حال و هوای استارتاپ‌ها در نمایشگاه الکامپ چطور بود؟/ سامسونگ، برکت، فاجعه و باقی قضایا!

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- محمدصالح سلطانی؛ هوای تهران، دست‌کم شمال تهران، بر خلاف اکثر روزها پاک است و منظره‌ای که از بالای پل هوایی ابتدای اتوبان چمران به چشم می‌خورد، زیباست. انبوه ساختمان‌های بلند، در کنار فضاهای سبز و آسمان نسبتاً آبی، تصویر زیبایی برای آغاز یک روز تازه است. پل هوایی را اگر به سمت چپ بروی، می‌افتی در مسیر دانشگاه شهید بهشتی، جایی که چندین دانشجو در اعتراض به بازرسی از دانشگاه‌ها تجمع کرده‌اند. دست راست اما می‌رود به سمت دنیای دیگری. به اجتماع  کارآفرینان، شرکت‌های دانش‌بنیان، موسسات فنّاور و در یک کلام مرزبانان دنیای تکنولوژی. دست راستِ پل هوایی خوش‌منظره‌ی ابتدای اتوبان چمران، می‌رود  به نمایشگاه «الکامپ».

هر پنج بلیت یک دلار

ورود به نمایشگاه، بر خلاف اکثر نمایشگاه‌های پر طرفدار، رایگان نیست. اگر دانشجو نباشی یا کارت منزلت نداشته باشی، باید برای بازدید از «الکامپ» بلیت تهیه کنی.  جمع تمام این بلیت‌های 2000 تومانی البته بعید است در مقابل سرمایه و ارزش شرکت‌های حاضر در الکامپ رقمی باشد. اما مسئولین برگزاری حتی روی همین 2000 تومان‌ها هم حساب کرده‌اند. 2000 تومان‌هایی که هر 5 تایشان کنار هم یک دلار می‌شوند و شاید بتوانند زخمی را در وزارت‌خانه فلان و سازمان بهمان، درمان کنند.

«برکت‌» مجازی

شور، انرژی، انگیزه. خلاصه آن‌چه در سالن‌های 8 تا 11 الکامپ دیده می‌شود همین سه کلمه است.  مسئولین استارتاپ‌ها، غرفه‌هایشان را برپا کرده و انتظار بازدیدکنندگان را می‌کشند. بعضی‌هایشان آرام و بی‌سروصدا، در گوشه غرفه ایستاده‌اند و چندان اهل هیاهو و سروصدا نیستند. مثل بروبچه‌های استارتاپ «برکت» که غرفه کوچکی در کنج یکی از سالن‌های مربوط به استارتاپ‌ها دارند. «برکت» یک اپلیکیشن واسطه‌گری میان تولیدکنندگان محصولات خانگی و مشتریان است. پلتفرمی که تولیدات خانواده‌های بدسرپرست و نیازمند را به دست مشتری می‌رساند تا با یک تیر، دو نشان بزند. هم یک کار موثر اقتصادی بکند و هم واسطه خیر باشد. کار «برکت» یک سال است راه افتاده و اپلیکیشن‌شان تقریبا دو ماه است عرضه شده. پیوند دادن خلاقیت های فردی به انجام کار خیر، اصلی‌ترین مزیت «برکت» است که حال بازدیدکننده‌های غرفه‌شان را خوب می‌کند.

گلف و VR  و یک فاجعه

گروه دیگری از استارتاپ‎‌ها اما زرق و برق فراوانی به غرفه‌هایشان داده‌اند. طراحی‌هایشان حجیم و میخکوب‌کننده است. یکی از استارتاپ‌ها حتی برای سروشکل دادن به ظاهر غرفه‌اش، چند بازیگر استخدام کرده تا در قسمت‌های مختلف غرفه جا بگیرند و نقش بازی کنند. انگار این شرکت‌ها از دوران استارتاپی گذر کرده و به جایگاهی رسیده‌اند که می‌توانند  در مقابل بقیه شرکت‌ها عرض اندام کنند. جای این مدل استارتاپ‎‌ها در میانه‌ است و جای شرکت‌های واقعاً نوپا، در کنج سالن. بازار کد تخفیف و نظرسنجی و بازی، در غرفه‌های بزرگتر داغ است. از گلف تا پرتاب حلقه و حتی تجربه تماشای اماکن دیدنی تهران با VR. غرفه‌دارهای جوان از هر ترفندی برای جذب بازدیدکنندگان استفاده می‌کنند.  اینکه می‌گویم «هر» ترفندی یعنی دقیقاً «هر» ترفندی. هر چیزی که مخاطبی را به غرفه‌هایشان بیاورد و پای بازدیدکننده را سست کند.

