خروج آمریکا از برجام فعلا آسان نیست/ اروپایی‌ها برجام را قابل مذاکره مجدد نمی‌دانند

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در گفت‌و‌گو با «رادیو اقتصاد» به تشریح سومین دور از گفت‌و‌گوهای عالی رتبه بین ایران و اتحادیه اروپا و جزئیات این نشست که امروز در تهران برگزار شد، پرداخت.

وی در پاسخ به سوالی درباره چند و، چون برگزاری این گفت‌و‌گو‌ها بین ایران و اروپا گفت: در جریان سفر فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران در بهار ۱۳۹۵ دو طرف به بیانیه مشترکی رسیدند که به دستور العملی برای گفت و گوهای ایران و اروپا تبدیل شد. این بیانیه درباره همکاری‌های همه جانبه بینن ایران و اتحادیه اروپا بود. دور دوم این گفت و گو‌ها در آبان سال گذشته بود. این گفت‌وگو‌ها موضوعات بسیار متنوع و جامعی را در برمی گیرد. این موضوعات شامل مسائل سیاسی، رایزنی درباره مسائل منطقه‌ای، همکاری‌های اقتصادی در حوزه‌های متفاوت به ویژه انرژی هسته‌ای، انرژی‌های تجدید پذیر، نفت و گاز، همکاری در حوزه‌های تجاری، حمل و نقل، محیط زیست، مهاجرت، مواد مخدر، آمورش، تحقیقات، همکاری‌های علمی و گفت و گوهای حقوق بشری می‌شود.

عراقچی با اشاره به اینکه در این قالب گفت‌و‌گوهای جامع در همه حوزه‌ها بین ایران و اتحادیه اروپا صورت می‌گیرد، گفت: ما امروز از صبح تا ساعت سه بعد ازظهر مشغول این دور از گفت‌وگوهای عالی رتبه بودیم. از طرف ایران از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مختلف در این گفت و گو‌ها حضور داشتند و از طرف اروپایی نیز حدود ۲۰ نفر از مقام‌های اتحادیه اروپا و نهادهای مختلف این اتحادیه حضور داشتند. گفت‌و‌گوهای بسیار جامعی صورت گرفت.

*به دستور کاری برای روابط دو جانبه رسیدیم

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه درباره اهداف ایران و اروپا از این گفت‌و‌گو‌ها گفت: هدف نخست ما میل به تفاهم و رسیدن به درک متقابل از مواضع یکدیگر است. دومین هدف ما ترغیب و توسعه همکاری‌های فیمابین در همه حوزه‌های مشترک است. دو دور پیشین گفت و گو‌ها و گفت و گوهای امروز در تامین این دو هدف بسیار موفق بوده است. ما موفق شدیم بر روی ایده‌ها و زمینه‌های مختلف برای همکاری گفت و گو کنیم و نظرات خود را بازگو کرده و با رویکردهای طرف مقابل نیز آشنا شویم. می‌توان گفت که در نتیجه این گفت و گو‌ها ما به دستور کاری برای روابط ایران و اتحادیه اروپا در آینده دست یافتیم.

*در حوزه مسائل منطقه‌ای اختلاف نظرهای بسیاری داریم

عراقچی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره ارزیابی وی از این گفت و گو‌ها افزود: به نظر من گفت‌وگوهای خوبی بود. در حوزه رایزنی‌های منطقه‌ای و سیاسی دو طرف اختلاف نظرهای زیادی با هم دارند؛ لذا ما دیدگاه‌های خود را درباره این مسائل مطرح کردیم و طرف مقابل نیز نقطه نظرهای خود را مطرح کرد. اما در حوزه همکاری‌های اقتصادی و فنی، گفت و گو‌ها پیشرفت‌های بسیار خوبی داشت و دو طرف در مورد ایده‌های متفاوت بحث کردند و به نظر من در این حوزه موفق بودیم.

*تاکید اروپا بر تفکیک برجام از سایر حوزه‌ها

رئیس ستاد پیگیری برجام وزارت امور خارجه در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از حوزه‌هایی که در مورد آن بسیار صحبت شد و گفت و گو‌ها موفق هم بود همکاری‌های دو طرف در حوزه‌های بانکی، مالی و سرمایه گذاری بود. بخصوص در این حوزه موانعی که بر سر راه وجود دارد ناشی از اقدام‌های دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده است. در مورد این موانع و راه‌های مقابله با آن به تفصیل صحبت کردیم. بحث برجام یکی از موضوعات گفت‌و‌گو‌ها بود. طرف اروپایی یک بار دیگر برحمایت از توافق هسته‌ای تاکید و پایبندی خود به آن را تکرار کرد. طرف اروپایی در این گفت‌و‌گو‌ها تاکید کرد که برجام را قابل مذاکره مجدد نمی‌داند و آن را از هر موضوع دیگری کاملا جدا می‌دانند. همچنین بار دیگر این جملات را از طرف اروپایی شنیدیم که همه طرف‌ها باید به این توافق پایبند باشند. در مجموع گفت‌وگو‌ها در این حوزه را هم بسیار مفید می‌دانم.

