، طلاق يا مرگ همسر اشاره و تصريح كرد: خانواده سرمايه اجتماعی و فرهنگی است و نبايد به خانواده نگاه اقتصادی داشت؛ چراکه حاصلی جز افزايش طلاق ندارد.

اين كارشناس جمعيت به دگرگون شدن مفهوم خانواده در غرب اشاره و خاطرنشان کرد: در اروپا بیش از 35 درصد فرزندان خارج از چارچوب خانواده متولد می‌شوند و اغلب خانواده‌ها تک والد و با وجود رفاه اجتماعی دچار آسيب‌های اجتماعی روزافزون هستند و برای مقابله با اين وضعيت امروز شعار بازگشت به خانواده می‌دهند.

حسني گفت: در روسيه زنانی كه بالاترين باروری را داشته باشند به عنوان مادر ميهن مورد مصاحبه و تبليغ قرار می‌گيرند تا همه بدانند فرزندآوری وظيفه ملی و مهم است.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بر لزوم احيای نظام حمايتی خانواده در كنار نظام حمايت‌های دولتی تاکید و تصریح کرد: نمی‌توان بدون توجه به نظام حمايتی سابق، آمار بالای ازدواج را انتظار داشت.

وی با یادآوری این موضوع که در گذشته حداقل از دو مشكل ازدواج و اشتغال در روستا خبری نبود و اطرافيان زوج، همه هزينه‌ها را تقبل می‌كردند، بیان داشت: در گذشته اصولا ازدواج مستقل از اقتصاد صورت می‌گرفت در حالی كه امروز، ازدواج برابر با اقتصاد معنا می‌شود.

حسنی تاکید کرد: همچنين در گذشته فشار هنجاری به نفع فرزندآوری بود در حالی كه امروز عكس اين امرحاکم شده است و به حدی سياست‌های حمايتی كاهش يافته كه در بيمارستان‌ها شاهد فرزندفروشی به دليل هزينه‌های بالای زايمان هستيم.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد بار دیگر بر ضرورت افزایش جمعیت در کشور تاکید و تصریح کرد: در شرايطی كه 71 درصد جمعيت ما در سن فعاليت و اشتغال هستند؛ چرا بايد بيكاری در كشور داشته باشيم و نرخ بهره وری‌مان حتی از ژاپن با ميانگين سنی 44 پايين‌تر باشد؟!.

وی ضمن تاکید بر این موضوع که کاهش جمعیت در ایران عواقب به مراتب خطرناک‌تری نسبت به سایر کشورها دارد، ادامه داد: انحراف فرهنگی بايد با كار فرهنگی اصلاح شود؛ آينده برآيند ذهن نسل كنونی است، بنابراین بايد ديد اشاعه فرهنگی فرزندآوری در نسل جديد چگونه است و نظام آموزش و پرورش ما فرزندان ما را برای ورود به دانشگاه تربيت می‌كنند يا ورود به زندگی؟.

دانشگاهیان خط شکن جبهه فرهنگی باشند

حسنی در بخش دیگری از سخنان خود بر نقش دانشجویان در ازدواج بهنگام و فرزندآوری اشاره و خاطرنشان کرد: دیروز رزمندگان خط شکن جبهه نظامی بودند و امروز دانشجویان و دانشگاهیان باید خط شکن جبهه فرهنگی باشند.

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: حفظ بنيان خانواده با مخارج اضافی صورت نمی‌گيرد؛ چنانچه شاهد هستيم كسانی هم كه از همه امكانات برخوردار هستند از مشكلات متعدد رنج می‌برند.

وی در پایان بر نقش روحانیان و نمایندگان مجلس بر ارتقاء آگاهی اشاره و یادآوری کرد: باروری، خصوصی‌ترين امر اجتماعی است و نمی‌شود بدون اقناع آن را تحقق بخشيد؛ بنابراين باید گروه‌های هدف را به گونه‌ای تقسيم كنيم كه هنجارسازها در رأس باشند.

نخستین رسالت ما قوام یافتن خانواده‌های نوپا است

در ادامه این نشست حسين جوادی، مدير طرح ملی همسفر تا بهشت، فرهنگ سازی ازدواج آسان را از اهداف برگزاري این طرح خواند و بیان کرد: نخستين رسالت خود را قوام يافتن خانواده‌های جوان و نوپا می‌دانيم كه اين امر خود بسترساز فرزندآوری موفق است.

وی خاطرنشان کرد: در زمينه ازدواج، تشكيل خانواده و فرزندآوری مانند هر موضوع ديگری انحرافات و شيوه‌های نادرستی باب شده است كه بايد رفع شود و با توجه به اين‌كه دانشجويان از اقشار فرهيخته و اثرگذار هستند بايد در اين عرصه پيشگام باشند.