اینجا، در کنار نمایش دستاوردهای فنی و علمی شرکت‌های نوپا، محل نمایش آخرین مدل‌های آرایشی و  سخیف‌ترین انواع پوشش‌ هم هست. بعضی از غرفه‌ها انگار الکامپ را با نمایشگاه مد اشتباه گرفته‌اند و لابد «اقتضای کاری»شان طوری است که ناگزیرند از حضور دختران با پوشش‌ها و آرایش‌های «خاص» برای ارائه دستاوردهایشان استفاده کنند!! ما هم بهتر است از این جنبه تلخ و ناامیدکننده الکامپ بگذریم و بازدیدمان را ادامه دهیم. گاهی باید چشم فروبست و سر به پایین انداخت، خاصه وقت‌هایی که هیچ‌کس نمی‌خواهد یک فاجعه فرهنگی مهم را ببیند و آقایان مسئول می‌خواهند فاجعه را در سایه چیزهای دیگر، پنهان کنند.

به نام خلاقیت

خلاقیت، رمز مشترک کار همه استارتاپ‌های موفق است. بعضی از ایده‌های خلاقانه، بازدیدکننده‌های نمایشگاه را حسابی سر ذوق می‌آورد. «شبکه اجتماعی خرید» یکی از آن ایده‌هاست. استارتاپی که راه افتاده تا محلی برای انتخاب بهترین کالاها و البته تبادل نظر مردم درباره تجربه خریدهای آنلاین‌شان باشد. ایده‌ای که احتمالا نقاط ضعف فروشگاه‌های آنلاین مشهور را هم تا حدی پوشش داده. ایده بچه‌های «لوکوبوک» هم برای اهالی کتاب غافلگیرکننده بود. یک شبکه اجتماعی برای کتاب‌خوان‌ها و نویسندگان. چیزی که جای خالی «گودر» یا همان «گوگل‌ریدر» را برای اهالی کتاب پر می‌کند.  ده‌ها ایده خلاقانه دیگر در حوزه خدمات، بازاریابی محتوایی، مشاوره آنلاین و بقیه زمینه‌ها هم، نمکِ الکامپ97 شده.

Galaxy AUT 2018

شتاب‌دهی، روی دیگر ماجرای استارتاپ‌هاست. کسب و کارهای نوپا با «ایده» آغاز می‌شوند اما بدون «سرمایه» به جایی نخواهند رسید. شتاب‌دهنده‌ها، پازل را برای ایده‌های خلاقانه تکمیل می‌کنند و وظیفه اصلی‌شان، حمایت مالی و فکری از ایده‌ها و استارتاپ‌های خلاقانه‌ است. بعد از شتاب‌دهنده دانشگاه شریف که اولین شتاب‌دهنده دانشگاهی کشور بود، بقیه دانشگاه‌های کشور هم به فکر تاسیس شتاب‌دهنده افتاده‌اند که Samsung+AUT پر سروصداترین آن‌ها در الکامپ است. پروژه مشترک غول فناوریِ کره‌ای و دانشگاه مطرح ایرانی، حالا یکی از جدی‌ترین شتاب‌دهندگان حاضر در اکوسیستم استارتاپی کشور است. امیرکبیری‌ها احتمالاً با وجود این شتاب‌دهنده، دیگر نگرانی خاصی از بابت تامین مالی ایده‌هایشان ندارند و مثل شریفی‌ها می‌توانند به خلاقیت و کارآفرینی فکر کنند. چندین شتاب‌دهنده خصوصی ، نیمه خصوصی و دولتی هم در کنار شتاب‌دهنده‌های دانشگاهی، حمایت از کسب و کارهای نوپا را انجام می‌دهند.

در کنار شتاب‌دهنده‌های پر سروصدا، پای چند گروه موفق شهرستانی هم به الکامپ باز شده. شتاب‌دهنده «فردوسی» تمرکزش را روی بال و پر دادن به ایده‌های خلاقانه جوانان شرق کشور گذاشته و بروبچه‌های مشهد برای جذب حمایت مالی به سراغ این شتاب‌دهنده می‌روند.

ایده، سرمایه، اشتغال، حرکت

استارتاپ‌ها، یکی از جدی‌ترین و مهم‌ترین پایه‌های الکامپ97 هستند. کسب و کارهای نوپایی که با «ایده» شکل می‌گیرند، با «سرمایه» قوام می‌یابند و به «اشتغال» ختم می‌شوند. الکامپ را-از این به بعد- بیش از هرچیز با کسب و کارهای نوپا به یاد خواهیم آورد. با ایده. با خلاقیت. با فکرِ باز و دنیای پر از رویای نسل جوان.