*پایه‌های روابط مستحکم‌تر ریخته شد

عراقچی در ادامه گفت و گو با رادیو اقتصاد در پاسخ به این سوال که آیا نتیجه گفت و گوهای قبلی هم پیگیری می‌شود یا خیر، گفت:: همکاری‌های دیپلماتیک، اقتصادی، سیاسی که بین دو کشور وجود دارد زمان بر است و در طول دوره‌های طولانی اندک اندک شکل می‌گیرد و گسترش پیدا می‌کند. این همکاری‌ها بین ایران و اتحادیه اروپا سخت‌تر هم است چرا که این اتحادیه متشکل از ۲۸ عضو است و ما در حقیقت با مجموعه‌ای که ۲۸ کشور را نمایندگی می‌کند، مذاکره می‌کنیم. طبیعتا شکل گیری همکاری‌ها در این حوزه از روند آهسته‌تر و تخصصی تری برخوردار است. با این حال فکر می‌کنم در فاصله دو دور گفت و گوهای عالی رتبه در حوزه هایی که مربوط به همکاری‌های علمی و دانشگاهی، محیط زیست، تجارت و حمل و نقل پیشرفت‌های بسیار خوبی صورت گرفته است. ما در این مدت توانسته ایم پایه هایی برای روابط مستحکم‌تر دو طرف در همه حوزه‌ها در آینده ایجاد کنیم و به این مسیر هم ادامه خواهیم داد.

*اگر امریکا از برجام خارج شود؟

معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره ضمانت اجرایی این گفت و گو‌ها گفت: این گفت و گو‌ها در شرایط پس از برجام و برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای شکل گرفت و و روز به روز توسعه می‌یابد، اما در عین حال یک سوال وجود دارد که اگر آمریکا برجام را به هم بزند و تحریم‌ها را بازگرداند، ما چه باید بکنیم؟ پاسخ به این سوال نیز یکی از موضوعات گفت و گوی سیاسی بین ما و طرف مقابل بود. در این خصوص تبادل نظرهای بسیار خوبی امروز صورت گرفت. اتحادیه اروپا ایده هایی در این باره دارد و نباید فراموش کرد که اتحادیه اروپا به دنبال حفظ و حمایت از برجام و تامین منافع شرکت‌ها و بانک‌های اروپایی در برجام است، این مسئله نیز یکی از موضوعات گفت‌و‌گوهای جدی بین ایران و نماینده اتحادیه اروپا بود.

*سناریوهای متقابل برای هر حرکت ضد برجامی آمریکا را آماده کرده‌ایم

وی در پاسخ به سوالی درباره نتیجه و برآیند کلی این رایزنی‌ها درباره فرجام برجام در سایه کارشکنی‌های دولت آمریکا گفت:: شرایط برجام بسیار سیال است. توپ برجام در زمین کنگره است و لابی‌های مختلف برای تاثیرگذاری بر کنگره فعال هستند که یکی از این لابی‌ها هم اتحادیه اروپا است. اتفاق هایی که تاکنون رخ داده نشان می‌دهد که برجام از استحکامی برخوردار است که برهم زدن آن و بازگرداندن تحریم‌ها آسان نیست. برجام بخشی از تصمیم و قطعنامه شورای امنیت است و نمی‌توان به راحتی آن را کنار زد. جامعه بین الملل به شمول اتحادیه اروپا از آن حمایت می‌کنند و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز بار‌ها پایبندی ایران به توافق هسته‌ای را تایید کرده است. مسئله دیگر هم ارتباط برجام با بحث‌های امنیتی و عدم اشاعه است که همگی این مسائل به تحکیم برجام منتهی شده است. این استحکام باعث شده که تلاش‌های ترامپ در ۱۰ ماه گذشته برای برهم زدن برجام ره به جایی نبرد. البته با توجه به تحولات در کنگره آمریکا پیرامون برجام هر احتمالی وجود دارد و جمهوری اسلامی ایران هم برای هر سناریویی آماده است و سناریوهایی متقابل را هم در اختیار دارد. ما اوضاع را از نزدیک رصد می‌کنیم، اما شرایط به گونه‌ای است که می‌توان گفت: فعلا خروج آمریکا از برجام به آسانی مقدور نخواهد بود.